1. CZĘŚĆ EKSPERYMENTALNA:

1.       Rozpuszczanie substancji w wodzie.

Odczynniki: H2SO4 stęż, CuSO4(s), CaCO3(s).

Sprzęt laboratoryjny: pipety, probówki.

Sposób wykonania: zmieszać w probówkach 2 cm3 H2O odpowiednio
z pozostałymi substancjami (z każdą oddzielnie), zaobserwować zmiany barwy i temperatury, określić fazy występujące w roztworze.

·         Rozpuszczanie siarczanu ( VI ) miedzi w wodzie destylowanej:

Cząsteczkowo:

Jonowo:

Obserwacje:

Po zmieszaniu 2cm3 wody destylowanej i 1cm3 siarczanu ( VI ) miedzi zaobserwowaliśmy zabarwienie się roztworu na kolor niebieski. Wytworzył się osad, który po jakimś czasie się rozpuścił.

·         Rozpuszczanie węglanu wapnia w wodzie destylowanej:

Cząsteczkowo:

              Obserwacje:

Po zmieszaniu 2 cm3 wody destylowanej z węglanem wapnia nie zaobserwowaliśmy całkowitego rozpuszczenia substancji. Utworzył się koloid (zawiesina, warstwa czysta, osad). Roztwór ma barwę mleczną.

              WNIOSKI:

1)       Reakcja hydrolizy soli siarczanu ( VI ) miedzi: w reakcji wytrąca się nierozpuszczalny wodorotlenek miedzi. Roztwór ten barwi się na niebiesko, na ściankach probówki osadza się galaretowata substancja. Wzrasta temperatura roztworu.

2)       Reakcja hydrolizy soli węglanu wapnia: powstaje słabo rozpuszczalny wodorotlenek wapnia. Barwi się na biało, bez zapachu.

2.       Roztwarzanie metali w kwasach.

Odczynniki: H2SO4 rozc,  H2SO4 stęż, Zn(granulki), Cu(drut).

Sprzęt laboratoryjny: pipety, probówki.

Sposób wykonania: wlać do dwóch probówek po 1 cm3 H2SO4 rozc następnie wrzucić porcje metali (do każdej probówki inny). Obserwować ewentualne zmiany, barwę, temperaturę itp.  W/w operacje powtórzyć z udziałem H2SO4 stęż .W razie braku objawów rozpuszczania metali – ostrożnie ogrzać.

·         Rozpuszczanie cynku:

¨       W rozcieńczonym H2SO4:

Cząsteczkowo:

       Jonowo:

       Bilans elektronowy:

Zn0-2e-→ Zn2+

2H++ 2e-→H20

Obserwacje:

Zaobserwowaliśmy, że cynk pokrył się pęcherzykami gazu. Nie nastąpiła zmiana temperatury. Barwa nie zmieniła się. Opiłki cynku opadają na dno probówki.

§         W stężonym H2SO4:

Cząsteczkowo:

                      Jonowo:

Obserwacje:

              Powstały roztwór zaczął musować. Barwa roztworu: mleczna.

·         Rozpuszczanie miedzi:

¨       W rozcieńczonym H2SO4:

Obserwacje:

              Zaobserwowaliśmy, że opiłki miedzi opadły na dno roztworu nie reagując z kwasem siarkowym ( VI ).

v      W stężonym H2SO4:

cząsteczkowo:                            Cu+ 2H2SO4 → CuSO4 + SO2+ 2H2O

jonowo:                                          Cu0+ 4H++ 2SO42-→ Cu2++ SO42-+ SO2↑+ 2H2O

Cu0+ 4H++ SO42-→ Cu2++ SO2↑+ 2H2O

równanie połówkowe:              Cu0-2e-→Cu2+

                                          S+6+2e-→S+4

Obserwacje:

              Nastąpił wzrost temperatury. Zaobserwowaliśmy zmianę barwy roztworu na miedzianą.

WNIOSKI:

1)       Produkty reakcji kwasu siarkowego ( VI ) zależą od stężenia kwasu i aktywności metalu.

2)       Mniej aktywne metale, takie jak Cu reagują z wydzieleniem tlenku siarki ( IV ).

3)       Reakcja z wydzieleniem wodoru zachodzi przy skrajnie rozcieńczonym kwasie. Wtedy szybkość reakcji tak maleje, że proces przestaje mieć jakiekolwiek znaczenie.

4)       Stężony H2SO4 jest bezbarwną, oleistą cieczą, cięższą od wody. Ma właściwości żrące i jest silnie higroskopijny. Reagując z cynkiem powstaje sól siarczan ( VI ) cynku, wydziela się gazowy tlenek siarkowy ( IV ) i woda.

5)       Według szeregu aktywności metali cynk jest bardziej aktywny niż miedź.

3.       Zobojętnianie kwasów i zasad.

Odczynniki: NaOH, HCl, KOH, H2SO4, wskaźniki (oranż metylowy, fenoloftaleina, papierki wskaźnikowe).

Sprzęt laboratoryjny: pipety, probówki.

Sposób wykonania: określić odczyn substratów, zmieszać w probówkach odpowiednio po 1 cm3 substancji, odpowiednio NaOH z HCl i KOH z H2SO4, zaobserwować zmiany barwy i temperatury, zbadać odczyn produktów.