Robert Roller - Jak zostać żeglarzem.docx

Robert Roller

Jak zostać

żeglarzem

Dąbrowa Górnicza 2005

Projekt okładki, zdjęcia
Arkadiusz Gondek

Skład
Marcin Skowroński

Wydanie I

Agencja Wydawniczo-Reklamowa „ADORE"
41-303 Dąbrowa Górnicza
ul. Kasprzaka 25
teł. 505-228-659
www.adore.com.pl

Adres do korespondencji
A.W-R „ADORE"
Skrytka pocztowa 132
41 -300 Dąbrowa Górnicza

ISBN 83-922009-2-6

Druk i oprawa
A.W-R „ADORE"

Od autora

Oddaję do Państwa dyspozycji krótki i praktyczny
poradnik „Jak zostać żeglarzem", który pomoże Wam
w zdobyciu podstawowej wiedzy na temat żeglarstwa oraz
przybliży wszystkie tajniki sztuki żeglowania.

Poradnik zawiera podstawowe zagadnienia, które
przydadzą się każdemu początkującemu „wilkowi morskiemu".
Żeglarstwo to wspaniały sport uczący dyscypliny pracy
i odpowiedzialności. Żeglując poznasz wspaniłych ludzi,
obejrzysz wspaniałe krejobrazy oraz przeżyjesz niezapomniane
chwile. Dlatego warto dokładnie przeczytać i poznać materiał
zawarty w książce, zdać egzamin na "żeglarza jachtowego"
i wyruszyć na szerokie wody.

Z żeglarskiem pozdrowieniem
Autor

ZASADY ETYKIETY JACHTOWEJ

Sztuka bycia żeglarzem to nie tylko znajomość meteorologii,
nawigacji, zasad manewrowania jachtem

to także, a może przede wszystkim, szeroko pojęta kultura
żeglarska. Zbiór tradycyjnych zwyczajów i zasad żeglarskich
obowiązujących na jachcie, w porcie i w stosunkach między
żeglarzami, stosunkiem do sprzętu żeglarskiego, ubioru,
wyglądu oraz kultury osobistej.

Większość zachowań na jachcie podporządkowana jest
nadrzędnemu celowi, jakim jest bezpieczeństwo załogi i jachtu.
Stąd powszechna zasada jedności i niesienia pomocy na
wodzie, w porcie i na lądzie, zasada żeglarskiej solidarności
oraz poszanowania przepisów i zwyczajów w żegludze i w
porcie.

Naszą przygodę z żeglarstwem rozpocznijmy więc od poznania
zasad etykiety żeglarskiej. Zasad, które powinien znać każdy
żeglarz tak „stary wilk morski" jak i młody "kanaka"

Zasady zachowania się na jachcie i w porcie

Postawa załogi najbardziej rzuca się w oczy podczas
manewrów, zwłaszcza w portach. Od postawy załogi w dużej
mierze zależy nie tylko elegancja tych manewrów, ale również
ich skuteczność

i bezpieczeństwo. Na swoim lub obcym jachcie należy zawsze
okazywać szacunek prowadzącemu jacht. Komendy wydaje

5

tylko kapitan jachtu. Należy pomagać sobie podczas
codziennej pracy pokładowej i podczas manewrów.
Dochodząc do pomostu, podchodząc do boi. do człowieka
,.oko na dziobie" informuje skrupulatnie ile metrów zostało do
obiektu pomagając sternikowi w prawidłowym manewrowaniu
jachtem. Członek załogi, który nie wykonuje żadnych
czynności, powinien być w gotowości, i nie zasłaniać widoku
sternikowi, ani dowodzącemu jachtem.

Należy pamiętać o kilku formalnościach, jakie kapitan musi
spełnić po przybyciu do portu. Powinien zgłosić przybycie
jachtu, uzgodnić miejsce postoju, wpisać się do książki
portowej.

