niewidomi.doc

ROLA DOZNAŃ WZROKOWYCH:

Ø       poznawanie otoczenia fizycznego i społecznego

Ø       uczenie się poprzez obserwację

Ø       ekonomizacja poznawania

Ø       poznawanie poprzez telereceptory

Ø       komunikacja pozawerbalna

Ø       edukacja i zatrudnienie

UWARUNKOWANIE WIDZENIA:

1.       Właściwości narządu wzroku

Ø       sprawność czynności wzrokowych: zdolność rozróżniania barw, zdolność przystosowania wzroku do widzenia z różnej odległości, akomodacja, ostrość wzroku i przy różnym oświetleniu, adaptacja, motoryka gałek ocznych, widzenie obuoczne, sprawny nerw wzrokowy, gałka oczna i odpowiednia część kory mózgowej oraz płat potyliczny

Ø       integracja i dojrzałość funkcji wzrokowych

Ø       wprawa w widzeniu u możliwość odbierania doznań wzrokowych

2.       Właściwości jednostki niezwiązane ze wzrokiem

Ø       właściwości i doświadczenia indywidualne/ typ, siła układu nerwowego

Ø       stan zdrowia

3.       Właściwości otoczenia

- kontrast, kolor, ilość, rozmieszczenie przedmiotów, wielkość, pogoda

CZYNNOŚCI WZROKOWE:

1.       Widzenie centralne/środkowe

- widzenie plamką żółtą, widzenie małych przedmiotów, ostrość

2.       Widzenie obwodowe

- widzenie dużych przedmiotów, przestrzeni, widzenie stereoskopowe/ trójwymiarowe/ widzenie barw, widzenie nocne

I.                    DEFINICJE

MEDYCZNA/CZARNA ŚLEPOTA – brak doznań wzrokowych

NIEWIDOMY- osoba, która urodziła się pozbawiona doznań wzrokowych lub utraciła wzrok przed 5 r.ż.

OCIEMNIAŁY – osoba, która utraciła wzrok po 5 r.ż. .(dziecko jest wówczas świadome barw, kształtów, perspektywy)

PRAKTYCZNIE NIEWIDOMY – osoba, która ma resztki wzroku (np. poczucie światła), ale sa one nieprzydatne w większości sytuacji codziennych, ostrość wzroku zmniejszona, poniżej 0,05, czyli ślepota umiarkowana lub słabowidzenie głębokie lub/i ograniczenie pól widzenia do 20° niezależnie od ostrości widzenia

TYFLOPEDAGOGIKA(z gr. typhlos - niewidomy) - dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem, edukacją, terapią i rehabilitacją osób niewidomych i niedowidzących

OSOBA SZCZĄTKOWO-WIDZĄCA– najczęściej jest to poczucie światła (ciemno-jasno) lub zarysy dużych przedmiotów, ale z bliska; nie można poprawić szkłami korygującymi.

NIEDOWIDZĄCY- osoby, które pomimo znacznego uszkodzenia wzroku (upośledzenie ostrości widzenia poniżej 0,3, ograniczenie pól widzenia do 20°) mogą po zastosowaniu pomocy optycznych lub technicznych korzystać z doznań wzrokowych

II.                  KLASYFIKACJE +KRYTERIA

WG STOPNIA USZKODZENIA WZROKU:

ZABURZENIA WIDZENIA OBWODOWEGO

- widzenie normalne – w poziomie 150°, w pionie 120° - razem po nałożeniu się obrazów na siebie wynosi około 200°

Typy zaburzeń:

1.                                                                                 koncentryczne / równomierne

Ø       niewielkie - 120° i więcej

Ø       umiarkowane - 60° i więcej

Ø       znaczne - 20° i więcej

Ø       głębokie – 5,5° i więcej

Ø       widzenie lunetowe (bardzo małą częścią siatkówki)

2.                                                                                 widzenie połowiczne

3.                                                                                 uszkodzenia rozlane

INNE USZKODZENIA:

- zaburzenia w widzeniu barw

zaburzenia widzenia nocnego versus światłowstręt

III.               PRZYCZYNY

Przyczyny wad wzroku (trzy główne zespoły czynników etiologicznych):

1.       dziedziczne i wrodzone (zniekształcenia, niedorozwój, degeneracja)

2.       chorobowe (bakteryjne, alergie o nie zawsze znanym pochodzeniu, wirusowe – różyczka, zatrucia związkami chemicznymi)

3.       traumatyczne (perforacje, uciski, uszkodzenia organu wzrokowego lub mózgu)

Przyczyny utraty wzroku po urodzeniu:

·         uszkodzenia

·         choroby analizatora wzroku

·         powikłanie po zaćmie, jaskrze

·         przy chorobach zakaźnych, cukrzycy

·         przy zatruciach (alkohol metylowy, jad kiełbasiany)

·         urazy techniczne, chemiczne

Z zajęć:

1.       Przed poczęciem

2.       W czasie rozwoju zarodkowego i życia płodowego

3.       Czynniki okołoporodowe

4.       Czynniki w toku życia osobniczego

Ø       schorzenia narządu wzroku

Ø       schorzenia ogólnoustrojowe

Ø       czynniki społeczne (np. niedożywienie)

Ø       urazy (mechaniczne, termiczne, chemiczne)

Ø       starzenie się organizmu

ZAĆMA – zmętnienie soczewki

JASKRA – zaburzenia ciśnienia w gałce ocznej

IV.               SKUTKI

·         funkcjonalno-zdrowot...