Scharakteryzuj stan biologiczny organizmu i potrzeby człowieka w okresie młodzieńczym i wczesnej dorosłości

OKRES MŁODZIEŃCZY – STAN BIOLOGICZNY ORGANIZMU

Rozwój młodzieńczy obejmuje okres kilku lat po zakończeniu głównych przemian dojrzewania płciowego. Jego granice są różne dla obu płci, dlatego trudno jest je wyznaczyć. U dziewcząt obejmuje ok. 12 – 19 lat (2 – 3 lata po zakończeniu wzrastania i osiągnięciu zdolności do reprodukcji). Nadal można zauważyć w tym okresie zwiększanie tkanki tłuszczowej i masy ciała. Sylwetka staje się typowo kobieca, zaokrąglona, rysy twarzy subtelniejsze. Objawy typowe dla pokwitania i wzmożony łojotok skóry ustępują. Zanika także wzmożona potliwość, zasinienia, marmurkowatość skóry (objawy związane z przejściowym zaburzeniem regulacji neurowegetatywnej). Zmniejsza się częstość zaburzeń miesiączkowania, doskonali funkcja układu rozrodczego (dwufazowość cyklów miesiączkowych). U dziewcząt o niskiej aktywności ruchowej może dojść do obniżenia sprawności fizycznej (wczesna inwolucja motoryczna). Pierś w pełni rozwinięta, otoczka sutkowa wtapia się w kontur piersi, owłosienie łonowe w kształcie trójkąta, włosy grube, gęste, skręcone.

U chłopców rozwój młodzieńczy rozpoczyna się później, trwa pomiędzy 14 a 18 rokiem życia. Jest za to bardziej dynamiczny niż u dziewcząt. Nadal utrzymują się przyrosty wysokości ciała – po zakończeniu wzrastania kości długich wysokość ciała może się jeszcze zwiększyć średnio o ok. 2cm poprzez przyrost długości kręgosłupa. Oprócz tego wzrasta również masa ciała, głównie poprzez przyrost tkanki mięśniowej. Dalszy rozwój cech motorycznych zwiększa również, między innymi, siłę. Rozwija się owłosienie na kończynach, tułowiu, twarzy. Nadal rozwija się krtań i następuje ostateczna zmiana brzmienia głosu. U chłopców o wiele dłużej utrzymuje się trądzik. 

Narządy płciowe zewnętrzne i owłosienie łonowe osiągają wygląd jak u dorosłego mężczyzny. Granice tego okresu są plastyczne, czasem trwa on do 20 roku życia.

W tym okresie kończą się procesy różnicowania większości tkanek. Ustalają się proporcje ciała, kończą swój rozwój czynności fizjologiczne i biochemiczne oraz układ mięśniowy. Ustala się ostateczna wysokość ciała. Człowiek jest przygotowany do najważniejszej biologicznie funkcji – do rozrodu. Następuje stabilizacja większości cech somatycznych. Dochodzi do równowagi procesów anabolicznych i katabolicznych. Równowaga ta jest jednak pozorna – po uzyskaniu pułapu rozwojowego, po stabilizacji większości cech, zaczyna się powolna regresja.

POTRZEBY CZŁOWIEKA W OKRESIE MŁODZIEŃCZYM

-          potrzeba różnicowania „ja” od „oni” – oddzielenie się od rodziców, aby ustalić własną tożsamość, a nie odbijać tożsamości rodziców tzn. rozgraniczenie siebie od innych

-          potrzeba kształtowania poczucia „ja”

-          potrzeba stawania się niezależnym

-          potrzeba umiejętności regulowania samooceny na podstawie wewnętrznych źródeł

