·
Ekologia i ochrona środowiska
Działania związane z ochroną środowiska stały się obecnie bardzo popularne i modne zarazem, co doprowadziło do powstania nowej subkultury, manifestowanej głównie przez ludzi wykształconych. Są to ludzie świadomi tego, jak popularne jest bycie przyjaznym dla środowiska i są dumni ze swojego nawyku kupowania produktów ekologicznych oraz korzystania ze źródeł energii odnawialnej.
Niektórzy uważają, że ta grupa ludzi kupuje produkty ekologiczne, przyjazne dla środowiska nie opowiadając się przy tym za żadnymi ideałami grup ekologicznych. Produkty odnawialne i ekologiczne są często droższe, więc kupowanie ich stało się wyznacznikiem zamożności, a nawet pewnego rodzaju snobizmu.
Uważa się, że ten nowy trend nie skupia się na ważnych problemach, które „prawdziwi” działacze mają nadzieję rozwiązać. Jednak zamożni konsumenci poprzez nabywanie produktów odnawialnych promują ekologię, co w konsekwencji wpłynie pozytywnie na ochronę środowiska naturalnego.
Słyszymy dziś często w środkach masowego przekazu o problemach związanych z ochroną środowiska i ekologii. Niestety słowa ekologia i ekologiczny są obecnie nadużywane. Czy to tylko moda, czy konieczność? Zapewne jedno i drugie. Często stosuje się pojęcie produkt ekologiczny w hasłach reklamowych dla uzyskania większego popytu na dany towar, jednak często hasło to mija się z prawdą. Moda np. na papierowe torebki zamiast plastykowych reklamówek jest ekologiczna i przyjazna środowisku, ale stała się też dochodowa dla sprzedawców w sieciach handlowych. Natomiast całkowite wycofanie „foliówek” z rynku byłoby posunięciem czysto ekologicznym i przyjaznym dla środowiska.
Musimy zdawać sobie sprawę z konieczności ochrony poszczególnych komponentów środowiska, tj. powietrza, wody i gleby, obowiązku zmniejszania odpadów i poszukiwania bezpiecznych dla środowiska sposobów uzyskiwania energii, konieczności stosowania technologii mało- i bezodpadowych, oszczędnego korzystania z zasobów surowcowych i zasobów biosfery, a także racjonalnego używania substancji chemicznych w każdej sferze życia społeczno-gospodarczego.
Jesteśmy częścią przyrody, a niszcząc ją, lekceważąc jej prawa - niszczymy samych siebie. Stąd też ważne jest, kiedy i w jaki sposób należy kształtować świadomość ekologiczną człowieka, zwłaszcza młodego? Wszyscy wskazują na szkołę i jest to niewątpliwie prawda. Celem sozologicznego kształcenia młodego człowieka powinno być nie tylko zapewnienie uczniom odpowiedniego zasobu wiadomości, lecz również ukształtowanie umiejętności i postaw warunkujących podejmowanie skutecznych działań wobec pojawiających się dla środowiska zagrożeń.
Ochrona środowiska jest powiązana w znacznej części z gospodarką. Tworząc nowe oczyszczalnie ścieków, gospodarstwa ekologiczne i wprowadzając np. „bio” dodatki do paliwa pomagamy gospodarce. W ten sposób otrzymujemy kolejne miejsca pracy. Czyli ekologia i ochrona środowiska jest nie tylko koniecznością i modą - jest też opłacalna.
Ekologia jest też koniecznością, ponieważ gdyby człowiek nie zaczął interesować się ekologią odpowiednio wcześnie, być może już dziś dużo gatunków zwierząt i roślin można by tylko wpisać do „czarnej księgi”. Zanieczyszczone środowisko szkodzi człowiekowi, choroby układu oddechowego spowodowane nadmierną ilością pyłów i gazów w szybkim tempie mogą zabić tysiące osób. Dlatego też ekologia i ochrona środowiska stają się koniecznością.
Z drugiej jednak strony budując elektrownie wodne czy wiatraki zmieniamy wygląd krajobrazu. Zmieniamy bieg rzek dla uzyskania energii, a tym samym ingerujemy w prawa, którymi rządzi się natura. Wody chłodzące turbiny mają wyższą temperaturę, niż rzeka miała zanim wybudowano elektrownię. To samo można powiedzieć o wiatrakach. Pracujące „łopaty” turbiny wiatrowej zwiększają temperaturę nawet o 3oC i zwiększają prędkość wiatru o około 2m/s. Mimo to jest to bardziej przyjazne środowisku, niż elektrownie konwencjonalne. Coraz częściej kolektory słoneczne stosuje się by „być na topie”, czyli ekologia jest też modą.
Modę na ekologię obrazują, np. gospodarstwa ekologiczne. Rolnictwo ekologiczne to gospodarowanie przyjazne środowisku, produkcja „zdrowej” żywności oraz pielęgnacja krajobrazu rolniczego. Niedozwolone jest stosowanie sztucznych regulatorów wzrostu i innych substancji wpływających na wegetację i rozwój roślin. Żywność produkowana w tych gospodarstwach jest o wiele droższa, ale na pewno jest dużo zdrowsza, gdyż nie stosuje się żadnego rodzaju substancji ochrony roślin, które wykorzystuje się w konwencjonalnych gospodarstwach.
Nie można stwierdzić czy jest to moda czy konieczność, ponieważ argumenty nie dają jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Według większości osób jest to jedno i drugie. Każdy z nas chroniąc środowisko jest „modnym” i przyczynia się do zachowania tego, co zastaliśmy, czyli zielonych lasów, pięknych jezior i gór dla dalszych pokoleń.
Działaniom proekologicznym i prośrodowiskowym sprzyjają np. opracowane Programy Środowiskowe. Są to programy ochrony środowiska, programy zrównoważonego rozwoju, plany gospodarki odpadami i inne sektorowe dokumenty poruszające zagadnienia ochrony środowiska.
Do ich opracowania wykorzystuje się dane zebrane z instytucji ochrony środowiska, ankietyzacji zakładów, urzędów administracji samorządowej i rządowej oraz z konsultacji społecznych.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. „Prawo ochrony środowiska” (Dz. U. 2001. 62 poz. 627 z późniejszymi zmianami) nakłada na zarządy samorządów lokalnych obowiązek opracowania programów ochrony środowiska, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa. Programy Ochrony Środowiska są oparte na założeniach zawartych w takich dokumentach, jak:
· Ustawa „Prawo ochrony środowiska” z dnia 27 kwietnia 2001 r.,
· „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007 – 2010”,
· „Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym”.
Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku (DZ.U. 2001. 62 poz. 628.) wprowadza obowiązek opracowania planów gospodarki odpadami dla jednostek samorządów lokalnych zgodne z obowiązującymi w tym zakresie w Polsce aktami prawnymi, tj.:
· Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r.,
· Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami,
· Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami,
· Polityką ekologiczną państwa.
Ponadto opracowuje się również inne programy sektorowe np. ochrony środowiska przed hałasem, ochrony powietrza itd. zgodnie z zaleceniami i wytycznymi Ministerstwa Środowiska.
Ustawa „Prawo ochrony środowiska” z 27 kwietnia 2001 roku określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, a w szczególności:
1. Zasady ustalania:
· Warunków ochrony zasobów środowiska,
· Warunków wprowadzania substancji lub energii do środowiska,
· Kosztów korzystania ze środowiska (np. opłaty środowiskowe).
2. Obowiązki organów administracji.
3. Odpowiedzialność i sankcje.
USTAWA O ODPADACH z dnia 27 kwietnia 2001 r. określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.
Ochrona środowiska obejmuje działania w zakresie:
1. Ochrony wrażliwych kompleksów przyrodniczych - poprzez inwentaryzację istniejących zasobów biologicznych, wdrażanie systemów ich monitorowania, dokonywanie restytucji terenów zniszczonych, wdrażanie procedur ochronnych zgodnych z przyjętymi normami krajowymi i umowami międzynarodowymi.
2. Ochrona jakości powietrza - poprzez redukowanie zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery przez wszystkie działy gospodarki (przemysł, komunikację, rolnictwo, turystykę itp.). Propagowanie korzystania z „czystych” źródeł energii oraz prowadzenie monitoringu jakości powietrza.
3. Ochrona jakości wód – polega na zachowaniu cennych obszarów wodnych, podmokłych i wilgotnych, ograniczaniu poboru wody w gospodarce (przemysł i gospodarka komunalna, sektor turystyczny), a z drugiej strony redukować zrzuty zanieczyszczeń pochodzących z gospodarki. Gospodarka powinna bazować na właściwej technologii w skali obszaru i w skali lokalnej Szczególną uwagę należy poświęcać jakości otwartych wód dla celów spożywczych i rekreacji.
4. Ochrona przed hałasem - pochodzącym z transportu drogowego, lotniczego (w tym wojskowego), kolejowego, morskiego.
5. Zachowanie źródeł energii - zmniejszanie zużycia nieodnawialnych źródeł energii w sektorach gospodarki, rolnictwa i turystyki, które powinno być połączone z promocją źródeł odnawialnych.
6. Przetwarzanie, redukcja i recykling odpadów - gospodarka powinna się opierać o „Program gospodarowania odpadami” w granicach danego obszaru. Pomocne są okresowe kampanie propagandowe na rzec niezaśmiecania lasów i łąk, usuwania dzikich wysypisk, miejscowego przetwarzania odpadów.
7. Kontrola użytkowania ziemi i zarządzania krajobrazem - na bazie precyzyjnego planowania osadnictwa należy dążyć do zachowywania terenów otwartych, tradycyjnych rolnych, naturalnych. Pozwoli to na utrzymanie typowych cech krajobrazu (ukrywanie w terenie ciągów energetycznych, kanalizacyjnych, wodnych etc., krajobrazowe kompozycje projektowania dróg, wiaduktów etc., oraz wprowadzanie lokalnych gatunków roślin do kształtowania krajobrazu.
8. Zachowanie wartości dziedzictwa architektonicznego i tradycyjnej zabudowy oraz wartości spuścizny lokalnej
Typowe i tradycyjne fragmenty zabudowy powinny być konserwowane i utrzymywane jako tereny publiczne, a spuścizna architektoniczna powinna stanowić podstawę rozwoju specyficznego kierunku np. turystyki (specjalny charakter zakwaterowania, muzea, tradycyjna zabudowa etc.). Podstawą działania powinno być zachęcanie mieszkańców do zachowania ich własnej kul...
kacperekb2005