Załoga każdej jednostki pływającej, powinna zapoznać się
z obowiązującymi przepisami i zwyczajami. Ubiór żeglarza
powinien być praktyczny, schludny              i czysty. Żeglarze

poruszający się po obcych portach, dość często zakładają po
prostu koszulki z krótkim rękawem.

Gdy zachodzi konieczność cumowania do burty innego jachtu,
trzeba uzyskać zgodę jego kapitana lub prowadzącego.
Załodze jachtu cumującego burtą w burtę nie można odmówić
przechodzenia na ląd przez nasz jacht, które powinno odbywać
się przez część dziobową.

Przed wejściem na obcy jacht musimy uzyskać zgodę jego

kapitana. To prosta, acz niezwykle ważna formalność, ceniona

w środowisku, o której wielu jednak zapomina. Tymczasem

jest to po prostu element żeglarskiej etykiety.

Sposób zakładania własnej cumy na pachołek zajęty już przez

inną cumę, umożliwiający bezkolizyjne zdjęcie każdej z nich,

też świadczy o znajomości etykiety żeglarskiej.

Dobrym zwyczajem jest noszenie obuwia o miękkiej gumowej

podeszwie    chroniącego    pokład    przed    zniszczeniem.

Obowiązuje także zakaz wystawiania rąk i nóg za burta oraz

hałasowania, a także gwizdania. Ten ostatni zwyczaj wywodzi

się z dużych żaglowców, gdzie komendy podawane były
niegdyś za pomocą gwizdka.

Do dobrej tradycji przy spotkaniach podczas żeglugi należy
pozdrawianie się podniesieniem ręki lub salut banderą.
Dawniej na wielkich żaglowcach pozdrawianie polegało
również na salutowaniu żaglami (np. zrzuceniu jednego żagla)
ograniczając tym samym swoją zdolność manewrową
i oznajmiając tym samym, że nie mamy złych zamiarów.
Ważnym elementem etykiety jachtowej jest zachowanie
odpowiedniego wyglądu jachtu, zarówno w czasie żeglugi jak
i w porcie. W tej kwestii ogromna odpowiedzialność spoczywa
na załodze. Nasz jacht powinien być najczystszym miejscem
w porcie. Można dać szmatkę przed dziobem, do wytarcia
butów. Pamiętajmy, że wygląd zewnętrzny naszego jachtu
świadczy o załodze i jej kulturze żeglarskiej.

WIADOMOŚCI O JACHTACH ŻAGLOWYCH

Poznałeś już etykietę żeglarską czyli wiesz jakie są prawa
i obowiązki załogi. Mam nadzieje, że zapamiętasz te zasady
i Twoje postępowanie na jachcie podczas żeglugi czy w porcie
będzie przykładem dla młodych i starszych żeglarzy. A teraz
proponuje byśmy przyswoili podstawowe wiadomości z zakres
klasyfikacji i budowy jachtów żaglowych. Wiedza ta jest
niezbędna i umożliwi Ci zrozumienie kolejnych rozdziałów
dotyczących teorii żeglowania i manewrowania jachtem.
Rozpocznijmy od klasyfikacji. Stosowane są różne kryteria
podziału: konstrukcja kadłuba, napęd, typ osprzętu żaglowego.
Zacznijmy po kolei:

Jachty, gdzie jako kryterium przyjmiemy konstrukcję kadłuba:
a) jachty balastowe zwane też kilowymi, których stateczność
zapewnia odpowiedni balast,

a) jachty balastowe zwane też kilowymi, których stateczność
zapewnia odpowiedni balast,

b)                  jachty balastowo-mieczowe zwane też kilowo - mieczowymi
są kombinacją jachtu mieczowego i balastowego.

c) jachty mieczowe, które dzielą się na:
-jachty jednokadlubo we o szerokich kadłubach,

- jachty wielokadłubowe (katamarany lub trimarany) o wąskich
i lekkich kadłubach, co zapewnia większą stateczność
poprzeczną dzięki rozstawieniu kadłubów.