-          potrzeba indywidualności

-          potrzeba czucia się wyjątkowym, niezwyciężonym i wszechmocnym

-          potrzeba osiągania powodzenia w nauce

-          potrzeba zyskiwania szacunku dla siebie i rozwoju indywidualności

-          potrzeba społecznej akceptacji, aprobaty rówieśników

OKRES WCZESNEJ DOROSŁOŚCI

Okres ten trwa pomiędzy 20 a 30 rokiem życia. W tym czasie zakończony jest proces wzrostu mięśni, ale do 30 roku życia istnieje potencjalna możliwość narastania ich siły. Ciało osiąga maksimum swoich możliwości, przynajmniej w odniesieniu do mięśni i organów wewnętrznych. Układ krążenia, serce i sieć naczyń krwionośnych są całkowicie dojrzałe. Mózg osiąga maksymalną wielkość i wagę, po tym okresie zaczyna się zmniejszać. Można zaobserwować początki trwałego osadzania się kręgów i dysków kręgowych, dającego w efekcie drobne obniżenie wzrostu. Rozpoczynają się powolne, niemal nieuchwytne zmiany w budowie ciała. U niektórych następuje przyrost wagi. Przybywa tkanki tłuszczowej nawet tym, którzy utrzymują stałą wagę, ponieważ odbywa się to kosztem zmniejszania ilości tkanki mięśniowej. W okresie pomiędzy wczesną a średnią dorosłością następuje lekkie obniżenie siły mięśni, chociaż istnieją w tym zakresie duże różnice indywidualne.

POTRZEBY CZŁOWIEKA W OKRESIE WCZESNEJ DOROSŁOŚCI

Okres przejścia do wczesnej dorosłości:

-          stawanie się coraz mniej zależnym od swojej rodziny pochodzenia;

może mieć to charakter zewnętrzny, wyrażający się w opuszczeniu domu rodzinnego, stopniowym uniezależnianiu się finansowym od rodziców, wchodzeniu w nowe role, ułożeniu sobie życia w sposób pozwalający jednostce stać się bardziej autonomiczną i odpowiedzialną, lub charakter wewnętrzny i przejawiać się: wzrastającym zróżnicowaniem pomiędzy sobą a rodzicami, zmniejszaniem się emocjonalnej zależności od rodzicielskiego wsparcia, większym dystansem psychologicznym wobec rodziny.

-          przygotowanie przez jednostkę bazy do życia w dorosłym świecie, zanim stanie się ona jego częścią:

wprawianie się w poznawaniu swojej osoby i świata, jasno zdefiniowane koncepcje dorosłego życia, zaplanowane specyficzne cele życiowe, sformułowana na wyższym, dorosłym poziomie definicja swojej osoby

-          określenie płciowej i politycznej tożsamości

-          rozbudowanie swego poczucia tożsamości

-          nowe wyzwania

-          realizacja własnych potrzeb i praw

-          zdobycie dobrego wykształcenia

Okres wejścia struktury życia we wczesną dorosłość (22 – 28 lat)

-          sformułowanie skrystalizowanej (niekoniecznie ostatecznej) definicji siebie jako dorosłego

-          związek małżeński (stały związek partnerski)

-          rodzicielstwo dla wielu osób dzieci stanowią poszerzenie własnego „ja”. Są także źródłem osobistego spełnienia oraz pozwalają na osiągnięcie poczucia tożsamości pary. Niektórzy dorośli chcą mieć dzieci, ponieważ potrzebują kogoś bliskiego dla siebie. Inni przewidują, że dzieci zapewnią im poczucie bezpieczeństwa na starość. Wiele osób planuje dzieci ze względu na społeczne oczekiwania

-          wielu zależy na satysfakcji z pracy, pragną oni znaleźć pracę, która jest znacząca, nagradzająca i stanowi wyzwanie, chcą znaleźć zajęcie, które spełniałoby ich osobiste cele i potrzeby. Osiągnięcie satysfakcji zawodowej jest niezbędne dla kształtowania się dumy z wykonywania swego zawodu oraz lojalności wobec pracodawcy. Satysfakcja ta pozwala także na utrzymanie dobrego stanu zdrowia psychicznego i fizycznego, wpływa również na stabilność stosunków w rodzinie  

1