1.    Wiadomości ogólne.

        Tokarki kłowe uniwersalne charakteryzują się tym, że w skład łańcucha kinematycznego ruchu posuwowego wchodzi skrzynka posuwów gwintowych oraz śruba pociągowa, wykorzystywana wyłącznie przy gwintowaniu.

        Sprawdzanie dokładności geometrycznej tokarki kłowej uniwersalnej TUB 32 dokonaliśmy zgodnie z PN – 61/M – 55652.

Sprawdzenie dokładności geometrycznej badanej tokarki obejmuje następujące pomiary:

-          pomiar prostoliniowości prowadnic łoża suportu

-          pomiar równoległości prowadnic suportu – ocena zwichrowania

-          pomiar równoległości prowadnic do przesuwu suportu

-          pomiar bicia kła wrzeciennika

-          pomiar bicia promieniowego wewnętrznego stożka wrzeciona

-          pomiar równoległości w stosunku do przesuwu suportu

-          pomiar równoległości przesuwu tulei konika do przesuwu suportu

-          pomiar równoległości osi stożkowego otworu tulei konika do przesuwu suportu

-          pomiar równoległości linii kłów w stosunku do prowadnic łoża

-          sprawdzenie dokładności skoku śruby pociągowej

2.    Przebieg ćwiczenia.

-          skok śruby pociągowej

przełożenie  1:1

skok 6mm

odchyłka 0.46

-          prostopadłość łoża suportu w płaszczyźnie pionowej

1 działka = 0.1 mm

odczytano 11dz = 1.1 mm na 1 metr

-          równoległość prowadnic łoża suportu

odczytano  0.06 mm

-          równoległość prowadnic konika do łoża suportu

prowadnica 1   -   0.48 mm

prowadnica 2   -   0.42 mm

prowadnica 3   -   0.50 mm

-          bicie kła wrzeciona

odczytano  0.2 mm

-          bicie środkującej końcówki wrzeciona

odczytano   0.01

-          bicie promieniowe wewnętrznego stożka wrzeciona

w punkcie A   0.02 mm

w punkcie B   0.06 mm

-          równoległość osi wrzeciona do przesuwu suportu

w płaszczyźnie pionowej  0.33

w płaszczyźnie poziomej  0.23

-          równoległość przesuwu tulei konika do przesuwu suportu

w płaszczyźnie pionowej  0.03

w płaszczyźnie poziomej  0.06

-          równoległość osi stożkowego otworu tulei konika do przesuwu suportu

w płaszczyźnie pionowej  0.25

w płaszczyźnie poziomej  0.22

-          równoległość linii kłów do prowadnic łoża w płaszczyźnie pionowej

odczytano 1.2

3.    Wnioski

Zmierzone przez nas wielkości wskazują na dosyć duże rozbieżności w jednoliniowości elementów tokarki. Jednakże pomiary nasze obarczone są dużym błędem, na który składają się błędy odczytu oraz błędy przypadkowe, których udział może być znaczny z powodu nie wykonania dostatecznie dużej liczby pomiarów koniecznej do wykluczenia błędów przypadkowych.

Na błąd pomiarów również ma wpływ brak naszego doświadczenia przy dokonywaniu tego typu pomiarów.