Rachunkowość ściąga.doc

Struktura rachunkowości

Rachunkowość finansowa - jest systemem ewidencji gospodarczej, odzwierciedlającym w formie pieniężnej zjawiska i procesy gospodarcze, zachodzące w danej jednostce

Rachunkowość zarządcza - stanowi część rachunkowości), która służy wprost potrzebom wewnętrznym zarządzania przedsiębiorstwem, dostarczając danych niezbędnych do podejmowania decyzji bieżących i rozwojowych oraz informacji, które pozwalają na podejmowanie decyzji strategicznych, taktycznych, operacyjnych, planistycznych i kontrolnych poprzez wyspecjalizowane techniki i procedury, jak np.: budżetowanie, wzorce, odpowiednio dobrane modele rachunku kosztów i przychodów, analizę zachowania się kosztów oraz informowanie o dokonaniach.

Istota rachunkowości

Rachunkowość jako system ewidencji i przetwarzania informacji ekonomicznych ,która zbiera , grupuje, prezentuje i interpretuje informacje o zasobach majątkowych przedsiębiorstwa ,źródłach ich finansowania oraz przebiegu i rezultatach  procesów gospodarczych związanych z działalnością przedsiębiorstwa.

Rachunkowość obejmuje: prowadzenie ksiąg rachunkowych, okresowe ustalanie lub sprawdzanie w drodze inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego (rachunek wyników), kalkulacje, sporządzanie, badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych, gromadzenie i przechowywanie dokumentacji.

Metody rachunkowości.

Metoda bilansowa. Polega na ujmowaniu , grupowaniu i przedstawianiu majątku przedsiębiorstwa i wszystkich zdarzeń gospodarczych dwustronnie i równoważnie, czyli bilansowo. Metoda podwójnego zapisu

Metoda podmiotowa. Rachunkowość jest prowadzona odrębnie dla każdego podmiotu gospodarczego. Z metody tej wynika m.in. traktowanie każdego przedsiębiorstwa jako odrębnego bytu prawnego.

Metoda grupowania. Polega na ewidencji w odpowiednich urządzeniach księgowych (kontach) operacji o jednorodnej lub zbliżonej treści ekonomicznej

Funkcje rachunkowości

Funkcja informacyjna – polega na tworzeniu określonych zbiorów informacji, odpowiednim ich przetwarzaniu i przekazywaniu zarówno kierownictwu jak i otoczeniu przedsiębiorstwa w celu ich właściwego wykorzystania w procesie zarządzania.

Funkcja kontrolna – jest nieodłącznym elementem procesu zarządzania bez względu na jego szczebel i zakres. Ma na celu sprawdzanie zgodności przebiegu określonych działań z przepisami w zakresie prowadzenia działalności gosp. i z planowanymi zamierzeniami.
F. kontrolną realizuje się w praktyce w dwóch niezależnych formach: 1) Pierwsza to kontrola działalności podmiotu gosp. od strony osiągniętych wyników finansowych i wykonania zadań. 2) Drugą formą jest kontrola zgodności rejestrowanych zdarzeń gosp. z obowiązującymi przepisami.

Funkcja sprawozdawcza – związana jest ze sporządzeniem różnego rodzaju sprawozdań finansowych zarówno periodycznych, jak i dorywczych na podstawie informacji dostarczanych przez rachunkowość. Sprawozdawczość finansowa stanowi ostateczny „produkt” całego procesu przetwarzania materiału informacyjnego.

Funkcja analityczno-interpretacyjna – polega na wykorzystywaniu danych liczbowych zawartych w sprawozdaniach do bieżącej oceny działalności podmiotu gospodarczego oraz realizacji wniosków, ułatwiających w podejmowaniu optymalnych decyzji, które mają wpływ na podniesienie efektywności działania podmiotu gosp.

Funkcja statystyczna – polega na dostarczaniu danych umożliwiających skompletowanie informacji o charakterze makroekonomicznych. Funkcja statystyczna rachunkowości sprowadza się głównie do sprawozdawczości w zakresie procesu tworzenia, podziału, konsumpcji, akumulacji i obliczania produktu krajowego.

Nadrzędna zasady rachunkowości

Zasada memoriału – polega na ujmowaniu wszystkich operacji gospodarczych, dotyczących danego przedsiębiorstwa zarówno w zakresie przychodów jak i kosztów, w momencie ich wystąpienia, a nie w momencie zapłaty.

Zasada kontynuacji działania – opiera się na założeniu, że podmiot, w którym prowadzi się rachunkowość, będzie kontynuował swoją działalność gosp. w najbliższej przyszłości i że nie przewiduje się jego likwidacji. Przestrzeganie tej zasady ma wpływ na wycenę majątku przedsiębiorstwa i jego ujęcie w bilansie.

Zasada ciągłości – polega na stosowaniu w danym przedsiębiorstwie w sposób ciągły jednakowych i tych samych zasad grupowania operacji gospodarczych, wyceny aktywów i pasywów, dokonywania odpisów amortyzacyjnych, ustalania wyniku finansowego. Stosowanie tej zasady powoduje, że każdy bilans końcowy jest jednocześnie bilansem początkowym dla nowego okresu sprawozdawczego.

Zasada współmierności – polega na tym, że koszty wywołujące określone przychody muszą być ujęte w rachunkowości w tym samym okresie, w którym zostały ujęte te przychody. Dotyczy to gł. kosztów bezpośrednich. Stosowanie tej zasady napotyka trudności przy rozliczaniu i ewidencjonowaniu kosztów pośrednich oraz powoduje powstanie rozliczeń międzyokresowych kosztów i przychodów.

Zasada ostrożności – ( ostrożnej wyceny) polega na zachowaniu rozwagi przy wycenie poszczególnych składników majątku przedsiębiorstwa, tak aby ich wartość prezentowana na dany dzień bilansowy nie była zawyżona, a wynik finansowy nie został zniekształcony.

Zasada istotności – polega na tym, że rozwiązania przyjęte w rachunkowości prezentują informację, które mają ważne znaczenie dla podjęcia decyzji. Zasada ta jest stosowana gł. w rachunkowości zarządczej. Przez informację istotną należy rozumieć taką informację, której pominięcie lub zniekształcenie może wpłynąć ujemnie na decyzje podejmowane przez odbiorców informacji ( np. dyrekcję przedsiębiorstwa).

Zasada przewagi treści nad formą – polega na prezentowaniu zgromadzonej w rachunkowości informacji zgodnie z rzeczywistością, nawet kiedy jest to sprzeczne z wymogami formalnymi. Tzn. operacje gospodarcze muszą być w rachunkowości ujmowane i rozliczane zgodnie z ich charakterem i rzeczywistością ekonomiczną.

Zasada prawdziwego i rzetelnego obrazu – polega na tym, że rachunkowość musi odzwierciedlać – przez zastosowanie prawidłowej ewidencji operacji gospodarczych i ich przetworzenie oraz odpowiednią sprawozdawczość – rzetelny, a więc rzeczywisty i wiarygodny oraz stanu majątkowego konkretnego podmiotu gospodarczego.

Regulacje prawne rachunkowości w Polsce

- Ustawa o rachunkowości
- Rozporządzenia wykonawcze MF
- Krajowe Standardy Rachunkowości
- Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej
- Rozporządzenia UE

Organy:
- UE – za pośrednictwem Dyrekcji Generalnej
- Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- Międzynarodowa Federacja Księgowych
- Konsorcjum XBRL
- ISAR – organ Narodów Zjednoczonych

Struktura bilansu majątkowego i jego istota – równanie bilansowe

Równanie bilansowe, określa iż suma aktywów musi być równa sumie pasywów. Zasadę tą nazywamy zasadą równowagi bilansowej.

Elementy Sprawozdania Finansowego

- bilansu,
- rachunku zysków i strat,
- informacji dodatkowej.

Te przedsiębiorstwa, które mają obowiązek badania i ogłaszania swoich sprawozdań sporządzają również:
- zestawienie zmian w kapitale własnym,
- rachunek przepływów pieniężnych.

Ponadto spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, spółdzielnie i przedsiębiorstwa państwowe dołączają do rocznego sprawozdania finansowego sprawozdanie z działalności spółki.

Grupy operacji księgowych ze względu na ich wpływ na pozycje bilansu.

