1. Pojęcie i przedmiot prawa pracy:
Prawo pracy to ogol norm prawnych, które regulują stosunki związane z praca człowieka. W znaczeniu podmiotowym prawo pracy określa prawa i obowiązki podmiotów będących stronami w stosunkach związanych z pracą ludzką.
Przedmiotem prawa pracy są wszystkie stosunki społeczne związane z pracą podporządkowaną. Nazywamy je stosunkami prawa pracy. Inna szczególną odmianą są stosunki pracy, które zachodzą między pracodawcami i pracownikami w procesach pracy.
2. Źródła prawa pracy:
Są to akty normatywne, z których wynikają praw i obowiązki stron stosunku pracy. Na to co jest w źródłach pracy zapisane pracownik i pracodawca mogą się powołać (przede wszystkim przed sądem, jeżeli dochodzą swoich roszczeń w drodze przymusowej.) w prawie pracy wyróżnia się źródła powszechne (wydane przez państwo) i szczególne (wydane przez uczestników stosunku pracy).
Powszechne źródła prawa pracy:
1/ konstytucja – ustawa zasadnicza
2/ustawy, wydawane przez sejm
3/akty prawa międzynarodowego.
4/akty wykonawcze do ustaw, czyli rozporządzenia wydawane na postawie i w celu wykonania ustaw.
Kodeks Pracy – normuje sferę stosunków pracy, nie reguluje jednak całości problematyki prawa pracy.
3. Stosunek pracy – definicja i jego cechy:
Stosunek pracy jest to stosunek prawny zachodzący między dwoma podmiotami, z których jeden, zwany pracownikiem, obowiązany jest świadczyć osobiście i w sposób ciągły powtarzający się na rzecz i pod kierownictwem drugiego podmiotu zwanego pracodawcą, pracę określonego rodzaj, a pracodawca zatrudniać pracownika za wynagrodzeniem.
Cechy stosunku pracy:
1/ma charakter odpłatny
2/ma charakter osobisty
3/praca wykonywana jest na ryzyko pracodawcy:
ryzyko osobowe – nie trafny wybór pracownika
ryzyko techniczne – pracodawca obowiązany jest wypłacać wynagrodzenie za przestoje.
Ryzyko ekonomiczne i ryzyko socjalne
4/umowne podporządkowanie pracownika w procesie pracy
5/dobrowolność stosunku pracy
16. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron:
Na mocy porozumienia stron /zgodne oświadczenia stron w dowolnym momencie/. Może nastąpić z inicjatywy każdej ze stron stosunku pracy. Nie ma znaczenia, która ze stron występuje z taką propozycją. Zawarcie porozumienia rozwiązującego umowę o pracę zależy wyłącznie od woli obu stron. W tym przypadku forma i treść rozwiązania umowy jest dowolna. Istotne jest podanie daty.
18. Rozwiązanie umowy o pracę innej niż zawarta na czas nieokreślony z zachowaniem okresu wypowiedzenia:
okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1/ 2 tygodnie jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy
2/ 1 miesiąc jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy
3/ 3 miesiące jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata
24. Zwolnienia grupowe:
zwolnienia spowodowane są przyczynami zachodzącymi po stronie pracodawcy /ekonomiczne, organizacyjne, produkcyjne a nawet ekologiczne/.
Zwolnienia dzielimy na:
a/grupowe
b/indywidualne.
A/ zwolnienie grupowe różni się od indywidualnego ilością zwalnianych pracowników. Jeżeli w ciągu 3 miesięcy zostaje co najmniej 100% załogi zwolnione co najmniej 10% załogi lub co najmniej 100 pracowników, jest to zwolnienie grupowe. W pozostałych przypadkach jest to zwolnienie indywidualne.
25. Wygaśnięcie stosunku pracy:
wygaśnięcie umowy o pracę zachodzi bez związku z decyzją stron. Jest to ustanie stosunku pracy na mocy zdarzenia określanego w ustawie, nie będącego czynnością prawną.
Wygaśnięcie umowy o pracę następuje z powodu:
- śmierci pracownika – po śmierci pracownika prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą w równych częściach na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do osób spadku.
- tymczasowego aresztowania pracownika – umowa wygasa po 3 miesiącach nieobecności pracownika, chyba, że zrobi to wcześniej na podstawie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Podczas aresztowania nie jest wypłacane wynagrodzenie.
27. Powołanie, mianowanie, spółdzielcza umowa o pracę – pojęcie i istota (P):
Nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania:
powołanie – jest aktem administracyjnym jednostronnym pod względem formalnym /sporządza go pracodawca/, dwustronnym pod względem materialnym /pracownik składa oświadczenie woli/.
Stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.
Nawiązanie stosunku pracy na postawie mianowania:
Mianowanie jest aktem administracyjnym jednostronnym pod względem formalnym /sporządza go pracodawca/, dwustronnym pod względem materialnym /pracownik składa oświadczenie woli/.
Stosunek pracy na postawie mianowania nawiązuje się z dniem określonym w akcie nominacyjnym jeżeli tego nie określono z dnia doręczenia pracownikowi aktu nominacyjnego. Regułą jest, że mianowanie następuje na stałe.
Akt mianowania ma być sporządzony w formie pisemnej i zawierać, co najmniej:
1/ nazwę pracodawcy
2/ imię i nazwisko pracownika samorządowego
3/ datę nawiązania stosunku pracy
Pracownik mianowany ma szerszy zakres obowiązków np.: nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia jest objęty zakazem członkostwa w partiach politycznych.
Przed podjęciem pracy pracownik taki składa pisemnie ślubowanie. Jeżeli odmówi stosunek pracy automatycznie wygasa.
Spółdzielcza umowa o pracę:
luizaXd