17_19.pdf

P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E

PROJEKTY ZAGRANICZNE

Audio auxiplexer, czêæ 2

Koñczymy opis

uniwersalnego prze³¹cznika

audio omówieniem zasad

obowi¹zuj¹cych podczas

monta¿u i sposobu

uruchamiania uk³adu.

Monta¿ uk³adu

Uk³ad modelowy zosta³ zmon-

towany na p³ytce prototypowej z

otworami o rednicy 1 mm. Mon-

ta¿ g³ównej p³ytki nale¿y zacz¹æ

od zworek z drutu i podstawek

pod uk³ady scalone, po czym

wlutowuje siê rezystory, konden-

satory i tranzystory. Kondensatory

C1 i C2 s¹ kondensatorami elek-

trolitycznymi, trzeba wiêc przy

ich monta¿u uwzglêdniæ polary-

zacjê, pos³uguj¹c siê rysunkiem

rozmieszczenia elementów. Doty-

czy to oczywicie tak¿e tranzys-

torów.

Do punktów po³¹czeniowych

P1..P17 nale¿y wlutowaæ szpilko-

we koñcówki lutownicze lub

wprost przewody. W prototypie

u¿yto takich po³¹czeñ równie¿ do

wejæ RT1, LT1..RT5, LT5. Ale

mo¿na zamiast tego celu zastoso-

waæ wygodniejsze w u¿yciu ale

dro¿sze z³¹cza.

Oprócz tego, po³¹czenia ze so-

b¹ wymagaj¹ punkty A1, A2 i A3,

jak równie¿ B1, B2 i B3. Instalacja

diodowego wywietlacza LED wy-

maga wykonania po³¹czeñ punk-

tów Q1 z Q2 i Q3 z Q4.

Punkty P2..P6 zgrupowano ra-

zem dla u³atwienia po³¹czenia

p³ytki odbiornika z p³ytk¹ g³ówn¹

oraz z przyciskami S1..S4. Przed

monta¿em uk³adów CMOS, IC1,

IC3 i IC5, trzeba odprowadziæ ³a-

dunek elektryczny ze swojego cia-

³a i zachowaæ normalne w takim

wypadku rodki zabezpieczaj¹ce

przed ich zniszczeniem elektrycz-

noci¹ statyczn¹.

Monta¿ p³ytki drukowanej od-

biornika zdalnego sterowania na-

le¿y zacz¹æ od zworek z drutu

i rezystorów. Potem trzeba wluto-

waæ diody D2 i D3, pamiêtaj¹c

o poprawnym ich ukierunkowa-

niu. Nastêpnie wlutowuje siê pod-

stawki dla wszystkich uk³adów

scalonych, oraz kondensatory

i tranzystor, nie zapominaj¹c

o w³aciwym ich ukierunkowaniu.

Na koniec wmontowuje siê VR1.

Punkty P2A..P7A p³ytki od-

biornika ³¹czy siê z punktami

P2..P7 p³ytki g³ównej (mo¿na do

tego celu u¿yæ odcinka

6-przewodowego kabla tamowe-

go), a punkt P16A/P17A z punk-

tami P16 i P17 na p³ytce g³ównej.

Mo¿na do tego zastosowaæ szpil-

kowe koñcówki lutownicze, nie

jest to jednak konieczne.

Sprawdzenie i regulacja

Na obu p³ytkach przed w³¹cze-

niem zasilania musi zostaæ do-

k³adnie sprawdzona jakoæ wszys-

tkich po³¹czeñ lutowanych i usu-

niête wszystkie ewentualne zwar-

cia. Do testowania bez odbiornika

musz¹ zostaæ wlutowane zworki

LK1 i LK2.

Bateriê lub zasilacz napiêcia

sta³ego 9V do 12V nale¿y przy-

³¹czyæ do punktów P1 (+) i P8 (-

) i sprawdziæ pobór pr¹du. Wy-

starczy w tym celu do rezystora

R1 przy³¹czyæ multimetr i mierzyæ

na nim spadek napiêcia. Popra-

wna jego wielkoæ wynosi 0,2V

do 0,3V i oznacza pobór oko³o

10mA.

Przy za³o¿eniu napiêcia zasila-

nia 12V (P1..P8), napiêcie na

p³aszczynie V DD p³ytki drukowa-

nej (P6, koñcówki 16 IC1, IC3

i IC5, oraz 5 IC2 i 7 IC4) powinno

wynosiæ oko³o 11,8V (oko³o 8,8V

przy napiêciu zasilania 9V).

Wszystkie te napiêcia s¹ odnoszo-

ne do punktu P8 na p³aszczynie

V EE p³ytki drukowanej. Napiêcie

w punkcie P7, na p³aszczynie

V SS p³ytki drukowanej, powinno

byæ równe po³owie napiêcia

w punkcie P6.

Poprawnoæ stopni wejcio-

wych mo¿na sprawdziæ mierz¹c

napiêcia emiterowe wszystkich

tranzystorów. Spadek napiêcia na

ka¿dym rezystorze obwodu bazy

powinien wynosiæ oko³o 0,2V,

a na ka¿dym z³¹czu baza-emiter

oko³o 0,6V (niezale¿nie od napiê-

cia zasilaj¹cego).

Stan LED D1 i D2 bêdzie teraz

przypadkowy. Je¿eli wszystko jest

w porz¹dku, po zwarciu kawa³-

kiem drutu lub szczypcami pun-

któw P2 i P6, obie LED powinny

Elektronika Praktyczna 1/97

P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E

Rys. 8. Schemat po³¹czeñ g³ównej p³ytki drukowanej z p³ytk¹ odbiornika

oraz pozosta³ymi podzespo³ami uk³adu. Schemat u góry z prawej pokazuje

po³¹czenia prze³¹cznika przyciskowego, gdy odbiornik nie zosta³ u¿yty.

stanu niskiego niezale¿nie od ro-

dzaju pilota. Je¿eli tak siê nie

dzieje, trzeba przekrêciæ VR1

jeszcze odrobinê dalej. Konden-

sator C8 eliminuje tendencjê

IC1b do oscylacji. W razie prob-

lemów z jego oscylacjami nale¿y

sprawdziæ czy pojemnoæ C8 jest

w³aciwa.

Kolejne krótkie naciniêcia

przycisku pilota powinny wywo-

³ywaæ przerzucanie siê IC3 z wy-

jcia na wyjcie, co potwierdzaj¹

napiêcia w punktach P2A..P5A.

Prototyp zosta³ umieszczony

w obudowie z plastyku ABS o wy-

miarach zewnêtrznych 175mm

x 130mm x 58mm. Jest ona wy-

posa¿ona w boczne i górne szcze-

liny wentylacyjne, nie s¹ one

jednak konieczne. P³ytê przedni¹

i tyln¹ wsuwa siê w prowadnice

w górnej i w dolnej czêci obudo-

wy.

W p³ycie tylnej wywiercono 14

otworów o rednicy 6,5mm na

gniazdka wejciowe i wyjciowe.

W przedniej p³ycie znalaz³y miej-

sce otwory na wy³¹cznik, dwie

LED wywietlacza i (w wariancie

bez zdalnego sterowania) cztery

przyciski. Prototyp zosta³ przysto-

sowany do zdalnego sterowania,

wykonano wiêc w p³ycie czo³owej

kwadratowy otwór 5mm dla fo-

todiody.

Obie czêci obudowy, górna

i dolna, s¹ wyposa¿one w s³upki

z otworami. Dziêki temu g³ówn¹

p³ytkê mo¿na by³o przykrêciæ

wkrêtami samogwintuj¹cymi do

górnej czêci obudowy, a p³ytkê

odbiornika do dolnej.

Uchwyty LED wmontowano

w dwóch otworach o rednicy

4,5mm w p³ycie czo³owej. LED

³¹czy siê z punktami P9, P10

i P11 na p³ytce g³ównej za pomo-

c¹ trzech przewodów. LED D2

powinna zostaæ umieszczona w le-

wej, a D3 w prawej pozycji, zgod-

nie z logik¹ wywietlania.

W razie zasilania z baterii,

umieszcza siê j¹ wewn¹trz obu-

dowy. Czarny przewód zatrzasku

baterii ³¹czy siê z punktem P8,

a czerwony z jedn¹ z koñcówek

wy³¹cznika S1. Drug¹ koñcówkê

wy³¹cznika ³¹czy siê z punktem

P1.

wieciæ siê blado. W wyniku zwar-

cia P5 i P6, obie powinny zawie-

ciæ siê jasno. Teraz mo¿na wmon-

towaæ g³ówn¹ p³ytkê do obudowy.

Je¿eli jednak jest przewidziane

zdalne sterowanie, to przedtem

nale¿y usun¹æ zworki LK1 i LK2

i przeprowadziæ nastêpuj¹c¹ pro-

cedurê: do p³ytki odbiornika

trzeba tymczasowo przylutowaæ

fotodiodê D1. Jej ostateczna po-

zycja bêdzie zale¿a³a od u¿ytej

obudowy. Po³¹czenia p³ytki od-

biornika z p³ytk¹ g³ówn¹ mo¿na

dokonaæ po upewnieniu siê, ¿e

uk³ady na p³ytce g³ównej dzia-

³aj¹ poprawnie. Trzeba teraz

w³¹czyæ napiêcie zasilaj¹ce

i sprawdziæ w stosunku do V SS ,

czy pojawi siê ono w punkcie

P6A (V DD ), na koñcówce 8 IC1, 16

IC2 i 16 IC3. W podobny sposób

nale¿y nastêpnie zmierzyæ napiê-

cia w ró¿nych punktach odbiorni-

ka. Napiêcie na katodzie D1 po-

winno byæ bliskie napiêciu V DD ,

podobnie jak wyjcie 4 IC2.

