Bitwy-Kampanie-Wojny_10_-_Irak_2003.pdf

BITWY-KAMPANIE-WOJNY

Hubert M. Królikowski

Czesław Marcinkowski

IRAK 2003

scan - zawisza

DOM WYDA WNICZY BELLONA

WARSZAWA 2003

WSTĘP

Wojna z terroryzmem stała się dominu

jącym sposobem, niemal ortodoksyjnym

stylem w amerykańskim politycznym my

śleniu, zwłaszcza na początku XXI wieku.

W tym wykonaniu wojna taka nie musi być

wojną przeciwko określonemu państwu lub

grupie państw. W takiej wojnie nie czeka

się na atak lub uderzenie, po którym dopie

ro następuje odpowiedź całą siłą militarną.

Stąd filozofia działań wyprzedzających -

filozofia wojny prewencyjnej.

Globalna wojna przeciwko terroryzmo

wi, jaką prowadzi dziś Ameryka całkowicie

odmienia politykę światową. Waszyngton

bowiem w sposób arbitralny decyduje o tym,

kto mu zagraża oraz przeciw komu trzeba

prowadzić wojnę prewencyjną.

Taką właśnie wojnę - według,

głównie europejskich krytyków po

lityki Stanów Zjednoczonych, nie

posiadającą sankcji prawnych - za

stosowano wobec Iraku, państwa

będącego podmiotem stosunków

politycznych, członkowi ONZ, ale

jednocześnie państwu oskarżonemu

o posiadanie niewiarygodnie du

żych zapasów broni chemicznej,

rozwijającego programy broni ją

drowej i wspierającego międzyna

rodowy terroryzm, którego prezy

dent jest odpowiedzialny za ludo

bójstwo.

Każda wojna jest nieszczęściem

dla narodów i porażką dyplomacji.

Oznacza zniszczenia, ofiary, cier

pienia, płacz i śmierć. Dlatego wie

le organizacji międzynarodowych,

państw, autorytetów, intelektuali

stów i zwykłych ludzi było jej prze

ciwnych.

Za przyczyną reżimu Saddama

Husajna świat został podzielony.

Jedni popierali, inni byli w opozy

cji. Interesy gospodarcze różnych

państw w rejonie Zatoki Perskiej

nie były bez znaczenia podczas wy

boru opcji.

Wyładunek żywności przeznaczonej

dla cywili irackich

Według Stanów Zjednoczonych miała

to być „wojna prewencyjna" -jak określi

ła w wywiadzie dla włoskiej „Panoramy"

Condolezza Rice, doradca prezydenta

USA ds. bezpieczeństwa narodowego -

jednak w przeciwieństwie do „Pustynnej

Burzy" od samego początku nie było

wielkich szans na stworzenie szerokiego

sojuszu polityczno-militarnego.

Wojna w Iraku (a właściwie wojna

z Irakiem) i wszystko co się wokół niej

wydarzyło uzmysławia nam przeogromną

mozaikę politycznych interesów, ekono

micznych zależności i powiązań oraz na

rodowych uprzedzeń.

Górną. Nad osiągający od 150 do 300 m n.

p. m. wapienny płaskowyż, urozmaicony

licznymi bezodpływowymi kotlinami,

wznoszą się pojedyncze małe łańcuchy

górskie. Na południe od Bagdadu płasko

wyż przechodzi w aluwium, na którym czę

sto występują obszary słonej gliny i jeziora

porośnięte trzciną.

Na wschód i północny wschód od Me

zopotamii znajdują się Góry Kurdystań-

skie. Za liczącym ponad 1000 m przedgó

rzem wznoszą się łańcuchy wysokogórskie

ze szczytami wysokości ponad 3000 m.

Góry te, zbudowane ze skał wapiennych,

na których nie ma roślinności, tworzą w pa

śmie Zagros długie, przebiegające z pół

nocnego zachodu na południowy wschód,

strome grzbiety skalne. Dopływy Tygrysu

porozcinały góry i utworzyły bardzo stro

me, głębokie doliny.

Zajmująca połowę obszaru Iraku Pusty

nia Syryjska należy do płaskowyżu syryj-

sko-irackiego, którego odnogi dochodzą do

północnych krańców Mezopotamii. Osią

gający na północy do 600 m n. p. m. pła

skowyż przecinają w kierunku Eufratu su

che koryta rzeczne

(wadi) o głębokości

do 50 m, które two

rzą różnej gęstości

sieć dolin.

Dzięki możliwo

ści łatwego nawad

niania aluwia rzecz

ne są od czasów sta

rożytnych wykorzy

stywane w celach

rolniczych. Uprawa

roślin na północy

Mezopotamii u pod

nóża Taurusu jest

możliwa dzięki opa

dom naturalnym.

Większą część leżą

cej na zachód od Eu

fratu al Dżaziry po

krywa suchy step

Spadochroniarze brytyjskiej 16 BPD używali na irackiej pustyni

motocykli

WARUNKI NATURALNE IRAKU

Irak leży w północno-wschodniej części

Półwyspu Arabskiego. Jego powierzchnia

wynosi 438317 km 2 . Pod koniec 2000 r.

liczbę ludności Iraku szacowano na około

23,3 min. Średnia gęstość zaludnienia wy

niosła 53,2 osoby na km 2 . Na początku

2000 r. trzy czwarte obywateli tego pań

stwa żyło w miastach. Największe miasta

Iraku to: Bagdad (4,9 min mieszkańców),

Mosul (1,1 min), Irbil (1 min), Basra

(1 min), Sulaimanija i Kirkuk (oba 700

000) oraz Nasirija i Al Hillah (po 500 000).

Największą grupą etniczną są Arabowie -

ok. 77% oraz Kurdowie - 15 do 20%. Do

wyznawania islamu przyznaje się 95%

obywateli Iraku (szyici - 54%, sunnici -

46%, chrześcijanie - 4%).

Geograficznie Irak dzieli się na trzy re

giony. Pierwszy z nich to Mezopotamia.

Między Eufratem i Tygrysem od przedgó

rzy Taurusu do ujścia Szatt al Arab w Zato

ce Perskiej na ponad 800 km rozciąga się

aluwialna Dolina Mezopotamska, tzw. Me

zopotamia Dolna. Na północnym zacho

dzie wznosi się ona stopniowo ku wyżynie

al Dżazira, zwanej również Mezopotamią

i połpustyma płaskowyżu syryjsko-irac-

kiego.

Pustynia Syryjska i obszary graniczą

ce z nią od południa przechodzą stopnio

wo z półpustyni porośniętej tamarysz-

kiem, krzakami ciernistymi, kserofitycz-

nymi ziołami i jednorocznymi trawami na

północy w całkowitą pustynię piaskową

na południu.

W rejonach górskich na północnym

wschodzie, na wysokości od 450 do

1800 m n. p. m. występują widne lasy dę

bowe, które stopniowo ustępują miejsca la

som niskim i buszowi. Powyżej 1800 m n.

p. m. pojawia się piętro krzewów ciernio

wych ze zdrewniałymi ziołami kolczasty

mi, a wyżej strefa wysokogórska, która do

ciera do pozbawionej wegetacji strefy

wiecznych lodów. Przedgórza zdominowa

ły stepy.

Z wyjątkiem skrajnej części północno-

-wschodniej Irak leży prawie całkowicie

w strefie klimatu subtropikalnego, charak

teryzującego się gorącymi, suchymi lata

mi i wilgotnymi, łagodnymi zimami.

Roczne maksima opadów przypadają na

miesiące listopad i grudzień oraz luty

i marzec. Około 70% powierzchni kraju

(na zachodzie i południowym zachodzie)

leży w gorącym, suchym klimacie pustyn

nym, gdzie roczna ilość opadów nie prze

kracza 150 mm, a maksymalna temperatu

ra w okresie od maja do października do

chodzi do 52°C. Zimą lokalnie temperatu

ra może spadać poniżej zera. Nad Zatoką

Perską i na obszarach bagiennych znajdu

jących się na południu kraju latem powie

trze jest bardzo parne. Także w Dolinie

Mezopotamskiej lata są wilgotne i gorące,

a zimy zdecydowanie chłodniejsze, lecz

także wilgotne. Tereny górzyste w północ

no-wschodniej części kraju znajdują się

w strefie klimatu umiarkowanego.

W okresie od kwietnia do początku

czerwca, a także od końca września do li

stopada Irak znajduje się w strefie oddzia

ływania sharqi, suchego, obfitującego

w pył i piasek wiatru, który dociera tutaj

z południa, z centralnych obszarów Pół

wyspu Arabskiego. Od połowy czerwca

do połowy września nad Irak przemiesz

cza się z północy suchy shamal, który

wprawdzie ochładza powietrze, ale w po

łączeniu z dużym nasłonecznieniem do

prowadza do ekstremalnie silnego nagrza

nia ziemi. Ciepłe wilgotne wiatry z połu

dniowego wschodu przynoszą zimowe

opady. Podczas zimy mogą wiać wiatry ze

wschodu i północnego wschodu, które

przemieszczają nad Irak wyjątkowo zimne

masy powietrza.

Ropa naftowa w Iraku

Ropa jest największym bogactwem na

turalnym Iraku, a także najważniejszym

produktem eksportowym. W 1901 r. Niem

cy odkryli w Iraku złoża ropy naftowej, co

przyciągnęło większą uwagę krajów za

chodnich. W 2000 r. wydobycie tego su

rowca wynosiło 133,3 min ton, co stanowi

ło 3,7% produkcji światowej. Po Arabii

Saudyjskiej Irak ma największe zbadane

rezerwy ropy naftowej, które są szacowane

na około 15,1 mld ton (10,8% rezerw świa

towych).

Pola naftowe Iraku znajdują się

w dwóch regionach. Z pól położonych na

północy kraju, w okolicach Kirkuku i pół

nocnego zachodu w kierunku granicy z Sy

rią wydobywa się 53% ropy naftowej. Po

zostałe 47% wydobycia przypada na pola

naftowe znajdujące się na południu kraju,

wzdłuż granicy z Iranem i u ujścia Szatt al

Arab. Obecnie największym pod względem

wydobycia polem naftowym jest pole Kir-

kuk (44,8 min ton w roku).

Głównymi odbiorcami irackiej ropy są:

Federacja Rosyjska, Turcja, Jordania i Sy

ria. Transport odbywa się samochodami,

statkami i koleją.

Zgodnie z szacunkami amerykańskimi

wydobycie ropy w Iraku w 2000 r. było

większe niż oficjalnie deklarowane i wy

niosło 200 min ton. Oprócz eksportu ofi

cjalnego musiał więc istnieć znaczny prze

myt ropy.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: