PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA

Wykład 14

Problematyka starzenia się i starości - zagadnienia

1. Obszary rozwoju (Newman&Newman)

l        Radzenie sobie z fizycznymi zmianami organizmu

l        Ukierunkowanie energii na nowe role

l        Akceptacja samego siebie

l        Kształtowanie się poglądu dotyczącego śmierci

2. Teorie adaptacji do starości

l        Teoria aktywności (Maddox)

l        Teoria wycofywania się (Cumming, Henry)

l        Teoria stresu starości (Neugarten, Havighurst, Tobin)

3. Starzenie się

l                   Ciało

l                   Rodzina

l                   Instytucja

l                   Emerytura

l                   Odejście

l                   Wymiary – biologiczny, psychospołeczny i psychologiczny

4. Teorie starzenia się biologicznego
 

l         Starzenie się fizjologiczne

l         Starzenie się chorobowe

l         Rola witauktu

l         Teoria zegarowa

l         Teoria błędów Orgella

l         Teoria immunologiczna

l         Teoria wolnych rodników

l         Teoria wiązań krzyżowych

5. Biologiczny wymiar starzenia się

l                   Poziom komórkowy

l                   Degeneracja komórek

l                   Pogorszenie się sprawności fizycznej

l                   Mnoga patologia

l                   Zewnętrzne i wewnętrzne przejawy starzenia się

l                   Pogorszenie funkcjonowania zmysłów

6. Biologiczny wymiar starzenia się

l                  Choroby przewlekłe

l                  Choroby psychiczne

l                  Choroba Parkinsona

l                  Choroba Alzheimera

7. Psychospołeczny wymiar starzenia się

l                  Poziom strat

l                  Zdrowie, atrakcyjność

l                  Bliscy

l                  Status społeczny i ekonomiczny

l                  Poczucia przydatności i prestiżu

l                  Perspektywa śmierci

l                  Podwójne standardy starzenia się

l                  Rodzaje aktywności według Hallickich

–        Rekreacyjno – hobbystyczna

–        Receptywna

–        Zorientowana publicznie

–        Integracyjna

9. Psychologiczno – podmiotowy wymiar starzenia się

l                  Widmo regresu

l                  Sfera percepcyjno – motoryczna

l                  Sfera intelektualna

l                  Osobowość

l                  Bilans życia

10.Mądrość

l                   Myślenie postformalne według Pascala - Leone

l                   Zdrowy  rozsądek

l                   Doświadczenie

l                   Mądrość pragmatyczna – poznawcza, społeczna

l                   Mądrość transcendentalna

11. Osobowość 

l                  Typy osobowości:

–        Typ osobowości biernie – zależnej

–        Typ osobowości zintegrowanej

l                  Rekapitulacja samego siebie – Erikson

–        Mądrość a pogarda

11.Rodzina 

l                 Nowe role

l                 Brak partnera vs nowy partner

l                 Przystosowanie się do wdowieństwa

l                 Zależność od dzieci

l                 Pomoc udzielana dzieciom

l                 Rola seniora rodu

12. Emerytura

l                  Faza przedemerytalna

l                  Faza miodowego miesiąca

l                  Faza rozczarowania

l                  Faza reorientacji

l                  Faza stabilności

l                  Faza końcowa

13.Schyłek życia

l                   Śmierć – problem vs proces

l                   Śmierć naturalna vs gwałtowna

l                   Śmierć fizjologiczna vs ekologiczna

l                   Śmierć funkcjonalna

l                   Śmierć komórkowa

l                   Śmierć mózgowa

l                   Eutanazja pozytywna i negatywna

l                   Godne umieranie (Kropińska)

–         Aktywność podmiotu wobec siebie

–         Aktywność podmiotu wobec innych

–         Aktywność innych wobec podmiotu

l                   Warunki

–         Wymiar społeczny

–         Wymiar fizyczny

–         Wymiar psychiczny

–         Wymiar duchowy

l                  Fazy umierania osób nieuleczalnie chorych – Kübler – Ross

–        Odrzucenie i zaprzeczenie

–        Gniew

–        Targowanie się

–        Depresja

–        Akceptacja

l                  Fazy umierania według Pattisona

l                    Faza ostra

l                    Przewlekła faza życia – umierania

l                    Faza terminalna

l                  Fazy umierania wg Kastenbauma

l                    Faza preterminalna

l                    Śmierć

14. Żałoba

l                 Kult zmarłych

l                 Poziom fizyczny

l                 Poziom poznawczy

l                 Poziom emocjonalny

l                 Poziom zachowania

l                 Fazy

–      Szok

–      Załamanie i dezorganizacja

–      Odbudowa, dopełnienie rozpaczy

–      Przebaczenie

l                  Fazy przechodzenia według Bowlby’ego:

–        Myślenie o tym, który odszedł

–        Złość

–        Pragnienie wsparcia

–        Rozpacz i wycofanie się

–        Reorganizacja życia