OCENA PACJENTA PO URAZIE
URAZY:
GŁOWY ,SZYI, KLATKI PIERSIOWEJ, BRZUCHA, MIEDNICY I KOŃCZYN
BADANIE WSTĘPNE- BTLS
-OCENA MIEJSCA ZDARZENIA
Środki ostrożności związane z płynami ustrojowymi
Zagrożenia miejscowe
Liczba poszkodowanych
Potrzeba dodatkowej pomocy/ sprzętu
Mechanizm urazu
-WSTĘPNA OCENA PACJENTA
Ogólne wrażenie
Stan świadomości
Drogi oddechowe-”A”
Oddech-”B” ZAŁADUJ I JEDŹ ? (load and go)
Krążenie-”C” ¯
SZYBKA OCENA URAZOWA BADANIE MIEJSCA
¯
-SZCZEGÓŁOWE BADANIE
-DALSZE BADANIE
OKREŚLENIE STANU ŚWIADOMOŚCI:
(A) Ś- świadomy-przytomny i zorientowany
(V) W- reakcje Werbalne-przytomny ale splątany lub podsypiający
(P) B-reakcja na Ból
(U) N-Nie reaguje na bodźce-bez odruchu kaszlowego
Szybkie badanie urazowe
1.ocena głowy i szyi:
-czy widoczne są jakieś rany?
-czy żyły szyjne są wypełnione?
-czy tchawica znajduję się w linii środkowej?
-czy obrysy szyi są prawidłowe?
2.ocena klatki piersiowej-czy klatka piersiowa jest symetryczna, czy stwierdzam ruchy paradoksalne? czy są odznaki urazu tępego lub przenikającego-czy są rany otwarte?-czy stwierdzam patologiczną ruchomość, bolesność, trzeszczenia żeber?- czy szmery oddechowe są symetryczne? Jeśli szmery nie są symetryczne to jaki odgłos stwierdzamy przy opukiwaniu-bębenkowy czy stłumiony?-czy tony serca są prawidłowe czy stłumione?
3.ocena brzucha
-czy są rany?
-czy brzuch jest miękki, twardy, o zwiększonym obwodzie?
-czy jest bolesny?
4.ocena miednicy
-czy nie ma zniekształcenia obrysów?
-czy stwierdza się patologiczną ruchomość, trzeszczenia, bolesność?
5.ocena ud, podudzi i kończyn górnych
-czy nie ma ran?
-czy są obrzęki?
-czy stwierdza się patologiczną ruchomość?
-czy pacjent może poruszać palcami u nóg i stóp?
6.ocena pleców
-badanie podczas przenoszenia chorego-
-czy są zniekształcone?
-czy są jakieś obrzęki?
-czy są jakieś rany, stłuczenia, oparzenia, bolesność?
DECYZJA :
-czy sytuacja jest krytyczna?
-czy muszę wykonać jakieś interwencje?
Interwencje terapeutyczne i decyzja o szybkim transporcie
- po zakończeniu szybkiego badania urazowego mamy wystarczająco dużo informacji aby ocenić czy występuje zagrożenie życia u poszkodowanego i kwalifikujemy go do kategorii „ładuj i jedź”-”load and go”. Pacjenci tacy powinni być natychmiast transportowani do szpitala, a czynności lecznicze wykonujemy podczas transportu.
Aby zakwalifikować pacjenta do kategorii „załaduj i jedź”(load and go)
1.podczas oceny wstępnej:
-zaburzenia świadomości
-zaburzenia oddychania
-zaburzenia krążenia(wstrząs lub niekontrolowany krwotok)
2.podczas szybkiego badania urazowego:-zmiany prowadzące do wstrząsu- odchylenia w badaniu klatki piersiowej(cepowata klatka piersiowa, otwarta rana, odma prężna, krwiak opłucnej)-tkliwy, wzdęty brzuch-niestabilność miednicy-obustronne złamanie kości udowej
3.ciężki mechanizm urazu4.ocena wg własnych doświadczeń:-wiek, wygląd ogólny, wielomiejscowość obrażeń itp..
Schemat wywiadu:
S-symptomy, objawy
A-alergie
L-leki
P-posiłki/płyny-ostatnie
C-choroby
W-wydarzenia-dlaczego?
Badania szczegółowe
Badanie powinno składać się z:
1.pomiar i zapisanie R/R,HR,SpO2,częstości oddechów
2.badania neurologicznego:
-stan świadomości wg. Skali GCS, u przytomnego ocenić stan emocjonalny i orientacje, zmierzyć poziom glukozy we krwi.
-przy podejrzeniu przedawkowania opioidów rozważyć podanie 2mg Naloksonu i.v
-ocenić wielkość, reaktywność i symetryczność źrenic
-czynności motoryczne: czy pacjent może poruszać palcami u rąk i nóg
-czucie: reakcja na dotyk na palcach rąk i nóg, u nieprzytomnego reakcje bólowe.
3.monitoring pacjenta: -kardiomonitor ustawiony na odprowadzenie II, -pulsoksymetr
4.szczegółowe badanie od głowy do stóp. Zwracać uwagę na dolegliwości podawane przez pacjenta w świetle oceny obrażeń stwierdzonych poprzednio; szczególną uwagę zwrócić na mogące wystąpić zmiany.
Dodatkowo należy poddać ocenie:-drogi oddechowe-powtórna ocena drożności dróg oddechowych-oddech i krążenie- R/R, HR, RESP,kolor i temp.skóry,nawrót kapilarny, wypełnienie żył szyjnych, przemieszczenie tchawicy,ponowne osłuchanie płuc-jeśli szmer nie jest symetryczny ponowna ocena w kierunku odmy lub krwiaka opłucnej-ponowne osłuchanie tonów serca
-badanie brzucha –jeśli mechanizm sugeruje obrażenia brzucha ocena czy nie pojawiło się zwiększone napięcie powłok lub obrona mięśniowa.
-powtórna ocena każdego z wcześniej stwierdzonych obrażeń wraz z oceną ich funkcji motorycznej i czuciowej oraz tętna na kończynach ze złamaniami.
-sprawdzenie poprawności wykonanych wcześniej czynności terapeutycznych:>rurka dotchawicza-położenie i drożność>tlen-szybkość przepływu>linia dożylna-drożność i szybkość infuzji>opatrunek uszczelniający rany otwarte klatki piersiowej>drożność kaniuli odbarczającej odmę prężną>opatrunki i unieruchomienia>sprawdzenie unieruchomienia ciał obcych tkwiących w ranach>pozycja pacjentek w ciąży>sprawdzenie monitoringu EKG i SpO2
-powiadomienie szpitala – w przypadku transportu pacjentów w ciężkim stanie- zebranie zespołu specjalistów z danej dziedziny medycyny np.: anestezjolog,chirurg urazowy,kardiolog,neurochirurg itp..
Podsumowanie:
poprawna ocena pacjenta po urazie jest kluczem do jego prawidłowego leczenia. W interwencjach terapeutycznych bardzo istotny jest czas ich wykonania, który bezpośrednio wpływa na całokształt i powodzenie danej akcji ratunkowej.
felek-natala