Środowisko sprzyjające pracy mózgu.Mózg, jeśli ma sprawnie działać, reagować twórczo na narzucane zadania, musi się "odżywiać".Właściwej do utrzymywania go w gotowości pożywki dostarczają pobudzające bodźce, czyli możliwie najbardziej różnorodne i liczne wrażenia zmysłowe. Poniższe zestawienie zawiera doświadczenia kilkunastu wiodących firm światowych na tym polu oraz rady specjalistów ds. technik umysłowych(m.in. Tony Buzana i Edwarda de Bono).
Wszystkie opisane dalej sugestie dotyczą pomieszczeń i miejsc pracy personelu i mają z konieczności charakter ogólny. Realizacja konkretnych pomysłów powinna w miarę możliwości uwzględniać osobiste preferencje i upodobania pracowników. Niektóre dotyczą szczególnie większych pomieszczeń, jak hall (H), recepcja (R), korytarze (K) itp. lub pomieszczeń specjalnych, jak gabinety (G) i sale konferencyjne (SK).Po zmodyfikowaniu podane niżej uwagi można również wykorzystać do stworzenia właściwego otoczenia w domu, w szkołach, centrach edukacyjnych itp.
· Kolory ścian powinny być łagodne i optymistyczne. W wyborze można kierować się ogólną analizą cech kolorów*, z której m.in. wynika, że w pomieszczeniach przeznaczonych do nauki i pracy twórczej bardzo dobrze funkcjonuje kolor turkusowy, wywołujący uczucie miłego chłodu, świeżości i ożywienia.
· Na ścianach warto zawiesić inspirujące dzieła malarskie, które co jakiś czas trzeba zmieniać (można ustawić również rzeźby) (G, SK).
· Z dobrego sprzętu stereo powinna dobiegać delikatna muzyka klasyczna; można ją dobrać bardzo fachowo, zależnie od rodzaju wysiłku umysłowego, w który angażują się pracownicy. Szczególnie zalecane są zestawy utworów, składające się na tzw. koncert "aktywny"** (H, K, R).
· Świetnie sprawdza się (również jako źródło kojącego dźwięku) mała fontanna z zamkniętym obiegiem wody, którą można zainstalować w małym "oczku", dodatkowo obsadzonym roślinami wodnymi. Ustawione przy tym oczku wygodne siedzenia utworzą razem kącik na specjalne rozmowy lub chwile osobistego wypoczynku (H, R, G, SK).
· Wyposażenie powinno obejmować wygodne meble, jak sofa, fotele, nawet wypchane poduszki do siedzenia Ale przy biurku/stole najlepsze jest normalne krzesło z oparciem, ale dość twardym siedzeniem, zapewniające lekkie napięcie mięśni pośladków i nóg.Żadne wielkie dzieło nie zrodziło się w wygodnym fotelu. Michel Montagne
· Na biurku (stole) powinno być tyle miejsca, aby na wolnej przestrzeni znajdywało się tylko to, co wiąże się z wykonywaną w danej chwili pracą i co ułatwia koncentrację.
· Warto zadbać o kwiaty, cięte i doniczkowe, zwłaszcza te przyjazne człowiekowi. Szczególnie "zdrowe" są paprocie, geranium i pelargonie, także domowe lipki (np. afrykańska), wrzośce, fiołki alpejskie, hiacynty i tulipany (trzy ostatnie kwitną cały rok). Można pobawić się także w uprawę róż miniaturowych...
Paprocie domowe (udają się również ogrodowe) produkują spore ilości tlenu, ale przede wszystkim jonizują ujemnie powietrze, wzmacniając swoim biopolem biopole człowieka. Mistrzem w tym względzie jest geranium, inaczej bodziszek (w Bułgarii nazywanym "zdrawec", i słusznie). Cenną cechą pelargonii (oprócz tego, ze znakomicie odświeżają powietrze) są pachnące liście, u niektórych gatunków dopiero po potarciu palcami, dlatego warto ustawiać je w zasięgu ręki. Zdecyduj się jednak na jeden gatunek, gdyż zapachów różnych pelargonii nie należy mieszać. Polecane odmiany to: "Lady Plymouth", "Old Spice" i "Fragrans"
Uwaga: jeśli nie uda się utrzymać w pomieszczeniu paproci, geranium lub pelargonii, przyczyną są zapewne szkodliwe promieniowania podziemnych cieków wodnych. Mogą pomóc odpromienniki, a jeszcze lepiej konsultacja z radiestetą.
· Pod ręką pracownicy powinni mieć duże, czyste bloki rysunkowe z kolorowymi mazakami
· (lub tablicę "flip-chart" i kolorowe flamastry), ułatwiające twórcze myślenie m.in. przy pomocy Map Myśli (G, SK).
· Zestawy prostych klocków, plastelina lub modelina do zwykłej zabawy bardzo ułatwiają twórczy, osobisty namysł.
· Konieczne jest właściwe oświetlenie - najlepsze są zwykłe żarówki lub lampy halogenowe (uciekać od jarzeniówek!). W przypadku intensywnej pracy przy komputerach stosowne ekrany na monitorach zmniejszą zmęczenie oczu.
· Do twórczego myślenia pobudza zawieszona gdzieś w widocznym miejscu abstrakcyjna forma, poruszana podmuchami powietrza.
· Dobre, świeże powietrze zapewniają wentylator, grzejnik i nawilżacz (jeśli trzeba). Okna oczywiście muszą być otwierane. Postawiony w dyskretnym miejscu domek "zapachowy" umożliwia użycie zapachów sprzyjających pracy umysłowej i/lub relaksowi.
Lawenda, eukaliptus i pomarańcza rozjaśniają umysł, działają odświeżająco i pobudzająco, podobnie jak werbena. Działanie pamięci usprawniają natomiast bazylia rozmaryn.
· Bardzo szkodliwy nie tylko dla pracy umysłowej, ale w ogóle dla zdrowia jest smog elektromagnetyczny. Źródłem tej niewidzialnej "trucizny" są wszystkie pobliskie urządzenia elektryczne i elektroniczne. W miejscu pracy takich urządzeń powinno być jak najmniej.
· Zawieszone w zasięgu wzroku lustra "poszerzają" przestrzeń. W tym względzie warto poznać zasady feng-shui lub zasięgnąć rady specjalisty, aby przy okazji idealnie dopasować meble i pozostałe wyposażenie do całości pomieszczenia.
· Zawieszone/postawione w widocznym miejscu obrazek, zdjęcie lub znak (może być w formie napisu lub symbolu) powinny przypominać o misji i celach firmy (G, K, H, R, SK).
· Mapę działań lokalnych można uzupełnić globusem i mapą Wszechświata, pokazujące szersze horyzonty działań i myśli firmy i jej pracowników, jako członków całej rodziny ludzkiej (H, G, SK).
* jak je wybrać czytaj np. w książce Dorothy & Howard Sun "Kolory życia" . RAVI 1996.** szczegóły dalej.
Dobór muzyki do różnych celów
Muzyka do nauki i pracy umysłowej
Tomasz Albinioni:
koncert op. 9 nr 2, adagio, adagio G na instrumenty smyczkowe,
Carl Philip Bach:
koncert Es-dur na organy, adagio
Jan Sebastian Bach:
inwencje 2- i 3-głosowe, Das Wohltemperierte Klavier, koncert G-dur na flet i smyczki, largo, koncert F-dur na harfę, largo, koncert C-dur na harfę, koncewrt g-moll na flet i skrzypce, largo, koncert f-moll na harfę BMV 1056, Wariacje Goldbergowskie, Aria na strunie G
Arcangello Corelli:
koncert D-dur nr 7, sarabanda, koncert a-moll nr 9, koncert f-moll - preludium i sarabanda (largo), koncert e-moll nr 5
Georg Haendel:
sześć fantazji na harfę, koncert B-dur op. 4 nr 6 - wersja na harfę, koncert g-moll na wiolonczelę i smyczki, largo, koncert d-moll largo
Jan Pachelbel:
koncert D-dur, andante, sinfonia B-dur, andante, Kanon D
Antonio Vivaldi:
sześć koncertów na flet op. 6, koncert D-dur na lutnie/gitarę EXII 15, koncert d-moll na violę RXII nr 38, largo, koncert C-dur na mandolinę, largo
George Teleman:
Podwójna fantazja G-dur na harfę, largo, koncert g-moll na altówkę i skrzypce z orkiestrą, largo
Janalea Hoffman:
Mind Body Tempo (fotrpian o orkiestra), Deep Daydreams muzyka instrumentalna), Music to Facilitate Imaginery fortepian i skrzypce)
William Duncan:
Exultate - Music to Expand Learning
Andre Gagnon:
Lawrance (Columbia Records) - muzyka w stylu barokowym słynnego francusko-kanadyjskiego kompozytora i wykonawcy
Utwory relaksacyjne
Samuel Barber:
adagio na orkiestrę
Piotr Czajkowski:
nokturn d-moll op. 19 nr 4
Gabriel Faure:
Siciliana
Christopher Gluck:
Taniec błogosławionych duchów
Wolfgang Mozart:
koncert klarnetowy A-dur KV 622, adagio
Sergiusz Prokofiew:
I. koncert fortepianowy, III. Część
Jules Massenet:
Medytacja na orkiestrę z opery "Thais"
poncza