LEKI WYKRZTUŚNE
Leki sekretolityczne – leki zwiększające wydzielanie śluzu w oskrzelach i powodujące jego upłynnienie, wskutek czego następuje ułatwienie przesuwania się wydzieliny w świetle oskrzeli i pobudzenie tą wydzieliną (receptorów) punktów kaszlowych, a wtórnie wzbudzenie lub nasilenie odruchu kaszlowego
· Leki wydalane przez gruczoły śluzowe błony śluzowej drzewa oskrzelowego powodujące wzmożenie ich wydzielania i upłynnienie wydzieliny śluzowej – solne leki wykrztuśne (jodek potasowy, wodorowęglan sodowy, chlorek amonowy),
· Leki wydalane przez płuca i drażniące błonę śluzową oskrzeli od strony ich światła – gwojakol – olejki eteryczne (sosnowy, terpentynowy),
· Leki drażniące błonę śluzową żołądka i wzmagające na drodze odruchowej (poprzez ośrodek n. X i ośrodek wymiotny) wydzielanie wodnistego śluzu w oskrzelach – emetyna, saponiny, kwas benzoesowy,
LEKI MUKOLITYCZNE.
Leki upłynniające śluz oskrzelowy i zmniejszające jego lepkość.
Wyróżniamy wśród nich następujące grupy leków:
· Związki sulfhydrylowe – mesna, acetylocysteina, karbocysteina,
· Tenzydy (detergenty) – tyloksapol, etosufat sodowy,
· Bromheksyna i Ambioksal,
· Dornaza (Deoksyrybonukleaza),
Zastosowanie leków wykrztuśnych:
· Secretolytica – stany zapalne dróg oddechowych, którym towarzyszy kaszel suchy z niewielką ilością plwociny lub kaszel silny, z gęstą lepką plwociną,
· Leki mukolityczne – m.in. w pulmonologii (zapalenie oskrzeli z gęstą wydzieliną, rozstrzenie oskrzeli, mukowiscydoza), laryngologii (zapalenie krtani, chrypka, zapalenie ucha zewnętrznego i środkowego), w chirurgii i OIOM (przedoperacyjna toaleta oskrzeli, profilaktyka przedoperacyjna zalegania śluzu w oskrzelach, usuwanie płynnych i sypkich ciał obcych, wymiocin i krwi z drzewa oskrzelowego),
· Jodek potasowy:
o Kalium jodatum – stosuje się w postaci roztworu 5,0 g/ 150,0 g, co 8 godz. Po ½ łyżki stołowej,
· Chlorek amonowy:
o Ammonium chloratum- w postaci roztworów i mieszanek,
· Wodorowęglan sodowy:
o Wody szczawnickie „Józefina”, „Stefan”,
o Sal Ems Factitium (Sal Ems Artificiale) sztuczna sól Emska, tabl. 0,45 g i granulat, 0,5 g leki w szklance wody, mleku, co 8 godz.,
· Korzeń wymiotnicy, – co 8 godz. 0,05 g,
o Extractium,
· Grupa kreozotu:
o Simpus Kalii, grajoeosulfonici,
o Gucojozyl,
o Vick Formula 44 – syrop wykrztuśny,
· Olejki eteryczne:
· Acetylocysteina i karbocysteina:
o Acetylocysteina (Tussicom, Mucosolv, Mucosolvin),
o Karbocysteina (Muicopront) – kaps., syrop,
o Mistobron – amp., 0,1 g/ 1 ml, 0,2 g/ 2 ml i 0,4 g/ 4 ml, amp., do inhalacji (areozol),
· Bronchoksyne:
o Flegamina- mitre, Bisolvon, Bronhexin ® tabl., krople, płyn, syrop,
o Ambrosol (Aflegan, Deflegamin, Ambroxol, Ambrohexal, Bronchopront, Mucosolvan) syrop, tabl., kapsułki, płyn do inhalacji i krople,
Leki p/kaszlowe działające obwodowo:
· Leki znieczulające zakończenia czuciowe w drzewie oskrzelowym – benzodratet,
· Leki działające p/zapalnie na błonę śluzową dróg oddechowych,
Preparaty:
· Śluzy roślinne:
o Flores et folia Malvae – liście i kwiaty ślazu ® napar,
o Radix Althaeae – korzeń prawoślazu – syrop, co 8 godz., odwar, napar,
o Siemie lniane liście podbiału, ziółka, p/kaszlowe – odwary i napary,
Leki p/kaszlowe działające ośrodkowo:
· Opioidowe leki p/kaszlowe:
o Wykazują działanie znieczulające np. morfina, oksykodon,
o Nie wykazujące działania euforyzującego np.: kodeina,dekstrometafan, dihydrokodeina,
· Nienarkotyczne leki p/kaszlowe np.okseladyna,pentoksyweryna, eprazinon, butamirat
1. Dekstrometorfan:
· Acodin 150, 300,
· Wick Formula 44 – syrop p/kaszlowy,
· Gripex – dekstrometorfan + paracetamol ® + dekspantenol – syrop 0,3/ 100 ml – doustnie, łyżk,
2. Okseladyna:
· Oxeladin – syrop, tabl.,
· Pentoxyverin (Toclare) – draż., syrop,
3. Butamirat:
· Sinecod – krople 0,005 g/ 1 ml, syrop 0,015/10 mg,
· Thiocodin – kodeina (0,015 g) + sulfogwajahol (0,3 g), tabl.,
· Azarina – sproszkowane części/wyciągi z roślin, tabl.,
Glikokortykosteroidy – są najsilniejszymi lekami p/zapalnymi. Działają również p/alergicznie i p/astmatycznie. W astmie oskrzelowej mogą być drogą doustną, pozajelitową, wziewną.
1. Bulocort mite, - forte – aerozole,
2. Budesonid mite, - forte (Pulmicort, Rhinocort, Nalal Aenosol),
3. Flixotide – stosuje się wyłącznie w postaci wziewnej (aerozol), najczęściej w stanach zapalnych dróg oddechowych, aerozol / proszek do inhalacji,
LEKI HAMUJĄCE UWALNIANIE MEDIATORÓW ZAPALENIA.
Mechanizm działania:
Polega na ograniczeniu napływu jonów Ca do wnętrza komórek, w wyniku, czego następuje hamowanie uwalniania mediatorów zapalenia z ziarnistości tych komórek (np. histaminy, leukotrienów, prostaglandyn):
· Kromoglikan disodowy:
o Cromosol (Cropoz, Cromsal, Vividin, Cromopen) kaps., płyn do inhalacji, wziewnie co 6 godz. 0,02 g, aerozol, krople do oczu,
· Nedokromid sodowy:
o Tilade, - mint (Tiladin) aerozol 0,0002 g dawkę donosowo w katarze siennym,
· Ketotifen (Zoditen, -SRO, Ketof) – tabl. i kapsułki 0,001 g, syrop 0,2 mg/ 1 ml doustnie oraz wziewnie, działanie p/histaminowe, granulat, aerozol,
LEKI ROZSZERZAJĄCE OSKRZELA.
-adrenergiki (mimetyki):
o ...
kamilc46