Wykłady.docx

04.10.2011

Wykład 1             

Wykłady i ćwiczenia

Obecnosc obowiazkowa

Zaliczenie: prezentacja + test plus 2 otwarte pytania (pytania będą podane wczesniej) na przedostatnich zajeciach

Pytania będą z zakresu zajec, najlepsze książki: Anna Zorska (Ku globalizacji – przemiany w korporacjach transnarodowych, Korporacje transnarodowe, Korporacje miedzynarodowe w Polsce), prof. Frąckowiak (fuzje, przejęcia), Kraciuk (habilitacja o fuzjach i przejęciach), Lewandowski (fuzje i przejęcia)

Geneza, rozwoj, w jaki sposób prowadzona jest ekspansja na rynki zagraniczna, strategie (bazowe, ponadgraniczne), jak weszla na rynek polski, struktura korporacji, dlaczego korporacja osiągnęła sukces

Prezentacja o Pepsi (Michał Pater, Tomek Krzemiński, Adrian Skrzypczak)

Czas trwania: 30 minut

…

Nastepna faza to organizowanie, czyli logiczne grupowanie działań i zasobow. Podstawowe składowe organizowania to projektowanie stanowisk pracy, podzial na wydzialy, okreslenie stosunkow władczych, okreslenie zakresu kontroli, itd.

Kolejna funkcja to przewodzenie, czyli kierowanie ludzmi. Przewodzenie jest to zespol procesow wykorzystywany w celu sprawienia by członkowie organizacji współpracowali ze soba w interesie tej organizacji.

Koncowa faza procesu zarzadzania to kontrolowanie (obserwowanie postępów organizacji w realizowaniu jej celow).

Wyzwania środowiskowe dla zarzadzania miedzynarodowego: otoczenie ekonomiczne (sklada się na to: różny system ekonomiczny w roznych krajach, dostępność roznych zasobow, infrastruktura, itd.), otoczenie polityczno-prawne (stabilność rzadu, zachety dla działalności inwestorow zagranicznych, firm zagranicznych /bądź ich dyskryminacja/, kontrola /lub jej brak/ handlu zagranicznego, wpływ ugrupowan integracyjnych), otoczenie kulturowe (kultura danego kraju, obejmuje: wszelkie wartości, symbole, wierzenia, jezyk). Najwiekszym wyzwaniem dla działalności korporacji transnarodowych (ale również najwieksza szansa) jest proces postępującej globalizacji, przede wszystkim ekonomicznej.

11.10.2011

Wykład 2

Definicje korporacji transnarodowej

Korporacja transnarodowa – firma, która sprzedaje swoje produkty i usługi na calym swiecie, ma miedzynarodowa siec sprzedazy oraz wyposażenie produkcyjne umożliwiające uzyskanie przewagi konkurencyjnej w wyniku wykorzystania skali operacji oraz w wyniku wykorzystania technologii w przekroju swiatowym. Obszarem gospodarczej aktywności korporacji jest rynek swiatowy i zarzadzanie w korporacjach jest globalne.

Korporacja transnarodowa – organizacja, która koordynuje działalność produkcyjno-handlowa roznych jednostek (filii) w roznych krajach z jednego osrodka podejmującego strategiczne decyzje (centrala, spolka-matka, firma-matka).

Korporacja transnarodowa – wg ONZ jest przedsiębiorstwem posiadającym i kontrolujacym aktywa fabryk, kopaln, biur sprzedazy i innych jednostek w dwoch lub tez większej liczbie krajow.

Konkurencyjnosc w korporacjach transnarodowych

Porter stwierdzil, ze konkurencyjności się nie posiada, ja się zdobywa.

Problem: pomimo tego, ze duzo kapitalu zamrozonego jest w towarach to dostępność towaru dla klienta nie jest zadowalajaca

Analiza przyczynowo-skutkowa (diagram ryby)

Produkt                            Metoda

                                                                                    Zaistniały problem

Pracownicy                            Wyposażenie

Analiza port folio

Oś pozioma – trudność wyeliminowania każdej przyczyny (łatwy – trudny)

Oś pionowa – wpływ każdej z przyczyn na analizowany problem (mały – duży)

Plan działań

Przyczyna – co robić? – kto zrobi? – kiedy?

25.10.2011

Wykład 4

Prezentacja o Deutsche Telekom AG

Tydzień temu – cechy korporacji transnarodowych? Np. zdolność arbitrażowania – dokonywanie różnych transakcji w ramach własnych struktur organizacyjnych; globalna efektywność – maksymalizacja przychodów i ograniczanie kosztów w całym systemie korporacyjnym ale nie we wszystkich jednostkach organizacyjnych w tym samym czasie (decydują o tym podatki w danych krajach)

Polityka podatkowa korporacji transnarodowych

Wiąże się ona z wyżej wymienionymi cechami. Po pierwsze ze zdolnością arbitrażowania a po drugie z globalną efektywnością.

Możemy wyróżnić 4 podstawowe elementy tej polityki:

1)      Ceny transferowe – ceny produktów / usług w transakcjach zawieranych między wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi tego samego podmiotu gospodarczego lub między podmiotami powiązanymi; celem wykorzystywania ich jest przede wszystkim ograniczenie wysokości obciążenia podatkowego należnego od powiązanych ze sobą stron transakcji

2)      Raje podatkowe – oazy / azyle podatkowe; w ten sposób określa się kraje, grupy krajów, pewne regiony geograficzne, często wyspy, które stwarzają szczególnie korzystne warunki do prowadzenia działalności gospodarczej; przede wszystkim chodzi o niskie podatki bądź ich brak; czym się charakteryzują?

1. 1. W rajach podatkowych albo w ogóle nie ma opodatkowania dochodów albo też dochody są bardzo nisko opodatkowane
   2. Firma musi wnieść opłatę rejestracyjną, następnie te przedsiębiorstwa wnoszą stałe opłaty roczne
   3. Jest minimum formalności podczas zakładania / prowadzenia danej spółki / firmy
   4. Brak wymogów odnośnie kontroli dewizowej, sprawozdań podatkowych / księgowych
   5. Możliwość zastrzeżenia anonimowości udziałowca
   6. Szczególna tajemnica bankowa
   7. Elastyczne prawo
   8. Stabilna sytuacja ekonomiczna i polityczna

3)      Strefy typu off-shore – kiedyś tłumaczono je jako wyspy położone u brzegów Europy i Ameryki; natomiast obecnie ten zwrot odnosi się bardziej do idei wolności podatkowej i wolności działania

4)      Wykorzystywanie filii typu off-shore w rajach podatkowych – są to firmy zarejestrowane w obcym dla zakładającej ją osoby systemie prawnym; te firmy / filie korzystają ze specjalnych udogodnień finansowych, administracyjnych a przede wszystkim korzystają z preferencji podatkowych; jak mogą być one wykorzystywane?

1. 1. Filie handlowe wykorzystywane do optymalizacji transakcji handlowych
   2. Filie usługowe – rejestruje się w rajach podatkowych takie filie, które świadczą różnego rodzaju usługi, np. marketingowe, księgowe, doradcze, szkolenia; są to drogie usługi, ponieważ nie płacą podatków a generują koszty
   3. Spółki inwestycyjne – takie inwestowanie umożliwia osiągnięcie 2 podstawowych korzyści:
   4. 1. Gwarantuje anonimowość inwestora niwelując jednocześnie ograniczenia wynikające z prawa dewizowego
      2. Ułatwia również dostęp do międzynarodowych rynków finansowych a środki będące w dyspozycji firmy off-shore zabezpieczone są przed bezpośrednią egzekucją wprowadzoną w stosunku do jej właściciela
   5. Filie przy pomocy których inwestuje się w nieruchomości – dzięki posiadaniu nieruchomości za pośrednictwem firmy off-shore korporacja unika płacenia podatków od sprzedaży nieruchomości, od darowizn czy też od spadków
   6. Filie z licencją bankową i ubezpieczeniową – jest ich na tyle dużo, że Kajmany są 6. Pod względem wielkości centrum finansowym świata
   7. Spółki patentowe – taka spółka może przejmować prawa wynikające z patentów, prawa autorskie, prawa do znaków towarowych

