76. Pod.red zbigniewa Zakrzewskiego - Ekonomika handlu wewn.pdf - Logistyka(3) - shani152

Ekonomika

handlu

wewnętrznego

Praca zbiorowa

pod redakcję

Zbigniewa Zakrzewskiego

Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne

Warszawa 1989

Autorzy

Bogna Pilarczyk - rozdziały 5, 6, 7

Maria Sławińska - rozdziały 6, 8, 9, 10

Halina Szulce - rozdziały 2,3,11

Zbigniew Zakrzewski - rozdziały 1, 4, 10

lat

PWE

Teoretyczne podstawy handlu

wewnętrznego

1.1. Wprowadzenie

Zadaniem teorii jest objaśnienie danej rzeczywistości, jej istoty i trwa-

łych cech. Teoria, której przedmiotem jest dziedzina gospodarki

określana powszechnie jako handel, próbuje odpowiedzieć na na-

stępujące pytania: „Jaka jest jego istota? Co uzasadnia jego istnienie?

Jakie są jego podstawowe funkcje gospodarcze?".

Przez handel rozumiemy wyodrębnioną dziedzinę wyspecjalizowanej

pracy społecznej, polegającej na wykonywanym zawodowo pośred-

niczeniu w obrocie dobrami materialnymi. Pojęcie handlu nie od-

powiada ściśle pokrewnym pojęciom, jak: wymiana, rynek i obrót

towarowy. Istotą wymiany jest bowiem obieg dóbr, który stanowi

wprawdzie formę podziału produktów między członków społeczeństwa,

ale niekoniecznie musi dokonywać się za pośrednictwem handlu. Rynek

zaś można by określić ogólnie jako całokształt stosunków wymiennych

między sprzedającymi a kupującymi; różnorodne, nieraz przelotne więzi

między uczestnikami rynku oraz towarzyszące im współzależności

między podażą, popytem i ceną występują również poza sferą działal-

ności handlu. Podobnie obrót towarowy, oznaczający sam ruch

towarów między sferą produkcji a sferą konsumpcji przy użyciu

pieniądza, przekracza ramy handlu. O ile w pojęciu handlu akcent

spoczywa na określonym rodzaju pracy zawodowej, a więc na czynniku

ludzkim, o tyle w pojęciu obrotu towarowego istotny jest fizyczny ruch

dóbr materialnych w przestrzeni i czasie, ujęty w określone formy

prawno-organizacyjne.

wysuwane przez praktykę handlu mają tylko częściowo charakter

ekonomiczny, a w większości są przedmiotem zainteresowania innych

dyscyplin - prakseologii, socjologii, psychologii, technologii itd.

W celu przedstawienia problematyki handlu wewnętrznego w Polsce

w ścisłym związku z otaczającą nas rzeczywistością, przyjęto jako punkt

odniesienia naszą gospodarkę.

niczne itd. Zbudowanie teorii handlu, będącej częścią składową nauki

ekonomii, nie wymaga korzystania z twierdzeń innych nauk. Teoria

ekonomii nie wystarcza jednak do rozwiązywania wszystkich zagad-

nień, jakie wyłaniają się w praktycznej działalności handlu.

1.3. Warunki istnienia handlu

Wstępnym ogólnym warunkiem istnienia handlu jest jego udział

w powtarzających się stale aktach odnowy środków produkcji. Jest to

warunek konieczny, bowiem zawodowe pośredniczenie w wymianie

towarowo-pieniężnej - a do tego sprowadza się działalność handlu

- wymaga stałej powtarzalności procesu produkcji. Handel pośredniczy

między wytwórcami przedmiotów pracy i środków pracy a tymi, którzy

dóbr tych potrzebują do podjęcia nowego cyklu produkcyjnego;

pośredniczy również między wytwórcami dóbr spożycia a konsumen-

tami. Reprodukcja nie jest jednak wystarczającym warunkiem istnienia

handlu, bowiem stała odnowa środków produkcji odbywa się już

w gospodarce naturalnej, na większą skalę w sferze wymiany naturalnej,

a niekiedy nawet w warunkach wymiany towarowo-pieniężnej bez

udziału handlu. Drugim, oprócz występowania procesu reprodukcji,

koniecznym warunkiem wydarzenia historycznego - jakim było w od-

ległych czasach powstanie handlu jako odrębnej dziedziny gospodarki

społecznej, a jednocześnie okolicznością, która dotąd stale umożliwia

jego istnienie - jest pojawienie się, a potem ustawiczne występowanie

nadwyżek produkcji. Określenie dóbr przeznaczonych do wymiany jako

nadwyżek okazało się z czasem mniej trafne, jako że wytwórcy coraz

częściej podejmowali produkcję wyłącznie z myślą o wymianie.

Koniecznym warunkiem istnienia handlu jest również zastosowanie

w gospodarce wymiennej pieniądza. Pełniąc funkcję miernika wartości,

pieniądz jako powszechny ekwiwalent znakomicie ułatwiał porów-

nywanie wartości dóbr uczestniczących w wymianie. Zrodził on w umys-

łach wytwórców zbywających swoje produkty na rynek, a jeszcze

w większym stopniu w świadomości świata kupieckiego, odczucie

określonej skali ocen różnych towarów. Stąd też, w tych warunkach,

celowe było poświęcenie się zawodowi kupieckiemu, a więc handlowi.

Okazało się, że pieniądz jako pośrednik wymiany umożliwiał jego

76. Pod.red zbigniewa Zakrzewskiego - Ekonomika handlu wewn.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: