Inuici Charakterystyka - Artykul.pdf

(58 KB) Pobierz

Inuici (nazwa własna Inuit, Inuitowie) - grupa rdzennych

ludów obszarów arktycznych i subarktycznych Grenlandii,

Kanady, Alaski i Syberii. Inuici są blisko spokrewnieni z

Aleutami i mówią językami z grupy eskimo-aleuckiej. W XVI

wieku wśród białych upowszechniła się nazwa Eskimosi, o tyle

niewłaściwa, co zagadkowa etymologicznie. Początkowo

uważano, że wywodzi się od wyrażenia "zjadacze surowego

mięsa", obecnie przypuszcza się raczej, że nazwa ta ma inne

pochodzenie. Inuici alaskańscy nie tylko tolerują, a nawet wolą

nazwę Eskimos. Inuici należą do rodziny ludów azjatyckich,

zaliczanie ich do Indian (jak miało to miejsce jeszcze do

niedawna) jest więc błędem. Znaczna część Inuitów ma grupę

krwi B, która wśród rdzennych ludów indiańskich Ameryki w

ogóle nie występuje.

Inuitów (Inuit) nie należy mylić z Innu (nazwa spolszczana

jako "Innuici" lub "Innowie") - grupą indiańskich ludów z

Quebeku i Labradoru, złożoną z plemion Montagnais i

Naskapi.

Język Inuitów

Języki używane przez Inuitów należą do rodziny języków

eskimo-aleuckiej. Dzielą się one na dwie podrodziny, z których

pierwsza ma szereg dialektów:

Inupiaq-Inuktitut

Siglitun

989289186.187.png

989289186.198.png

989289186.209.png

989289186.220.png

989289186.001.png

989289186.011.png

989289186.022.png

989289186.033.png

989289186.044.png

989289186.055.png

989289186.065.png

989289186.076.png

989289186.087.png

989289186.098.png

989289186.109.png

989289186.120.png

989289186.130.png

989289186.141.png

989289186.152.png

989289186.153.png

989289186.154.png

989289186.155.png

989289186.156.png

989289186.157.png

989289186.158.png

989289186.159.png

989289186.160.png

989289186.161.png

989289186.162.png

989289186.163.png

989289186.164.png

989289186.165.png

989289186.166.png

989289186.167.png

989289186.168.png

989289186.169.png

989289186.170.png

989289186.171.png

989289186.172.png

989289186.173.png

989289186.174.png

989289186.175.png

989289186.176.png

989289186.177.png

989289186.178.png

989289186.179.png

989289186.180.png

989289186.181.png

989289186.182.png

Inuinnaqtun

Natsilingnitut (Nestilik)

Kivallig

Aiviik

Dialekt południowa baffiński

Dialekt północno baffiński-Iglulik

Nunavik

Dialect labradorski (Inttut)

Tlingit

Inuitka - 1907

Stara Inuitka - ilustracja z przełomu XIX i XX w

Inuitka z dzieckiem (1934)Ludzie zaczęli polować na obszarach

arktycznych już 4,5 tys. lat temu. Pierwsze ludy tamtych

obszarów określa się mianem kultury Dorset i kultury Thule.

Lud Thule polował na foki i wieloryby. Kiedy kilkaset lat temu

klimat uległ ochłodzeniu i wolne od lodu były tylko wody

omywane ciepłymi prądami Oceanu Spokojnego, ludy

zamieszkujące centralne i wschodnie obszary Arktyki

przekwalifikowały się na łowców fok.

Przybycie do Ameryki Północnej

Protoplastami Inuitów były ludy Thule, które około X wieku

n.e. wyparły z Ameryki Północnej pozostałości ludów Dorset.

Ekspansja ta była ostatnim epizodem rozprzestrzeniania się

ludów azjatyckich na obszary Ameryki Północnej. Thule

zajmowali się wielorybnictwem. Operując na tych samych

989289186.183.png

989289186.184.png

989289186.185.png

989289186.186.png

989289186.188.png

989289186.189.png

989289186.190.png

989289186.191.png

989289186.192.png

989289186.193.png

989289186.194.png

989289186.195.png

989289186.196.png

989289186.197.png

989289186.199.png

989289186.200.png

989289186.201.png

989289186.202.png

989289186.203.png

989289186.204.png

989289186.205.png

989289186.206.png

989289186.207.png

989289186.208.png

989289186.210.png

989289186.211.png

989289186.212.png

989289186.213.png

989289186.214.png

989289186.215.png

989289186.216.png

989289186.217.png

989289186.218.png

989289186.219.png

989289186.221.png

989289186.222.png

989289186.223.png

989289186.224.png

989289186.225.png

989289186.226.png

989289186.227.png

989289186.228.png

989289186.229.png

989289186.230.png

989289186.002.png

989289186.003.png

989289186.004.png

989289186.005.png

989289186.006.png

989289186.007.png

989289186.008.png

akwenach co Normanowie, weszli z nimi w kontakty

handlowe. Od nich też nabywali metalowe narzędzia. W końcu

XIV wieku Inuici, z niewiadomych powodów, porzucili swój

dotychczasowy tryb życia i zaczęli rozprzestrzeniać się na

tereny kontynentalne, wokół Zatoki Hudsona. Wielorybnictwo

zeszło wtedy na dalszy plan, a głównym źródłem pożywienia

stało się polowanie na karibu i foki.

Gospodarka i jej załamanie

Choć Inuici utrzymywali ograniczone kontakty najpierw z

Normanami, potem z baskijskimi i portugalskimi

wielorybnikami prowadzącymi połowy na północnym

Atlantyku, a począwszy od początku XVI wieku weszli także

w kontakty z podróżnikami poszukującymi Przejścia

Północno-Zachodniego, to nie wpłynęły one na styl ich życia.

Począwszy od roku 1670, od powołania Kompanii Zatoki

Hudsona rozpoczęły się trwałe i intensywne kontakty Inuitów

z Europejczykami. W przeciągu lat spowodowały one zmiany

kulturowe społeczności arktycznej. Inuici porzucili swój

zgodny z cyklem naturalnym zwyczaj polowań, którego celem

było uzyskanie żywności i skór na ubrania i inne wyroby, a

zaczęli polować zawodowo w celach wymiany za towary

dostarczane przez Kompanię – narzędzia, ubrania, żywność

itp. Oznaczało to znaczny awans cywilizacyjny dla Inuitów,

lecz także zerwanie z tradycją i znaczne uzależnienie się od

czynników zewnętrznych. Obecność Kompanii przeciągnęła

się do lat trzydziestych XX wieku, na długo po włączeniu

989289186.009.png

989289186.010.png

989289186.012.png

989289186.013.png

989289186.014.png

989289186.015.png

989289186.016.png

989289186.017.png

989289186.018.png

989289186.019.png

989289186.020.png

989289186.021.png

989289186.023.png

989289186.024.png

989289186.025.png

989289186.026.png

989289186.027.png

989289186.028.png

989289186.029.png

989289186.030.png

989289186.031.png

989289186.032.png

989289186.034.png

989289186.035.png

989289186.036.png

989289186.037.png

989289186.038.png

989289186.039.png

989289186.040.png

989289186.041.png

989289186.042.png

989289186.043.png

989289186.045.png

989289186.046.png

989289186.047.png

989289186.048.png

989289186.049.png

989289186.050.png

989289186.051.png

989289186.052.png

989289186.053.png

989289186.054.png

989289186.056.png

989289186.057.png

989289186.058.png

989289186.059.png

989289186.060.png

989289186.061.png

989289186.062.png

989289186.063.png

terenów arktycznych do Kanady. W istocie Kompania działała

jako agent rządu federalnego Kanady w kontaktach z Inuitami.

Sytuacja uległa drastycznej zmianie po roku 1930, kiedy to

załamał się rynek i spadło zapotrzebowanie na surowce

dostarczane przez Inuitów. Od tego momentu Inuici musieli

polegać na bardzo niepewnej pomocy federalnej. Następne

czterdzieści lat było najtragiczniejszym okresem w historii

narodu. Przerwanie handlu, przy praktycznej niemożliwości

powrotu do dawno zapomnianej tradycji, wywołało ostry

kryzys społeczny wśród Inuitów. Jego skutkiem był głód,

zniechęcenie, poczucie beznadziei i wysoka śmiertelność.