Licznik IC3 powinien byæ ska-

sowany, czego dowodem jest

stan wysoki (V DD ) na wyjciu

3 IC3. Napiêcie na wyjciu 1 IC1,

takie samo jak na wejciu 3 IC1,

powinno wynosiæ od 1,5V do 3V.

Przyczyn¹ zbyt du¿ej lub zbyt

ma³ej jego wielkoci mo¿e byæ

wadliwy TR1 lub R3.

Nale¿y teraz przy³¹czyæ multi-

metr do wyjcia 7 IC1 i obracaæ

suwakiem potencjometru monta-

¿owego VR1. Na przewa¿aj¹cej

czêci jego zakresu napiêcie to

powinno byæ ma³e (poni¿ej

100mV), ale w pewnym punkcie

przerzucaæ siê do oko³o V DD

- 1,5V. W³aciw¹ pozycjê suwaka

osi¹ga siê obracaj¹c nim powoli

z powrotem, a¿ napiêcie spadnie

ponownie do oko³o 0V.

Poprawne dzia³anie odbiornika

mo¿na teraz sprawdziæ za pomoc¹

pilota zdalnego sterowania. Po

skierowaniu go na fotodiodê D1

trzeba nacisn¹æ przycisk obserwu-

j¹c równoczenie wskazania przy-

³¹czonego do wyjcia 13 IC2

(punkt P16A/P17A) woltomierza.

Wyjcie powinno przerzuciæ siê

do stanu wysokiego i w nim po-

zostawaæ, je¿eli pilot jest systemu

opisanego na rys. 7a. Je¿eli jednak

zachowuje siê w sposób opisany

na rys. 7b, to w ci¹gu 2 sekund

wyjcie 13 IC2 powróci do stanu

niskiego. Po zwolnieniu przycisku

pilota wyjcie 13 powinno po

dwóch sekundach powróciæ do

Umocowanie diody D1 we

w³aciwym miejscu bêdzie u³at-

wione, je¿eli od ty³u p³yty czo-

³owej ponad otworem przyklei siê

Elektronika Praktyczna 1/97

P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E

WYKAZ ELEMENTÓW

Czêæ g³ówna

Rezystory

0,25% wêglowe warstwowe lub

lepsze

R1: 22

Do po³¹czenia zostan¹ jeszcze

wejciowe i wyjciowe gniazdka

audio. Powinny one zostaæ prze-

prowadzone pojedynczymi lub po-

dwójnymi przewodami ekranowa-

nymi. Na rys. 10 pokazano wspól-

ne po³¹czenie masy wszystkich

gniazdek wraz z ekranami prze-

wodów do V EE za pomoc¹ np.

miedzianej linki. Ekrany powinny

zostaæ po³¹czone z mas¹ z jednej

tylko strony dla unikniêcia pêtli

sprzê¿eñ z mas¹, mog¹cych spo-

wodowaæ zak³ócenia. Nie mo¿na

przy tym zapomnieæ o koniecz-

noci zapewnienia po³¹czenia ma-

sy multipleksera z urz¹dzeniami,

z którymi siê go ³¹czy.

Trzeba tak¿e pamiêtaæ o kon-

densatorach C4...C7, ³¹cz¹cych

gniazdka wyjciowe z g³ówn¹ p³yt-

k¹ drukowan¹.

sta³¹ czasow¹ R8, C7, podwy¿sza-

j¹c np. opornoæ rezystora. Wy-

magana opornoæ daje siê dobraæ

przez zmienianie jej co 10k

czy

Dodatkow¹ zalet¹ zdalnego ste-

rowania jest mo¿liwoæ wy³¹cze-

nia dwiêku przez prze³¹czenie

wzmacniacza na nieczynne, albo

wolne wejcie.

William E. Chester, EwPE

R2...R5: 100k

R7, R8, R11, R12, , R16, R19, R20,

R23, R24, R27, R28: 51k

R13, R14, R17, R18, R21, R22, R25,

R26, R29, R30: 4,7k

Artyku³ publikujemy na podstawie

umowy z redakcj¹ "Everyday with

Practical Electronics".

Kondensatory

C1: 100

F/25V, stoj¹cy

F/16V, stoj¹cy

C3: 220nF/16V, ceramiczny

minidyskowy

C4...C7: 1

WYKAZ ELEMENTÓW

Odbiornik

Rezystory

0,25% wêglowe warstwowe lub

lepsze

R1: 3,9k

F/35V, tantalowy

C8...C17: 100nF, poliestrowy

Pó³przewodniki

D1, D2:

3mm zielona LED

TR1, TR2: BC557, pnp

TR3...TR12: BC547, npn

IC1: 4532B, 8-bitowy koder

priorytetowy

IC2: 74LS75N, podwójny zatrzask

2-bitowy

IC3, IC5: 4052B podwójny 4-

obwodowy multiplekser audio

IC4: 741, wzmacniacz operacyjny

Ró¿ne

S1...S4: przycisk zwierny (zob.

tekst)

S5: jedno obwodowy wy³¹cznik

suwakowy

SK1...SK14: gniazdko fono do p³yty

czo³owej

8-stykowa podstawka do uk³adów

scalonych

4 16-stykowe podstawki do

uk³adów scalonych

podwójny przewód ekranowany

audio, 1m

obudowa plastykowa 175mm

x 130mm x 58mm

bateria 9V z zatrzaskiem

szpilkowe koñcówki lutownicze

przewód monta¿owy

U¿ytkowanie

Prototyp Audio Auxiplexera

wraz z odbiornikiem zdalnego ste-

rowania dzia³a poprawnie nawet

przy na wpó³ roz³adowanej baterii

o napiêciu 7,5V, chocia¿ zalecane

napiêcie wynosi od 9V do 12V.

Objawem roz³adowania baterii jest

brak reakcji na sygna³y podczer-

wieni.

Jak ju¿ wspomniano, wejcia

audio nale¿y traktowaæ jako typo-

we, to znaczy multiplekser bêdzie

prze³¹cza³ sygna³y o pe³nym pas-

mie i umiarkowanej amplitudzie.

Przy projektowaniu w zasadzie

brano pod uwagê amplitudê 1Vsk

ale nie ma przeszkód, aby nie

mo¿na by³o stosowaæ amplitud do

2,2Vsk (6Vpp) przy zasilaniu 12V.

Normalny poziom wejciowy mo-

¿e byæ jednak mniejszy, np.

250mVsk.

Zasiêg pilotów zdalnego stero-

wania, zasilanych bateri¹ 9V jest

znacznie wiêkszy ni¿ tych, zasi-

lanych dwoma ogniwami 1,5V.

Szklana soczewka (droga) powiêk-

szy zasiêg, ale raczej nie jest tu

potrzebna. Zasiêg 4 do 10 metrów

z naddatkiem zaspokoi wymaga-

nia wiêkszoci pomieszczeñ o ty-

powych rozmiarach. Próbowano

tak¿e filtru podczerwieni przed

diod¹, ale uznano go za zbyteczny

w normalnych warunkach. Zreszt¹

fotodiody podczerwieni zazwyczaj

maj¹ w³asny filtr wewnêtrzny.

Je¿eli licznik wydaje siê zbyt

czu³y na pojedyncze naciniêcia

przycisku, to mo¿na zwiêkszyæ

R2, R9: 10k

R4: 4,7k

R6: 100k

R8, R12: 120k

R10: 4,7M

R11: 680k

, miniaturowy

potencjometr monta¿owy

Kondensatory

C1, C9: 2,2

F/25V, stoj¹cy

C2: 68nF/100V, poliestrowy

C3: 100pF, polistyrenowy, 5%

C4, C5: 47nF/100V, poliestrowy

C6: 100nF/100V, poliestrowy

C7: 470nF/100V, poliestrowy

C8: 1nF, ceramiczny

Pó³przewodniki

D1: TIL100, lub podobna,

fotodioda

D2, D3: 1N4148

TR1: BC550, lub BC109C, npn

IC1: LM358 podwójny wzmacniacz

operacyjny

IC2: 74HC123 podwójny

przed³u¿alny przerzutnik

monostabilny

IC3: 4017B licznik dziesiêtny

Ró¿ne

8-stykowa podstawka do uk³adów

scalonych

2 16-stykowe podstawki do

uk³adów scalonych

szpilkowe koñcówki lutownicze

z³¹cze 5-stykowe (zob. tekst)

przewód tamowy

przewód monta¿owy

kawa³ek uniwersalnej p³ytki dru-

kowanej o szerokoci dwóch pas-

ków (12mm x 8mm). Wyprowa-

dzenia LED mo¿na skróciæ i w ta-

ki sposób przylutowaæ do pas-

ków, aby fotoczu³a strona diody

znalaz³a siê na przeciw otworu.

Za porednictwem tej p³ytki

³¹czy siê nastêpnie diodê z p³yt-

k¹ odbiornika skrêtk¹ nie d³u¿sz¹

ni¿ 10cm.

Elektronika Praktyczna 1/97

20k

R6: 1,2k

R9, R10: 24k

C2: 10

R3: 1M

R5: 1,2k

R7: 2,2k

VR1: 47k

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: