Epika jest jednym z trzech podstawowych rodzajów literackich (obok liryki i dramatu). Ukształtowała się z ustnych sag, podań, legend, mitów o przeszłości.
· obecność narratora, który opowiada zdarzenia - narrator może być:
~pierwszoosobowy - narrator bierze udział w wydarzeniach, czasowniki są w pierwszej osobie liczby pojedynczej lub mnogiej, występują zaimki takie jak: mi, mnie mój, ja. Taki narrator nazywany jest narratorem konkretnym.
~trzecioosobowy - narrator stoi z boku, opowiada o świecie przedstawionym, sam nie bierze udziału w wydarzeniach jest narratorem wszechwiedzącym.
· świat przedstawiony
· fabuła i akcja (układ przyczynowo-skutkowy zdarzeń)
· zapis prozą (proza) (wyjątki - epopeja "Pan Tadeusz", powieści poetyckie)
· powieść - utwór pisany prozą, obszerny, wielowątkowy, o dużej ilości bohaterów; np. "Quo vadis" ;występuje kilka rodzajów powieści, np. historyczna, polityczna, przygodowa, sensacyjna, społeczno-obyczajowa, psychologiczna, biograficzna, fantastyczno-naukowa, kryminalna itp.
· nowela - utwór krótki, jednowątkowy, z małą ilością bohaterów i punkcie kulminacyjnym znajdującym się w zakończeniu; np. "Janko muzykant"
· epos - rozbudowany utwór wierszowany przedstawiający dzieje mitycznych, legendarnych lub historycznych bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności; np. "Iliada i Odyseja"
· opowiadanie - utwór niewielki, tematycznie ograniczony do jednego wątku, różniący się od noweli brakiem wyraźnej konstrukcji, luźnym układem akcji często wzbogacanej epizodami
· baśń - utwór opowiadający dzieje bohaterów z reguły fantastycznych, nie posiadający określonego miejsca oraz czasu (dawno, dawno temu za górami za lasami)
· legenda (podanie) - opowieść (nasycona elementami fantastyki zawierająca jednak źdźbło prawdy) o bohaterze, często o życiu świętego, męczennika ujawniająca czas i miejsce akcji
· bajka - krótki utwór pisany wierszem (rzadziej prozą), którego głównym celem jest przekazanie w formie morału ogólnej prawdy o człowieku i świecie; bohaterami bajek są najczęściej zwierzęta stanowiące alegorię cech ludzkich
· anegdota - krótkie, często zabawne opowiadanie o jakimś specyficznym wydarzeniu, np. historyjka z życia sławnej postaci
· satyra
Wyróżnia się epikę wierszowaną (epos, poemat epicki, powieść poetycka), oraz prozaiczną (nowela, powieść, opowiadanie).
· pierwszoosobowa
· drugoosobowa (rzadko)
· trzecioosobowa
· czas i miejsce akcji
· fabuła (ciąg zdarzeń powiązanych łańcuchem przyczynowo-skutkowym)
· bohaterowie (główni, drugoplanowi i epizodyczni)
· przeszłość - epika historyczna
· teraźniejszość - epika współczesna
· przyszłość - epika fantastyczna (epika futurystyczna)
joasia_klaudia