Pomoc federalna dostarczała zaledwie podstawowych

środków do życia. Przymus szkolny zmuszał Inuitów do

oddawania swych dzieci do odległych szkół, co prowadziło do

dezintegracji rodziny lub zamieszkania w budowanych przez

rząd osiedlach i do reszty odrywało ich od tradycji.

Odrodzenie: Terytorium Nunavut

Inuici wydawali się być kolejnym narodem skazanym na

zagładę. Pierwszą i udaną próbą ratowania był pomysł

wywarzenia regionalnego produktu. Inuici niewiele umieli,

poza polowaniami. Nie wytworzyli też żadnej trwałej kultury

materialnej, ani formy sztuki. Z powodzeniem jednak

nauczono ich rzeźbić w kamieniu. Powszechnie występujący

na terenach arktycznych tzw. kamień mydlany, o szarej lub

ciemno zielonej barwie, miękki i łatwy w obróbce, był

znakomitym surowcem, a Inuci okazali się zdolnymi

rzeźbiarzami. Rzeźbione przez nich figurki arktycznych

989289186.064.png

989289186.066.png

989289186.067.png

989289186.068.png

989289186.069.png

989289186.070.png

989289186.071.png

989289186.072.png

989289186.073.png

989289186.074.png

989289186.075.png

989289186.077.png

989289186.078.png

989289186.079.png

989289186.080.png

989289186.081.png

989289186.082.png

989289186.083.png

989289186.084.png

989289186.085.png

989289186.086.png

989289186.088.png

989289186.089.png

989289186.090.png

989289186.091.png

989289186.092.png

989289186.093.png

989289186.094.png

989289186.095.png

989289186.096.png

989289186.097.png

989289186.099.png

989289186.100.png

989289186.101.png

989289186.102.png

989289186.103.png

989289186.104.png

989289186.105.png

989289186.106.png

989289186.107.png

989289186.108.png

989289186.110.png

989289186.111.png

989289186.112.png

989289186.113.png

989289186.114.png

989289186.115.png

989289186.116.png

989289186.117.png

989289186.118.png

989289186.119.png

989289186.121.png

989289186.122.png

zwierząt stały się cenionymi suwenirami i można je nabyć w

każdym sklepie z pamiątkami w Kanadzie. To pozornie

nieistotne wydarzenie odwróciło los narodu. Inuici zaczęli

zarabiać na siebie i znajdując nowe powołanie, przełamali

błędne koło niemożności. Ostatnim akordem odrodzenia

narodowego i kulturowego Inuitów było utworzenie (1999)

terytorium Nunavut; dało ono Inuitom znaczną autonomię.

Nowy, autonomiczny region został powołany 1 kwietnia 1999

roku - Inuici otrzymali około 350 tys. km2 i rezerwę federalną

w wysokości ponad miliarda dolarów kanadyjskich na okres

14 lat. Mają też prawo do polowań i równorzędnego

przedstawicielstwa w nowopowstających instytucjach

zarządzających zasobami naturalnymi środowiska, a także

prawo do wpływów za gaz, ropę i surowce mineralne.

989289186.123.png

989289186.124.png

989289186.125.png

989289186.126.png

989289186.127.png

989289186.128.png

989289186.129.png

989289186.131.png

989289186.132.png

989289186.133.png

989289186.134.png

989289186.135.png

989289186.136.png

989289186.137.png

989289186.138.png

989289186.139.png

989289186.140.png

989289186.142.png

989289186.143.png

989289186.144.png

989289186.145.png

989289186.146.png

989289186.147.png

989289186.148.png

989289186.149.png

989289186.150.png

989289186.151.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Azja i Ameryka - Artykul.pdf (64 KB)
Bezglosny Jezyk Indian - Artykul.pdf (366 KB)
Burnette Robert - Droga do Wounded Knee II.pdf (422 KB)
Czarne Stopy Charakterystyka - Artykul.pdf (84 KB)
Czarne Stopy Red Crow - Artykul.pdf (44 KB)

Inne foldery tego chomika:

INDIANIE AMERYKI PÓŁNOCNEJ serial dokumentalny TV PL 1993-1995 20 odcinków - 1234

Zgłoś jeśli naruszono regulamin