ARTETERAPIA karolak.doc

Dzień 1
"Strojenie zmysłów"
praca ze zmysłami: wzrok, słuch, dotyk, smak, zapach

Motto: Ludzie mają oczy, a nie widzą
Ludzie mają uszy, a nie słyszą
Ludzie mają nosy, a nie czują
Ludzie mają ręce, a nie dotykają
Ludzie mają nogi, a nie chodzą
Ludzie mają serca, a nie kochają
A więc, co zrobić abyśmy: oglądali i widzieli, słuchali i słyszeli, dotykali i czuli....?

Plan zajęć:

1.      Wykład wstępny: "Rola percepcji zmysłowej w nowej orientacji ARTETERAPII"

2.      Ćwiczenia:
A. "Nasze imiona"
B. "Uważne przyglądanie się"
C. "Piłki, piłki, piłki"
D. "Podawanie sobie dłoni"

3.      Ćwiczenia: A. "CHODZENIE - po":
wypolerowanej, śliskiej powierzchni, wyboistej drodze - gwoździe, lodowisku, gumie do żucia, na innej planecie, o dużym i małym ciążeniu, itp."

4.      Ćwiczenia z serii: INNE RYSOWANIE :
A. "Rysowanie imion w powietrzu
- palcem, nogą, głową"
B. "Rysowanie ciałem innej osoby:
- rękoma, głową"

5.      Ćwiczenia z serii: ROZSZERZANIE POLA WIDZENIA:
A. "Dwie osoby i krzesło"

B. "5 osób"
 

6.      Wykład o PERCEPCJI

7.      PREFEROWANY SYSTEM SENSORYCZNY

8.      Poezja 5 zmysłów
 

9.      Film z serii "Mystery of the Senses" ("Tajemnice zmysłów") - "Dotyk", 55 min.

Literatura:
Arnheim Rudolf, Myślimy za dużo a widzimy za mało. w: Psychologia dzisiaj 6/79
Arnheim Rudolf, Entropia a sztuka. Próba określenia chaosu i porządku. Kolonia 1993
Kahrmann Klaus-Ove, Reise Niels, Kamera w ruch... Praca medialna z dziećmi i młodzieżą. Bundesverb Jugend und Film; Frankfurt/ Main 1993

Dzień 2
"Portrety"

Plan zajęć:

1.      Ćwiczenie - "Rysowanie spontaniczne lewą ręką"
Weź kartkę papieru, węgiel. Usiądź, zamknij oczy, oddychaj głęboko i spokojnie.
Pomyśl... Skąd przychodzisz? Dlaczego tutaj jesteś?
Następnie ręką, którą na ogół nie piszesz, narysuj swój portret: Jaki jesteś? Kim jesteś? (TUTAJ i TERAZ)
 

2.      Ćwiczenia:
A. "Dłoń - taki jestem, taki chciałbym być"
B. "Chodzenie - taki jestem, taki chciałbym być"
 

3.      Ćwiczenie - "Jestem jak: trójkąt, koło, kwadrat"

4.      Ćwiczenie - "Autoportret słowny"

5.      Ćwiczenie z serii: LUSTRA - "Portret 1/2"
 

6.      JA, jaki jestem? JA jaki chciałbym być?
A. Taki jestem (1 metr sznurka)

B. Taki jestem (biała kartka papieru)
C. Taki chciałbym być (biała kartka papieru)

7.      JA - jedna gazeta
Weź dużą gazetę. Obejrzyj tę gazetę lecz jej nie czytaj.
A teraz usiądź, zamknij oczy, oddychaj głęboko i spokojnie.
Pomyśl... Jaki/jak jesteś? (TUTAJ i TERAZ).
Następnie wykonaj z tej gazety swój portret, swój portret psychologiczny, portret swojego wnętrza.
Możesz tę gazetę gnieść, rozdzierać, rozszarpywać. Ważnym jest, aby forma twej aktywności twórczej była odwzorowaniem twego myślenia o sobie (TUTAJ i TERAZ).
 

8.      Film z serii "Mystery of the Senses" ("Tajemnice zmysłów") "Widzieć" TV USA (60 min.)

Literatura popularna:
Goleman, Daniel, Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina of Poznań,1997
Raudner, Jan C., Myśli, Emocje, Przekonania, NLP&More 1998
Staples,Mary, Potęga osobowości. Trafne decyzje, Świat Książki,1997
Potęga osobowości. Żyj wśród ludzi, Świat Książki, 1997
Haley Jan, Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona,
Kwiatkowski, Cezary, Jak pokochać własną żonę, RAVI,1998
Jacobi, Jolande, Psychologia C. G. Junga (Cień, Animus i Anima)

Dzień 3
"SZTUKA kolorowego widzenia"

Oko ludzkie może rozpoznać około dziesięciu milionów kolorów, a my często widzimy świat tylko szary, czasem czarno-biały. Dlaczego tak się dzieje?
Dlaczego dziewczęta i kobiety mogą odróżnić więcej kolorów niż mężczyźni?
Dlaczego z postępującym wiekiem następuje zmiana upodobań kolorystycznych?
Dlaczego używamy takich określeń jak: zielony z zazdrości, czerwony ze złości ?
Cóż to znaczy: zielone światło, czarny piątek, czarna madonna, szary tłum ?
To, że wszystko, co nas otacza jest kolorowe, uważane jest za rzecz najoczywistszą na świecie: czy będzie to fakt, że jeśli ktoś się zakocha, to widzi wszystko przez różowe okulary , czy też, że jeśli jest w złym nastroju, to wszystko wydaje mu się szare..!
Kolor ma moc. Kolor może pobudzić lub uśpić, podniecić lub uspokoić, ograć lub oziębić, podrażnić lub ukoić, rozbudzić w nas namiętności lub wznieść na duchowe wyżyny. Kolor może przemienić nasze otoczenie, a także wzmóc naszą produktywność. Może ułatwić nam życie towarzyskie i poprawić stan zdrowia. Można wykorzystać go do pogłębienia świadomości siebie oraz ugruntowania pełni i bogactwa swojej osoby.
Zrozumienie koloru otwiera nowy wymiar naszej świadomości..
Od najdawniejszych czasów człowiek zdawał sobie sprawę z działania kolorów na swoje usposobienie i starał się podporządkować oraz wykorzystać ich tajemnice i potężne siły. Z ich pomocą chciał wpływać na najważniejsze wydarzenia w życiu, a nawet na egzystencję pośmiertną.

Plan zajęć:

1.      Wykład o kolorze

2.      Wizualizacja (praktyczne ćwiczenie)

 

3.      Mandala (rysowana na podłodze w pozycji kwiatu lotosu)

 

4.      Mandala
Co to jest mandala ?
- To kompozycja na planie koła, a jednocześnie, prowadzona za pośrednictwem kolorów i kształtów, rozmowa z samym sobą - takim, jaki jestem w danym momencie, w danym nastroju, w danej sytuacji.
To olbrzymia frajda i źródło niesamowitych niespodzianek, któż z nas bowiem zna siebie do końca
Dlaczego koło ?
- Dlatego, że nie ma początku ani końca, góry ani dołu, nie "atakuje" szpicami kątów, kieruje uwagę na swoje wnętrze. Także dlatego, że kołem jest widnokrąg, a okrągła Ziemia porusza się po kolistej orbicie wokół Słońca, które widziane z Ziemi - wydaje się być dyskiem.
"Twoja Mandala jest wyzwaniem... Twórczym Wyzwaniem do pracy nad sobą.

5.      Film: "Kolory życia - żółty".

Literatura:
Sanders, Lea, Kolory twojej aury, STER, Kraków, 1993
Sun, Doroty&Howard, Kolory życia,
Gross, Rudolf, Dlaczego czerwień jest barwą miłości, Wydawnictwa artystyczne, 1990
Rzepińska Maria, Historia koloru, Wydawnictwo literackie, Kraków, 1983
Fincher, Susanne F., Kreatywna mandala, RAVI, Łódź,1994
Karolak Wiesław, Twoja mandala, RAVI, Łódź,1998
Wuillemet, Sascha, MANDALA - Buddyjska terapia uspakajająca, Świat książki

Dzień 4
"Sztuka komunikowania się"

Sztuka interaktywna", interakcja... Czym jest interakcja?
Każda INTERAKCJA jest KOMUNIKACJĄ.
Najprościej można powiedzieć: INTERAKCJA = KOMUNIKACJA
Cechą charakterystyczną, czy tez istotą "Sztuki interaktywnej", "działań interaktywnych" jest tworzenie sytuacji, w której odbiorca wchodzi w bezpośredni, jak najgłębszy kontakt z reagującym na naszą obecność i zachowanie obiektem.
Dzieła INTERAKTYWNE tworzone są więc dla człowieka i bez niego istnieć nie mogą. Najczęściej zapraszają czy też "ożywają" kiedy do nich podchodzimy. Domagają się "dotyku", aktywnego działania. Nie są po to, aby usypiać i ani koić, ale żeby uaktywnić "odbiorcę", -"współtwórcę". Dzieła te czasem prowokują do pewnych, szczególnych zachowań. Czasem demaskują nasze słabości . Ale bardzo często zapraszają czy wręcz "zmuszają" do aktywności fizycznej.

Plan zajęć:

1.      Rysowanie leżąc - komunikat o charakterystycznym elemencie.
 

2.      Rysowanie - dotyk plecami. ROZMOWY
a. siedzimy w parach plecami do siebie
b. rysujemy kolorowe emocje - to, co "czujemy" od naszego partnera
c. idziemy na 5 minutowy spacer - rozmawiamy o "niczym"
d. rysujemy to, co odczuliśmy - oceniamy partnera
e. idziemy na 10 minutowy spacer - rozmawiamy o niezwykle ważnych sprawach prywatnych
f. rysujemy to, co ostatnio odczuliśmy - oceniamy partnera
g. ujawniamy obrazy - dyskutujemy, porównujemy, oceniamy trafność
 

3.      Porażka - sukces

4.      Budowanie "KLOCKI" (ćwiczenie w grupach)
 

5.      "Wieża" (budowanie i ocena w grupach)

6.      Filmy:
"ZABAWA" - Wiesław Karolak, Studio SEMAFOR, 10 min.
"Kolor" - Wiesław Karolak, Studio SEMAFOR, 12 min.
"Siano" - Wiesław Karolak, Studio SEMAFOR, 12 min.

Literatura:
Karolak Wiesław, "SZTUKA jako ZABAWA, ZABAWA jako SZTUKA", CODN Wa-wa,1998
Gmitrowicz Agnieszka, Karolak Wiesław, "ARTETERAPIA w psychiatrii polskiej" InSEA Łódź 2000

Dzień 5
SZTUKA interaktywna i kontekstualna

Plan zajęć:

1.      Maska
A. Ja i nie Ja.
B. negatywny portret - obdarzanie zewnętrznej strony maski tym, co niechciane w naszym wnętrzu.

2.      Dom to - ćwiczenia z serii "Twórczość wspomagająca rozwój"
Przebieg ćwiczenia:
1. DOM to... - "burza mózgów".
Polecenie:
Stwórz obraz domu. Format 18 x 18 cm. Wykonaj pracę techniką collage.
Wyszukaj odpowiednie ilustracje i wykonaj kompozycję, która mogłaby zobrazować wcześniej wymyśloną przez Ciebie wizję Twojego domu.
Aby zobrazować swoją wizję możesz posłużyć się przenośnią, metaforą, symbolami, możesz stworzyć również kompozycję nieprzedstawiającą.
Polecenie:
Czy teraz, po konfrontacji z innymi pracami, masz jakieś szczególne refleksje?
Czy masz teraz inny obraz domu?
Polecenie:
Zastanów się: co najważniejsze w wizji Twojego domu? Co jest istotą Twojego DOMu?
Wykonaj miniaturowy obraz Twojego DOMu. Format 10 x 10cm.
Stwórz znak - logo Twojego DOMu. Format 1 x 1 cm.
DOM to... słowo kluczowe. Jedno słowo. jedno jedyne, najważniejsze słowo
 

3.      "Jak rozumiesz wolność"

4.      Ćwiczenia z serii INTERAKCJA
"Narysuj kreskę", "Kwiatek", "Motyla..."
"Napisz wyraz na kolejną literę alfabetu..."
Przebieg ćwiczenia:
Siedzimy w kręgu.
Przed każdym leży biała kartka papieru.
Każdy wybiera jedną kredkę - każda innego koloru.
Polecenie:
Przyjrzyj się białej, prostokątnej kartce papieru.
Obejrzyj ja dokładnie, zwróć uwagę na jej wielkość, kształt, proporcje boków.
Zastanów się jakie znaczenie ma dla ciebie ten kształt?
Jak wpływa na twoją psychikę? Czy pobudza cię do działania, czy może uspakaja?
A może ten kształt jest zupełnie obojętny?
A teraz przy użyciu jednego elementu graficznego - jednej kreski - podziel tę płaszczyznę na dwie części. Ładniejsze? Może spokojniejsze? Może ważniejsze dla ciebie?
Narysuj kreskę w takim miejscu, abyś mógł wziąć odpowiedzialność za jej usytuowanie na płaszczyźnie i za powstały podział.
Chciałbym, abyś mógł bronić swojej decyzji, jeśli ktoś zaproponuje ci zmianę.
Ta decyzja, kartka papieru podzielona w sposób szczególny jedną kreską, to Twój niepowtarzalny portret psychologiczny.
Oddajemy naszą kartę najbliższemu partnerowi siedzącemu z lewej strony.
A teraz przyjrzyj się otrzymanej kartce.
Co sądzisz o decyzji plastycznej dokonanej przez twego poprzednika?
Czy zgadzasz się z tą decyzją?
Możesz nie zgadzać się z tą decyzją ale nie możesz jej zlikwidować?
Powinieneś natomiast nanieść na te kartkę swoja decyzję, swoją kreskę, swój podział. Podziel więc tę płaszczyznę jeszcze jedna - swoją kreską i oddaj kartkę partnerowi z twojej lewej strony.
Teraz otrzymałeś kartkę z dwoma kreskami, z dwoma kolorami.
Nanieś na tę kartę trzecią kreskę, trzeci kolor, trzeci podział.
Na każdej następnej otrzymanej kartce nanoś kolejno swoje "uwagi"- pojedyncze kreski.
Wykonuj zadanie tak długo, aż powróci do ciebie twoja pierwsza kartka.

5.      Projektowanie szkoły

6.      Film: "Drzewa" TVP Łódź, Wiesław Karolak, 1998

Dzień 6

1.      Ćwiczenie z serii "PARODIA"

2.      Przygotowywanie ekspozycji

3.      Prezentacja dorobku warsztatów