Rodzaje transportów przez błonę komórki.docx

Rodzaje transportów  przez błonę komórki

•                       Dyfuzja  i dyfuzja ułatwiona

•                       Transport aktywny

•                       Osmoza

•                       Transport masywny

•                       Fagocytoza, pinocytoza, transcytoza

Mechanizmy regulujące gospodarkę wodno – elektrolitową organizmu

1.                    ADH

2.                    Układ RAA

3.                    ANF (ANP)

4.                    Ośrodek pragnienia

5.                    Urodilatyny (podobne jak ANF)

6.                    Dopamina, adenozyna,

7.  Prostaglandyny PGI, PGE2

Regulacja wydzielania ADH

+    ­ ciśnienia osmotycznego osocza i płynu M-R o 1–2%

           ( + osmodedektory podwzgórzowe )

       ¯ RR i objętości krwi o 5-10%

           ( + receptory objętościowe w przedsionkach i baroreceptory )

        angiotensyna

        prostaglandyny

        nikotyna

        pobudzenie OUN podczas reakcji stresowej

–   ¯  ciśnienia osmotycznego

        ­  objętości krwi

            alkohol

Ośrodek pragnienia

Skupisko neuronów w podwzgórzu, które pobudzone

1.                    wywołują aktywność somatyczną organizmu polegającą 

      na poszukiwaniu i przyjmowaniu wody

2. pobudzony ośrodek pragnienia powoduje uwalnianie ADH

   czynnikiem pobudzającym jest

   -      wzrost ciśnienia osmotycznego  ECF oraz

   -      obecność angiotensyny II

          Ośrodek pragnienia sprzężony jest z ośrodkami      termoregulacji, sytości i głodu.

       Pobudzony ośrodek termoregulacji, pobudza ośrodek   

              pragnienia  i sytości, hamuje ośrodek głodu

Trzecia przestrzeń płynowa

  W warunkach prawidłowych woda ustrojowa znajduje się 

         albo w komórkach   ICF  albo poza nimi   ECF 

Natomiast pod pojęciem trzeciej przestrzeni rozumiemy płyny należące ‘ de facto ‘ do płynu zewnątrzkomórkowego ale nie spełniające jego roli 

Tworzą tą przestrzeń płyny przesiękowe, wysiękowe np. obrzęki, płyn w pęcherzach po oparzeniu, krwiaki, treść    ropni itp.

Przez analogię można trzecią przestrzeń porównać do martwej przestrzeni anatomicznej w układzie oddechowym

Jest to pojęcie jednoznacznie patologiczne !

Izotonia

 Ciśnienie osmotyczne, osmolarność, osmolalność, ciśnienie onkotyczne.  

  Osmolarność -     stężenie czynnych osmotycznie cząstek nieprzenikających przez błony 

                                 komórkowe bez względu na to o jakie substancje czy mieszaniny chodzi.

                                 Jednostką  jest Osm/ l (Osmol na litr)

   Osmolalność -     wyrażana jest na kg wody Osm/kg wody

   Ciśnienie osmotyczne w płynach ustrojowych jest jednakowe i wynosi 290 mmol/kg wody

                               ( 280 – 300 ) i w ECF zależy głównie od ilości jonów Na

   Izotonia         -  osmolalność roztworu taka jak osocza

  Hypertonia    -  osmolalność wyższa niż osocza

    Hipotonia      -  osmolalność niższa niż osocza

Ciśnienie onkotyczne - ( koloidoosmotyczne )

ciśnienie osmotyczne  wywierane przez białka osocza krwi ( albuminy )

Utrzymanie toniczności ECF zależy głównie od ilości wody.

Głównym czynnikiem regulującym ilość wody w organizmie jest

ADH ( wazopresyna )

oraz ośrodek pragnienia

Izowolemia

 Izowolemia – utrzymywanie stałej objętości ECF – zależy od

ilości substancji osmotycznie czynnych

Główną rolę pełnią jony Na  również jony Cl, który podąża za  sodem

Wiodącą rolę w utrzymaniu izowolemii  pełni układ RAA    

   Rola aldosteronu w reabsobcji Na  od 1 – 400 mEq/doba

 Rodzaje obrzęków ze względu na

mechanizm powstania  2.

1.  Obrzęk hydrostatyczny - wywołany zwiększonym     ciśnieniem  hydrostatycznym  Pc

         (zastój żylny w przebiegu niewydolności serca, wzmożonej retencji Na,  

          długotrwałej pozycji stojącej, niewydolności krążenia żylnego)

2.  Obrzęk onkotyczny  - wywołany hipoproteinemią  

       w  efekcie obniża się ciśnienie onkotyczne Pc

       (brak białek osoczowych, głównie albumin w przebiegu chorób nerek, 

                  chorób  nowotworowych – faza wyniszczenia, głodzenia)

   3.  Obrzęk zapalny – wywołany przez mediatory 

     procesu zapalnego

       (obecność cytokin, prostaglandyn, leukotrienów, histaminy, serotoniny,

         kininy – zwiększa się przepuszczalność śródbłonka - ­ CFC)

4.  Obrzęk chłonny – wywołany utrudnieniem 

     odpływu chłonki (limfy)

       (stany zapalne naczyń chłonnych, obecność pasożytów  np. nicienie)

Odwodnienie 1

Odwodnienie izotoniczne – jednoczesna utrata wody i Na

1. Przyczyna

     - krwotok

     - wymioty, biegunka

     - przejście płynu do ’’ trzeciej przestrzeni ’’

     - niewydolność nerek, nadnerczy, stosowanie środków

       moczopędnych

2.                    Skutki

     - obniżenie RR

     - silne pragnienie

     - przy dużej dynamice może rozwinąć się

                      wstrząs  hipowolemiczny

  Odwodnienie hipotoniczne – większa utrata sodu niż wody

   1. Przyczyna

       - utrata płynów zawierających elektrolity głównie NaCl 

       - niedostateczna podaż Na przy uzupełnianiu wody

         (przy biegunkach, wymiotach, pracy w hipertermii)

       - choroby nerek przebiegające ze zmniejszoną resorbcja 

          zwrotną Na w kanalikach          

    2. Skutki

        -  względny wzrost wydalania wody przez nerki

        -  hipowolemia, ¯RR, ¯ pojemności minutowej serca,

        -  wzrost objętości ICF powoduje obrzęk mózgowia

           (bóle głowy, zamroczenie, śpiączka)  

        -  wstrząs  hipowolemiczny

Odwodnienie hipertoniczne – większa utrata wody niż sodu

                                                  (z braku wody  - pierwotne)

1.                    Przyczyna

     - ograniczenie poboru wody i/lub nadmierna jej utrata

     - ­ stężenia sodu w ECF (hypernatremia)

     - ­ Ciśnienia osmotycznego

     -  kompensacyjnie ­ ADH – hamowana utrata wody

2. Skutki

      -  ¯ ECF jak  i  ICF

     -  narastające uczucie pragnienia

     -  skąpomocz, suchość w jamie ustnej, drgawki, skurcze  

        mięśni, śpiączka

Przewodnienie izotoniczne – powiększenie

przestrzeni pozakomórkowej, 

1. Przyczyna

    - wzrost ilości Na

     - nadmiar ECF  bez zmiany jego osmolalności

     2. Skutek

     - w praktyce najczęściej są to uogólnione obrzęki w 

       przebiegu niewydolności serca, zespołu nerczycowego,

       marskości wątroby

Przewodnienie hipotoniczne – zatrucie wodne,

     hiponatremia z rozcieńczenia

1.                    Przyczyna – nadmierna podaż wody np.

     - picie dużych ilości piwa,

     - płukanie żołądka czystą wodą

     - topienie się w wodzie słodkiej

     - nadmierne wydzielanie  ADH

2.                    Skutek

     - wzrost ICF

     - wzrost ECF

     - może wystąpić  hemoliza krwi  

Przewodnienie hypertoniczne – wywołane większą podażą lub wzmożonym (większym niż wody) zatrzymywaniem Na  w organizmie

      1. Przyczyna

      - picie słonej wody przez rozbitków,

      - choroby nerek

      - infuzja płynu hypertonicznego

   2. Skutek

      - odwodnienie komórkowe  ¯ ICF

      - hypernatremia

      - zwiększenie objętości ECF

Izohydria

Stężenie jonów H+ w osoczu   7,4 x 10-7 +/- 0,05

    pH  roztworu wyraża logarytm dziesiętny odwrotności stężenia jonów  H+

  Człowiek może funkcjonować przy wartościach 

pH 7,0 – 7,7

                           Źródła jonów H+ :

  1.   CO2 z procesów metabolicznych        12500 mEq

  2.   Białka                                         ok.           150 mEq

  3.   Pracujące mięśnie szkieletowe

  4.   Ketokwasy 

  5.   Sole zakwaszające

  6.   Choroby nerek i płuc

Kwasica  1

1.                    Kwasica oddechowa

2.                    Kwasica metaboliczna

3.                    1. Kwasica oddechowa – nadmiar jonów H+ wywołany 

4.                            nadmiarem CO2 – upośledzenie wydalania (hypercapnia)

5.                          -  utrudnienie wentylacji płuc np. zapalenie oskrzeli

6.                          -  utrudnienie dyfuzji gazów oddechowych – zapalenie, obrzęk płuc

7.                          -  oddychanie powietrzem o zwiększonej zawartości CO2

8.                    2. Kwasica metaboliczna – niedobór  jonów HCO3 -    wywołany przez: ...