Bradshaw John - Toksyczny wstyd.pdf - Literatura - amm055

TOKSYCZNY WSTYD

John Bradshaw

Fragment:

Dziecko uczy si ħ wstydzi ę zanim jeszcze potrafi mówi ę . Dlatego bardzo trudno jest

okre Ļ li ę , czym jest wstyd. Jest on jedn Ģ z tych zdrowych, ludzkich mocy, które w pewnych

okoliczno Ļ ciach przeradzaj Ģ si ħ w ci ħŇ k Ģ chorob ħ duszy. Mo Ň emy wi ħ c wyró Ň ni ę dwie postacie

wstydu: wstyd zdrowy, o Ň ywczy, oraz wstyd toksyczny, niszcz Ģ cy. Wstyd toksyczny jest

niezwykle bolesnym prze Ň yciem wewn ħ trznym, spowodowanym nieoczekiwanym odsłoni ħ -

ciem. Jest gł ħ bok Ģ ran Ģ wewn ħ trzn Ģ . Izoluje nas od nas samych i od innych ludzi. Pod wpływem

toksycznego wstydu wyrzekamy si ħ samych siebie. (...)

Pierwotne mechanizmy obronne ego

W sytuacji powa Ň nego zagro Ň enia Ja uruchamia si ħ automatyczny proces samoobrony

zwany systemem pierwotnych mechanizmów obrony ego. System ten po raz pierwszy nazwał i

opisał Freud. Ka Ň dy z nas stosuje od czasu do czasu mechanizmy obronne, w które wyposa Ň yła

nas natura. Z zało Ň enia nie powinny by ę one stosowane stale, ale tylko w okre Ļ lonych sytuacjach.

Dziecko jest istot Ģ bezradn Ģ i bezsiln Ģ . Z chwil Ģ przyj Ļ cia na Ļ wiat jego Ja jest niezró Ň nicowane.

Ka Ň de dziecko musi wytworzy ę wokół swego Ja odpowiednie granice. Naby ę okre Ļ lone

umiej ħ tno Ļ ci. Mechanizmy obronne bardziej s Ģ potrzebne dziecku ni Ň dorosłemu. Dopóki

dziecko nie wytworzy silnych granic, posługuje si ħ w razie zagro Ň enia Ja mechanizmami

obronnymi. Dziecko, by móc wytworzy ę odpowiednie granice, potrzebuje rodziców, którzy sami

maj Ģ mocne granice. Rodzice, których osobowo Ļę ukształtowała si ħ na bazie wstydu, takich

granic nie maj Ģ . Kiedy człowiek Ň yje w przekonaniu, Ň e jest z zało Ň enia ułomny i

niepełnowarto Ļ ciowy, cały Ļ wiat wydaje mu si ħ ułomny i bezwarto Ļ ciowy. Toksyczny wstyd nie

zna granic. A dziecko pozbawione ochronnych granic nie ma szans na przetrwanie. ņ ycie bez

granic porówna ę mo Ň na do Ň ycia w domu pozbawionym drzwi, lub w kraju pozbawionym tak

granic, jak i wojska, gotowego tych granic broni ę . Natura wyposa Ň yła dzieci nie tylko w

egocentryzm, ale i w pierwotne mechanizmy obronne, zast ħ puj Ģ ce granice. Dzi ħ ki mechanizmom

obronnym dziecko ma szanse wytrzyma ę sytuacje, które w przeciwnym razie byłyby nie do

wytrzymania.

Zaprzeczanie i tworzenie iluzorycznych wi ħ zi

Jednym z najprymitywniejszych mechanizmów obronnych jest zaprzeczenie. W obliczu

zagro Ň enia dziecko zaprzecza temu, co si ħ dzieje, albo zaprzecza, jakoby mu si ħ z tego powodu

działa jakakolwiek krzywda, albo zaprzecza, jakoby dana sytuacja miała jakikolwiek wpływ na

jego Ň ycie. Poj ħ cie zaprzeczenia, wprowadzone przez Freuda, rozwin Ģ ł Robert Firestone. Jego

zdaniem najprymitywniejsz Ģ postaci Ģ tego mechanizmu obronnego jest „iluzoryczna wi ħŅ ”. Pod

tym poj ħ ciem rozumie on złudne przekonanie zawstydzanego dziecka, Ň e ł Ģ czy je z rodzicami

silna wi ħŅ . Paradoksalnie, im wi ħ ksza dziecku dzieje si ħ krzywda, tym silniejsze złudzenie wi ħ zi.

Proces tworzenia silnej wi ħ zi dziecka z osob Ģ , która je wykorzystuje, to jeden z najbardziej

zdumiewaj Ģ cych aspektów mechanizmu indukowania wstydu. Rodzice, którzy krzywdz Ģ swoje

dziecko, zwykle robi Ģ to w sposób nieprzewidywalny, przypadkowy. Dziecko, któremu dzieje si ħ

krzywda, traci poczucie własnej warto Ļ ci i zaczyna si ħ wstydzi ę . Im bardziej traci szacunek do

samego siebie, tym mniejsz Ģ ma mo Ň liwo Ļę wyboru. Przekonane, Ň e nie ma innej mo Ň liwo Ļ ci,

dziecko trzyma si ħ kurczowo krzywdziciela. Istot Ģ iluzorycznej wi ħ zi (która naprawd ħ jest

niewol Ģ ) jest złudne przekonanie, Ň e druga osoba jest do naszej dyspozycji, kocha nas, chroni.

Iluzoryczna wi ħŅ przypomina fatamorgan ħ . Gdy ju Ň raz si ħ wytworzy, działa automatycznie i

nie Ļ wiadomie.

Wyparcie

Gdy wydarzy si ħ co Ļ , co przekracza granice tolerancji człowieka, sygnalizuj Ģ o tym silne

emocje. Emocje to rodzaj energii-w-ruchu. Sygnalizuj Ģ utrat ħ czego Ļ , zagro Ň enie, stan nasycenia.

Gdy kto Ļ , kogo kochamy odchodzi, smucimy si ħ . Gdy co Ļ nam zagra Ň a, rzeczywi Ļ cie lub

potencjalnie, zło Ļ cimy si ħ lub si ħ boimy. Rado Ļę sygnalizuje spełnienie, zaspokojenie potrzeb.

Ilekro ę dziecko jest w taki lub inny sposób porzucane i przez to zawstydzane, zło Ļ ci si ħ , smuci,

ma poczucie krzywdy. Owładni ħ ci wstydem rodzice wstydz Ģ si ħ wszelkich emocji, nie toleruj Ģ

wi ħ c Ň adnych przejawów emocji u dziecka. Kiedy dziecko okazuje emocje, zawstydzaj Ģ je.

Dziecko uczy si ħ wypiera ę emocje, dzi ħ ki czemu przestaje je odczuwa ę . Nie wiadomo dokładnie,

na czym polega mechanizm wyparcia. Z pewno Ļ ci Ģ wi ĢŇ e si ħ jednak z napinaniem mi ħĻ ni,

zmian Ģ rytmu oddychania, rezygnacj Ģ z fantazji. Wyparcie emocji powoduje uczucie

odr ħ twienia. Cały mechanizm unikania emocji przypiecz ħ towany zostaje zanikiem Ļ wiadomo Ļ ci

faktu, Ň e si ħ czego Ļ unika.

Wymazywanie z pami ħ ci subiektywnych do Ļ wiadcze ı

Kaufmann przypuszcza, Ň e mechanizm obronny wyparcia jest bezpo Ļ rednio zwi Ģ zany z

zawstydzaniem emocji. Zdaniem tego autora, kiedy człowiek jest ci Ģ gle zawstydzany za

okazywanie emocji, ucieka w Ļ wiat, w którym wszelkie subiektywne prze Ň ycia ulegaj Ģ

wymazaniu. Wymazywanie do Ļ wiadcze ı równoznaczne jest z ich wypieraniem. Zanim emocja

zostanie wyra Ň ona, prze Ň ywana jest wewn ħ trznie. (...)

Oszustwa emocjonalne

Fragmenty wewn ħ trznych do Ļ wiadcze ı , które ul ħ gły odszczepieniu (uczu ę , potrzeb,

pop ħ dów), próbuj Ģ znale Ņę uj Ļ cie. Przypominaj Ģ wygłodniale psy, które zamkni ħ to w piwnicy.

Trzeba je za wszelk Ģ cen ħ uciszy ę . Mo Ň na to uczyni ę poprzez tzw. konwersj ħ uczu ę . Polega ona

na tym, Ň e uczucie zabronione lub wstydliwe zamieniamy na inne, łatwiej daj Ģ ce si ħ

zaakceptowa ę lub mniej bolesne. Widzieli Ļ my ju Ň , jak ten mechanizm działa w przypadku uczu ę

o charakterze seksualnym. Uczucia wstydliwe zast Ģ pi ę mo Ň na innymi uczuciami. Podobnie

dzieje si ħ ze zło Ļ ci Ģ . Zło Ļę cz ħ sto ulega wyparciu i zamienia si ħ w uczucie łatwiejsze do

tolerowania lub mniej przez rodzin ħ t ħ pione, np. poczucie krzywdy czy winy. Zamiast odczuwa ę

zło Ļę , człowiek odczuwa co Ļ innego, bardziej strawnego.

Trzyletni Ja Ļ jest w Ļ ciekły, bo mama obiecała mu, Ň e go zaprowadzi do centrum zabawy,

ale teraz próbuje si ħ z tej obietnicy wykr ħ ci ę . Chłopczyk wrzeszczy i tupie nó Ň kami (jak to jest w

zwyczaju u trzylatków), oznajmia mamie, Ň e j Ģ nienawidzi. Ale mama jest osob Ģ

współuzale Ň nion Ģ i dogł ħ bnie zawstydzon Ģ . Panicznie boi si ħ zło Ļ ci, u siebie i u innych. Kiedy

Ja Ļ si ħ zło Ļ ci, uruchamia w matce zło Ļę wobec własnych rodziców. A poniewa Ň emocja ta

wyzwala w niej wstyd i poczucie winy, próbuje si ħ z tym upora ę zawstydzaj Ģ c syna. Wyja Ļ nia

mu zatem, Ň e gniewaj Ģ c si ħ na ni Ģ , sprawia jej wielk Ģ przykro Ļę . A poniewa Ň jeszcze jako mała

dziewczynka nauczyła si ħ zło Ļę przekształca ę w smutek, zaczyna płaka ę . Kobiety cz ħ sto płacz Ģ ,

kiedy si ħ gniewaj Ģ .

A oto scenka z dzieci ı stwa mamy: tata si ħ na ni Ģ gniewa, bo zamiast i Ļę spa ę , ci Ģ gle si ħ

bawi w swoim pokoju. Tata zaczyna krzycze ę , ona w bek. Tacie robi si ħ głupio, wi ħ c bierze

Bradshaw John - Toksyczny wstyd.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: