prawo administracyjne(1).doc

Część Pierwsza: zagadnienia i pojęcia ogólne Teorii prawa administracyjnego

Rozdział I: Zagadnienia wstępne

I. Pojęcie administracji

Znaczenia słowa administracja:

1.      Administracja jako pewna organizacja(ujęcie podmiotowe) składająca się z różnorodnych jednostek organizacyjnych skupionych wokół organów(jednostek organizacyjnych wyposażonych w kompetencje zawarte w ustawach, tworzące zamknięty układ organizacyjny)

2.      Administracja jako pewna działalność(ujęcie przedmiotowe) 

1. 1. Administracja państwowa w znaczeniu ścisłym, – gdy działalność tę prowadzi państwo jako pewna organizacja
   2. Administracja państwowa w znaczeniu szerszym – gdy działalność tę prowadzi nie tylko państwo
   3. Administracja publiczna – administracja państwowa w znaczeniu ścisłym i szerszym.
   4. Administracja prywatna – gdy działanie nie ma na celu wykonywanie zadań publicznych wyznaczonych przez ustawę i wykonywana przez organy prywatne

Przykładowe definicje administracji:

    Działalność państwa, która pozostaje poza sfera ustawodawstwa i sadownictwa

    Planowa działalność państwa zmierzająca do osiągnięcia zamierzonych celów, niebędącą ustawodawstwem i sądownictwie

    To system podmiotów utworzonych i wyposażonych przez ustawę w kompetencje do prowadzenie organizatorskiej i kierowniczej działalności na podstawie ustaw w kierunku wewnętrznym i zewnętrznym – w stosunku do podporządkowanych podmiotów gospodarki państwowej oraz w stosunku do społeczeństwa przy czym zarówno przebieg jak i skutki takiej działalności przypisywane są państwu jako takiemu.

Administracja

ö          Dzianie w imieniu i na rachunek państwa, lub na rachunek delegowanego przez państwo podmiotu

ö          Możność działania w formach władczych z możliwością zastosowania przymusu państwowego

ö          Działanie w interesie publicznym

ö          Polityczny charakter

ö          Działanie na podstawie ustaw

ö          Aktywność administracji i …

ö          Działanie w sposób ciągły i stabilny

ö          Oparcie funkcjonowania na zawodowym segmencie

ö          Monopolistyczny charakter administracji

ö          Bezosobowość administracji – wydawanie decyzji przez organy a nie osoby

ö          Działalność w trybie non profit

ö          Zorganizowanie na zasadzie kierownictwa i podporządkowania

ö          Jako zjawisko społeczne

ö          System cechujący się aktywnością i inicjatywą; prowadzi działalność skierowaną ku przyszłości

ö          podejmuje konkretne środki w celu uregulowania spraw jednostkowych

podział administracji:

    kryterium podmiotowe

~       publiczna

~       państwowa

~       rządowa

~       samorządowa

    kryterium terytorialne

~       centralna

~       terenowa

    kryterium specjalizacji działania

~       ogólna

~       specjalna

    kryterium materialnego zakresu działania

~       celna

~       finansowa

~       zdrowia

    kryterium charakterystycznego działania

~       władcza - reglamentacyjna

é                      zadania reglamentacyjno dystrybucyjne

é                      zadania wykonawcze za pomocą władczych form działania

é                      zabezpieczone przymusem państwowym

~       administracja nie-władcza – to taka, która zapewnia świadczenia i inne usługi

II. Związanie administracji prawem

W zasadzie z zasady legalizmu wynika bezwzględny obowiązek związania całej działalności administracji ustawą, jednak w praktyce zależy to od sfery rodzaju i form działania administracji

    Sfera: zewnętrzna i wewnętrzna

~       Zewnętrzna – czyli ta, która zmienia sytuację prawna podmiotów znajdujących się poza aparatem państwowym(ścisłe związanie ustawą)

~       Wewnętrzna – czyli to co nie jest administracją zewnętrzną(administracja ma tu więcej swobody wykonywanie zadań społecznych, wewnętrzna organizacja, działalność o charakterze kierowniczym kontrolnym i ustalającym[ustawa, zależność hierarchiczna lub pośrednia])

    Rodzaj działań: faktyczny i o charakterze prawnym

~       Działania faktyczne  - są związane prawem stosunkowo luźno wymaga się jedynie istnienie jakieś podstawy prawnej.

~       Działania o charakterze prawnym – z reguły są ściśle związane prawem jednak ich stopień związanie tez nie jest jednakowy

é                      Zmieniające sytuację indywidualnie oznaczonego podmiotu – ściśle związane wymagana jest podstawa prawna w prawie materialnym i formalnym

    Forma – akty administracyjne: indywidualne i generalne vs. działania w ramach procedur regulujących wykonywanie obowiązków wynikających z wyżej wymienionych aktów

~       Akty administracyjne – bardziej zdeterminowane przez prawo

~       Akt normatywny

~       Porozumienie administracyjne

~       Itd.

III. Pojecie prawa administracyjnego

W znaczeniu szerokim przez prawo administracyjne rozumie się normy prawne regulujące organizację i zachowanie się administracji państwowej jako części aparatu państwowego, a także zachowanie się osób fizycznych i prawnych w sposób nie uregulowanym przez przepisy innych gałęzi prawa. W tym rozumieniu na prawo administracyjne składa się:

    Prawo o ustroju administracji państwowej – regulujący administrację i zasady funkcjonowania powołanego do wykonywania zadań państwowych.

    Prawo materialne – zawiera normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji państwowej i podmiotów znajdujących się poza administracją

    Prawo proceduralne – zawiera normy, które wyznaczają postępowanie mające na celu urzeczywistnienie norm prawa ustrojowego i materialnego

W znaczeniu wąskim do prawa administracyjnego zalicza się na ogół tylko normy dwustronnie wiążące, ustanawiające bezpośrednio lub poprzez odpowiednie akty prawne określone uprawnienie i obowiązki organów administracji państwowej oraz podmiotów nie podporządkowanych im organizacyjne.

IV. Typy norm w prawie administracyjnym

(prawo administracyjne w znaczeniu szerokim)

ö          Normy ustrojowe

ê          Określające właściwość

ê          Ustanawiające zadania

ê          Regulujące prawne formy działania i wskazujące na kompetencje

ö          Normy materialne

ê          Merytoryczne(nakaz/zakaz zachowania się)

ê          Blankietowe

ê          Abstrakcyjne

ê          Generalne

ê          sankcjonujące

ö          Normy proceduralne

ê          Normy postępowania administracyjnego

ê          Normy postępowania admininistracyjno-sądowego

ê          Normy postępowania skargowo wnioskowego

ê          Normy postępowania kontrolnego

V. Stosunek administracyjno prawny

Stosunek materialnoprawny – określa wzajemne prawa i obowiązki dwu lub więcej podmiotów, zawarte w normach prawa administracyjnego. Mogą tworzyć prosty(określone prawo odpowiada określonemu obowiązkowi  i odwrotnie) lub złożony układ zależności(łącznie powstające dla jednej ze stron prawa i obowiązki i wzajemnie dla drugiej)

ü      Tworzące prosty układ zależności vs. skomplikowany

ü      Płaskie spiętrzone

Stosunki ustrojowe – są regulowane przepisami ustrojowymi i wewnętrznymi(wszystkie podmioty są organami administracji państwowej lub innymi jej jednostkami)

Stosunki proceduralne – są konstruowane na podstawie przepisów postępowania administracyjnego. Łączą organ prowadzący postępowanie, stronę oraz pozostałych uczestników tego postępowania określając ich wzajemne prawa i obowiązki

ü Judykacyjne

ü Egzekucyjne

ü Skargowo wnioskowe

ü Sądowo procesowe

Stosunki sądowo-procesowe – są zdeterminowane przedmiotem i funkcją.

Sposób nawiązanie stosunku administracyjnego:

1. w drodze aktu administracyjnego
2. w drodze umowy administracyjnej
3. z mocy ustawy
4. w wyniku działań faktycznych

Elementy stosunku administracyjnego:

1. Przedmiot
2. Podmiot
3. Treść – wyznaczone przez normy prawa administracyjnego zachowanie(działanie, znoszenie działania, zaniechanie)

Rozdział II: Źródła prawa administracyjnego

I. Pojęcie i klasyfikacja źródeł

W prawie administracyjnym za źródła prawa przyjmuje się akty stosowania prawa, przez co należy rozumieć tylko tworzenie przepisów prawnych powszechnie obowiązujących, a więc takich, na, której podstawie można zbudować ogólną i abstrakcyjną normę prawną.

Podział:

• Ze względu na organ wydający
• • Ustawa
  • Przepisy podporządkowane ustawie
• Właściwości organów powołanych do wydawania aktów i ich zasięg terytorialny
• • Przepisy wydawane przez organy centralne
  • Przepisy miejscowe i gminne
• Przepisy wydawane przez organy państwowe vs. pozostałe źródła prawa
• • Przepisy wydawane przez organy państwowe
  • Pozostałe źródła prawa

II. Akty stanowienia prawa powszechnie obowiązującego]

Do aktów p[powszechnie obowiązujących należą:

1. konstytucja
2. ustawy
3. ratyfikowane umowy międzynarodowe
4. akty prawa miejscowego

III. Akty stanowienia prawa o charakterze wewnętrznym

Pozostałe akty maja charakter wewnętrzny, a wiec wiążą jedynie organy administracji, w związku z tym nie mogą być podstawą do kreowania sytuacji prawnej osób z [poza administracji.

Do aktów wewnętrznych należą

1. Uchwały sejmu, senatu i rady ministrów
2. Zarządzenia prezydenta RP i prezesa rady ministrów
3. akty prawa miejscowego
4. nieformalne umowy międzynarodowe

IV. Problem ważności aktów normatywnych wdanych przed wejściem konstytucji

Konstytucja 1997 nie pozbawia a priori mocy powszechnie obowiązujących aktów stanowienia prawa nieodpowiadającym wymogą konstytucyjnym aa pochodzących od administracji rządowe(rada ministrów miała w ciągu 2 lat wydać spis aktów, które miały być zmienione.

V. Procedura i technika ustawodawcza

Do zadań biura  studiów i ekspertyz kancelarii sejmu należy:

·         obsługa prawna prac nad projektami ustaw  in uchwał

·         sporządzanie materiałów pomocniczych i roboczych do prac nad projektami

·...