2. POWIAT - przez powiat należy rozumieć lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium. Powiat, tak jak gmina, ma wymiar społeczny. Kwalifikacja mieszkańców jako wspólnoty następuje z mocy prawa. Przynależność do wspólnoty nie jest zatem uzależniona ani od rozstrzygnięcia organów powiatu, ani od woli mieszkańców.
Z uwagi na to, że powiat jest podmiotem o charakterze terytorialnym, drugim jego elementem jest obszar. W tym zakresie powiaty stały się w zasadzie sukcesorami dawnych rejonów administracyjnych, należących do systemu organów administracji rządowej.
Ustawa o samorządzie powiatowym ustanawia dwie kategorie powiatów. Powiat jest zasadniczą jednostką podziału terytorialnego, która obejmuje całe obszary graniczących z sobą gmin (powiat ziemski) albo cały obszar miasta (miasto na prawach powiatu). Przy tworzeniu, łączeniu, podziale, znoszeniu powiatów i ustalaniu ich granic należy dążyć do tego, aby powiat obejmował obszar możliwie jednorodny ze względu na układ osadniczy i przestrzenny oraz więzi społeczne i gospodarcze, zapewniające zdolność wykonywania zadań publicznych.
ZADANIA:
powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:
- infrastruktury technicznej (transport i drogi publiczne, gospodarka nieruchomościami, utrzymanie powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej),
- infrastruktury społecznej (edukacja publiczna, promocja i ochrona zdrowia, pomoc społeczna, polityka prorodzinna, wspieranie osób niepełnosprawnych, kultura i ochrona dóbr kultury, kultura fizyczna i turystyka, przeciwdziałanie bezrobociu oraz aktywizacja lokalnego rynku pracy, ochrona praw konsumenta, promocja powiatu, współpraca z organizacjami pozarządowymi),
- porządku i bezpieczeństwa publicznego (porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli, ochrona przeciwpowodziowa, przeciwpożarowa i zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi, obronność, wykonywanie zadań powiatowych służb, inspekcji i straży),
- ładu przestrzennego i ekologicznego (geodezja, kartografia i kataster, zagospodarowanie przestrzenne i nadzór budowlany, gospodarka wodna, rolnictwo, leśnictwo i rybactwo śródlądowe, ochrona środowiska).
Ustawy mogą także określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat. Powiat wykonuje
ustawowe zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
WŁADZE POWIATU
Pierwotnym adresatem norm kompetencyjnych jest w powiecie wspólnota samorządowa, którą z mocy prawa tworzą mieszkańcy powiatu.
REFERENDUM POWIATOWE
Referendum jest sposobem bezpośredniego sprawowania władzy w sprawach ważnych dla powiatu. W referendum mogą brać udział mieszkańcy powiatu uprawnieni do głosowania. Zgodnie z przepisami ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw są to obywatele polscy, którzy ukończyli 18 lat.
W referendum mieszkańcy wyrażają w drodze głosowania swoją wolę:
- co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej wspólnoty,
- w sprawie z zakresu zadań i kompetencji organów powiatu,
- lub w sprawie odwołania rady powiatu.
Ustawa powiatowa oraz ustawa o referendum lokalnym przewidują wyłączność referendum w sprawie odwołania rady powiatu przed upływem kadencji. Referendum może być także przeprowadzone we wszystkich sprawach z zakresu właściwości powiatu. Decyduje o tym rada powiatu, jeśli przeprowadza referendum z własnej inicjatywy. Mieszkańcy powiatu uprawnieni do głosowania decydują o przeprowadzeniu referendum, jeśli zgodna z prawem
inicjatywa zdobędzie poparcie co najmniej 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców.
Referendum w sprawie odwołania rady powiatu przed upływem kadencji można przeprowadzić nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od dnia wyborów lub od dnia ostatniego referendum w sprawie odwołania rady powiatu przed upływem kadencji i nie później niż na 6 miesięcy przed upływem kadencji.
Referendum jest ważne, jeśli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych.
RADA POWIATU
Artykuł 12 ustawy powiatowej określa zakres wyłącznej właściwości rady.
Należą tu sprawy:
- organizacyjne (uchwalanie statutu powiatu; tworzenie, przekształcanie i likwidacja jednostek organizacyjnych oraz wyposażanie ich w majątek; podejmowanie uchwał w sprawach współdziałania z innymi powiatami i gminami, jeżeli jest to związane z koniecznością wydzielenia majątku);
- planistyczne (uchwalanie budżetu powiatu);
- finansowo-majątkowe (podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami; podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących: zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres dłuższy niż trzy lata, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; emitowanie obligacji oraz określanie zasad ich zbywania, nabywania i wykupu; zaciąganie
długoterminowych pożyczek i kredytów; ustalanie maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez zarząd oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym; zobowiązania w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustalaną corocznie przez radę; tworzenie i przystępowanie do związków, stowarzyszeń, fundacji i spółdzielni oraz ich rozwiązywanie lub występowanie z nich; tworzenie i przystępowanie do spółek, ich rozwiązywanie i występowanie z nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów oraz obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji; wydzielanie majątku na współdziałanie z innymi powiatami i z gminami; tworzenie, przekształcanie i likwidacja jednostek organizacyjnych powiatu oraz wyposażanie ich w majątek;
- osobowe (wybór i odwoływanie zarządu powiatu; powoływanie i odwoływanie na wniosek starosty sekretarza oraz skarbnika powiatu);
- kierowniczo-kontrolne (stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz przyjmowanie sprawozdań z jego działalności, w tym z działalności finansowej; rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi z tego tytułu);
- inne (takie, jak podejmowanie uchwał w sprawach herbu i flagi powiatu).
Rada powiatu wybiera ze swego składu przewodniczącego oraz od l lub 2 wiceprzewodniczących. Funkcji tych nie można łączyć ze stanowiskiem członka zarządu powiatu. Ustawa powiatowa nie zalicza przewodniczącego rady do organów powiatu. Jego ustawowym wyłącznym zadaniem jest organizowanie pracy rady oraz prowadzenie jej obrad.
Rada z uwagi na swój społeczny (ale wynagradzany pieniężnie) charakter nie może obradować ciągle. Jej charakter pracy jest sesyjny, a sesje są czasowo ograniczone. Z uwagi na szeroki zakres zadań rady istnieje potrzeba przekazywania części jej zadań innym organom do rozstrzygania - z wyłączeniem spraw zastrzeżonych do właściwości rady; do zaopiniowania, bądź opracowania projektu rozstrzygnięcia - we wszystkich sprawach.
ZARZĄD POWIATU
Zarząd jest organem wykonawczym powiatu. W skład zarządu powiatu wchodzą starosta jako przewodniczący oraz pozostali członkowie w liczbie od 3 do 4 osób, w tym wicestarosta, wybrani przez radę powiatu ze swego grona bądź spoza składu rady. Członkostwa w zarządzie nie można łączyć z członkostwem w organie samorządu gminy i województwa oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła albo senatora.
Zarząd wykonuje uchwały rady powiatu oraz zadania powiatu określone przepisami prawa. Do zadań zarządu należy w szczególności: przygotowywanie projektów uchwał rady, wykonywanie uchwał rady, gospodarowanie mieniem powiatu, wykonywanie budżetu powiatu, zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu z zastrzeżeniem, że szczególne warunki lub zasady powoływania, odwoływania oraz tryb zatrudniania i zwalniania kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu określa odrębna ustawa. Zarząd realizując zadania powiatu podlega wyłącznie radzie powiatu, która stanowi o kierunkach działania zarządu.
Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego, kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu, które wspólnie tworzą powiatową administrację zespoloną.
STAROSTA
Starosta organizuje pracę zarządu powiatu jako jego przewodniczący i starostwa powiatowego jako jego kierownik; jest zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży; kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.
Starosta jako zwierzchnik powiatowych służb, inspekcji i straży, powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek w uzgodnieniu z wojewodą zatwierdza programy ich działania, uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu, w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami, zleca w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli.
Staroście przysługuje kompetencja podejmowania działań o charakterze doraźnym, w sprawach nie cierpiących zwłoki, związanych z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne, z wyłączeniem możliwości wydawania przepisów porządkowych.
Struktura organizacyjna powiatu wynika z przepisów prawa, jak również, z jego indywidualnych właściwości.
Zgodnie z art. 35 ustawy o samorządzie powiatowym, organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu. Przy czym, w znaczący sposób strukturę organizacyjną powiatu determinuje również szereg ustaw szczegółowych, które nakładają na powiaty ściśle określone zadania.
Niemniej jednak, to regulaminy organizacyjne określają podziały powiatów na odpowiednie wydziały, oddziały, biura, inspektoraty, referaty, itp. Analizując struktury powiatów można stwierdzić, iż ich organizacja nie jest jednolita, i w pełni usystematyzowana. Chociaż pewne wydziały (pod różnym nazewnictwem), istnieją w każdym powiecie i z faktem tym, nie sposób polemizować. Takim przykładem mogą być wydziały: organizacyjny, finansowy, transportu i komunikacji, pomocy społecznej, nieruchomości, itp. Powyższe komórki realizują szczegółowe i ściśle określone zadania – a bez ich istnienia prawidłowe funkcjonowanie powiatu, nie byłoby możliwe.
W odczuciu społecznym działalność powiatu w największym stopniu przejawia się, w takich dziedzinach, jak:
- edukacja;
- ochrona zdrowia;
- pomoc społeczna;
- gospodarka nieruchomościami,
- kultura i sport;
- bezpieczeństwo publiczne;
- inwestycje;
- transport oraz infrastruktura.
Czytaj także: Powiat to klucz do samorządu regionalnego>>
Z powyższego wynika, iż obowiązkowym wydaje się posiadanie w strukturze organizacyjnej powiatu wyżej wymienionych komórek, odpowiedzialnych za realizację poszczególnych zadań. Oczywiście w zależności od indywidualnych właściwości danego powiatu, zadania te mogą się skupiać w ramach oddzielnych wydziałów lub też być łączone w ramach jednego wydziału np. edukacji, kultury i sportu.
Analizują strukturę organizacyjną powiatu, nierzadko można odnieść wrażenie, że aktywność danego powiatu, w głównej mierze ukierunkowana jest utrzymanie administracji powiatowej. Zazwyczaj jest to wrażenie mylne i oparte na pochopnie wyciągniętych wnioskach. Jednak wrażenie to, jakkolwiek mylne może przyćmiewać faktycznie realizowane zadania przez powiat. W celu uniknięcia takim sytuacjom organizacja i funkcjonowanie urzędu powinno być oparte o:
1. Właściwie zorganizowaną strukturę organizacyjno-formalną - czyli układ wzajemnie powiązanych ze sobą komórek, które działają w ramach zhierarchizowanej struktury realizującej odpowiednie zadania na danym szczeblu.
2. Procedury administracyjno-biurowe z zachowaniem, których wiąże się prawidłowe, rzetelne a zarazem sprawne oraz szybkie realizowanie nałożonych zadań.
3. Komunikację wewnętrzną w urzędzie, która powinna przejawiać się w skutecznym przepływie informacji, decydujących o podjętych rozstrzygnięciach na danym etapie postępowania decyzyjnego. Komunikacja ta lub jej nieodpowiednie ukształtowanie, nie może powodować nakładania się na siebie odpowiednich obowiązków danych wydziałów. Nie zmienia to jednak tego, iż powiat nie może sobie pozwolić na wadliwe gospodarowanie obiegiem informacji w samym urzędzie oraz organami urzędu.
Wciąż niezwykle trudną do obalenia jest teza mówiąca o tym, iż struktura organizacyjna urzędu powiatu jest m.in.:
- sztywna;
- zbyt scentralizowana;
- nie poddająca się procesom zarządzania;
- nienastawiona na realizację zadań strategicznych.
Czytaj także: Struktura organizacyjna gminy>>
Przy czym, nie można zapomnieć o tym, że powiat jest wciąż jednostką samorządową, która realizuje zadania publiczne. Co za tym idzie jego działań nie da się bezpośrednio odnieść do potocznie rozumianych procesów (zarządzania, realizacji zadań strategicznych), które na co dzień wdrażają i realizują podmioty prywatne. W tym aspekcie usprawnienie pewnych zadań szczegółowo unormowanych w ustawach i rozporządzeniach (w oparciu np. o odpowiednie procesy zarządzania, ułatwienie procedur), wydaje się prawie niemożliwe, gdyż wszelkie odchylenia od przepisów prawa precyzyjnie określających realizację danego zadania – stanowiłoby złamanie prawa przez organ.
Powyższe nie stoi na przeszkodzie temu aby powiat niezależnie od swojej struktury świadczył zadania mając na uwadze:
- dążenie do jak najwyższych standardów świadczonych usług (zadań);
- odpowiednie planowanie tych zadań;
- doskonalenie procesów realizacji zadań.
Wydziały starostwa - numery telefonów.
Budynek A
Starostwo Powiatowe w Leżajsku
ul. Kopernika 8
37-300 Leżajsk
tel.: 017 240 45 00
fax: 017 240 45 09
godz. pracy urzędu
poniedziałek-piątek
7.30-15.30
e-mail: powiat@starostwo.lezajsk.pl
Budynek B
ul. M.C. Skłodowskiej 8 pokój 6
tel. 17 2404-550 fax: 17 2402-552
Redakcja serwisu:
Wydział Promocji, Kultury
i Współpracy Międzynarodowej
tel. 017 240 45 71
e-mail: promocja@starostwo.lezajsk.pl
STAROSTWO POWIATOWE W LEŻAJSKU
BUDYNEK A UL. KOPERNIKA 8
CENTRALA BUDYNEK A 17 2404-500
FAX STAROSTWO 17 2404-509
SEKRETARIAT 17-2404-530
STAROSTA przez SEKRETARIAT
WICESTAROSTA przez SEKRETARIAT
SK SEKRETARZ 17-2404-533
SF SKARBNIK 17-2404-525
WYDZIAŁ ORGANIZACYJNO - PRAWNY
OP NACZELNIK, 17-2404-508
zamówienia publiczne
OP OBSŁUGA 17-2404-500
INTERESANTÓW - CENTRALA
OP KANCELARIA OGÓLNA 17-2404-503
OP KADRY 17-2404-505
WYDZIAŁ ADMINISTRACYJNO - GOSPODARCZY
AG NACZELNIK, zaopatrzenie, 17-2404-536
Administrowanie budynkami
AG BHP, gospodarczy, 17-2404-504
kierowca
WYDZIAŁ GEODEZJI, KATASTRU I GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI
GN NACZELNIK 17-2404-510
GN ZASTĘPCA, Scalenia 17-2404-511
GN Urządzanie i ochrona 17-2404-512
gruntów rolnych, grunty
Skarbu Państwa
GN Gospodarka Gruntami 17-2404-513
GN Ewidencja Gruntów
Nowa Sarzyna 17-2404-514
Grodzisko, Miasto Leżajsk 17 2403-515
Kuryłówka, Gmina Leżajsk 17-2404-516
WYDZIAŁ KOMUNIKACJI I TRANSPORTU
KT NACZELNIK 17-2404-520
KT Rejestracja pojazdów 17-2404-524
KT Licencje, zezwolenia, 17-2404-521
instruktorzy, OSK
KT Rejestracja pojazdów 17-2404-522
KT Prawo jazdy 17-2404-523
WYDZIAŁ FINANSOWO - KSIĘGOWY
FB Finanse 17-2404-526
FB NACZELNIK 17-2404-527
FB Płace 17-2404-528
FB Kasa 17-2404-529
REFERAT BUDŻETOWY
Planowanie i analiza budżetu 17-2404-547
BIURO OBSŁUGI RADY I ZARZĄDU POWIATU
Przewodniczący Rady Powiatu 17-2404-534
Radca Prawny 17-2404-501
RZ Biuro Obsług 17-2404-535
Rady i Zarządu
REFERAT INFORMATYKI
IP Referat Informatyki 17-2404-506
POWIATOWY RZECZNIK KONSUMENTÓW
RK Powiatowy Rzecznik Kons. 17-2404-508
POWIATOWY OŚRODEK DOKUMENTACJI GEODEZYJNEJ I KARTOGRAFICZNEJ
Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej
KIEROWNIK 17-2404 540
POD-ZUDP 17 -2404 541
PODGiK
Gospodarstwo Pomocnicze 17-2404 542
Powiatowy Ośrodek
Dokumentacji 17-2404 543
BUDYNEK B UL. M.C. SKŁODOWSKIEJ
CENTRALA BUDYNEK B 17-2404-550
FAX BUDYNEK B 17-2404-552
Członek Zarządu Powiatu 17-2404-569
WYDZIAŁ ARCHTEKTURY I BUDOWNICTWA
AB NACZELNIK Wydziału 17-2404-558
AB Sieci, przyłącza 17-2404-553
AB Korzystanie 17-2404-554
z pasa drogowego
AB Nowa Sarzyna 17-2404-555
AB Gmina Leżajsk, 17-2404-556
Grodzisko D.
AB Miasto Leżajsk 17-2404-557
AB Obsługa adm., 17-2404-550
ochrona zab.
WYDZIAŁ EDUKACJI, ZDROWIA I KULTURY FIZYCZNEJ
EZ NACZELNIK 17-2404-559
EZ Stanowisko ds. edukacji, 17-2404-563
zdrowia i kultury fizycznej
WYDZIAŁ ROZWOJU I INWESTYCJI
RI NACZELNIK 17-2404-560
RI Inwestycje kubaturowe 17-2404-561
RI Inwestycje drogowe 17-2404-562
BIURO AUDYTU I KONTROLI WEWNĘTRZNEJ
AS KIEROWNIK - audytor, ...
jubas28