Brunner John - Telepata.pdf - NOWE KSIAZKI - bambus1441

John Brunner

Telepata

The Whole Man

przełożył Jacek Manicki

John Brunner (ur. 1934) jest jednym z najpopularniejszych i najbardziej cenionych

przedstawicieli brytyjskiej SF. Nawet w dziedzinie literatury tak znanej z wczesnych

debiutów Brunner wyróżnia się pod tym względem. Wiadomo, że pierwszą powieść

opublikował pod pseudonimem w roku 1952, ale nigdy później nie chciał się do niej

przyznać. Oficjalny debiut stanowi opowiadanie wydrukowane w rok później w

amerykańskim piśmie „Astounding Science Fiction” (późniejszy „Analog”). W następnych

latach borykając się z trudnościami materialnymi John Brunner publikuje wiele powieści w

stylu „opery kosmicznej”. Żeby uświadomić polskim początkującym autorom, pod jakim

ciśnieniem pracowali w latach sześćdziesiątych autorzy SF chcący utrzymać się wyłącznie z

pisania, wystarczy powiedzieć, że w ciągu pierwszych sześciu lat „bez etatu” John Brunner

opublikował 27 powieści.

Ukazanie się w roku 1964 „Telepaty” (amerykański tytuł „The Whole Man” – (Cały

człowiek) oznaczało początek nowego okresu w twórczości pisarza. Nie wystarczało mu już

zdobycie mistrzostwa w podgatunku „opery kosmicznej”, sięgnął do najambitniejszej prozy

intelektualnej. W rok później ukazuje się „The Squares of the City „ (Kwadraty miasta) –

powieść, w której postaci odtwarzają losy figur szachowych z autentycznie rozegranej partii,

a w roku 1968 zostaje opublikowane najważniejsze dzieło Johna Brunnera, wówczas

najambitniejsza i niewątpliwie najdłuższa powieść w historii gatunku – „Stand on Zanzibar”.

Rzecz przedstawia groźbę przeludnienia (tytuł pochodzi stąd, że cała ludzkość stojąc ramię

przy ramieniu zmieściłaby się na wyspie Zanzibar); autor stosuje technikę podobną do tej,

jakiej użył Dos Passos w trylogii „USA” (1930-1936) i wyraża charakterystyczny dla siebie

antyamerykanizm, chociaż Stany Zjednoczone nie są najbardziej przeludnionym krajem

świata. Mimo to (a może właśnie dzięki temu, uwzględniając panujące wówczas w

amerykańskim środowisku intelektualnym nastroje) „Stand on Zanzibar” został pierwszą

nieamerykańską powieścią, która zdobyła nagrodę Hugo (1968) – potem w roku 1970

Brytyjską Nagrodę SF i w roku 1973 francuską Prix Apollo. W następnych latach Brunner

pisze „The Jagged Orbit” (Zygzakowata orbita, 1969) biorącą na cel kompleks wojskowo-

przemysłowo-medyczny oraz „The Sheep Look Up” (1972), antyutopię ekologiczną i satyrę

na ludzką bierność. Książki te przyniosły wprawdzie autorowi uznanie krytyki, ale nie

przyniosły mu majątku. Brunner nie ukrywał rozczarowania i w następnych latach wrócił do

wypróbowanych form powieści rozrywkowej. W brytyjskiej encyklopedii SF pod redakcją

Petera Nichollasa napisano, że „poglądy, jakie można wyciągnąć z Jego powieści są bardziej

lewicowe niż u ogółu pisarzy SF”. John Brunner wyraża je nie tylko w literaturze – jest

aktywnym uczestnikiem ruchu na rzecz rozbrojenia nuklearnego, twórcą hymnu tej

organizacji i wystawy dowodzącej, że wojna nuklearna może być szkodliwa dla zdrowia

(objechał z tą wystawą w roku 1959 całą prawie Europę Zachodnią), członkiem władz

organizacji „Countdown” propagującej planowanie rodziny. John Brunner jest również

aktywnym członkiem The World Science Fiction, często uczestniczy w międzynarodowych

konwentach i spotkaniach, nierzadko zapraszany w charakterze gościa honorowego, był m.in.

dwukrotnie w Polsce.

Lech Jęczmyk.

P.S. Tytuły trzech części „Telepaty” – wzięte z Wergiliusza, którego jeszcze pół

wieku temu w polskich szkołach czytano w oryginale, znaczą tyle, co „myśl rządzi materią”.

W odwróconej kolejności: ciało, proces przezwyciężania go i triumf myśli.

Spiritus intus alit, totamque infusa per artus

Mens agitat molem et magno se corpore miscet.

Wergiliusz:

„Eneida”, VI, 726-7

Żywotny duch swym tchnieniem przenikał do wnętrz.

Moc swoją i ruch dając wszelkiemu ciału.

przeł. Tadeusz Karyłowski

Część pierwsza

MOLEM

Zaraz po porodzie przeniesiono ją na łóżko. Była rosłą kobietą, tak wyniszczoną

głodem i przeżyciami osobistymi, że skóra zwisała na niej, nie tylko nad opróżnionym przed

chwilą brzuchem, jak za duże ubranie. Pomimo szerokich kości miednicy ciężko się

napracowała. Lekarz o zmęczonej twarzy uznał, że jej stan jest nieco gorszy niż innych

rodzących, ubiegających się o miejsce na oddziale położniczym i tylko z tego względu

przydzielono jej miejsce. Nie okazała cienia wdzięczności. Nie okazałaby też cienia

oburzenia, gdyby potraktowano ją w taki sam sposób, jak większość przewijających się tego

dnia przez izbę porodową kobiet, które bezpośrednio po rozwiązaniu sadzano na dwie

godziny na fotelu, żeby przyszły trochę do siebie.

Kryzys dojrzewał niemal równolegle z płodem w jej łonie. Osiągnął kulminacją mniej

więcej na tydzień czy dwa przed porodem. Z ulicy dobiegały obce, niepokojące odgłosy.

Jeszcze miesiąc temu byłby to szum przejeżdżających pojazdów, gwar ludzi spacerujących w

promieniach słońca, znajome, uspokajające dźwięki, kojarzące się z codziennym życiem

miasta. Teraz dolatywały stamtąd sporadyczne, ochrypłe okrzyki, tak zniekształcone, że

można się było tylko domyślać, że są to jakieś rozkazy.

Mniej więcej w godzinę po porodzie, w drzwiach sali stanęła kobieta w

oliwkowozielonym, polowym mundurze wojsk międzynarodowych. Miała krótko, po męsku

przycięte włosy, a jej talię otaczał pas z przytroczoną doń błyszczącą kaburą. Kobieta

rozejrzała się ciekawie po sali i odeszła.

Po upływie kolejnej godziny, na sale wszedł starszy mężczyzna pchając przed sobą

wózek z dwoma kotłami. Na blacie wózka leżał też chleb. Zaraz potem do sali wbiegła

pielęgniarka i rozdała miski oraz kubki pacjentkom, które mogły jeść.

Trochę później w drzwiach pojawiła się w towarzystwie lekarza-położnika inna

pielęgniarka o wymizerowanej twarzy i opadających kącikach ust.

Sala zastawiona była ciasno łóżkami. Pielęgniarka z lekarzem z wielkim trudem

Brunner John - Telepata.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: