Konspekt zajęć zintegrowanych
1. Prowadzący:
2. Data: 5.04.2008
3. Placówka: Szkoła podstawowa
4. Programu nauczania: Wesoła szkoła
5. Klasa: I
6. Ośrodek tematyczny: Smacznie, zdrowo, kolorowo
7. Czas: 45 minut
8. Temat dnia: Liczba 6 i jej zapis cyfrowy
9. Rodzaje aktywności: Edukacja matematyczna
10. Cele ogólne:
- zapoznanie uczniów ze znakiem graficznym liczby 6
- kształtowanie pojęcia liczby 6 w aspektach: kardynalnym, porządkowym i miarowym
- kształcenie umiejętności pracy z podręcznikiem
11. Cele operacyjne:
- uczeń potrafi rozpoznać i pisać graficznie liczbę 6 drukowaną i pisaną w zakresie od 0 do 6
- uczeń potrafi rozpoznać różnicę pomiędzy dotychczas poznanymi liczbami na konkretnych przykładach ćwiczeń w zakresie od 0 do 6
- uczeń umie wykonać działanie takie jak dodawanie liczb 0-6 posługując się logicznym myśleniem, koncentracją uwagi na wybranym działaniu matematycznym
12. Metody kształcenia:
- metody asymilacji wiedzy: pogadanka, praca z książką;
- metody praktyczne: metody ćwiczebne;
13. Formy organizacyjne:
- praca zbiorowa
- praca indywidualna
14. Środki dydaktyczne:
- środki proste: słowne- książka, zeszyt ćwiczeń;
- środki proste: wzrokowe- plansze z liczbami; kasztany, kredki,
15. Literatura:
- Stefania Słyszowa, Dziecko rozpoczyna naukę, PZWD, Warszawa 1971
- M. Radwiłowicz, Z. Morawska, Metodyka nauczania początkowego, WSiP, Warszawa 1986;
- praca zbiorowa pod redakcją M. Lelonka i T. Wróbla, Praca nauczyciela i ucznia w klasach I- III, WSiP, Warszawa 1990;
- R. Więckowski, Pedagogika Wczesnoszkolna; WSiP, Warszawa 1995
- I. Adamek, Podstawy edukacji wczesnoszkolnej
- A. B. Empacher, Z. Sęp, A. Żakowska, W. Żakowski, Mały słownik matematyczny, Wydawnictwo popularno- encyklopedyczne, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967;
- J. Galant, J. Halicki, Proces dydaktyczno-wychowawczy w klasach I-III, WSiP, Warszawa 1978;
- pod red. J. Górskiej, Poradnik metodyczny do nauczania matematyki w klasie I, WSiP, Warszawa 1975;
- J. Faliszewska, Przewodnik metodyczny, PW „MAC” S.A., Kielce 1997;
- S. Łukasik, H. Petkowicz, E. Witkowska, Wesoła Szkoła- Przewodnik Metodyczny, WSiP, Warszawa 2000;
- pod redakcją M. Żytko, Kształcenie zintegrowane, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2002;
- Z. Cydzik, Nauczanie matematyki w klasach I-II, WSiP, Warszawa 1986;
Ciągi sytuacyjne
Działania uczniów
Faza wstępna:
- czynności porządkowe: sprawdzenie obecności, sprawdzenie gotowości uczniów do pracy;
- sprawdzenie zadania domowego;
- przypomnienie nabytej wiedzy i umiejętności: nauczyciel zadaje pytanie, kto mi przypomni, o czym mówiliśmy na poprzedniej lekcji; kto powie, jakie liczby poznaliśmy dotychczas; ile to jest dwa dodać dwa, trzy dodać jeden, cztery dodać jeden;
- uświadomienie celów lekcji;
Faza zasadnicza:
- Wprowadzenie liczby 6: nauczyciel zapisuje liczbę na tablicy, pokazuje dzieciom, w jaki sposób należy kreślić nowo poznaną liczbę. Nauczyciel chodzi po klasie i sprawdza jak dzieci zapisują liczbę w kartach pracy.
- Ćwiczenie matematyczne: nauczyciel na tablicy zawiesza kartki, na jednych z nich napisane są liczby a na drugich narysowane są obrazki. Nauczyciel wyjaśnia wykonanie zadania: waszym zadanie jest odpowiednie połączenie tych kartek tak, aby liczba odpowiadała danemu obrazkowi.
- ćwiczenie matematyczne w kartach pracy: rozdam wam teraz karty pracy, rozwiążemy ćwiczenie pierwsze, w tym ćwiczeniu macie dorysować do każdego zbioru tyle elementów ile wskazuje liczba w tym wypadku będzie to liczba sześć; nauczyciel odpowiada na zadawane pytania; nauczyciel chodzi po klasie i sprawdza jak dzieci wykonują powierzone ćwiczenie;
- nauczyciel tłumaczy ćwiczenie drugie: w tym ćwiczeniu macie policzyć kwiatki z każdego koloru i zapisać w takiej postaci by było ich sześć, to ćwiczenie zrobimy sobie na tablicy;
- kolejnym ćwiczeniem, które zrobimy będzie ćwiczenie numer trzy. W tym ćwiczeniu macie policzyć ile rzeczy znajduje się w baloniku a następnie zapisujecie tą liczbę w tej krateczce poniżej; nauczyciel chodzi sprawdza jak dzieci radzą sobie z powierzonym zadaniem; po chwili nauczycielka pyta: wszyscy już zrobili? To teraz sprawdzimy sobie czy wszyscy maja tak samo. Kto powie, jaką liczbę wpisał do balonika z jabłkami?
- a z kółkami?
- a w trójkątach?
- a prostokąty?
- a kwiatki?
-widzę, że wszyscy doskonale poradzili sobie z tym ćwiczeniem.
Faza końcowa
- sprawdzenie stopnia zrozumienia poznanej wiedzy: kto mi przypomni, jaka liczbę poznaliśmy dzisiaj?
- a kto mi wymieni, jakie do tej pory liczby poznaliśmy
- bardzo ładnie.
- do widzenia.
- dzieci przygotowują się do lekcji, wyjmują wszystkie potrzebne rzeczy z tornistrów a więc podręczniki, karty pracy;
- dzieci odpowiadają na zadane pytania nauczyciela: na poprzedniej lekcji mówiliśmy o liczbie pięć; zero, jeden, dwa, trzy, cztery, pięć; dwa dodać dwa to się równa cztery; trzy dodać jeden to jest cztery; cztery dodać jeden to jest pięć;
Dzieci uważnie obserwują każdy ruch nauczyciela, następnie w powietrzu kreślą liczbę sześć, następnie zapisują liczbę w kartach pracy.
- dzieci uważnie słuchają polecenie nauczycielki, następnie po kolei podchodzą do tablicy i łączą odpowiednie obrazki z liczbami: liczbę jeden połączę z obrazkiem z jednym przedmiotem; następny: liczbę dwa połączę z obrazkiem z dwoma przedmiotami; następny: liczbę trzy połączę z obrazkiem z trzema przedmiotami; następny: liczbę cztery połączę z obrazkiem z czterema przedmiotami; następny: liczbę pięć połączę z obrazkiem z pięcioma przedmiotami; następny: liczbę szczęść połączę z obrazkiem z sześcioma obrazkami;
- dzieci uważnie słuchają jak mają wykonać ćwiczenie pierwsze: ta jak tutaj mamy jedno drzewko to my mamy dorysować tyle drzewek żeby było sześć?
- dzieci podchodzą po kolei do tablicy i rozwiązują zadanie; następnie zapisują je w kartach pracy;
- dzieci biorą się do pracy. Ćwiczenie wykonują w ciszy
- tak
- trzy
- sześć
- pięć
- zero, jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć
FAZA WSTĘPNA
- przywitanie z uczniami
- uspokojenie klasy
- sprawdzenie obecności
- zapoznanie z celami
- wspólne wymienienie dotychczas poznanych liczb
- zapis tematu
FAZA ZASADNICZA
- poznanie nowego znaku graficznego
- ćwiczenie w zapisie nowo poznanego znaku graficznego
- wykonanie zadań z liczbą 6
- wykonanie działania dodawania liczb 0-6
- porównywanie liczebności zbiorów
FAZA KOŃCOWA
- podsumowanie zajęć
- ocena aktywności
- zadanie pracy domowej
EDUKACJA MATEMATYCZNA
Edukacja matematyczna dzieci należy do podstawowych zakresów pracy pedagogicznej nauczyciela. Jest swoistym rozszerzeniem zasobu doświadczeń młodych uczniów, obejmującym stosunki ilościowe i relacje.
Dziecko w toku bezpośredniego doświadczania postrzega w otoczeniu stosunki ilościowe określanych przedmiotów i och wzajemne relacje. Proces poznawania ich, nazywania, operowania nimi itp. stanowi o istocie edukacji matematycznej dzieci. Przedmiotem edukacji matematycznej dzieci w klasach początkowych są określone pojęcia. Pojęciem zaś jest myślowe ujmowanie istotnych cech określonej klasy obiektów. W klasach początkowych podstawowymi pojęciami matematycznymi są pojęcie liczby i działania arytmetycznego. Zagadnienia te są „trzonem treściowym” edukacji matematycznej w młodszym wieku szkolnym.
Poznawanie wymienionych pojęć z ich pełnym rozumieniem dokonuje się przy wykorzystaniu szczególnie elementów mnogości. We wspomnianej teorii podstawowymi pojęciami są: pojęcie zbioru i pojęcie relacji.
Elementy teorii mnogości w edukacji matematycznej dzieci mają charakter funkcjonalny- umożliwiają rozumienie podstawowych pojęć: pojęcia liczby i pojęcia działania arytmetycznego. Tak, więc pojęciem pierwotnym w stosunku do pojęcia liczby jest pojęcie zbioru a, zaś w stosunku do pojęcia działania arytmetycznego- pojęcie relacji między zbiorami.
Pojęcie zbioru jest pojęciem pierwotnym. W praktyce oznacza to zbiór zabawek, kredek, zbiór sprzętów domowych itp. Każdy zbiór składa się z przedmiotów zwanych elementami zbioru. Zbiory są puste, jednoelementowe, dwuelementowe, wieloelementowe itp. Jednak zbiorem przedmiotów jest tylko ten zbiór, który spełnia określony warunek, np. zbiór grzybów, zbiór ptaków itp.
Umownym symbolem jest pętla. W nauczaniu początkowym wprowadzamy tzw. konwencję naiwną. W myśl tej konwencji do zbioru oznaczonego pętlą należą te i tylko te elementy, które znajduję się wewnątrz pętli. Zatem przedmioty leżące na zewnątrz pętli nie należą do tego zbioru.. Nie wolno kłaść przedmiotu na samej pętli, bo gdybyśmy tak zrobili, nie byłoby wiadomo, czy ten przedmiot należy czy nie należy do zbioru. Pętla jest umownym powszechnie przyjętym symbolem zbioru. Zbiory można wyznaczyć za pomocą pętli, lecz nie jest to konieczne.
Dzieci przyswajają sobie pojęcie zbioru z pomocą praktycznego wykonywania określonych czynności. Dlatego też potrzebny jest zestaw odpowiednich przedmiotów mających pewne wartości, zwanych najogólniej środkami dydaktycznymi.
W edukacji matematycznej dzieci, prowadzącej między innymi do poznawania pojęć podstawowych- pojęcia liczby i działania arytmetycznego, określamy i wyznaczamy nie tylko zbiory przedmiotów czy elementów, ale także dokonujemy ich odpowiedniej klasyfikacji: jakościowej i ilościowej.
W przypadku klasyfikacji jakościowej chodzi nam nade wszystko o właściwości elementów danego zbiory (kształt, wielkość, kolor, grubość itp.) w przypadku klasyfikacji ilościowej- chodzi o liczebność danego zbioru. W procesie poznawania pojęć podstawowych rozpoczynamy edukację matematyczną dzieci od czynności wyznaczania określonych zbiorów, ich klasyfikacji jakościowej, a także wskazujemy na określone relacje między zbiorami. Dopiero wówczas, gdy dzieci dobrze operują zbiorami, przechodzimy do klasyfikacji ilościowej zbiorów, wyznaczając zbioru równoliczne i nierównoliczne.
Najprostszym sposobem wyznaczenia zbiorów jest wyznaczanie zbiorów spośród wielu elementów (np. zbiór trójkątów, zbiór kwadratów; własność: kształt).
W dalsze kolejności wyznaczamy zbiór z uwzględnieniem dwóch własności np. koloru i kształtu. Tego typu klasyfikacje zbiorów prowadzą między innymi do intuicyjnego rozumienia przez dzieci pojęcia zbioru.
Podstawą klasyfikacji zbiorów mogą być nie tylko cech czy własności przedmiotów, ale także relacje między zbiorami. Należą doń czynn9ości wyznaczania części wspólnej zbiorów, czynności wyznaczania podzbioru w zbiorze (relacja zawierania), złączenia zbiorów i różnica zbiorów (relacja podrzędności i nadrzędności). Relację zawierania poznają dzieci wyznaczając zbiory i podzbiory, np. w procesie wyznaczania zbiór owoców wyznaczamy podzbiór śliwek. Relację podrzędności i nadrzędności poznają także dzieci w toku wykonywania innych operacji na zbiorach- złączenia zbiorów i różnicy zbiorów. Proces złączenia dwóch zbiorów jest próbą ustalenia relacji podrzędności między, dwoma co najmniej zbiorami a zbiorem złączonym (nadrzędnym).
Złączenie zbiorów rozłącznych (złączenie zbiorów, suma zbiorów) przygotowuje dzieci do arytmetycznych operacji dodawania, a także podstawowego prawa w tym zakresie- prawa przemienności i łączności dodawania.
Wyznaczenie różnicy zbiorów jest operacja przygotowującą dzieci do arytmetycznego działania- odejmowania.
Klasyfikacja jakościowa zbiorów...
bober024