1.     Operacje gospodarcze powodujące zmiany wyłącznie w składnikach zasobów majątkowych (aktywach) jednostki gospodarczej. ( aktywa + operacja – operacja = pasywa )

2.     Operacje gospodarcze powodujące zmiany wyłącznie w źródłach finansowania majątku (pasywach). ( aktywa = pasywa + operacja – operacja )

3.     Operacje gospodarcze, które powodują jednocześnie zwiększenie stanu aktywów
i źródeł ich finansowania (pasywów) oraz powodują zwiększenie sumy bilansowej. ( aktywa + operacja = pasywa + operacja )

4.     Operacje gospodarcze powodujące jednoczesne zmniejszenie składnika aktywów
i zmniejszenie odpowiedniego składnika pasywów. ( aktywa – operacja = pasywa – operacja )

5.     Operacje wynikowe, wszystkie operacje związane z uzyskiwanymi przychodami
z działalności oraz ponoszonymi kosztami prowadzenia działalności, które ostatecznie wpływają na wynik finansowy.

Dowody księgowe są to dokumenty, które stanowią podstawę zapisów księgowych. Ich istotą jest prawidłowe ujęcie operacji gospodarczych w ewidencji.

Klasyfikacja dowodów księgowych:

a)     ze względu na źródło informacji, będące podstawą sporządzenia dowodów:

·         dowody źródłowe

·         dowody zbiorcze (wtórne)

b)     ze względu na przeznaczenie dowodu źródłowego (odbiorcę dowodu):

·         dowody zewnętrzne obce

·         dowody zewnętrzne własne

·         dowody wewnętrzne
 

c)     ze względu na zapis operacji gospodarczych w księgach rachunkowych, innych niż źródłowe:

·         dowody zbiorcze

·         dowody korygujące

·         dowody zastępcze

·         dowody rozliczeniowe

d)     ze względu na rodzaje dokumentowanych operacji gospodarczych:

·         dowody gotówkowe

·         dowody bezgotówkowe (memoriałowe)

·         dowody materiałowe

·         dowody płacowe

·         dowody kosztowe

·         dowody zakupu

·         dowody sprzedaży

Konto księgowe to rachunek zmian prowadzony oddzielnie dla każdego składnika aktywów i pasywów, ujmujący stan początkowy danego składnika, jego zwiększenia, zmniejszenia oraz stan końcowy.

Konto księgowe zazwyczaj przedstawia się za pomocą schematu „teowego” (w kształcie dużej litery T)  i zawiera następujące elementy: nazwę, dwie strony konta (służące do ewidencji zmian- zwiększenia po jednej i zmniejszenia po drugiej stronie), stan początkowy, obroty (przedstawiające łączne wartości operacji gospodarczych), stan końcowy.

Klasyfikacja kont

1.     Konta bilansowe (konta księgi głównej) – ewidencjonuje się na nich składniki aktywów i pasywów bilansowych:

1.     konta aktywne – odpowiadają składnikom aktywów,

2.     konta pasywne – odpowiadają składnikom pasywów,

3.     konta aktywno-pasywne – mogą występować jednocześnie po stronie aktywów i pasywów bilansu,

2.     Konta wynikowe (procesowe) – służące do ewidencji kosztów (strat) i przychodów (zysków)

3.     Konta analityczne (konta ksiąg pomocniczych) – prowadzone są do kont syntetycznych (księgi głównej) w celu prowadzenia szczegółowej ewidencji. Sumy obrotów i sald kont analitycznych muszą zgadzać się z obrotami i saldami konta syntetycznego, do którego są prowadzone.

Plan kont

ü      wykaz kont księgi głównej

ü      przyjęte zasady klasyfikacji operacji gospodarczych

ü      zasady prowadzenia ksiąg pomocniczych (ewidencji analitycznej) i ich powiązania z kontami księgi głównej.

Wyróżnia się dziewięć zespołów kont od 0 do 8:

·         Zespół 0- Aktywa trwałe,

·         Zespół 1-Środki pieniężne, rachunki bankowe i inne krótkoterminowe aktywa finansowe,

·         Zespół 2- Rozrachunki i roszczenia,