Mała propedeutyka filozofii naukowej.pdf

Andrzej Grzegorczyk

MAŁA

PROPEDEUTYKA

FILOZOFII

NAUKOWEJ

Insryrut Wydawniczy Pax, Warszawa 1989

Projekt okładki i strony tytułowej

Witold Rober

Redaktorzy

Tomasz Czarnawskt

Agnieszka

Redaktor techniczny

Ewa Dębnicka

Korektorzy

Jolanta Pacholczyk

Anna Maria Sitarska

ISBN 83-211-0992-6

INSTYTUT WYDAWNICZY PAX, WARSZAWA 1989

Wydanie I. Nakład 15 000 + 350 egz. Ark. wyd. 6. Ark.

druk. 7,25/16. Papier druk. m/gł. kl. III, 65 g. 82X104.

Oddano do składania w maju 1988 r. Podpisano do

druku w lutym 1989 r. Druk ukończono w marcu

1989 r.

Zam. 1550/11.10 U-49

Wnukom

Printed in Poland by Szczecińskie Zakłady Graficzne

Szczecin, Al. Wojska Polskiego 128

Kuryś

SPIS RZECZY

Przedslowie

WSTĘPNA CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII

UKOWEJ

1) Cel filozofii: ogólny opis świata i życia. Różno

rodność sposobów filozofowania. 2) Pierwsza cecha

filozofii naukowej: analityczność, zwrócenie uwagi

na język. 3) Druga cecha filozofii naukowej: empi-

ryzm, odwołanie się do doświadczenia. 4) Trzecia

cecha filozofii naukowej: korzystanie z naukowej

wiedzy i metodologii. 5) ©cena istotności zjawisk.

Nastawienie ontologiczne i gnozeologiczne w filozo

fii. 6) Logiczna struktura wiedzy.

II.

®GÓLNA

STRUKTURA

ŚWIATA

(FILOZOFIA

WSZELKIEGO

BYTU)

1) Świat: zbiór rzeczy o różnych właściwościach.

2) Istnienie rzeczy a istnienie właściwości i związ

ków między rzeczami. 3) Bogactwo związków mię

dzy rzeczami, właściwości oraz zbiorów. Wydarzenia

i zjawiska w ujęciu reistycznym. 4) Sprawstwo. Spo

łeczna użyteczność reistycznej struktury. 5) Ontolo

gia i logika formalna jako zbiory twierdzeń. 6) Teo

ria mnogości.

III.

CZŁOWIEK W ŚWIECIE PRZYRODY (FILOZOFIA

LUDZKIEGO

TRWANIA)

1) Dane naukowe będące podstawą refleksji filozo

ficznej o sytuacji człowieka. 2) Rodzaje istnienia

rzeczy (rodzaje trwania). 3) Najogólniejszy opis ludz

kich zachowań. 4) Charakterystyka antropologiczna

ludzkich zachowań. 5) Trwanie historyczne gatunku

ludzkiego. 6) Aktualne trwanie gatunku ludzkiego.

IV.

CZŁOWIEK W ŚWIECIE WARTOŚCI (FILOZOFIA

LUDZKICH DĄŻEŃ)

1) Opis struktury ludzkiego postępowania oparty

o przeżycie wartości. 2) Geneza i funkcja przeżycia

wartości. 3) Podstawowe rodzaje ocen. 4) Odczucia

wartości witalnych i zachowania ukierunkowane na

ich realizację. 5) Wartości duchowe i ich realizacja.

6) Konflikt wartości witalnych i duchowych.

PRZEDSŁOWIE

CZŁOWIEK W ŚWIECIE SYMBOLI (FILOZOFIA

JĘZYKA I JĘZYKOWYCH METOD POZNAWANIA

ŚWIATA)

ze byc podstawą nauczania

"tozofu, które mo-

1) Język w rozważaniach filozofii naukowej. 2) Psy

chologiczny opis funkcji języka. Interakcje językowe.

3) Wyróżnienie niektórych jednostek językowych.

Zdania. 4) Zdania obserwacyjne. 5) Zdania wniosku

jące proste. 6) Zdania teoretyczne i rola teorii. 7)

Zdania złożone, spójniki i operacje na zdaniach.

8) Siatka odniesień.

pela p S, T^™l°r tkU ^'«»°».

VI.

CZŁOWIEK

ŚWIECIE

CZYNU

(FILOZOFIA

DZIAŁANIA)

1) Etyka w filozofii naukowej. 2) Sens ocen etycz

nych. 3) Zasada transcendencji. 4) Działanie świado-

' me celu. 5) Etyczna ocena działania. 6) Etyczna ana

liza użyteczności działania. 7) Zasada maksymalnego

wykorzystania użytecznych możliwości. 8) Działania

zbiorowe. 9) Oddziaływanie. 10) Działania rewolu

cyjne i non-violencyjne. 11) Ograniczenia etyki te-

leologicznej.

VII.

CZŁOWIEK

SPOŁECZEŃSTWIE

(FILOZOFIA

BYTU ZBIOROWEGO)

. 100

1) Społeczeństwo w wizji antropologiczno-socjolo-

gicznej. 2) Marksistowsko-cybernetyczna wizja ułom

ności bytu ludzkiego. 3) Cywilizacyjny dramat istnie

nia zbiorowego.

Podsumowanie i perspektywy

115

WSTĘPNA CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII

NAUKOWEJ

Człowiek żyje w świecie. Działa, wykonuje wiele czyn

ności. Niektóre z nich widzimy lub doznajemy ich bez

pośrednio na przykład słuchem. Innych znów domyślamy

się po skutkach. Domyślamy się, że ktoś myśli, coś wie

lub czegoś chce po jego zachowaniu lub z jego wypowie

dzi. Wypowiedź lub napisany tekst czasem może nie być

dobrym obrazem czyjejś myśli czy wiedzy. Ktoś może

coś mówić bez przekonania, bez zrozumienia, a nawet

w sposób świadomy mylący rozmówcę. Mimo to najlepiej

poznajemy, co kto wie lub co myśli z jego wypowiedzi

lub z tekstów napisanych w momentach, gdy mówi lub

pisze poważnie i szczerze.

Ludzie przekazują sobie wzajemnie wypowiedzi i teksty

pisane i w ten sposób porozumiewają się oraz tworzą

literaturę i naukę. Naukę dzieli się na różne dyscypliny

naukowe, jak matematyka, historia, geografia. W niektó

rych dyscyplinach wyróżnia się teorie oraz kierunki my

śli i badań.

Zadaniem tych wstępnych rozważań jest częściowe scha

rakteryzowanie filozofii jako nauki lub jako dziedziny

zbliżonej do nauki.

Zasadniczy schemat pojęciowy rozważań tego rozdziału

brzmi:

człowiek poznaje

Obok wiedzy

szczegó

łowej tworzy też wiedzę ogólną.

1. CEL FILOZOFII:

OGÓLNY OPIS ŚWIATA I ŻYCIA,

RÓŻNORODNOŚĆ

FILOZOFOWANIA.

Zaliczenie pewnej dziedziny myśli do nauki może być

sprawą umowy. Mówiąc ogólnie i bardzo niedokładnie, do

rzeczywistość.

SPOSOBÓW

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: