AGUSTA A109 Power LPR --EPBC.pdf

RAPORT WST Ħ PNY O WYPADKU (POWA ņ NYM INCYDENCIE) LOTNICZYM

(Zawiera jedynie wst ħ pn Ģ informacj ħ o zdarzeniu lotniczym, przekazywan Ģ nie pó Ņ niej ni Ň jeden miesi Ģ c po

zdarzeniu fax - 225207354)

I – OKRE ĺ LENIE ZDARZENIA

INFORMACJA O ZDARZENIU

Nr akt sprawy

5 1 5 2 - 995 - 2 0 0 9 r

MIEJSCE ZDARZENIA

Pa ı stwo / rejon zdarzenia POLSKA–Warszawa-lotnisko Babice EPBC

Miejscowo Ļę , X – w pobli Ň u / współrz ħ dne geograficzne (w stopniach i minutach)

Lotnisko-Babice EPBC 52 0 16 ’ 20,71 ” 020 0 54 ’ 28,77”

_____________________________ N ____________ ; E ____________ ;

CZAS ZDARZENIA

Data zdarzenia

2 0 0 9 1 1 2 0

Rok Miesi Ģ c Dzie ı

Czas lokalny zdarzenia

1 4 2 0 0 0

Godz. Min. Sek.

STATEK POWIETRZNY

Producent SP

AGUSTA S.p.A.

Typ SP

A 109E Power

Znaki rejestracyjne SP

S P - H X A

Pa ı stwo rejestracji SP

POLSKA

Nazwa u Ň ytkownika SP

SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe ul. Ksi ħŇ ycowa 5, 01-934 WARSZAWA

II – PRZEBIEG LOTU

LOTNICTWO KOMUNIKACYJNE

Rodzaj lotu

1. pasaŇerski 2. cargo 3. pasaŇ./cargo

4. przebazowanie 5. szkolny / kontrolny 6. inny

7. nieznany

S lot regularny N lot nieregularny Z nieznany

D lot krajowy I lot miħdzynarodowy Z nieznany

L. Dz. 3605/09 z dnia 21. 12. 2009 r.

LOTNICTWO OGÓLNEGO PRZEZNACZENIA

Rodzaj lotu

Szkolny lub treningowy

10. z instruktorem 11. samodzielny 12. kontrolny

1Y. inny

Niehandlowy

20. w celach własnych 21. słuŇbowy 22. rzĢdowy

23. specjalny 24. nad otwartym morzem 2Y. inny

2Z. nieznany

Handlowy

30. lot agro 31. lot gaĻniczy 32. lot obserwacyjny

33. lot reklamowy 34. z ładunkiem podwiesz. I 35. lot sanitarny

36. transport drewna 37. nad otwartym morzem 3Y inny

Loty róŇne

40. lot badawczy 41. nielegalny 42. przebazowanie

43. lot poszukiwawczy 44. pokazowy / sportowy 45. akwizyc./ pokaz.

4Y. inny 4Z. nieznany

Rodzaj u Ň ytkownika

1. aeroklub / szkoła lotn. 2. spółka 3. przeds. Paıstw.

4. uŇytk. Prywatny 5. sprzedaŇ / wynajem Y. inny

Z. nieznany

TRASA LOTU

Ostatni punkt odlotu

L O T N I S K O B A B I C E E P B C

Nazwa miejscowoĻci w pisowni lokalnej – litery łaciıskie

Czy: S taki sam jak nazwa miejscowoĻci, w której zaistniało zdarzenie

Planowany punkt docelowy

L O T N I S K O BABICE E P B C

Nazwa miejscowoĻci w pisowni lokalnej – litery łaciıskie

Czy: S taki sam jak nazwa miejscowoĻci, w której zaistniało zdarzenie

Długotrwało Ļę lotu

4 8

DO DNIA RAPORTU WST Ħ PNEGO NIE USTALONO zdarzenie zaistniało na ziemi

III – OBRA ņ ENIA CIAŁA

Załoga ĺmiertelne PowaŇne Nieznaczne Nie było Nieznane

Pasa Ň erowie

Osoby postronne

Uwaga: Dane wiadome w dniu pisania raportu

L. Dz. 3605/09 z dnia 21. 12. 2009 r.

IV – USZKODZENIA

Uszkodzenia statku powietrznego

D zniszczony S powaŇnie uszkodzony M nieznacznie uszkodzony N nie było Z nie ustalono

V – INFORMACJA METEOROLOGICZNA

Ogólna sytuacja meteorologiczna

1 VMC 2 IMC Z nie ustalono

Warunki o Ļ wietlenia

1 Ļwit 2 oĻwietlenie dzienne 3 zmierzch

4 noc ksiħŇycowa 5 noc ciemna Z nie ustalono

KOLEJNO ĺĘ WYST Ħ POWANIA WYDARZE İ

Zawis nad helipadem.

ETAP LOTU:

Demonstracja sposobu wykonywania sytuacji

awaryjnych w kategorii A, symulacja awarii jednego

silnika z lĢdowaniem z symulacjĢ awarii jednego silnika.

Wznoszenie z jednoczesnym wycofywaniem (lot

do tyłu).

Symulacja awarii jednego silnika.

LĢdowanie z symulacjĢ awarii jednego silnika.

L. Dz. 3605/09 z dnia 21. 12. 2009 r.

CZĦĺĘ OPISOWA : Opis nie powinien zawieraę wiħcej niŇ 200 słów i przedstawiaę informacje w nastħpujĢcej kolejnoĻci :

1) Krótki opis zdarzenia, z uwzglħdnieniem sytuacji nagłych i znaczĢcych informacji;

2) Dodatkowe uwagi, z uwzglħdnieniem szczegółowiej informacji dot. przedmiotów, które zostały

zamieszczone pod nagłówkiem „inne”.

3) Zalecenia dotyczĢce bezpieczeıstwa lub podjħte działania naprawcze lub takie, które sĢ brane

pod uwagħ.

Uwaga: Zalecane jest wypełnianie literami drukowanymi lub na komputerze

W dniu 20 listopada 2009 roku Dyspozytor Krajowy Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w Warszawie wydał

zlecenie na wykonanie lotów w celu przeszkolenia pilota LPR lat 48 do wykonywania lotów z obu miejsc na

Ļmigłowcu Agusta A109E Power i kontroli umiejħtnoĻci na typie Ļmigłowca wielosilnikowego z załogĢ

jednoosobowĢ. Instruktorem oraz egzaminujĢcym wyznaczonym tym samym zleceniem został pilot LPR lat 45

posiadajĢcy stosowne uprawnienia przyznane przez Prezesa Urzħdu Lotnictwa Cywilnego. Do wykonywania ww.

lotów został wyznaczony Ļmigłowiec Agusta A 109E Power o znakach rozpoznawczych SP-HXA. Szkolenie

naziemne odbyło siħ o godzinie 11:30. Do czħĻci praktycznej szkolenia załoga przystĢpiła o godzinie 13:15 po

zatankowaniu Ļmigłowca do 605 litrów i wypełnieniu dokumentacji po poprzednich lotach. Po zajħciu miejsc w

kabinie Ļmigłowca przez instruktora (fotel prawy-dowódczy) i szkolonego na lewym fotelu przystĢpiono do

procedury uruchomienia, po czym wystartowano i wykonano lot do Garwolina gdzie wykonano dla potrzeb

dokumentacji zakładowej LPR zdjħcia nowo wybudowanego lĢdowiska przyszpitalnego. Podczas tego lotu

szkolony zapoznawał siħ z róŇnicami w pilotaŇu z lewego fotela. Po powrocie na lotnisko startu gdzie na czħĻci

trawiastej zostało wykonane manewrowanie przy ziemi (obroty w lewo i prawo o 90 i 180°) załoga wykonała

podlot na płaszczyznħ operacyjnĢ (helipad). Sterowanie Ļmigłowcem przejĢł instruktor w celu zademonstrowania

sposobu wykonania sytuacji awaryjnych w kategorii A. Po wykonaniu zawisu znad Ļrodka helipadu

i synchronizacji sztucznych horyzontów zapoczĢtkował wznoszenie z przemieszczaniem do tyłu na wysokoĻę

około 70 stóp z kursem 250° (w łoŇu wiatru) a nastħpnie zasymulował awariħ silnika przerywajĢc wznoszenie

i pochylajĢc Ļmigłowiec nadajĢc mu prħdkoĻę postħpowĢ wylĢdował na miejscu startu. Instruktor powtórzył

wszystkie czynnoĻci jak poprzednio i rozpoczĢł ponownĢ demonstracjħ tego elementu, ale na kierunku 260° w

celu zwrócenia uwagi na sterowanie kierunkowe przy starcie z lekko bocznym wiatrem. Po wykonaniu procedury

lĢdowania awaryjnego na jednym silniku instruktor wykonał bardzo krótkie w czasie podejĻcie do zawisu

z przelotem nad zachodniĢ krawħdŅ helipatu. TuŇ przed przyziemieniem Ļmigłowiec bħdĢcy w ustalonym zawisie

(bez przemieszczeı) na wysokoĻci około 1m wykonał dowrót w prawo o kĢt około 50°, do kierunku około 280°.

CzħĻę kadłuba znajdowała siħ nad powierzchniĢ trawiastĢ. Przyziemienie nastĢpiło z niewielkim przechyłem na

prawĢ goleı podwozia głównego na czħĻci utwardzonej helipatu natomiast przedniej stójki podwozia na trawie

tuŇ poza helipadem z przemieszczaniem siħ Ļmigłowca do przodu. Natychmiast po przyziemieniu instruktor

zahamował ruch Ļmigłowca do przodu hamulcem postojowym (awaryjnym). W tym samym czasie Ļmigłowiec

wpadł w silne narastajĢce drgania przedniej czħĻci kadłuba z jednoczesnym przechyleniem na lewĢ goleı

podwozia głównego. NastĢpiły szybkie odbicia z lewego koła podwozia głównego na prawe, po czym, ponownie

na lewe koło. Bardzo szybkim odbiciom na przeciwległe koła podwozia towarzyszyła zwiħkszajĢca siħ amplituda

odrywania siħ Ļmigłowca od ziemi do ponownego z niĢ zetkniħcia na około 30cm. Po jednym z oderwaı od

podłoŇa Ļmigłowiec wykonał gwałtowny dowrót w lewo z zadarciem przedniej czħĻci kadłuba z jednoczesnym

przechyleniem na lewĢ burtħ. W momencie podniesienia przodu o kĢt około 15° nastĢpiło odciħcie belki

ogonowej przez łopaty wirnika noĻnego w odległoĻci około 1/3 jej długoĻci od strony kadłuba. W chwili

przechylenia kadłuba na lewĢ burtħ pod kĢtem około 20-30° obracajĢce siħ łopaty WN ulegały destrukcji w

wyniku zetkniħcia z podłoŇem i konstrukcjĢ Ļmigłowca jednoczeĻnie Ļmigłowiec odzyskał połoŇenie postojowe

zatrzymujĢc siħ na trzech punktach podwozia z nosem skierowanym w kierunku około 180°. Szkolony pilot

wyłĢczył silniki wyłĢcznikami głównymi systemu FADEC a instruktor przestawił zawory pomp paliwowych

i przeciwpoŇarowych w pozycjħ wyłĢczone. Akumulatory zostały wyłĢczone przez pilota na proĻbħ przybyłej

obsługi technicznej.

Pilot i instruktor podczas wypadku mieli zapiħte pasy bezpieczeıstwa.

Instruktor nie odniósł Ňadnych obraŇeı i o własnych siłach opuĻcił Ļmigłowiec a pilot z urazem krħgosłupa

został przewieziony do szpitala.

Dotychczasowe badania Ļmigłowca oraz jego dokumentacji wykazujĢ, Ňe Ļmigłowiec obsługiwany

i uŇytkowany był zgodnie z obowiĢzujĢcymi przepisami, a jego stan techniczny nie budzi zastrzeŇeı.

WYDANE ZALECENIA BEZPIECZE İ STWA

Nie wydano zaleceı.

PIECZ ġ TKA I PODPIS KIERUJ ġ CEGO ZESPOŁEM BADAWCZYM

mgr inŇ. pil. Andrzej Pussak

L. Dz. 3605/09 z dnia 21. 12. 2009 r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: