Tropikalne lasy deszczowe.Biotop. Wiecznie zielona formacja leśna strefy międzyzwrotnikowej. Występuje na ubogich glebach laterytowych, w klimacie przez cały rok jednostajnie gorącym i wilgotnym. Na skutek szybkiego rozkładu materii organicznej roślinność jest gęsta i bujna. Lasy te cechuje brak sezonowej rytmiki w życiu roślin, ogromne bogactwo gatunkowe drzew (na 1 hektarze lasu tropikalnego występuje ok. 200 gatunków drzew, podczas gdy w lesie strefy umiarkowanej dziesięciokrotnie mniej), wielowarstwowy układ drzewostanu oraz obfitość lian i epifitów. Drzewa mają proste, wysokie (do 80 m) pnie, dość pospolite jest zjawisko kauliflorii (kwiaty wyrastają bezpośrednio z pnia). Wnętrze lasu jest bardzo cieniste, wskutek czego słabo wykształca się warstwa krzewów i runa.
Biom ten występuje w strefie równikowej, w trzech głównych obszarach: dorzeczu Amazonki w (Ameryce Południowej), w dorzeczu Kongo w Afryce oraz na Archipelagu Malajskim. Poza tym występuje w dorzeczu Orinoko, na przesmyku Ameryki Środkowej, w dorzeczu górnego Nigru oraz nad Zambezi, częściowo na Madagaskarze, w północno-wschodniej Australii.Klimat Lasy deszczowe wykształcają się na obszarach o specyficznym klimacie, cechującym się obfitymi, całorocznymi opadami deszczu, silnym nasłonecznieniem, wysoką średnią roczną temperaturą powietrza(ok.25°C), wysokimi dziennymi i niewielkimi rocznymi amplitudami temperatury. Nie ma zróżnicowania pór roku, dlatego rośliny nie zrzucają liści. Najniższa temperatura (przed wschodem słońca) wynosi ponad 20 °C, a najwyższa (po południu) – ponad 30 °C.Biocenoza.Lasy równikowe odznaczają się piętrowością roślinności.
· Piętro pojedynczych drzew(drzewa przestojowe) sięgających 60-80 m. Przykładowe rośliny: puchowiec pięciopręcikowy ("Drzewa Giganty").
· Piętro koron drzew stanowią wiecznie zielone drzewa, osiągające wysokość 30-50 m. Powierzchnia koron drzew, tworzy zielony rozległy baldachim. Drzewa często oplątane są lianami. Piętro to jest doskonałym przystosowaniem dla owadów i małych zwierząt (pająków, gadów, ptaków). Charakterystyczne rośliny - epifity (rośliny samowystarczalne - nie są pasożytami - na przykład paprocie czy storczyki), glony, grzyby, hebanowce, mahoniowce, palmy, mchy, porosty.
· Piętro średnie - piętro lian, nagich pni i konarów stanowią niższe drzewa, zaś poniżej nich (8-15 m) występuje zwarta warstwa koron drzew. W tym piętrze występują epifity. Należą do nich storczyki, kaktusowate, ananasowate oraz niektóre figowce.
· Piętro najniższe - piętro zarośli i runa ponieważ gęste korony drzew ograniczają dostęp światła słonecznego (1-2%) do dolnych partii, zarośla i ściółka leśna stanowią rośliny zielne, czasami w ogóle nie występuje. Na zacienionym dnie tropikalnego lasu spotyka się tylko drobne glony, mchy, porosty, krzewinki, delikatne grzyby, a czasami rośliny zielne, gdyż przeżyć mogą tam tylko skiofity (rośliny cieniolubne).
Flora.W lasach równikowych rosną drzewa, takie jak:
· bananowce
· palmy np. palma olejowa
· kakaowce
· paprocie drzewiaste
· mahoniowce
· hebanowce
Występują tam także pnącza, np.
· filodendrony
· wanilia
· liany
Drzewa w lasach równikowych mają gładkie, ostro zakończone liście, co sprzyja spływaniu po nich wody deszczowej. Pnącza wykorzystują inne rośliny jako podpory, dzięki czemu mają zapewniony dostęp do światła.
Rosną tu wilgotne lasy równikowe, które są wielkim producentem tlenu i jednocześnie pochłaniaczem dwutlenku węgla. W lesie równikowym występuje kilka warstw roślinności. Najwyżej wznoszą się bardzo wysokie drzewa. Wśród nich najbardziej znane są: mahoniowce i hebanowce. Te ogromne rośliny są podporą dla pnączy, zwanych lianami. Na pniach niższych drzew żyją epifity: mchy paprocie i storczyki(orchidee). Na powierzchni gruntu leżą gnijące szczątki roślin.
W Amazonce cechami charakterystycznymi są wody, które są bardzo mocno zasolone, oraz występuje tam bardzo dużo opadów deszczowych.
Fauna.Lasy deszczowe cechują się bogactwem gatunków zwierząt. Spośród ssaków występują tu np. małpy, także człekokształtne (na Madagaskarze małpiatki), hipopotamy, bawoły, okapi. Część zwierząt wykazuje przystosowanie do życia w gęstwinach leśnych, np. zmniejszenie rozmiaru ciała (słoń afrykański leśny).W lasach deszczowych żyje zadziwiająco dużo gatunków zwierząt, szczególnie bezkręgowców. Większość z nich nie żyje wśród runa, lecz w koronach drzew, gdzie pokarm występuje w największej obfitości. Ponadto wiele kręgowców prowadzi nocny tryb życia i dzień spędza w ukryciu. Innym powodem spotykania zwierząt w dolnych strefach czasu jest to, że zwierzęta tu występujące są maskująco ubarwione. W przeciwieństwie do nich papugi, tukany i motyle, które przebywają wysoko, maja jaskrawe ubarwienie o wyrazistym rysunku. Wiele gatunków ssaków posiada dobrze rozwinięte i chwytne ogony, które spełniają funkcję piątej kończyny. Te cechy umożliwiają sprawne poruszanie się wśród gałęzi. wśród ssaków wilgotnych puszcz równikowych jest wiele gatunków małp. Należą do nich gibony, które zwisają na swych kończynach przednich, mogą z zaskakującą prędkością przemieszczać się między drzewami. Większe i cięższe ssaki naczelne, takie jak szympansy, goryle i orangutany, większość czasu spędzają na ziemi. Innymi ssakami dolnych partii lasu są na przykład rzadkie, spokrewnione z żyrafami okapi, żerujące w strefie podszytu w lasach środkowej Afryki, oraz gryzonie takie jak aguti i paka z Ameryki Południowej.
Amazońskie puszcze tropikalne wypełnione są różnymi gatunkami bajecznie kolorowych ptaków, o charakterystycznym skrzeczącym głosie, Znajdują się wśród nich okazy z długimi, kolorowymi dziobami Niektóre żyją samotnie, podczas gdy inne gnieżdżą się w wielkich koloniach na moczarach i biegach wodnych. Bujna roślinność zapewnia im syty pokarm. Znajduje się tutaj także wiele gatunków ptaków drapieżnych. I tak na przykład przepiękna Harpia koszącym lotem urozmaiconymi przedziwnymi figurami wykonywanymi w powietrzu rzuca się nagle na swoje lupy - leniwce, małpy i inne ssaki żyjące na drzewach.
cyrylek12