Dragonia(1).pdf

Numer 18 – 2008

Przepis na system

Jak i po co zbudowa¢ swój system,

sk¡d czerpa¢ wiedz¦ na ten temat.

Cało±¢ na stronie 5

Licencje wolnego ±wiata

O licencjach, ró»nicach pomi¦dzy ni-

mi, ograniczeniach i pozwoleniach.

Cało±¢ na stronie 9

Z dzienniczka administra-

tora

Zapiski administratora na pudełku od

pendrive.

Cało±¢ na stronie 32

Dlaczego nie lubi¦ Linuksa

Wi¦kszo±¢ osób ze ±rodowiska linuk-

sowego rozgłasza wszem i wobec, ja-

ki to Linux jest fajny, super i w ogóle

lepszy od innych OS. Jednak»e, system

ten tak»e ma wady i to czasami do±¢

powa»ne (a raczej do±¢ powa»nie iry-

tuj¡ce), które nale»ałoby przedstawi¢

i pokaza¢ w ±wietle dziennym

Cało±¢ na stronie 47

Wst¦pniak

Drodzy Czytelnicy

Spis tre±ci

System

Debian krok po kroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Przepis na system . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Software

Licencje Wolnego wiata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

O ró»nych ustawieniach przy kompilacji kernela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Xfce 4.4.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Baza pod kontrola konsoli cz¦±¢ V . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Zaawansowana konﬁguracja serwera WWW, cz¦±¢ IV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

L A T E X – kilka słów o tek±cie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Hardware

MacBook Pro i Linux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Programowanie

Z dzienniczka administratora – cz¦±¢ pierwsza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Bash, cz¦±¢ 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Ł¡czymy Qt z MySQL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Wywiad

Rozmowa z Marcinem Zalickim Country Manager ﬁrmy Amazis.net sp. z o.o. . . . . . . . . . . . . . 44

Felieton

Dlaczego nie lubi¦ Linuksa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Literatura

Ksi¡»ki wydawnictwa Helion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Ksi¡»ki wydawnictwa PWN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Z nowym rokiem nowym krokiem! Nowo-

roczna zmiana w Dragonii, to skład pisma

za pomoc¡ systemu L A T E X. Zmiana miała na

celu nie tylko uproszczenie procesu składu,

ale równie» podniesienie jego jako±ci i uła-

twienie Wam przegl¡dania Dragonii.

Staramy si¦ pisa¢ artykuły dla Was ciekawe

i interesuj¡ce, dlatego z przyjemno±ci¡ za-

ch¦cam Was do przeczytania artykułu Jana

Koprowskiego pt. Z dzienniczka administrato-

ra . Jest to gar±¢ prostych, a przy tym przy-

datnych pomysłów, jak wykorzysta¢ dost¦p-

ne w zasi¦gu r¦ki narz¦dzia, by upro±ci¢ so-

bie prac¦.

Udan¡ prób¡ przyst¦pnego opisu zasad

i ogranicze« licencji jest artykuł Karola Ko-

zioła p.t. Licencje Wolnego wiata .

Zach¦cam Was do lektury całego numeru, bo

jest o czym czyta¢, a wymienione powy»ej

artykuły to tylko szczypta tego, co mo»ecie

w Dragonii przeczyta¢.

Tomasz Łuczak – p. o. redaktora naczelnego

Piotr Krakowiak – redaktor naczelny, zało»yciel, koordynacja, skład,

Tomasz Łuczak – p.o. redaktora naczelnego, skład,

Rafał Domeracki – sekretarz redakcji, opieka nad hostingiem,

Paulina Budzo« – korekta, skład,

Michał Rzepka – korekta,

Karol Kozioł – organizacja konkursów, opieka nad forum,

Katarzyna Myrek – opieka nad serwisem www,

Piotr Szewczuk – opieka nad hostingiem,

Krzysztof Biskup, Łukasz Ciesielski, Tomasz Czunko, Rafał Topolnicki.

Współpracuj¡cy: Szymon Godlewski, Gabriela Grusza,

Jan Koprowski, Keyto, Krzysztof Ołowski, Bartosz Pyrek.

www: http://www.dragonia.pl

forum: http://forum.dragonia.pl

e-mail: redakcja@dragonia.pl

Wszystkie publikowane materiały s¡ obj¦te pra-

wem autorskim na zasadach licencji Creative

Commons CC-BY. Nie ponosimy odpowiedzial-

no±ci za tre±¢ ogłosze«. Nazwy ﬁrm, nazwy han-

dlowe i znaki towarowe, u»yto w publikacji jedy-

nie w celach informacyjnych i s¡ własno±ci¡ po-

szczególnych podmiotów.

Skład za pomoc¡ systemu L A T E X fontami LatinModern i TeXGyre

Pierwowzór layoutu Dragonia Magazine przygotował m4c

numer 18 – 2008

System

Debian krok po kroku

Łukasz Ciesielski

Debian stanowi kwintesencj¦ tego, co najlepsze w systemach

typu Linux: stabilno±¢, solidno±¢ i funkcjonalno±¢. Przegl¡daj¡c

fora internetowe zwi¡zane z Debianem, natkn¡łem si¦ na całe

mnóstwo wypowiedzi, z których wynikał nast¦puj¡cy wniosek –

Debian nie jest dla pocz¡tkuj¡cych, jest zbyt trudny. Nic bardziej

bł¦dnego. Rzeczywi±cie, nie jest tak uproszczony, jak np. Ubuntu,

jednak poni»szym artykułem udowodni¦, »e przy odrobinie ch¦ci

ka»dy mo»e przygotowa¢ Debiana dla własnych potrzeb. Dobrze

skonﬁgurowany system mo»e posłu»y¢ nam przez kilka lat. Od-

powied¹ na pytanie, czy warto, jest oczywista.

Debian ma za sob¡ dług¡ histori¦. System powstał 16 sierpnia 1993 roku.

Jego autorem jest Ian Murdock. Ka»da kolejna wersja nazywana jest imieniem

postaci z ﬁlmu animowanego Toy Story . Aktualnie dost¦pnej wersji stabilnej

(wydanej 15 sierpnia 2007 roku) nadano nazw¦ Etch oraz numer 40r1. Kolejna

wersja, która jest teraz wersj¡ testow¡, to Lenny . Warto wspomnie¢ jak wygl¡da

droga systemu do momentu ogłoszenia danej wersji stabiln¡. Pocz¡tkowo, ka»-

d¡ now¡ wersj¦ oznacza si¦ jako Sid . Znajduj¡ si¦ tam pakiety niestabilne lub nie

do ko«ca przetestowane. Po okre±lonych testach wersja zostaje przemianowana

na Testing . Pakiety s¡ tam ju» cz¦±ciowo sprawdzone, lecz jeszcze w fazie testów.

Ostatecznie po około 1,5-3 lat testowana wersja zostaje „zamro»ona” i otrzymuje

honorowe miano Stable . Istnieje równie» gał¡¹ Experimental . Zamieszcza si¦ tam

pakiety, które mog¡ by¢ niebezpieczne dla stabilno±ci systemu. Artykuł został

oparty na Debianie Etch (stable) . Istnieje mo»liwo±¢ instalacji wersji testing, czyli

Debian Lenny . W wi¦kszo±ci wypadków nie powinno to sprawia¢ kłopotów,

gdy» wersja testing została ju» wielokrotnie testowana i du»¡ cz¦±¢ bł¦dów

wyeliminowano. Nie oznacza to jednak, »e bł¦dów nie b¦dzie. Proponuj¦ wi¦c

wersj¦ stabiln¡. B¦dziemy mieli gwarancj¦, »e system spełni nasze oczekiwania.

jednak pobiera¢ wszystkich obrazów, poniewa» system bazowy i podstawowa

instalacja znajduj¡ si¦ na pierwszej płycie CD i DVD.

Instalacja

Je±li mamy ju» Debiana nagranego na CD lub DVD, przyst¦pujemy do in-

stalacji. Odpalamy komputer z CD-ROMu. Naszym oczom uka»e si¦ ekran

powitalny instalatora. Je±li chcemy, aby instalacja przebiegała w trybie graﬁcz-

nym, klikamy ENTER. Je»eli jednak oczekujemy instalacji w trybie graﬁcznym

wpisujemy polecenie expertgui i potwierdzamy to klawiszem ENTER. Kolej-

nym krokiem jest wybór j¦zyka i układ klawiatury. Oczywi±cie, wybieramy

polski. Teraz instalator spróbuje automatycznie skonﬁgurowa¢ sie¢ za pomoc¡

DHCP. Je»eli nie uda si¦ ustawi¢ sieci automatycznie, pojawi si¦ menu, z któ-

rego wybieramy Konﬁguruj sie¢ r¦cznie lub Nie konﬁguruj sieci teraz . Zaleca si¦

jednak konﬁgurowa¢ poł¡czenie sieciowe. Wybieramy zatem konﬁguracj¦ r¦cz-

n¡. Wpisujemy wymagane parametry (IP, Maska, Brama, DNS). Kolejnym kro-

kiem jest ustalenie nazwy hosta i domeny. Je»eli komputer jest podł¡czony do

jakiej± sieci lokalnej, podajemy odpowiednie nazwy. Je»eli jednak tak nie jest,

to zostawiamy pola puste lub wpisujemy dowoln¡ nazw¦.

Partycjonowanie dysku

Dalsz¡ cz¦±ci¡ instalacji jest wła±nie partycjonowanie. W menu s¡ dost¦pne

cztery mo»liwo±ci. Najrozs¡dniej jest wybra¢ partycjonowanie całego dysku.

Instalator sformatuje cały dysk, a nast¦pnie odpowiednio go podzieli. Jednak

je±li wybierzemy Manual, b¦dziemy musieli przygotowa¢ wszystko sami.

Manual, jak to zrobi¢?

Przede wszystkim post¦puj zgodnie z tym, co jest napisane w oknach! Je»eli

dysk twardy jest pusty, lub s¡ na nim niepotrzebne dane, kasujemy wszystko.

Teraz wybieramy Utwórz now¡ partycj¦ lub Automatycznie partycjonuj woln¡

przestrze« (kiedy nie chcemy kasowa¢ naszych danych). Podajemy rozmiar no-

wej partycji (mo»na poda¢ go w procentach, np.: 20% wolnej przestrzeni). Teraz,

wskazujemy, czy partycja ma by¢ podstawowa, czy logiczna (podstawowa, je±li

formatowali±my cały dysk, natomiast logiczna gdy Debian nie jest jedynym sys-

temem). Wybieramy lokalizacj¦ (pocz¡tek lub koniec dysku). Ostatni¡ faz¡ jest

Jak zdoby¢ swojego Debiana?

Najpro±ciej jest pobra¢ obrazy *.iso ze strony projektu: www.debian.org.

Oprócz ±rodowiska graﬁcznego, mamy mo»liwo±¢ wyboru no±nika (CD lub

DVD). Dla samej instalacji nie ma znaczenia, co wybierzemy. Ró»nica polega na

tym, »e DVD s¡ 3, natomiast CD jest a» 22. Dlaczego Debian znajduje si¦ na tylu

płytach? Otó» ogromnym plusem tego systemu (zwłaszcza dla osób, które nie

maj¡ dost¦pu do Internetu) jest kompletne repozytorium na płytach. Nie trzeba

numer 18 – 2008

System

wybór typu plików np. ext3, oraz punku montowania. Analogicznie wygl¡da

sytuacja w przypadku partycji swap. Jedyna ró»nica polega na tym, »e zamiast

typu plików wybieramy przestrze« wymiany . Teraz ko«czymy partycjonowanie

i zapisujemy wszystkie wprowadzone zmiany. Partycjonowanie w trybie Ma-

nual wygl¡da na bardzo skomplikowane. Osobi±cie polecam pocz¡tkuj¡cym

partycjonowanie całego dysku z przewodnikiem .

pami¦ta¢, »e najpierw musimy przej±¢ na uprawnienia root’a: su . Teraz edytu-

jemy plik repozytoriów:

gedit /etc/apt/sources.list

Dodajemy wpisy:

##WWW.DEBIAN-MULTIMEDIA.ORG

deb http://www.debian-multimedia.org etch main

deb-src http://www.debian-multimedia.org etch main

## OPERA

deb http://deb.opera.com/opera/ stable non-free

## SKYPE

deb http://download.skype.com/linux/repos/debian/ stable non-free

## PICASA

deb http://dl.google.com/linux/deb/ stable non-free

## BACKPORT

deb http://www.backports.org/debian etch-backports main contrib \

non-free

## WINE

deb http://wine.budgetdedicated.com/apt etch main

## VIRTUALBOX

deb http://www.virtualbox.org/debian etch non-free

## UNOFICIAL

deb http://ftp.debian-unofficial.org/debian/ etch main contrib \

non-free restricted

Co dalej?

