Finanse – materiały do ćwiczeń 3-4
Sprawozdania finansowe jako źródło informacji finansowej o przedsiębiorstwie
Sprawozdania finansowe to zestawienia przedstawiające dane o działalności gospodarczej przedsiębiorstwa na koniec okresu lub za pewien okres. Zasady i obowiązek ich sporządzania wynika z ustawy o rachunkowości. Pełne sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa obejmuje:
- bilans,
- rachunek zysków i strat, rachunek
- przepływów pieniężnych,
- zestawienie zmian w kapitale własnym
- oraz informacje dodatkowe.
Sprawozdania banków i ubezpieczycieli wyglądają inaczej niż pozostałych przedsiębiorstw.
Bilans to zestawienie aktywów i pasywów przedsiębiorstwa sporządzane na dany dzień, czyli zestawienie majątku (aktywów) i źródeł jego finansowania (kapitałów, pasywów).
Rachunek zysków i strat przedstawia zestawienie przychodów i kosztów ich uzyskania za dany okres, prezentując tworzenie wyniku finansowego.
Rachunek przepływów pieniężnych (cash flow) prezentuje faktyczne przepływy środków pieniężnych w przedsiębiorstwie w trzech obszarach jego działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej. Opisuje on przepływające środki pieniężne między bilansem otwarcia i zamknięcia; są w nim uchwycone zależności między stanem aktywów, nadwyżkami księgowymi oraz poziomem płynności finansowej.
Zadanie 1
Bilans pewnego przedsiębiorstwa przedstawia się następująco: należności handlowe 90 tys. zł, środki trwałe 180 tys. zł, zapasy 60 tys. zł, gotówka 20 tys. zł, zakupione licencje 20 tys. zł. Aktywa są finansowane kapitałami własnymi w wysokości 50 tys. zł, oraz kapitałami obcymi w postaci kredytów długoterminowych – 80 tys. zł i rezerw 20 tys. zł. Pozostałe aktywa są finansowane ze zobowiązań krótkoterminowych. Utwórz bilans tego przedsiębiorstwa, scharakteryzuj strukturę aktywów i pasywów i na jej podstawie wskaż czy aktywa obrotowe są finansowane tylko ze źródeł krótkoterminowych.
Zadanie 2
Oblicz wynik na działalności operacyjnej oraz wynik finansowy netto przedsiębiorstwa wytwarzającego obuwie sportowe, które w 2007 roku było obciążone podstawową stawką podatku VAT (22%), jeżeli przychody brutto ze sprzedaży wynosiły 671 000 zł, koszty ich wytworzenia i sprzedaży wynosiły 470 000 zł. Ponadto przedsiębiorstwo sprzedało niepotrzebne samochody za kwotę 8 000 zł. W analizowanym roku przedsiębiorstwo zapłaciło bankowi kwotę 8800 zł, w tym 3000 zł raty kapitałowej kredytu. Wynik finansowy był obciążony wyłącznie podatkiem dochodowym, którego stawka w 2007 roku wynosiła 19%. Inne przychody i koszty nie wystąpiły.
Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa
Etapy analizy kondycji finansowej:
1. Analiza wstępna sprawozdań finansowych, polega na analizie ich struktury oraz badaniu dynamiki ich składników na przestrzeni poszczególnych okresów. Ma za zadanie stwierdzenie odchyleń od przyjętych norm.
2. Analiza wskaźnikowa
- Analiza struktury kapitałowo-majątkowej
- Analiza płynności finansowej
- Analiza sprawności działania
- Analiza zadłużenia i zdolności do obsługi długu
- Analiza rentowności
3. Ogólna ocena kondycji finansowej.
Zadanie 3.
Przeprowadź analizę wstępną sprawozdań finansowych spółki Wawel S.A.
Przedsiębiorstwo Wawel S.A. jest spółką akcyjną z sektora przemysłu spożywczego, która zajmuje się produkcją kakao, czekolady i innych produktów cukierniczych. Wawel SA to jedna z najstarszych fabryk cukierniczych w Polsce. Wyroby produkowane są w oparciu o sprawdzone tradycyjne receptury, z wykorzystaniem surowców o wysokiej jakości, poddawanych szczegółowej kontroli. Akcje spółki są notowane na giełdzie.
Zadanie 4.
Przeprowadź analizę wskaźnikową spółki Wawel S.A. Na podstawie otrzymanych wyników dokonaj oceny kondycji finansowej tej spółki w latach 2006-2008.
Wskaźniki do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa:
Badanie struktury kapitałowo-majątkowej:
- Pokrycie majątku kapitałem własnym = kapitał własny / aktywa ogółem.
Określa, w jakim stopniu majątek jest finansowany ze źródeł własnych.
- Pokrycie majątku trwałego kapitałem własnym = kapitał własny / aktywa trwałe
Określa źródła finansowania majątku trwałego; finansowanie tego majątku z kapitału własnego uznaje się za sytuację bezpieczną dla przedsiębiorstwa.
- Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym = (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe + rezerwy długoterminowe) / aktywa trwałe.
Zgodnie ze złotą regułą bilansową sytuację, w której majątek trwały jest finansowany kapitałem długoterminowym (własnym i obcym) uznaje się dla przedsiębiorstwa za optymalną.
Badanie płynności finansowej – zdolności do regulowania zobowiązań bieżących w terminie:
(na podstawie bilansu – ujęcie statyczne)
- Wskaźnik bieżącej płynności = aktywa obrotowe / zobowiązania bieżące (zobowiązania krótkoterminowe + rezerwy krótkoterminowe) poziom optymalny (1,2-2,5)
- Wskaźnik szybkiej płynności = płynne aktywa obrotowe (należności krótkoterminowe + inwestycje krótkoterminowe) / zobowiązania bieżące. poziom optymalny > 1
(na podstawie przepływów pieniężnych – ujęcie dynamiczne)
- Wskaźnik zdolności wypracowania środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej = środki pieniężne netto / środki pieniężne netto z działalności operacyjnej /
Pokazuje on jaka część wypracowanych przez jednostkę środków pieniężnych pochodzi z podstawowej działalności.
- Wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówki = środki pieniężne z działalności operacyjnej / (spłata zobowiązań + wypłata dywidend + zakupy inwestycyjne)
Pożądane jest, aby jego wartość była równa co najmniej 1, co oznacza, że jednostka z działalności operacyjnej wypracowuje taką ilość środków pieniężnych, która starcza na sfinansowanie wydatków inwestycyjnych oraz spłatę zobowiązań wobec kapitałodawców.
- Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży = środki pieniężne z działalności operacyjnej / przychody ze sprzedaży.
Wyższy poziom tego wskaźnika to lepsza sytuacja finansowa jednostki.
Badanie sprawności działania (aktywności gospodarczej):
- Okres utrzymania zapasów = przeciętny stan zapasów * 365 / [koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów + koszty sprzedaży + koszty ogólnego zarządu]
- Okres spływu należności = przeciętny stan należności krótkoterminowych (handlowych) * 365 / przychody netto ze sprzedaży.
- Cykl operacyjny = okres utrzymania zapasów + okres spływu należności.
Informuje ile czasu upływa od momentu zakupu materiałów do produkcji do momentu otrzymania zapłaty za wyprodukowane i sprzedane dobra (czas od gotówki do gotówki).
- Okres spłaty zobowiązań = przeciętny stan zobowiązań krótkoterminowych (handlowych) * 365 / [koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów + koszty sprzedaży + koszty ogólnego zarządu]
- Cykl konwersji gotówkowej = cykl operacyjny – okres spłaty zobowiązań.
Informuje, przez jaki czas nasze środki pieniężne są zamrożone, jakie jest nasze zapotrzebowanie na gotówkę. Dodatni cykl konwersji gotówki świadczy o ryzyku utraty płynności finansowej. Szybciej następuje termin spłaty zobowiązań, niż otrzymamy środki finansowe za wytworzone i sprzedane dobra. Najkorzystniejsza jest sytuacja, w której najpierw odzyskamy środki pieniężne (zamkniemy cykl operacyjny), a dopiero wówczas zapadają terminy wymagalności zobowiązań (wtedy cykl konwersji gotówki jest ujemny i nie trzeba szukać dodatkowych źródeł finansowania).
- Kapitał obrotowy netto (kapitał pracujący) = aktywa obrotowe – zobowiązania bieżące.
Mierzy płynność finansową w sposób bezwzględny. Gdy przyjmuje wartości dodatnie to sytuacja jest bezpieczna, ale w zależności od realizowanej strategii zarządzania finansami może on być również ujemny i zerowy.
Kapitał obrotowy brutto to łączna wartość składników majątku obrotowego firmy wykazana w aktywach jej bilansu.
Kapitał obrotowy netto (kapitał pracujący) w ujęciu bilansowym to różnica między aktywami obrotowymi a bieżącymi zobowiązaniami, natomiast w ujęciu finansowym to różnica między kapitałem stałym a aktywami trwałymi. Gdy kapitał pracujący jest dodatni, to przedsiębiorstwo nie ponosi ryzyka utraty płynności i jego zdolność do regulowania zobowiązań jest niezagrożona. Gdy kapitał pracujący jest ujemny to zdolność płatnicza jest zagrożona.
- Obrót kapitału pracującego = kapitał obrotowy netto * 365 / przychody ze sprzedaży.
Badanie zadłużenia i zdolności do obsługi długu
- Wskaźnik ogólnego zadłużenia = zobowiązania ogółem / aktywa ogółem
Określa udział środków obcych w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa.
- Wskaźnik zadłużenia do kapitału własnego = zobowiązania ogółem / kapitał własny
Określa relację między środkami obcymi i własnymi. Dla pożyczkodawców kapitał własny stanowi potencjalne zabezpieczenie udzielanych pożyczek. Informuje także o wykorzystywaniu dźwigni finansowej w przedsiębiorstwie.
- Pokrycie zobowiązań długoterminowych rzeczowymi składnikami majątku trwałego = rzeczowe aktywa trwałe / zobowiązania długoterminowe.
Informuje o możliwości zabezpieczenia długu długoterminowego.
- Wskaźnik pokrycia obsługi długu z nadwyżki finansowej = (zysk netto + amortyzacja) / (raty kapitałowe + odsetki).
Określa możliwość spłaty płatności kredytowych i pożyczkowych z wypracowanej nadwyżki finansowej. Uważa się, że powinien on wynosić co najmniej 1,5.
- Efekt dźwigni finansowej = rentowność kapitału własnego (ROE) – rentowność operacyjna majątku (ROAop).
Określa efekty związane z wykorzystaniem kapitału obcego w przedsiębiorstwie (z uwzględnieniem struktury kapitału i kosztów pozyskania kapitału obcego). Gdy EDF > 0, to pojawiają się dodatnie efekty działania dźwigni finansowej, a więc opłaca się korzystać z finansowania obcego.
Badanie rentowności:
- Rentowność sprzedaży netto (ROS) = zysk netto * 100 / przychody netto ze sprzedaży.
Określa zdolność firmy do generowania zysku przez sprzedaż.
- Rentowność aktywów (ROA) = zysk netto *100 / aktywa ogółem.
Mierzy zdolność do generowania zysków po opodatkowaniu przez majątek wykorzystywany w firmie.
- Rentowność kapitału własnego (ROE) = zysk netto * 100 / kapitał własny.
Określa on wielkość zysku netto przypadającego na jednostkę kapitału własnego.
mad0ka