METODA DOBREGO STARTU
Marta Bogdanowicz, Małgorzata Barańska, Ewa Jakacka
OD PIOSENKI DO LITERKI
W skład publikacji „Od piosenki do literki” wchodzą:
- podręcznik,
- teczka , a w niej: wzory liter służące do uczenia się polisesorycznego, karty ćwiczeń oraz obrazki do kolorowania,
- 2 kasety z piosenkami w wersjach wokalno – instrumentalnej i instrumentalnej,
- zeszyt z piosenkami w opracowaniu na fortepian.
W podręczniku zamieszczono 46 scenariuszy zajęć. Każdy z nich dotyczy jednej litery – małej lub wielkiej, a kolejność liter jest zgodna z podręcznikiem do klasy „O” Joanny Białobrzeskiej „Od A do Z . Bawimy się głoskami i literkami.” Jeśli nauczycielka stwierdzi że konieczna jest inna kolejność wprowadzenia liter, podręcznik jest tak skonstruowany, że jest to możliwe. Jednocześnie scenariusze opracowano tak, że można współpracować z innymi podręcznikami.
Z programu „Od piosenki do literki” można pracować w :
- klasie O,
- klasie pierwszej,
- zespole korekcyjno – kompensacyjnym,
- szkole specjalnej,
- z jednym dzieckiem.
Scenariusze mogą a nawet powinny być zmieniane zależnie od potrzeb i możliwości dzieci. Zadania , ćwiczenia powinny być tak dobierane, aby znajdowały się w „strefie najbliższego rozwoju”. Należy zwrócić uwagę, na sytuację kiedy zadania wydają się dla dziecka zbyt trudne. Można je pominąć, wrócić do nich później kiedy dziecko sobie z nimi poradzi.
TOK ZAJĘĆ
1. ZAJĘCIA WPROWADZAJĄCE:
- powitanie : jeżeli pracujemy z grupa, wskazane jest aby w czasie powitania wymienić imiona wszystkich dzieci po to, aby poczuły się dowartościowane, aby utrwalić ich poczucie tożsamości, aby zbudować więź między nimi.
Piosenka na melodię „Panie Janie”:
Witaj .......(imię), witaj.........
Jak się masz? Jak się masz? (machamy do dziecka ręką, patrzymy na nie )
Wszyscy cię witamy! (wyciągamy do dziecka ręce w geście powitania)
Wszyscy cię kochamy! (krzyżujemy ręce na piersiach w geście powitania)
Bądź wśród nas, bądź wśród nas ( cała grupa chwyta się za ręce)
- ćwiczenia orientacji w schemacie ciała i w przestrzeni : mogą to być zabawy typu : „Labada”, „Nie chcę cię”, „Pingwin”.
- Opracowanie piosenki i ćwiczenie funkcji językowych : tekst piosenki jest punktem wyjścia do rozmowy, która ma na celu wzbogacenie wiedzy dziecka o otaczającym je świecie. W rozmowie tej , dorosły powinien wykorzystać ilustracje, zdjęcia, konkretne przedmioty.
2. ZAJĘCIA WŁAŚCIWE.
- ćwiczenia ruchowe : dzieci ilustrują ruchem tekst piosenki, angażując dużą motorykę i małą, rozwijają wyobraźnię,
- ćwiczenia ruchowo – słuchowe: dzieci śpiewają piosenkę i jednocześnie wykonują rytmiczne ruchy, powinno się w tym miejscu wykorzystać przedmioty wydające dźwięki: woreczki z grochem, instrumenty perkusyjne gotowe lub własnej produkcji, itp. ,
- ćwiczenia ruchowo – słuchowo – wzrokowe:
· demonstrowanie litery
w tym etapie omawiamy wygląd litery, liczbę i rodzaj jej elementów, demonstrujemy małą i wielką literę, drukowaną i pisaną,
· pokaz sposobu pisania litery
nauczyciel pokazuje w jaki sposób pisze się daną literę, zwraca uwagę dzieci na kolejność wykonywanych ruchów, co jest w tej metodzie bardzo ważne; najpierw pokaz ten przeprowadzamy bez piosenki, a potem gdy dziecko osiągnie pewien etap można wprowadzić piosenkę – ale nie z magnetofonu, tylko śpiewając , bo wtedy możemy dostosować tempo do ruchów dziecka.
· polisensoryczne uczenie się litery
do uczenia się wielozmysłowego służą litery wykonane w różnej fakturze { papier ścierny, podkład z kaszy manny, itp.}, w różnym kolorze – to wszystko przyczyni się do wzbogacenia wrażeń dotykowo – kinestetycznych i wzrokowych. Dzieci wodzą po tych literach palcem nucąc piosenkę, później ją śpiewając. NA TYM ETAPIE NIE UŻYWA SIĘ MAGNETOFONU. Dzieje się dlatego, iż trzeba piosenkę dostosować do tempa ruchów ręki dziecka.
· reprodukowanie litery
do odtwarzania litery trzeba dobrać takie techniki które odpowiadają możliwościom dziecka; niekiedy trzeba stosować ułatwienia : odtwarzanie litery po śladzie, łączenie kropek, pisanie w szablonie, prowadzenie ręki dziecka. Ciekawe dla dzieci jest wodzenie palcem po ciepłym lub zimnym podłożu. Dla niektórych szczególnie ciekawe i inspirujące jest pisanie liter w wodzie – ma to uspakajające walory.
Ostatnim elementem ćwiczeń jest wykonanie zadań na karcie ćwiczeń, oraz pisanie liter w liniaturze i pokolorowanie obrazka. Na tym etapie również nie używa się magnetofonu, nie śpiewa się , ponieważ dziecko musi skupić się na wykonywaniu zadań.
3.ZAJĘCIA KOŃCOWE
mają one umożliwić odpoczynek, rozładowanie napięcia emocjonalnego. Mogą to być ćwiczenia słuchowo – ruchowe z wykorzystaniem instrumentalnych wersji piosenek.
Na zakończenie zajęć , prace dzieci powinny być wyeksponowane. Dzięki temu dziecko czuje się nagrodzone. Nie należy wprowadzać rywalizacji, wskazane jest udzielenie głównie pozytywnych
informacji zwrotnych.
W przedszkolach MDS może być włączona w program ćwiczeń stymulujących rozwój psychomotoryczny i korygujących deficyty rozwojowe. W Zarządzeniu MEN nr 15, z dnia 25.05.1993 roku, w sprawie zasad udzielania uczniom pomocy psychologicznej i pedagogicznej czytamy: „Pomoc psychologiczną i pedagogiczna w przedszkolach organizuje się w formie specjalistycznych zajęć korekcyjno – kompensacyjnych, logopedycznych i innych zajęć o
charakterze terapeutycznym....”. MDS może być włączona w program tych ćwiczeń i stosowana już w grupach 3-4 latków ( Dz. Urz. Nr 6, poz. 19
).
monjab