Je»eli udało Ci si¦ przebrn¡¢ przez poprzedni etap, to na pocieszenie do-

dam, »e teraz b¦dzie ju» prosto. Najpierw podajemy hasło roota, nast¦pnie

nazw¦ nowego u»ytkownika, oraz jego hasło. Zostanie zainstalowany system

bazowy. Po drodze zostaniemy zapytani, czy chcemy u»ywa¢ serwera lustrza-

nego do aktualizacji zabezpiecze« (opcja ta b¦dzie działa¢ je±li wcze±niej skon-

ﬁgurowali±my poł¡czenie sieciowe). Wybieramy kraj, oraz serwer (najlepiej

ftp.pl.debian.org). Dalej instalator zapyta o serwer po±rednicz¡cy. Je»eli takiego

nie posiadasz to zostaw pole puste. W tym momencie naszym oczom uka»e

si¦ informacja dotycz¡ca pakietu popularity-contest. Odpowiadamy twierdz¡-

co. Pakiet ten wysyła raz w tygodniu informacj¦, których pakietów najcz¦±ciej

u»ywasz w swoim Debianie. Dane potrzebne s¡ do tworzenia statystyk, oraz

dostarczenia informacji developerom o popularno±ci okre±lonych pakietów.

Teraz zostaniemy poproszenie o wskazanie oprogramowania, które ma zo-

sta¢ zainstalowane. Do wyboru mamy:

[*] rodowisko graficzne

[_] Serwer WWW

[_] Serwer druku

[_] Serwer DNS

[_] Serwer plików

[_] Serwer pocztowy

[_] Laptop

[*] System podstawowy

Teraz zapisujemy zmiany i wydajemy polecenie

apt-get update

Zostaniemy poinformowani, »e musimy pobra¢ odpowiednie klucze. Robimy

to wpisuj¡c kolejno:

gpg --keyserver subkeys.pgp.net --recv-keys numer_klucza

gpg --armor --export numer_klucza | sudo apt-key add -

Aby zaznaczy¢ do instalacji okre±lone pakiety, u»ywamy spacji. Zaznaczymy

jedynie System podstawowy oraz rodowisko graﬁczne. Oczywi±cie mo»na za-

instalowa¢ jedynie podstawowy system, a pó¹niej doinstalowa¢ reszt¦. Uwa-

»am jednak, »e tak jest wygodniej. Na koniec potwierdzamy jedynie instalacj¦

GRUB’a. Teraz system zostanie po raz pierwszy uruchomiony.

Skoro wreszcie stali±my si¦ posiadaczami Debiana, przydałoby si¦ go odpo-

wiednio skonﬁgurowa¢. Zacznijmy od ustawienia odpowiednich repozytoriów.

Najpierw dodajemy płyty za pomoc¡ komendy: apt-cdrom add. Nale»y jednak

Od tej pory nasz Debian ma ju» pełne wsparcie. Mo»emy instalowa¢ nasze

ulubione aplikacje. Je»eli udało si¦ dotrwa¢ do ko«ca instalacji, to jeste± na

dobrej drodze do opanowanie tego wyj¡tkowego systemu operacyjnego. ycz¦

miłej zabawy, bo stabilno±¢ i solidno±¢ ju» otrzymali±cie od Debiana.

numer 18 – 2008

System

Przepis na system

Keyto

Jak zapewne wiedz¡ wszyscy sympatycy wol-

nego oprogramowania, zało»ony przez Ladislava

Bodnara serwis distrowatch.com to swoiste kom-

pendium wiedzy na temat wszelkich wolnych sys-

temów operacyjnych. Mo»na zaryzykowa¢ stwier-

dzenie, »e ka»dy licz¡cy si¦ na ±wiecie system z ro-

dziny Linux czy BSD jest cho¢by wspomniany na

jego stronach. Znale¹¢ tu wi¦c mo»na ±rodowiska

pracy ma±ci wszelakiej, od najmniejszych, szyb-

kich dystrybucji przeno±nych, po ogromne, któ-

rych wszystkich pakietów nie ogarniaj¡ ju» chyba

nawet ich ojcowie zało»yciele. Spójrzmy na kilka

przykładów: oto mały DSL, którego obraz iso do

pobrania z oﬁcjalnej strony, do której link znajdu-

je si¦ w tabelach distrowatch, „wa»y” zaledwie 49

megabajtów. Najnowsza edycja Slackware w wersji

DVD, to obraz jednej płyty, zajmuj¡cy 3.7 gigabaj-

ta. Debian. . . To istne ekstremum. Trzy płyty DVD

wypełnione po brzegi, w sumie 12.9 gigabajta pa-

czek instalacyjnych. GoboLinux – jedna płyta CD,

„wa»¡ca” 640 megabajtów. Dystrybucja Linux From

Scratch – plik pdf, ponad 250 stron. . .

Osoba pragn¡ca, aby na jej komputerze zago-

±cił system GNU/Linux, zazwyczaj decyduje si¦ na

któr¡± ze znanych dystrybucji. Nast¦pnie, po po-

braniu obrazów płyt, nagraniu ich na odpowiednie

no±niki, instaluje system, którego wst¦pn¡ konﬁgu-

racj¦ „wzi¦li na siebie” jego twórcy. Jest to proste,

łatwe i nawet przyjemne przedsi¦wzi¦cie, o ile –

rzecz jasna – uda si¦ je doprowadzi¢ do szcz¦±liwe-

go ﬁnału. Do±wiadczeni entuzja±ci, nierzadko de-

cyduj¡ si¦ jednak na tak zwane dystrybucje budo-

wane ze ¹ródeł (ang. source based). S¡ to na przy-

kład: powszechnie znany Gentoo oraz jego mniej

popularni „koledzy”: Lunar, T2 SDE, Sorcerer czy

Source Mage. Dystrybucje te, w odró»nieniu od

tych popularnych, zawieraj¡cych rozwi¡zania kom-

pletne, maj¡ za zadanie pomóc w zbudowaniu wła-

snego systemu z kodów ¹ródłowych poszczegól-

nych aplikacji. Nawet na tym tle Linux From Scratch

jest wydaniem szczególnym. Jest to bowiem ksi¡»-

ka (a wła±ciwie kilka ksi¡»ek) zawieraj¡ca prze-

pis na własn¡ dystrybucj¦ systemu GNU/Linux.

W chwili obecnej nad tym szczególnym projektem

pracuje ponad 20 osób, a z nazwiska wspomnie¢

nale»y zamieszkałego w Kanadzie pomysłodawc¦:

Gerarda Beekmansa.

3. Automated Linux From Scratch (ALFS) – narz¦-

dzia do automatyzacji pracy opisanej w LFS

i BLFS.

4. Cross Linux From Scratch (CLFS) – informa-

cje na temat tworzenia systemów innych ni»

GNU/Linux.

5. Hardened Linux From Scratch (HLFS) – przepis

na zwi¦kszenie poziomu bezpiecze«stwa na-

szego systemu.

B¦d¡cy tematem przewodnim tego artykułu

tom LFS, zawiera – jak wspomniano wy»ej – prze-

pis na uzyskanie działaj¡cego systemu. Có» jednak

oznacza działaj¡cy system? Jest to po prostu kom-

pleksowe ±rodowisko, w którym mo»emy kompi-

lowa¢ i instalowa¢ kolejne aplikacje. Uzyskujemy

zatem własn¡ dystrybucj¦ GNU/Linux, pracuj¡c¡

wył¡cznie w trybie tekstowym, która zawiera opro-

gramowanie podstawowe, mi¦dzy innymi kompi-

lator gcc, elementarne edytory (vim, sed), interpre-

ter j¦zyka perl czy podr¦cznik man.

Co dalej? o tym za par¦ linijek, teraz jednak

w naturalny sposób nasuwa si¦ pytanie ile taka

przyjemno±¢ stworzenia własnego systemu kosz-

tuje? Nie pieni¦dzy oczywi±cie, a czasu (cho¢ mó-

wi si¦, »e czas to pieni¡dz. . . ), Trudno powiedzie¢,

zale»ne jest to bowiem tak od komputera, na któ-

rym pracujemy, jak i od operatora, który system ów

buduje. Sam czas kompilacji bowiem nie jest z re-

guły nawet połow¡ tego, który doprowadza nas do

szcz¦±liwego ﬁnału. Osoba rozwa»aj¡ca po±wi¦ce-

nie tego biegn¡cego wci¡» naprzód zasobu potrze-

buje jednak jakiego± punktu zaczepienia, cho¢by

po to, aby wiedzie¢, czy czas ów mierzymy w go-

dzinach (wtedy mo»e zdecyduje si¦ na t¦ zabaw¦),

czy mo»e tygodniach (wtedy raczej nie). Czysto

Główne cz¦±ci projektu to:

Linux From Scratch (LFS) – główna ksi¡»ka, za-

wieraj¡ca procedur¦, która prowadzi do stwo-

rzenia systemu bazowego.

Beyond Linux From Scratch (BLFS) – opis rozsze-

rzenia systemu, powstałego na podstawie LFS

o ±rodowisko graﬁczne i oprogramowanie u»yt-

kowe.

numer 18 – 2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: