jk-sewastopol2007.pdf

http://www.autonom.edu.pl/

Kossecki J., 2008, Analiza funkcji socjoznaczenia pewnego terminu kluczowego dla badania

struktury systemw sterowania spoþecznego, [w:] Studia Methodologica, Wipusk 23,

Ternopil, s. 123-127.

Dr Jzef Kossecki

emerytowany docent Akademii ĺwiħtokrzyskiej

w Kielcach

Warszawa

email: jkossecki@aster.pl

ANALIZA FUNKCJI SOCJOZNACZENIA

PEWNEGO TERMINU KLUCZOWEGO DLA BADANIA

STRUKTURY SYSTEMìW STEROWANIA SPOýECZNEGO

W mojej ksiĢŇce pt. Metacybernetyka 1 wyþoŇyþem podstawy

aksjomatycznej teorii poznania i oglnej jakoĻciowej teorii informacji oraz

przedstawiþem ich zastosowanie do analizy socjoznaczeı pewnych kluczowych

terminw. W niniejszym opracowaniu przypomnimy pewne podstawowe

pojħcia omwione we wspomnianej pracy i zastosujemy je do analizy funkcji

socjoznaczenia terminu wþasnoĻę Ļrodkw produkcji, ktry ma kluczowe

znaczenie dla badania struktury systemw sterowania spoþecznego.

1. Podstawowe pojħcia aksjomatycznej teorii poznania

i oglnej jakoĻciowej teorii informacji

áSystem pojħę aksjomatycznej teorii poznania i oparty na niej system

pojħę naukowych, moŇna zbudowaę wychodzĢc z trzech nastħpujĢcych pojħę

pierwotnych:

1. obiektu elementarnego, ktry oznaczamy symbolem o i (gdzie indeks i

oznacza identyfikator obiektu Î np. jego numer lub oznaczenie literowe),

2. relacji, ktrĢ oznaczamy r ks (gdzie k oraz s oznaczajĢ identyfikatory

obiektw elementarnych miħdzy ktrymi relacja wystħpuje),

3. zbioru, ktry oznaczamy nawiasem, w ktrym wpisujemy obiekty lub

relacje naleŇĢce do tego zbioru: zbir obiektw elementarnych oznaczamy

( , ,..., )

r r r r r r r

m nm

1 J. Kossecki, Metacybernetyka, Kielce Î Warszawa 2005.

11 12 1 21 22 2 ;

moŇna teŇ stosowaę inne alternatywne oznaczenia zbioru obiektw: o i (gdzie

indeks i przybieraę moŇe dowolnĢ z wartoĻci 1, 2, ..., n) zaĻ zbioru relacji

o o o n

1 2 , zaĻ zbir relacji miħdzy nimi ( , ..., , , ,..., ,..., )

miħdzy nimi: r ks (gdzie zarwno indeks k jak i indeks s przybieraę mogĢ

dowolnĢ z wartoĻci 1, 2, ..., n). Zbiory w odrŇnieniu od ich elementw

oznaczaę bħdziemy duŇymi literami: zbir obiektw elementarnych oznaczymy

O, zaĻ zbir relacji miħdzy nimi R.

Obiektw elementarnych nie dzielimy na mniejsze czħĻci. Przy

rozwiĢzywaniu konkretnego problemu okreĻlamy co bħdziemy traktowaę jako

obiekty elementarne, jakie zbiory tych obiektw i jakie relacje miħdzy nimi

bħdziemy badaę. Np. w fizyce czĢstek elementarnych jako obiekty elementarne

traktujemy wþaĻnie te czĢstki, badajĢc ich zbiory i fizykalne relacje miħdzy

nimi; w demografii jako obiekty elementarne traktujemy ludzi, badajĢc ich

zbiory oraz iloĻciowe relacje miħdzy nimi. WĻrd wszelkich rodzajw relacji

wyrŇniamy relacje pierwotne, ktre leŇĢ u podstaw wszelkich spoþecznych

procesw poznawczych (eksploracyjnych)Ñ 2 .

áZbir ( , ) ( , )

x x

O R S

x x

gdzie x jest

oznaczeniem danego systemu. Zbir wszystkich obiektw elementarnych x o

nazywamy substancjĢ systemu S x , natomiast zbir wszystkich relacji x k r

strukturĢ tego systemuÑ 3 .

W oglnej jakoĻciowej teorii informacji (ktra jest uoglnieniem

jakoĻciowej teorii informacji Mariana Mazura 4 ) wprowadzamy á(È)

nastħpujĢce krtkie oglne definicje: relacje miħdzy elementami tego samego

zbioru nazywamy informacjami, zaĻ relacje miħdzy elementami rŇnych

zbiorw nazywamy kodami (elementami mogĢ tu byę zarwno obiekty

elementarne jak i zbiory tych obiektw). JeŇeli np. mamy jeden zbir X

odlegþoĻci miħdzy rŇnymi miejscowoĻciami w terenie oraz drugi zbir Y

odpowiadajĢcych im odlegþoĻci na mapie, wwczas stosunki tych odlegþoĻci

bħdĢ informacjami, zaĻ skala mapy bħdzie kodem (È). Trzeba w tym miejscu

stwierdzię, Ňe to co w tradycyjnej nauce nazywa siħ informacjĢ, w

zaprezentowanym jħzyku odpowiada informacji abstrakcyjnej Î czyli relacji

miħdzy obiektami, ktrym nie przypisujemy masy, energii, ani poþoŇenia w

fizykalnej czasoprzestrzeni.

PowyŇszy oglny podziaþ relacji przedstawia nastħpujĢcy schemat:

RELACJE

Informacje Kody

2 TamŇe, s. 17-18.

3 TamŇe, s. 22.

4 M. Mazur, JakoĻciowa teoria informacji, Warszawa 1970.

º obiektw elementarnych x o (gdzie indeks i

przybieraę moŇe dowolnĢ z wartoĻci 1, 2, ..., n) oraz wszystkich relacji miħdzy

nimi x k r (gdzie zarwno indeks k jak i indeks s przybieraę mogĢ dowolnĢ z

wartoĻci 1, 2, ..., n) nazywamy systemem i oznaczamy ( , )

o r O R

x i x ks

Elementy zbioru, miħdzy ktrymi wystħpujĢ relacje-informacje

nazywamy komunikatamiÑ 5 .

áJeŇeli poszukujemy informacji zawartych miħdzy elementami zbioru X,

wwczas elementy tego zbioru (komunikaty naleŇĢce do tego zbioru) nazywamy

oryginaþami.

Do znalezienia poszukiwanych przez nas informacji moŇemy wykorzystaę

zbir Y, wwczas elementy zbioru Y nazywamy obrazami. Zbir obrazw

bħdziemy nazywaę tekstemÑ 6 .

áPrzetwarzanie oryginaþw w obrazy i obrazw w oryginaþy jest

przetwarzaniem komunikatw, kody okreĻlajĢ sposb tego przetwarzania.

Natomiast przetwarzanie informacji zawartych miħdzy elementami zbioru

oryginaþw w informacje zawarte miħdzy elementami zbioru obrazw

nazywamy informowaniem.

ZnajĢc oryginaþy i kody moŇna okreĻlię (znaleŅę) obrazy Î proces ten

nazywamy kodowaniem. (È)

ZnajĢc oryginaþy i obrazy moŇna okreĻlię kody Î operacjħ tĢ nazywamy

wykrywaniem kodu.

ZnajĢc obrazy i kody moŇna okreĻlię oryginaþy Î operacjħ tĢ nazywamy

dekodowaniem.

(È)

JeŇeli przetwarzanie oryginaþw w obrazy odbywa siħ bez zmiany

informacji Î tzn. jeŇeli informacje zawarte miħdzy elementami zbioru obrazw

sĢ takie same jak informacje zawarte miħdzy elementami zbioru oryginaþw,

wwczas mamy do czynienia z informowaniem wiernym czyli

transinformowaniem, (È).

(È)

Transinformowanie jest rwnoznaczne z przenoszeniem informacji bez

ich znieksztaþcania.

(È)

Informowanie wierne moŇemy nazwaę informowaniem prawdziwym,

zaĻ relacje miħdzy informacjami zawartymi w zbiorze obrazw i informacjami

zawartymi w zbiorze oryginaþw, (È) nazywamy informacjami prawdziwymi.

JeŇeli przetwarzanie oryginaþw w obrazy odbywa siħ w taki sposb, Ňe

informacje zawarte miħdzy elementami zbioru obrazw nie sĢ takie same jak

informacje zawarte miħdzy elementami zbioru oryginaþw, wwczas mamy do

czynienia z informowaniem znieksztaþconym, ktre moŇe byę informowaniem

pozornym lub faþszywym.

(È)

Informowanie znieksztaþcone moŇemy nazwaę informowaniem

faþszywym, zaĻ relacje miħdzy informacjami zawartymi w zbiorze obrazw i

informacjami zawartymi w zbiorze oryginaþw (È) nazwiemy formalnĢ

5 J. Kossecki, Metacybernetyka, wyd. cyt. s. 26-27.

6 TamŇe, s. 28.

definicjĢ faþszu Î lub faþszywoĻci informacji Î w oglnej jakoĻciowej teorii

informacji. Inaczej mwiĢc informacje zawarte w zbiorze obrazw, ktre sĢ

rŇne niŇ informacje zawarte w zbiorze oryginaþw nazywamy informacjami

faþszywymi. Faþsz zaĻ jest to stosunek informacji zawartych w zbiorze obrazw

do informacji zawartych w zbiorze oryginaþw wystħpujĢcy w informowaniu

znieksztaþconymÑ 7 .

áInformowanie wierne jest rwnoznaczne z przenoszeniem informacji

bez ich znieksztaþcania. Ma ono miejsce wwczas gdy:

Î oryginaþy sĢ zarazem obrazami Î np. list nadany jest zarazem listem

otrzymanym,

Î oryginaþy sĢ takie same jak obrazy Î np. dokument jest taki sam jak jego

kopia,

Î oryginaþy sĢ analogiczne do obrazw Î np. mapa ma strukturħ

analogicznĢ jak teren, ktry przedstawia,

Î oryginaþy sĢ najpierw znieksztaþcane w komunikaty poĻrednie, ktre

nastħpnie sĢ odwrotnie znieksztaþcane w obrazy Î np. tekst zostaje najpierw

zaszyfrowany a nastħpnie odszyfrowany.

Oglnie informowanie wierne moŇemy Î za M. Mazurem Î podzielię na

nastħpujĢce dwa rodzaje:

a) transinformowanie, ktre ma miejsce wwczas, gdy wszystkie

elementy zbioru oryginaþw sĢ jednoznacznie kodowane w zbiorze obrazw Î

inaczej mwiĢc gdy w przekaŅniku informacji zawarte sĢ te wszystkie

informacje, ktre przekazuje nadawca i odbierajĢ odbiorcy; (È).

b) parainformowanie, ktre ma miejsce wwczas, gdy nie wszystkie

elementy zbioru oryginaþw sĢ kodowane w zbiorze obrazw, ale dziħki

istnieniu w zbiorze obrazw juŇ zakodowanych informacji, przekaz informacji

jest wierny Î inaczej mwiĢc gdy w przekaŅniku informacji nie sĢ zawarte

wszystkie te informacje, ktre chce przekazaę twrca, ale mimo to odbiorcy je

odbierajĢ (dziħki wsplnym zbiorom informacji Î np. skojarzeı w pamiħci Î u

nadawcy i odbiorcy; (È)Ñ 8 .

áInformowanie znieksztaþcone moŇemy Î za M. Mazurem Î podzielię na

nastħpujĢce dwa rodzaje:

1) Informowanie pozorne czyli pseudoinformowanie ma miejsce

wwczas, gdy kod jest niejednoznaczny czyli ciĢgi kodw, choę zupeþne, sĢ

nieoddzielne, tj. majĢ pewne komunikaty wsplne (w zbiorze oryginaþw albo w

zbiorze obrazw), przy czym moŇe to byę:

Î informowanie oglnikowe czyli pseudoinformowanie

dysymulacyjne, ktre ma miejsce wwczas, gdy przetwarza siħ dwa lub wiħcej

oryginaþw w jeden obraz Î (È); np. Ļwiadek chcĢc ukryę prawdħ, ale bojĢc siħ

odpowiedzialnoĻci za faþszywe zeznania, twierdzi, Ňe w miejscu przestħpstwa

byþy dwie osoby, zamiast zeznaę, Ňe byli tam mħŇczyzna i kobieta;

7 TamŇe, s. 29-30.

8 TamŇe, s. 67-68.

Î informowanie rozwlekþe czyli pseudoinformowanie symulacyjne,

ktre ma miejsce wwczas, gdy przetwarza siħ jeden oryginaþ w dwa lub wiħcej

obrazw Î (È); np. w komunikacie wojennym stwierdza siħ, Ňe zniszczono

wiele nieprzyjacielskich zakþadw zbrojeniowych, wytwrni broni, fabryk

pracujĢcych na potrzeby armii Î jest to pozorna obfitoĻę informacji, gdyŇ

wszystkie powyŇsze nazwy mogĢ w gruncie rzeczy oznaczaę jedno i to samo.

(È)

Pseudoinformacja jest to informacja zawarta w zbiorze obrazw, ktra

jest rŇna od informacji zawartej w zbiorze oryginaþw, w wyniku

pseudoinformowania.

2) Informowanie faþszywe czyli dezinformowanie ma miejsce wwczas,

gdy ciĢgi kodw sĢ niezupeþne, choę oddzielne (jednoznaczne), przy czym moŇe

to byę:

Î zatajenie czyli dezinformowanie dysymulacyjne, ktre ma miejsce

wwczas, gdy pewne oryginaþy nie sĢ przetwarzane w Ňaden obraz Î (È); np.

pominiħcie w spisie inwentaryzacyjnym, towaru istniejĢcego w magazynie; (È)

Î zmyĻlanie czyli dezinformowanie symulacyjne, ktre ma miejsce

wwczas, gdy obrazy nie sĢ wynikiem przetwarzania jakiegokolwiek oryginaþu

Î (È); np. w spisie inwentaryzacyjnym wymienia siħ towar, ktrego faktycznie

nie ma w magazynie.

Dezinformacja jest to informacja zawarta w zbiorze obrazw, ktra jest

rŇna od informacji zawartej w zbiorze oryginaþw, w wyniku

dezinformowaniaÑ 9 .

áW nauce, podobnie jak w filozofii, staramy siħ informowaę wiernie Î

transinformowaę lub parainformowaę, dĢŇĢc do caþkowitego eliminowania

dezinformowania oraz maksymalnego ograniczania pseudoinformowania Î

chociaŇ caþkowicie tego ostatniego wyeliminowaę siħ nie da, choęby z powodu

koniecznoĻci posþugiwania siħ pewnymi sþowami zaczerpniħtymi z jħzyka

potocznego. W sztuce natomiast moŇna ewentualnie, co najwyŇej postulowaę

ograniczanie dezinformowania, ale nie moŇna nawet postulowaę

wyeliminowania pseudoinformowaniaÑ 10 .

2. Analiza socjoznaczenia terminu áwþasnoĻę Ļrodkw produkcjiÑ

i jego rola w badaniu systemw sterowania spoþecznego

áProcesy powstawania parainformacji w szerokich rzeszach czþonkw

spoþeczeıstwa, þĢczĢ siħ z powstawaniem norm spoþecznych, ktre funkcjonujĢ

w poszczeglnych spoþeczeıstwach, a te z kolei sĢ uzaleŇnione od systemw

sterowania spoþecznego, rozumianych jako zorganizowane ukþady procesw

sterowania ludzkimi dziaþaniami w danym spoþeczeıstwie. Systemy te Î jeŇeli

9 TamŇe, s. 67-70.

10 TamŇe, s. 72.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: