EPIDEMIOLOGIA.doc

EPIDEMIOLOGIA

· W medycynie wyodrębniono 3 duże działy:

· Praktycznie, w medycynie nieostro rozgraniczono 5 działów wiedzy, tj. :

· Określenie medycyny:

· Epidemiologia

· Wyróżnia się pięć czynników decydujących o zdrowiu populacji:

· Inne cechy mogące wpływać na zdrowie populacji

· Wymienia się osiem głównych celów zdrowotnych do których ma w Polsce dążyć administracja państwowa oraz samorządowa:

· Ze względu na metodę gromadzenia wiedzy  teoretycznej i  praktycznego stosowania tej nauki w medycynie za podstawowe działy należy uznać:

· Cele i zadania epidemiologii określone przez WHO:

· W Polsce przed epidemiologią stawiane są  następujące  główne zadania:

· Ogólna ocena sytuacji epidemiologicznej w Polsce

· Rodzaje badań epidemiologicznych

· Cechy struktury ludności istotne w medycynie

· Klasyfikacja i nazewnictwo zgonu

· ZARYS DEMOGRAFII MEDYCZNEJ

· Demografia

· Przyczyny wpływające na stan zdrowia ludności.

· Źródła informacji o ludności

· SPISY LUDNOŚCI

· Najważniejsze cechy demograficzne ludności

· METODY POMIARÓW ZDROWIA I CHORÓB W POPULACJI  LUDZKIEJ

· Dokumentacja medyczna:

· Dokumentacja medyczna została podzielona na:

· Podstawowa kolejność badania pojedynczej osoby:

· Zakresy badań grup i populacji

· W EPIDEMIOLOGII ODRÓŻNIA SIĘ CZTERY DUŻE, PODSTAWOWE SPOSOBY BADANIA POPULACJI.

· Podział mierników zdrowia

· Opis cech epidemicznych określonej choroby:

· Ocena zdrowia populacji

· Zależności zdrowia jednostki i populacji od środowiska życia

· Do zagrożeń szczegółowych zależnych od środowisk życia i pracy można zaliczyć:

· Do czynników środowiskowych wpływających bezpośrednio lub pośrednio na stan zdrowia i samopoczucia jednostki zalicza się:

· Czynniki mikro środowiska:

· EPIDEMIOLOGIA  CHORÓB  ZAKAŹNYCH

· Warunki, jakie odegrały główna rolę w zwalczaniu epidemii chorób zakaźnych

· Ekologia organizmu a diagnostyka różnych chorób

· Współżycie drobnoustrojów z organizmem

· Biocenoza naturalna organizmu

· Biocenoza sztuczna organizmu

· PODSTAWOWE POJĘCIA W EPIDEMIOLOGII CHORÓB ZAKAŹNYCH

· Zarazek. / Zasiedlenie.

· Źródła zakażenia (pierwotne i wtórne).

· Nosicielstwo, nosiciele.

· WROTA ZAKAŻENIA

· Zakażenie, infekcja

· Rodzaje zakażeń

· Okres wylęgania.

· Epidemia. / Endemia. / Pandemia. / Gospodarz. / Przenosiciel. / Sanityzacja, / Deratyzacja / Dezynfekcja / Kwarantanna.

· Kordon sanitarny

· Łańcuch epidemiologiczny (ZAKAŻENIA)

· Choroby zakaźne, choroby infekcyjne

· Wirusowe zapalenie wątroby, WZW flag. Hepatitis)

· Wirus zapalenia wątroby typu C, HCV

· Wirus zespołu nabytego braku odporności, HIV

· Drogi szerzenia się i wrota wnikania zarazków i drobnoustrojów do organizmu człowieka

· PROFILAKTYKA SWOISTA WYBRANYCH CHORÓB ZAKAŹNYCH

· Wykaz obowiązkowych szczepień ochronnych w  Polsce od 01.01.2002.

· Międzynarodowy kalendarz szczepień ochronnych

· Profilaktyka nie swoista chorób zakaźnych

· HOSPITALIZACJA

· ZAKAŻENIA SZPITALNE I ZAKAŻENIA  W  PRZYCHODNIACH

· PODZIAŁ ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH

· Związek metod diagnostyki chorób, niektórych operacji i stanów chorobowych z występowaniem zakażeń.

· Drogi szerzenia się zakażeń w szpitalu

 W medycynie wyodrębniono 3 duże działy:

MEDYCYNA PROFILAKTYCZNA

a) cechy genetyczne i osobnicze

b) środowisko życia ludzi

c) pomiary zdrowia społeczeństwa;

d) zapotrzebowanie na usługi medyczne;

e) profilaktyka nieswoista

f)  profilaktyka swoista.

MEDYCYNA LECZNICZA

a) zgłaszalność chorych

b) leczenie ambulatoryjne

c) leczenie szpitalne

MEDYCYNA REHABILITACYJNA

a) badanie niepełnosprawności;

b) rehabilitacja - sanatoria i in.

c) inwalidztwo - dobrana praca lub domy opieki

d) śmiertelna choroba – łagodzenie cierpień, opieka preagonalna zgon - lekarskie potwierdzenie

Praktycznie, w medycynie nieostro rozgraniczono 5 działów wiedzy, tj. :

1.-choroby wewnętrzne,

2.-chirurgię,

3.-położnictwo i ginekologię,

4.-pediatrię (nazywaną medycyną wieku rozwojowego) oraz

5.-epidemiologię.

 Określenie medycyny:

MEDYCYNA, jako część wiedzy o otaczającym nas świecie jest nauką o chorobie i zdrowiu człowieka, a jako dziedzina społecznej działalności ludzi jest sztuką (umiejętnością) leczenia chorych i zapobiegania chorobom. Nauki medyczne to  zakres wiedzy ludzkiej o  zależnościach (przyczynach), które wpływają korzystnie, czyli pozytywnie  albo  niekorzystnie, czyli negatywnie na zdrowie człowieka oraz o likwidacji  negatywnych skutków wynikających z tych przyczyn.

Epidemiologia

EPIDEMIOLOGIA; jest to dział medycyny, nauka o przyczynach i prawach powstawania i szerzenia się wszystkich  chorób w populacji ludzkiej, o ich natężeniu i zapobieganiu im.

    W szerokim pojęciu jest to nauka o czynnikach wpływających  na częstość występowania i skali rozpowszechniania się chorób w  populacji ludzi (te same prawa odnoszą się do zwierząt i w znacznej mierze do roślin).

EPIDEMIOLOGIA, w  szerokim zakresie, stanowi podstawę rozpoznawania sytuacji zdrowotnej i działania wszystkich działów zdrowia publicznego, to jest administracji ochrony zdrowia, sanitarnej ochrony kraju, planowania środków ekonomicznych na leczenie i profilaktykę, ilościowego i jakościowego planowania kształcenia kadr medycznych itd.

    Miejscem działania  i badania epidemiologów jest populacja ludzka i środowisko jej życia w sensie  ogólnym, a całokształt postępowania oparty jest na szczegółowych naukach  medycznych, przyrodniczych i społecznych.

Do obserwacji i badań populacji stosowane są metody opisowe,  statystyczne i informatyczne 

 Wyróżnia się pięć czynników decydujących o zdrowiu populacji:

·  jakość genetyczna populacji do okresu prokreacji, czyli biologia rozwoju człowieka (ludzi);

·  środowisko w którym żyje i pracuje badana jednostka lub populacja,

·  tradycje, nawyki  i wiedza o stylu życia jednostki i społeczeństwa (pro zdrowotny, anty zdrowotny),

·  dostępność i  jakość opieki medycznej,

·  stopień opieki państwa i samorządów nad zdrowiem obywateli 

Inne cechy mogące wpływać na zdrowie populacji

      Do tych cech zaliczamy:

·  przeciętne dalsze trwanie życia;

·  wykształcenie i stan cywilny;

·  wykonywany i wyuczony zawód;

·  bezrobocie i związane z nim zaburzenia  społeczne;

·  odsetek osób niepełnosprawnych,

·  odsetek osób starych.

Wymienia się osiem głównych celów zdrowotnych do których ma w Polsce dążyć administracja państwowa oraz samorządowa:

1Zmniejszenie częstości występowania wypadków, urazów i zatruć oraz obniżenie umieralności powypadkowej, m. in. przez ulepszanie ratownictwa medycznego.

2Zahamowanie wzrostowej tendencji umieralności z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego, m. in. przez zmianę nawyków żywieniowych (walka z miażdżycą naczyń).

3Zahamowanie wzrostu umieralności z powodu nowotworów złośliwych, zwłaszcza raka płuc, m. in. przez zapobieganie nikotynizmowi i przez ochronę środowiska naturalnego.

4Zmniejszenie częstości występowania zaburzeń psychicznych oraz dążenie do poprawy jakości zdrowia psychicznego.

5Ograniczenie występowania chorób zakaźnych, którym można zapobiegać oraz zmniejszenie częstości występowania innych chorób powstających jako skutek istnienia szkodliwych czynników w środowisku życia i pracy.

6Znaczne podwyższenie rodności kobiet i obniżenie częstości występowania wcześniactwa, obniżenie liczby noworodków z małą masą urodzeniową oraz dalsze utrzymywanie niskiej umieralności niemowląt.

7Zmniejszenie częstości występowania niepełnej sprawności oraz ograniczenie jej uciążliwości dla osób niepełnosprawnych.

8Zmniejszenie występowania intensywności próchnicy zębów u dzieci i młodzieży oraz chorób błon śluzowych jamy ustnej u dorosłych

 Ze względu na metodę gromadzenia wiedzy  teoretycznej i  praktycznego stosowania tej nauki w medycynie za podstawowe działy należy uznać:

Epidemiologię ogólną; dział zawierający badania, opis i ustalanie ogólnych praw o przyczynach i sposobach (drogach, działaniach) rozprzestrzenienia się chorób i ich natężeniu.  Dział ten obejmuje podstawowe metody zawarte w metodologii badań, analizie zdarzeń zdrowotnych i w profilaktyce chorób.

Epidemiologię szczegółową, dział obejmujący badania, opis i ustalanie praw o przyczynie (przyczynach)  i sposobach  rozprzestrzeniania się (pojawiania się, trwania i znikania) oraz o natężeniu ściśle określonej choroby. Epidemiologia szczegółowa oparta jest zawsze na wiadomościach z epidemiologii ogólnej

Epidemiologię chorób zakaźnych i inwazyjnych (szerzej epidemiologię bionoz), czyli chorób wywoływanych przez żywe czynniki, tj. zarazki i pasożyty  m. in. organizmu ludzkiego.

Epidemiologię zakażeń związanych z kontaktami z ochroną zdrowia, najczęściej z pobytem chorego w szpitalu. Jest to dział obejmujący zagadnienia związane z badaniem, opisem i ustalaniem przyczyn i praw pojawienia się chorób o etiologii bakteryjnej, wirusowej i grzybowej u chorych przebywających w szpitalu z innych przyczyn, oraz ze sposobami zapobiegania tym zakażeniom.

Epidemiologię chorób zawodowych i para zawodowych, inaczej  to dział „chorób związanych z pracą zawodową", gdzie omawiane są problemy związane ze specyficznymi przyczynami i prawami pojawiania się, rozwoju i natężenia chorób zawodowych, nie zakaźnych i zakaźnych

Epidemiologię chorób i wypadków związanych z pracą; dział dotyczący „zaburzeń i zagrożeń stanu zdrowia związanych z pracą występujących w populacji pracującej ale innych niż opisywanych jako choroby zawodowe", choć warunki wykonywania pracy, z różnym nasileniem ale istotnie wpływają na ich powstawanie.

Epidemiologię katastrof. W tym dziale opisuje się specjalne sytuacje zdrowotne związane z tzw. "katastrofami społecznymi", to jest masowym działaniem nadzwyczajnych czynników niszczących środowisko życia ludzi, ich możliwości i sprawność organizacyjną w zakresie m. in. pomocy medycznej, leczenia chorych i zapobiegania chorobom w dużych populacjach. Do sytuacji takich zalicza się:  wielkie...