Dzięki tej polityce korporacje mogą zwiększać swoją efektywność i być konkurencyjne

Najkorzystniejsze są licencje i patenty, ponieważ sami ustalamy ceny i nie ma cen rynkowych

Narzucanie stóp procentowych różnych od stóp rynkowych przy różnego rodzaju pożyczkach, kredytach

Rozliczanie kosztów ogólno administracyjnych ponoszonych przez centralę w taki sposób aby najwyższe porcje kosztów trafiały do filii, w których obowiązują najwyższe podatki

Czy jest to proceder powszechny?

Taką politykę prowadzi raczej większość korporacji, lecz nie przyznają się do tego. Trudno jest do końca jak duży jest ten proceder. Nie jesteśmy w stanie zbadać tego procederu. Żadna korporacja nie udostępnia danych dotyczących cen transferowych. Od czasu do czasu są prowadzone badania wśród kadry menedżerskiej korporacji. 95% menedżerów w USA, 79 w Wielkiej Brytanii, 73 w Japonii przyznało się do stosowania takiej polityki. Najczęściej ceny transferowe są wykorzystywane przy usługach administracyjnych, wyrobach gotowych i produktach niematerialnych.

O ile szefowie korporacji są zadowoleni z takich transakcji, o tyle kraje z wysokimi podatkami próbują przeciwdziałać temu, co nie jest łatwe. W wyniku tych działań wypracowano pewne regulacje w odniesieniu do cen transferowych:

1)      Zasada wyciągniętej ręki – regulacja ta wymaga aby ceny transferowe odpowiadały cenom rynkowym podobnych transakcji; jeżeli te ceny będą wyraźnie różne wówczas władze podatkowe mają prawo dokonać korekty dochodów (naliczyć podatki od ceny rynkowej)

2)      Wstępne porozumienie cenowe – jest umową, która jest zawarta przed wystąpieniem tych transakcji, które będą kontrolowane przez władze podatkowe i ta umowa zawiera zestaw kryteriów determinujących poziom tej ceny transferowej w określonym czasie; jeżeli te ceny transferowe ustalone zostaną zgodnie z kryteriami, wówczas władze podatkowe nie mają podstaw do podważenia takiej transakcji

3)      Bezpieczne schronienie – wyłącza się pewne transakcje spod przepisów dotyczących cen transferowych; najczęściej to wyłączanie polega na ustaleniu progu wartościowego transakcji; do tego progu transakcje nie podlegają kontroli / sprawozdaniu

15.11.2011

Wykład 7

Prezentacja o DB Schenker

Przejęcia wrogie:

1)      polega na tym, iż nabywca wykupuje pakiet kontrolny akcji ale nie wykupuje akcji sam a wykupuje je razem z innymi firmami (bankami inwestycyjnymi np.), które to wykupują niewielkie pakiety akcji na własny rachunek ale działają w interesie tej firmy przejmującej; chodzi o to, aby jak najdłużej ukryć zamiar przejęcia – dzięki wykupowaniu małych pakietów przez różne firmy

2)      oferta skierowana bezpośrednio do akcjonariuszy spółki przejmowanej wyłącznie przez firmę przejmującą; oferta ta może mieć charakter oferty:

1. 1. jednofazowej – polega na tym, że firma atakująca występuje z wezwaniem do sprzedaży akcji oferując w miarę atrakcyjne ceny za te akcje
   2. dwufazowej – w pierwszej fazie również firma atakująca występuje z wezwaniem do sprzedaży akcji ale tym razem oferując za te akcje bardzo wysoką i atrakcyjną cenę przy czym jest jeden warunek: musi znaleźć się tylu chętnych do sprzedaży akcji, żeby firma atakująca weszła w posiadanie ponad 50% akcji; jeżeli jednak to się nie uda wówczas następuje druga faza, która wygląda jak oferta jednofazowa.

Jak w praktyce wygląda wrogie przejęcie?

Formy obrony przed wrogim przejęciem:

1)      złota akcja

2)      trująca pigułka

3)      złoty parasol

4)      metoda białego rycerza

5)      klejnoty koronne

Inną formą przejęcia, która powstała w USA w latach 60-tych XX wieku była tzw. technika wykupu przedsiębiorstwa („buy-out”). Polegała na przejęciu kontroli nad przedsiębiorstwem przez inny podmiot dzięki zdobyciu pakietu kontrolnego akcji lub odpowiedniej liczby głosów na walnym zgromadzeniu. Natomiast cechą charakterystyczną wszystkich operacji buy-out jest nabywanie przedsiębiorstw w oparciu o pożyczkę zaciąganą pod zastaw aktywów przejmowanej firmy, przejmowanego podmiotu. Tego typu przejęcia określane są jako wykup wspomagany dźwignią finansową lub inaczej zwany jest wykupem lewarowanym. Akcje firmy przejmowanej drogą wykupu lewarowanego nie są dłużej notowane publicznie. Takim wykupem lewarowanym z reguły zagrożone są firmy słabo zarządzane, firmy źle wykorzystujące posiadane aktywa.

Menedżerski wykup przedsiębiorstwa – MBO (management buy-out); w przypadku tych przejęć – dokonuje ich kadra menedżerska przejmowanego przedsiębiorstwa.

Wspomagany menedżerski wykup przedsiębiorstwa – w tym przypadku przejęcie firmy dokonywane jest również przez kadrę menedżerską, ale to przejęcie oparte jest na silnym zewnętrznym wsparciu finansowym.

Wykup menedżerski wspierany przez inwestorów zewnętrznych – w przypadku tego wykupu zazwyczaj występuje silne wspomaganie kredytowe ze strony banków.

22.11.2011

Wykład 8

Prezentacja o IKEA

Motywy techniczne oraz motywy operacyjne fuzji czy przejęć

·         poprawa efektywności zarządzania

·         uzyskanie efektu synergii

o        polega na tym, że efekty jakie uzyskają przedsiębiorstwa po połączeniu są większe niż suma efektów przedsiębiorstw działających osobno

o        wystąpi wówczas gdy łączą się przedsiębiorstwa komplementarne

·         ograniczenie kosztów transakcyjnych

o        teoria kosztów transakcyjnych (teoria kosztów wewnętrznych; teoria internalizacji; teoria korporacji transnarodowych) – mówi o tym, że transakcje rynkowe i ich zawieranie pociąga za sobą koszty (transakcyjne), na które składają się: koszty poszukiwania partnerów zagranicznych, koszty zawierania umowy, zawierania / negocjowania cen, koszty potransakcyjne, koszty sporów; przedsiębiorstwa poprzez swoje działania próbują je minimalizować poprzez wyłączanie części transakcji z transakcji rynkowych (korporacje dokonują transakcji pozarynkowych)

Motywy rynkowe i marketingowe

·         zwiększenie udziału w rynku – prowadzi do praktyk oligopolistycznych a nawet monopolistycznych

·         dywersyfikacja ryzyka działalności – można rozszerzać działalność

Motywy finansowe

·         wykorzystywanie nadwyżek finansowych

·         przejęcie gotówki firmy przejmowanej

·         efekt synergii finansowej

·         niedowartościowanie przedsiębiorstwa przejmowanego

Motywy menedżerskie

·         chęć przejęcia firmy przez menedżerów

·         wzrost wynagrodzeń menedżerów

·         zwiększenie swobody działania

Skutki fuzji / przejęć

Motywy aliansów strategicznych