Kod genetyczny

Zadanie (0-1) W wyniku translacji powstało białko składajace sie z 420 aminokwasów. Oblicz, ile nukleotydów w łancuchu dojrzałego mRNA kodowało te aminokwasy. Uzasadnij odpowiedz.

.........................................................................................................................................................................................................................

Zadanie (0-4) Nazwij cechy kodu genetycznego, które można dostrzec na poniższym przykładzie:

mRNA  CUG  AUU  GUU CUC

białko    Leu    Ile      Wal    leu

1.       Przyporządkuj nazwę cechy kodu genetycznego jej charakterystyce:

1.       jednoznaczny (zdeterminowany)..............

2.       trójkowy  .............

3.       zdegenerowany.............

4.       kolinearny ..............

5.       bezprzecinkowy  ....................

6.       niezachodzący  ........

7.       uniwersalny  ...........

8.       pośredni  ......................

9.       zamrożony ................................

a)       jeden aminokwas może być zakodowany przez kilka kodonów

b)       pomiędzy kodonami nie ma żadnych dodatkowych znaków np. wolnych nukleotydów

c)       podstawową jednostką informacyjną o stałej wielkości jest zawsze trójka nukleotydów oznaczająca aminokwas

d)       we wszystkich żywych organizmach reguły kodowania aminokwasów są takie same

e)       matrycą wykorzystywaną w syntezie białka jest mRNA

f)        kodon oznacza tylko jeden aminokwas

g)       kolejności kodonów odpowiada kolejność aminokwasów w białku (polipeptydzie)

h)       nukleotydy jednego kodonu nie należą jednocześnie do kodonów sąsiednich.

Zadanie Poniżej podano kolejność zasad w dwu fragmentach mRNA. Powiedz w którym fragmencie jest zakodowana informacja o trzech pierwszych resztach aminokwasowych, a w której o dwu ostatnich? Uzasadnij

                                     AUGUAUGC                                             UAUAUGUAA

Zadanie (2 pkt) XII 2005 Pewne białko A jest kodowane przez 243 triplety, a białko B – przez 243 nukleotydy.

Podaj, która cząsteczka białka (A czy B) będzie zbudowana z większej liczby aminokwasów. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.

Zadanie (2 pkt)XII2006 W tabeli przedstawiono kodony kodu genetycznego.

Poniżej przedstawiono dwie (A i B) sekwencje nukleotydów w mRNA.

A) UUC UAC ACC CCG GAU

B) UUU UAU ACG CCC GAC

Ustal, czy podane sekwencje (A i B) kodują takie same, czy różne odcinki polipeptydów. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.

..............................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie (1 pkt) 2006 Według najnowszych badań, w co najmniej 16 organizmach z oddzielnych gałęzi ewolucyjnych kodonom są przypisane aminokwasy inne niż standardowo. Wiele gatunków glonu Acetabularia odczytuje kodony UAG i UAA, powszechnie oznaczające „stop”, jako glicynę. Kodon CUG, który normalnie oznacza leucynę, w komórkach grzybów z rodzaju Candida jest tłumaczony jako seryna.  Podaj cechę kodu genetycznego, od której odstępstwa zostały przedstawione w tekście.

......................................................................................................................................................

Zadanie (1 pkt) Z podanych niżej przykładów wybierz zapis na pewno nieprawidłowy.

A) kodon ACU  →       treonina                                             B) kodon GAU  →       asparagina                         

C) kodon AGC  →       lizyna,  arginina                                D) kodony:    AGU ,  AGC   →  seryna

Zadanie Poniżej podana jest kolejność 6 reszt aminokwasowych występujących na początku polipeptydu- hemoglobiny człowieka.

A) Posługując się tabelą kodu genetycznego napisz, jakie sekwencje może mieć fragment mRNA sterujący syntezą tego polipeptydu.

B) Czy na podstawie sekwencji reszt aminokwasowych można jednoznacznie ustalić sekwencję zasad w DNA kodującą ten fragment polipeptydu? Uzasadnij swą odpowiedź.

C) Skoro translacja zaczyna się od metioniny, to dlaczego ten polipeptyd zaczyna się od waliny?

   Walina – histydyna – leucyna – treonina – prolina – kwas glutaminowy

Zadanie (6pkt.)       a) Wymień i wyjaśnij cechy kodu genetycznego:

1....

2.....

3.....

4.....

5......

b)       Podaj, która z cech kodu może świadczyć o jedności świata  organicznego.

Zadanie (1 pkt)Pewne białko składa się z 39 aminokwasów. Określ, wybierając spośród odpowiedzi A, B, C, D, ile nukleotydów i ile tripletów w cząsteczce DNA koduje to białko.

                                                    Odpowiedź  Liczba nukleotydów          Liczba tripletów

                                                               A                  39                                    117

                                                               B                   39                                    13

                                                              C                   117                                  39

                                                               D                  117                                   13

Zadanie  (2 pkt.)  Podaj dwie cechy kodu genetycznego, do których odwołuje się poniższe zdanie:

Dana trójka nukleotydów koduje tylko jeden rodzaj aminokwasu, ale ten sam aminokwas może być kodowany przez kilka trójek nukleotydów.

1.       ..........................................................                 2. .................................................................

Zdanie Która odpowiedź zawiera wyłącznie kodony  „stop,,                                                                              

  a) UAA, GGA, CGA          b) GAA, UGA, GUG            c) UAA, UGA, UAG 

Zadanie Jedną z ważniejszych cech kodu genetycznego jest jego jednoznaczność. Wyjaśnij, co to oznacza

Zadanie Wskaż, który  z poniższych opisów błędnie charakteryzuje kod genetyczny.

Kod genetyczny jest:

A.       trójkowy – jeden kodon składa się z trzech nukleotydów.

B.       uniwersalny - te same trójki nukleotydów kodują te same aminokwasy w całym świecie  ożywionym.

C.       bezprzecinkowy – nukleotydy każdego kodonu są oddzielone od siebie związkami o innym charakterze.

D.       jednoznaczny - każdy kodon koduje tylko jeden rodzaj aminokwasu.

Zadanie Uzasadnij twierdzenie, że kod genetyczny jest: 3 pkt
a) uniwersalny            b) jednoznaczny                    c) zdegenerowany

Zadanie Na podstawie tabeli kodu genetycznego, stosując symbole samych zasad  azotowych:

a)       zapisz fragment DNA kodujący odcinek polipeptydu złożony z następujących aminokwasów:

-          Ala – Leu – Trp – Phen

b)       przedstaw schemat procesu transkrypcji uwzględniając:

- odpowiedni fragment powstałego mRNA

- oznaczenia 3, 5 – zakończeń wszystkich narysowanych nici.

Zadanie (2 pkt) XII 2005 W 2000 roku ogłoszono, że genom człowieka został poznany. Wyjaśnij, używając dwóch argumentów, dlaczego poznanie genomu człowieka jest ważnym dla ludzkości osiągnięciem nauki.

Zadanie Pewne białko składa się  z 117 aminokwasów. Określ ile nukleotydów i ile tripletów w cząsteczce DNA koduje to białko.              nukleotydów.................................tripletów............................

Zadanie Do cech kodu genetycznego należy zaliczyć (uzupełnij tabelę)

Od których cech występują odstępstwa? …………………………………………………..

Zad. Oceń poprawność merytoryczną następującego stwierdzenia: „ ludzie mieszkający w pobliżu elektrowni atomowej w Czarnobylu, na skutek promieniowania jonizującego, mają zmieniony kod genetyczny”. Odpowiedź uzasadnij.

1