Rozróżniamy też podział jachtów wg kryterium napędu:

a)              jachty żaglowe : źródłem napędu są żagle,

b)    jachty motorowo - żaglowe, mające obydwa rodzaje
napędu, przy czym żagle stanowią napęd pomocniczy.

c)     jachty motorowe: głównym źródłem napędu jest silnik
spalinowy.

Ostatnim kryterium jest typ osprzętu żaglowego i tutaj
spotykamy tak tajemnicze nazwy jak ket, slup, kuter, jol, kecz,
szkuner, bryg, brygantyna. bark. fregata. Nie przejmuj się
jeżeli teraz te nazwy wydają Ci się zupełnie niezrozumiałe.
Musisz pamiętać, że to dopiero początek Twojej żeglarskiej
przygody. Przed Tobą jeszcze wiele rejsów i przygód zanim
staniesz się doświadczonym „wilkiem morskim".

Budowa jachtu

Częstym obowiązkiem załogi tak podczas rejsu jak i postoju
w porcie są prace bosmańskie. Niestety rozmiary poradnika,
który masz przed sobą nie pozwalają by teraz wymienić
wszystkie usterki mniejsze i większe, które także Tobie młody
żeglarzu bez wątpienia przydarzą się podczas przygody
żeglarskiej. Musisz jednak sobie z nimi radzić a do tego
niezbędna jest znajomość budowy jachtu:

Podstawową częścią konstrukcyjną jak już wiesz jest kadłub.
W widoku z góry większość kadłubów ma przednią część
zaostrzoną a tylną szeroką i kanciastą. Niektóre jachty mają
kadłub zaostrzony nie tylko z przodu, lecz i z tyłu, inne są tępo
zakończone z tyłu i przodu. Bez względu jednak na kształt
kadłuba przednia część każdego jachtu nazywa się dziobem,
a tylna rufą.

Strony jachtu określa się będąc zwróconym twarzą w stronę
dziobu, a plecami do ruty. Lewy i prawy bok kadłuba nazywa
się odpowiednio lewą burtą i prawą burtą. Przez szerokość
całkowitą jachtu rozumie się szerokość zmierzoną
w najszerszym miejscu kadłuba na zewnętrznej powierzchni
poszycia, długość całkowitą mierzy się między skrajnymi
punktami kadłuba, na dziobie i rufie.

Pozostałe elementy kadłuba to: dno, pokład, forpik (przednia
część jachtu, pusta w dziobie), achterpik (część tylna pod
pokładem), kokpit (część otwarta jachtu), zęza (najniżej
położona część jachtu w kadłubie).

Linia rozgraniczająca zanurzoną w wodzie część kadłuba od
części znajdującej się nad powierzchnią wody nosi nazwę linii
wodnej. Wysokość zmierzoną od linii wodnej do górnej
krawędzi burty nazywa się wolną burtą. Wysunięte nad wodę
części dziobu i rufy to odpowiednio nawis dziobowy i nawis
rufowy.

9

Drzewca jachtu
dwumasztowego

A- grotmaszt
B- beza η maszt
C- gafel grota
D- gafel bezana
E- bom grota
F- bom bezana

Zasadniczy częścią osprzętu żaglowego jachtu jest
omasztowanie czyli wyposażenie, służące do podnoszenia
rozpinania i manewrowania żaglami, złożone z drzewc stałych
np.: maszt oraz drzewc ruchomych np.: bom, spinakerbom
(z pojęciami tymi zapoznam czytelnika w dalszej części
rozdziału). Drzewcami nazywamy nic tylko elementy
z drewna, ta tradycyjna nazwa sięgająca początków
szkutnictwa odnosi się we współczesnej konstrukcji jachtów
również do metalowego czy kompozytowego omasztowania.

perspektywa

Drzewca jachtu
jednomasztowego

A- grotmaszt
B- saling
C- bom grota

...