Grzech Pana Antoniego_ George Sand.pdf

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

Niniejsza książka została udostępniona do nieodpłatnej publikacji na stronie www.expressivo.info

GEORGE SAND

GRZECH PANA ANTONIEGO

TOM PIERWSZY

EGUZON

Mało jest we Francji miejscowości równie ponurych jak miasteczko Eguzon, położone na

pograniczu Marche i Berry, na południowo-zachodnim krańcu tej ostatniej prowincji.

Osiemdziesiąt, a co najwyżej sto domów, mniej lub więcej nędznego pozoru (z wyjątkiem

dwóch czy trzech, których zamożnych właścicieli nie wymieniamy w obawie urażenia ich

skromności), tworzy dwie czy trzy ulice i otacza rynek miasteczka, słynącego w promieniu

dziesięciu mil z pieniactwa jego mieszkańców oraz z trudnego tam dostępu. Pomimo tej

ostatniej niedogodności, która zresztą zniknie niebawem dzięki wytyczeniu nowego gościńca,

Eguzon często odwiedzają podróżni, jeśli odważnie przebrną otaczającą je okolicę i

zaryzykują jazdę kariolką po jego straszliwym bruku. Jedyna oberża stoi przy jedynym placu,

tym obszerniejszym, że graniczy on ze szczerym polem i zdaje się oczekiwać na nowe

siedziby przyszłych mieszczan, zaś oberżysta zmuszony jest niekiedy latem zachęcać zbyt

licznych przybyszów, by lokowali się w sąsiednich domach, które, przyznać to trzeba, z

wielką gościnnością otwierała przed nimi podwoje. Eguzon bowiem położone jest w samym

sercu malowniczej okolicy usianej okazałymi ruinami i czy kto chce zwiedzić Châteaubrun,

Crozant, la Prugne-au-Pot, czy wreszcie istniejący jeszcze i zamieszkały zamek Saint-

Germain, musi z konieczności przenocować w Eguzon, aby nazajutrz rano wyruszyć na jedną

z tych wycieczek.

Przed kilku laty, w pewien parny i duszny wieczór czerwcowy, nieco po zachodzie słońca,

mieszkańcy Eguzon otworzyli szeroko oczy na widok dobrze się prezentującego młodzieńca,

który przejeżdżał przez rynek z zamiarem opuszczenia miasta. Zbierało się na burzę, zmrok

zapadał wcześniej niż zwykle, a jednak młody podróżny, po spożyciu lekkiego posiłku w

oberży i popasaniu tam ściśle tak długo, ile było potrzeba, aby dać wytchnąć koniowi, śmiało

skierował się na północ, nie zważając na perswazje oberżysty i zdając się lekceważyć

niebezpieczeństwa, jakie mogły go czekać w drodze. Nikt go nie znał; na pytania odpowiadał

tylko zniecierpliwionym wzruszeniem ramion, a na przestrogi – uśmiechem. Kiedy stukot

podków jego wierzchowca przebrzmiał w oddali, odezwały się głosy miejscowych

próżniaków:

– Musi to być młodzieniec, który dobrze zna drogę lub też nie zna jej wcale. Przejeżdżał

tędy sto razy i zna tu każdy kamień albo nie domyśla się, jak rzeczy stoją, i może się znaleźć

w kłopocie.

– To przybysz nie z tych stron – orzekł rozsądnie pewien domyślny człowiek – nie chciał

nikogo słuchać; ale za pół godziny, gdy zerwie się burza, zobaczycie, że tu wróci.

– Jeśli nie skręci pierwej karku zjeżdżając z mostu des Piles – zauważył trzeci.

– Ha, trudno – odrzekli chórem obecni – to już jego rzecz! Chodźmy zamknąć okiennice,

żeby czasem grad nie potłukł nam szyb.

Rozległ się w całym miasteczku huk zatrzaskiwanych w pośpiechu drzwi i okien, podczas

gdy wiatr, który zaczynał już wyć w zaroślach, prześcigał w szybkości zadyszane służące,

odrzucając im w nos skrzydła ciężkich drewnianych okiennic, na które miejscowi

rzemieślnicy, zgodnie z tradycjami przodków, nie szczędzili ani dębiny, ani żelastwa. Od

czasu do czasu jakieś głosy nawoływały się poprzez ulicę; krzyżowały się krótkie, rzucane od

progu pytania i odpowiedzi:

– Wszystkoście już sprzątnęli?

– Gdzie zaś! Zostało jeszcze ze dwie fury!

– A ja mam ze sześć fur nieskoszonych.

– Mnie tam nic nie obchodzi, zwiozłem wszystko do stodoły.

Chodziło o siano.

Podróżny, dosiadający doskonałego konika z Brenne, pozostawił za sobą ciężkie chmury i

przyśpieszając tempa pochlebiał sobie, że wyprzedzi w wyścigu burzę; ale na raptownym

zakręcie drogi zrozumiał, że nie uda mu się uniknąć flankowego uderzenia. Rozwinął więc

płaszcz przytroczony do tłomoczka, zacisnął pod brodą pasek od czapki i spiąwszy konia

ostrogami rozpoczął nowy wyścig, spodziewając się chociaż za dnia przebyć niebezpieczne

miejsce, o którym go uprzedzano. Zawiodły go jednak rachuby; droga okazała się tak ciężka,

że zmuszony był przejść w stępa i ostrożnie prowadzić konia poprzez rozsypane pod nogami

głazy. Kiedy znalazł się nad wąwozem rzeki Creuse, chmury powlokły już całe niebo,

zapanowały zupełne ciemności i jedynie po głuchym, jakby dochodzącym spod ziemi szumie

potoku mógł osądzić, jak głęboka jest przepaść, wzdłuż której się posuwa.

Lekkomyślny, jakim się bywa mając lat dwadzieścia, młodzieniec nie zważał na przezorne

wahanie swego wierzchowca i zmuszał go do ryzykownego zstępowania ze stoku, który za

każdym krokiem stawał się bardziej wyboisty i stromy. Lecz koń nagle stanął, rzucił się w tył

potężnym ruchem krzyża; wstrząs był tak silny, że jeździec zachwiał się w siodle i przy

świetle błyskawicy dojrzał, że znajduje się na samym skraju prostopadłej przepaści: jeszcze

jeden krok, a byłby się niechybnie znalazł na dnie rzeki.

Deszcz zaczął padać i wściekła nawałnica wstrząsała wierzchołkami starych kasztanów

rosnących przy drodze. Ów wiatr zachodni spychał właśnie jeźdźca i konia ku rzece i

niebezpieczeństwo stawało się tak oczywiste, że podróżny zmuszony był zsiąść z konia, by

uchronić się nieco przed wiatrem i móc lepiej powodzić wierzchowcem w ciemnościach.

Fragment krajobrazu, który zdołał dostrzec w świetle błyskawicy, wydał mu się wspaniały,

zresztą sytuacja, w jakiej się znalazł, schlebiała właściwemu młodości upodobaniu do

przygód.

Następna błyskawica pozwoliła mu zapoznać się lepiej z krajobrazem, skorzystał zaś z

trzeciej, by oswoić wzrok ze swym bezpośrednim otoczeniem. Droga była dość szeroka, ale

właśnie owa szerokość utrudniała posuwanie się po niej. Składało się na nią chyba ze sześć

ledwie przetartych dróżek znaczonych tylko śladami kopyt końskich i koleinami wozów;

tworzyły one całą sieć szlaków krzyżujących się jakby przygodnie na stoku wzgórza; że zaś

nie było tu ani żywopłotów, ani rowów, ani żadnego śladu ludzkiej ręki, ziemia wydała więc

swe ogołocone zbocza na pastwę przechodniów, którzy wdrapywali się na wzgórze, jak kto

mógł; tak więc o każdej porze roku żłobiono tam nowe ścieżki lub powracano do

dawniejszych, stwardniałych i zarośniętych dróżek. Pośród tych kapryśnych ścieżyn wznosiły

się pagórki nastroszone głazami lub kępami krzewów, czego w ciemnościach niesposób było

rozpoznać, a że krzyżowały się na różnej wysokości, trudno było przejechać z jednej na drugą

nie narażając się na potknięcie, które mogło pociągnąć we wspólną przepaść, wszystkie

bowiem te ścieżki biegły wzdłuż stromej ściany wąwozu. Ściana zaś owa była nie tylko

pochylona ku przodowi, lecz również spadzista z jednego boku; należało więc iść nie tylko

zgiętym naprzód, lecz i przechylonym w lewą stronę. Niełatwo było posuwać się

którymkolwiek z tych krętych szlaków, gdyż latem wszystkie były jednako wydeptane,

okoliczni mieszkańcy bowiem w biały dzień szli tędy lub owędy, bez wyboru; jednakże w

ciemną noc pomyłka nie była rzeczą obojętną i młodzieniec, któremu droższe były nogi

ulubionego konia niż własne życie, postanowił schronić się za skałą dość wysoką, by osłonić

przed gwałtownym wiatrem siebie i wierzchowca i poczekać, aż niebo trochę się przejaśni.

Oparł się o Kruka i podnosząc połę nieprzemakalnego płaszcza, by ochronić bok i siodło

wiernego towarzysza, pogrążył się w romantycznym marzeniu; wbrew przypuszczeniom

mieszkańców Eguzon, jeżeli pamiętali jeszcze o nim w tej chwili, nie tylko nie odczuwał

zawodu ani zatroskania, lecz przeciwnie, rad słuchał ryku rozszalałej burzy.

Następujące po sobie często błyskawice pozwoliły mu niebawem zapoznać się

dostatecznie z otaczającą go okolicą. Na wprost niego droga biegła wzdłuż przeciwległej

ściany wąwozu i wspinała się równie stromo, jak poprzednio opadała, i przedstawiała

trudności podobnej natury. Rzeka Creuse, przezroczysta i potężna, płynęła dość cicho w dole

przepaści, po czym z głuchym, przeciągłym wyciem przeciskała się pod łukami starego,

zrujnowanego mostu. Załom przeciwległej skarpy przesłaniał widok, ale z boku otwierała się

perspektywa połogich, bujnych łąk, pośród których wiła się rzeka; na wprost zaś naszego

młodzieńca, na szczycie najeżonego potężnymi głazami i porośniętego bujną roślinnością

pagórka, widać było wznoszące się strzeliste, poszczerbione wieże obszernej, na wpół

zrujnowanej siedziby. Gdyby jednak podróżnemu przyszła myśl schronienia się tam przed

burzą, trudno byłoby mu do niej trafić; nie było bowiem widać najmniejszego śladu łączności

owego zamku z gościńcem, drugi zaś wąwóz, przez który przepływał drugi potok, wpadający

do Creuse, przedzielał oba wzgórza. Miejsce to było niezmiernie malownicze, a sinawy

odblask błyskawic nadawał mu jakiejś grozy, której na próżno byśmy tu szukali w świetle

dnia. Olbrzymie rury kominów, obnażone na skutek zwalenia się dachów, strzelały w górę ku

ciężkiej, pełzającej nad zamkiem chmurze i zdawały się ją rozdzierać. W chwilach gdy niebo

przeszywały nagłe błyski, ruiny rysowały się biało na czarnym tle powietrza, natomiast kiedy

oczy przyzwyczaiły się do nawrotu ciemności, tworzyły mroczną bryłę na jaśniejszym

horyzoncie. Ogromna gwiazda, której chmury nie śmiały zda się zagarnąć, długo błyszczała

nad dumną wieżycą jak klejnot na czole olbrzyma. Wreszcie zniknęła, a potoki deszczu, który

chlusnął ze zdwojoną siłą, zasłoniły podróżnemu cały otaczający go świat gęstą zasłoną.

Woda, padając na pobliskie skały i na ziemię stwardniałą od niedawnych upałów, odbijała się

od nich tworząc białą pianę; rzekłbyś, że to wiatr podnosi tumany kurzu.

Młody człowiek poruszył się, chcąc znaleźć za skałą lepszą osłonę dla konia, i nagle

spostrzegł, że nie jest sam. Jakiś człowiek przyszedł tu również szukać schronienia, a może

nawet pierwszy zajął to miejsce. Trudno to było ustalić wobec gwałtownych przeskoków od

olśniewającej jasności do gęstego mroku. Jeździec nie zdążył przyjrzeć się dobrze

piechurowi; wydało mu się, że jest nędznie odziany i że niezbyt dobrze patrzy mu z oczu.

Zdawało się nawet, że chciał się ukryć chowając się jak najgłębiej za występ skały; z chwilą

jednak gdy usłyszawszy okrzyk podróżnego przekonał się, że go dostrzeżono, zwrócił się do

nieznajomego bez wahania, głosem donośnym i śmiałym:

– Bardzo to nieodpowiednia pogoda na spacery, mój panie, i jeśli pan jest człowiekiem

rozsądnym, powróci pan na nocleg do Eguzon.

– Stokrotne dzięki, przyjacielu! – odpowiedział młodzieniec i świsnął zamaszyście

szpicrutą z ołowianą gałką, by dać do zrozumienia zagadkowemu rozmówcy, że ma broń w

ręku.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: