Tora 2.pdf

Tora - ( hebr. הרות - prawo, nauka, droga, dosł. nauczanie). W węższym znaczeniu - pięć

pierwszych ksiąg Biblii ( Pięcioksiąg, Pentateuch ); w szerokim znaczeniu - cała Biblia

hebrajska (Tora pisana, Tanach ) oraz tradycja teologiczno-prawna judaizmu (Tora ustna).

Pięcioksiąg (Pentateuch, księgi Mojżeszowe)

Najważniejszy tekst objawiony judaizmu, składający się z 5 ksiąg w języku hebrajskim,

spisanych wedle tradycji przez Mojżesza na polecenie Boga . W skład Tory wchodzą (w

nawiasach transkrypcja nazwy hebrajskiej, stanowiącej pierwsze słowa danej księgi oraz

chrześcijańskie nazwy polska i łacińska):

1. תישארב - Bereszit (tłum. "Na początku"; pl. Księga Rodzaju łac. Genesis)

2. תומש - Szemot (tłum. „Imiona"; pl. Księga Wyjścia ; łac. Exodus)

3. ארקיו - Wajikra (tłum. "I zawołał"; pl. Księga Kapłańska ; łac. Leviticus)

4. רבדמב - Bemidbar (tłum. "Na pustyni"; pl. Księga Liczb ; łac. Numeri)

5. םירבד - Dwarim (tłum. "Słowa"; pl. Księga Powtórzonego Prawa; łac.

Deuteronomium)

Głównym tematem Tory jest Przymierze pomiędzy Bogiem, a narodem Izraela za

pośrednictwem Mojżesza zawarte podczas wędrówki z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej .

Opis kształtowania się narodu i kultu za czasów Mojżesza poprzedzony jest znajdującymi się

w Księdze Rodzaju opowieściami o prapoczątkach ludzkości (od Stworzenia do Potopu i

Wieży Babel) oraz pradziejach Izraela (dzieje Patriarchów: Abrahama, Izaaka oraz Jakuba i

jego synów).

Dzisiejsza biblistyka przyjmuje, że księgi powstały z wielu starszych tradycji, a ich dzisiejsza

forma ukształtowała się do końca V w. p.n.e. Teoria źródeł przyjmuje, że na Pięcioksiąg

składają się cztery dokumenty pierwotne: jahwistyczne (J), elohistyczne (E), kapłańskie (P)

oraz deuteronomistyczne (D), wielokrotnie redagowane i uzupełnione o tradycję ustną.

Zwoje Tory (Sefer Tora) i ich kult

Tora (Pięcioksiąg) jest spisana ręcznie na białym, wykonanym z jagnięcej skóry zwoju.

Przechowywana jest bardzo uroczyście, zwinięta i ubrana w tzw. sukienkę, ukoronowana.

Składana jest w Aron Hakodesz , specjalnej, zasłoniętej szafie w synagodze .

Tora stanowi samo centrum życia żydowskiego. Na niej opiera się cały system modlitw.

Wszelkie poczynania religijnego Żyda są uwarunkowane nakazami i zakazami zawartymi w

Torze. W synagodze Tora jest czytana na bimie w rytmie rocznym. Torze jest poświęcone

specjalne święto, Simchat Tora , podczas którego Żydzi tańczą z radości z Torą w ramionach

Tora ustna

Zwana również miszną. Cała tradycja ustna stanowiąca uzupełnienie Tory pisanej. Składa się

z dodatków i komentarzy ( midraszy ), przepisów prawnych ( halachy ) oraz przypowieści i

legend objaśniających ( Haggady ). Tora ustna zawiera całą tradycję religijną Żydów i jest

nierozłączna od Tory pisanej.

Tora w teologii chrześcijańskiej

Pięcioksiąg dla chrześcijan stanowi słowo Boże, przedstawiające dzieje relacji człowieka z

Bogiem ; zwłaszcza przymierza zawieranego z patriarchami, a zapowiadających Nowe

Przymierze. Chrześcijanie są wolni od przepisów prawnych Tory, ale nie od nauk moralnych i

religijnych ( Dekalog) .