o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/1

USTAWA

z dnia 27 sierpnia 1997 r.

o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu

osób niepełnosprawnych 1)

Opracowano na pod-

stawie: tj. Dz.U. z

2008 r. Nr 14, poz.

92.

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

Ustawa dotyczy osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzecze-

niem:

1) o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni nie-

pełnosprawności określonych w art. 3 lub

2) o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych

przepisów, lub

3) o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia

– zwanych dalej „osobami niepełnosprawnymi”.

Art. 2.

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) najniższym wynagrodzeniu – oznacza to minimalne wynagrodzenie za pracę

obowiązujące w grudniu roku poprzedniego, ustalane na podstawie od-

rębnych przepisów;

2) osobie niepełnosprawnej bezrobotnej lub niepełnosprawnej poszukującej

pracy – oznacza to osobę niepełnosprawną bezrobotną lub niepełnosprawną

poszukującą pracy w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziała-

niu bezrobociu 2) ;

3) organizacjach pozarządowych – oznacza to stowarzyszenia, związki, izby

oraz organizacje pracodawców i pracobiorców w szczególności działające

1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy 2000/78/WE z dnia 27

listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrud-

nienia i pracy (Dz. Urz. WE L 303 z 02.12.2000).

Danedotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie – z

dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej – dotyczą ogłosze-

nia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.

2) Obecnie: przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, stosownie do art. 145 usta-

wy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99,

poz. 1001), która weszła w życie z dniem 1 czerwca 2004 r.

2008-03-31

©Kancelaria Sejmu

s. 2/2

na rzecz osób niepełnosprawnych, tworzone na podstawie odrębnych prze-

pisów;

4) przeciętnym wynagrodzeniu – oznacza to przeciętne miesięczne wynagro-

dzenie w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia

następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Staty-

stycznego w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej

Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia

17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Spo-

łecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm. 3) );

5) uczestnictwie w życiu społecznym – oznacza to możliwość pełnienia ról

społecznych oraz pokonywania barier, w szczególności psychologicznych,

architektonicznych, urbanistycznych, transportowych i w komunikowaniu

się;

6) wskaźniku zatrudnienia osób niepełnosprawnych – oznacza to przeciętny

miesięczny udział procentowy osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu ogó-

łem, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy;

7) warunkach pracy chronionej – oznacza to warunki, o których mowa w art.

28 albo art. 29, i uzyskanie statusu zakładu pracy chronionej albo zakładu

aktywności zawodowej;

8) przystosowanym stanowisku pracy osoby niepełnosprawnej – oznacza to

stanowisko pracy, które jest oprzyrządowane i dostosowane odpowiednio

do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności;

9) staroście – oznacza to także prezydenta miasta na prawach powiatu;

10) niepełnosprawności – oznacza to trwałą lub okresową niezdolność do wy-

pełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia

sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.

Rozdział 2

Orzekanie o niepełnosprawności

Art. 3.

1. Ustala się trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji celów

określonych ustawą:

1) znaczny;

2) umiarkowany;

3) lekki.

2. Orzeczenie ustalające stopień niepełnosprawności stanowi także podstawę do

przyznania ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz.

593, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252, Nr 121, poz. 1264, Nr 144, poz. 1530, Nr 191, poz.

1954, Nr 210, poz. 2135 i Nr 236, poz. 2355, z 2005 r. Nr 167, poz. 1397 i Nr 169, poz. 1412 i

1421, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 208, poz. 1534 oraz z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr 82,

poz. 558, Nr 191, poz. 1368 i 1369 i Nr 200, poz. 1445.

2008-03-31

©Kancelaria Sejmu

s. 3/3

Art. 4.

1. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną spraw-

nością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warun-

kach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub

długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samo-

dzielnej egzystencji.

2. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną

sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w wa-

runkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy

innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

3. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej spraw-

ności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wyko-

nywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych

kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub ma-

jąca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy

pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki

techniczne.

4. Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności orga-

nizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób

podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samo-

obsługę, poruszanie się i komunikację.

5. Zaliczenie do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności oso-

by, o której mowa w ust. 1 lub 2, nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej oso-

by u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypad-

kach:

1) uzyskania pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu

przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;

2) zatrudnienia w formie telepracy.

Art. 4a.

1. Osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnospraw-

nych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywa-

nym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długo-

trwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapew-

nienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb

życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wie-

ku.

2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z mi-

nistrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, kryteria

oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia.

Art. 5.

Orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o:

1) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2, i nie-

zdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5

ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubez-

2008-03-31

©Kancelaria Sejmu

s. 4/4

pieczeń Społecznych traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym

stopniu niepełnosprawności;

1a) niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust.

5 ustawy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o

znacznym stopniu niepełnosprawności;

2) całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 usta-

wy wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o umiar-

kowanym stopniu niepełnosprawności;

3) częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3, oraz

celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2 i 3 ustawy

wymienionej w pkt 1, jest traktowane na równi z orzeczeniem o lekkim

stopniu niepełnosprawności.

Art. 5a.

1. Osoby posiadające ważne orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów,

niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, o których mowa w art. 62, oraz

orzeczenia, o których mowa w art. 5, mogą składać do zespołu do spraw orzeka-

nia o niepełnosprawności wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności i

wskazań, o których mowa w art. 6b ust. 3, dla celów korzystania z ulg i upraw-

nień na podstawie odrębnych przepisów.

2. W postępowaniu w sprawach, o których mowa w ust. 1, zespół do spraw orzeka-

nia o niepełnosprawności wydaje orzeczenie, w którym:

1) stopień niepełnosprawności określa się na podstawie przedłożonych orze-

czeń, o których mowa w ust. 1, zgodnie z przepisami, o których mowa w

art. 5 i 62;

2) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3, ustala się stosownie do naru-

szonej sprawności organizmu i ograniczeń funkcjonalnych uzasadniających

korzystanie z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.

3. Zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma prawo żądać od właści-

wych organów rentowych udostępnienia kopii orzeczeń, o których mowa w ust.

1, a organy te są obowiązane do ich udostępniania.

4. Od orzeczenia, o którym mowa w ust. 2, nie służy odwołanie.

Art. 6.

1. Powołuje się zespoły orzekające o niepełnosprawności:

1) powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako pierw-

sza instancja;

2) wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako dru-

ga instancja.

1a. Wydatki związane z tworzeniem i działalnością zespołów są pokrywane ze środ-

ków finansowych budżetu państwa. Wydatki te mogą być również pokrywane ze

środków finansowych jednostek samorządu terytorialnego.

2. Właściwość miejscową powiatowego i wojewódzkiego zespołu do spraw orze-

kania o niepełnosprawności ustala się według miejsca stałego pobytu w rozu-

mieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

3. Właściwość miejscową zespołu orzekającego o niepełnosprawności ustala się

według miejsca pobytu w przypadku osób:

2008-03-31

s. 5/5

1) bezdomnych;

2) przebywających poza miejscem stałego pobytu ponad dwa miesiące ze

względów zdrowotnych lub rodzinnych;

3) przebywających w zakładach karnych i poprawczych;

4) przebywających w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia w ro-

zumieniu przepisów o pomocy społecznej.

4. W przypadku osób, o których mowa w ust. 3 pkt 2–4, zespół orzekający o nie-

pełnosprawności jest obowiązany przesłać zawiadomienie o wydanym orzecze-

niu do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności właści-

wego zgodnie z ust. 2.

Art. 6a.

1. Starosta w ramach zadań z zakresu administracji rządowej powołuje i odwołuje

powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, zwany dalej „po-

wiatowym zespołem”, po uzyskaniu zgody wojewody oraz przedkłada wojewo-

dzie informacje o realizacji zadań.

2. Wojewoda po zasięgnięciu opinii starostów ustala obszar działania powiatowego

zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, który może obejmować swo-

im zasięgiem więcej niż jeden powiat, oraz siedziby wyjazdowych składów

orzekających w powiatach, w których nie powołano powiatowego zespołu.

3. Powiatowy zespół działający w mieście na prawach powiatu może być nazwany

„miejskim zespołem do spraw orzekania o niepełnosprawności”. Przepis ust. 1

stosuje się odpowiednio.

4. Wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, zwany dalej „wo-

jewódzkim zespołem”, powołuje i odwołuje wojewoda.

Art. 6b.

1. Powiatowe zespoły orzekają na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przed-

stawiciela ustawowego albo, za ich zgodą, na wniosek ośrodka pomocy społecz-

nej.

2. Ośrodki pomocy społecznej mogą uczestniczyć na prawach strony w sprawach,

w których orzekają powiatowe zespoły.

3. W orzeczeniu powiatowego zespołu, poza ustaleniem niepełnosprawności lub

stopnia niepełnosprawności, powinny być zawarte wskazania dotyczące w

szczególności:

1) odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości

danej osoby;

2) szkolenia, w tym specjalistycznego;

3) zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej;

4) uczestnictwa w terapii zajęciowej;

5) konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze

oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby;

6) korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzysten-

cji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, te-

rapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomo-

cy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki;

2008-03-31

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: