Kalendarz rozwoju dziecka - rozwój fizyczny.doc

Rozwój Fizyczny ( tydzień 1 )

Twoje dziecko jest wreszcie na świecie. Pewnie patrzysz na niego z niedowierzaniem i ogromnym lękiem, bo jest takie malutkie i delikatne, że aż boisz się je wziąć na ręce. Ale nie martw się. Już za kilka dni doskonale będziesz się z nim obchodzić i bez trudu rozpoznasz, czego potrzebuje.
Twój maluszek ma pewnie lekko zniekształconą porodem główkę, opuchnięte powieki, mocno zaróżowioną, pomarszczoną skórę. Mogą na niej występować liczne krwiaczki (zwłaszcza na policzkach i na powiekach), wynikłe z przeciskania się przez kanał rodny. Niektóre noworodki mają na twarzy zaskórniaki - skutek niedojrzałej pracy gruczołów łojowych. Dzieci mogą też mieć po porodzie opuchnięte brodawki piersiowe, co jest wynikiem działania hormonów matki jeszcze w czasie ciąży. Wiele maluszków ma całe ciałko (nawet małżowiny uszne) okryte delikatnymi włoskami, zwanymi lanugo. Nie martw się, wszystkie te objawy wkrótce znikną. Na główce dziecka znajdują się dwa miękkie miejsca, tzw. ciemiączka, które z czasem zarastają.
Jego wzrok jest jeszcze słabo rozwinięty: noworodki widzą czarno-biało i nieostro. Ruchy gałek ocznych nie są skoordynowane, więc może się wydawać, że maluszek ma zeza. Potrafi na chwilę zatrzymać wzrok na Twojej twarzy, gdy się nad nim nachylisz: najlepiej widzi z odległości ok. 20-30 cm. Twój maluch może w drugim, trzecim dniu życia ubyć na wadze, ale to normalny proces, spowodowany wydalaniem nadmiaru płynów. Około dziesiątego dnia życia waga dziecka wyrówna się i zacznie się z

Edyta Błotnicka

Źródła:
Penny Warner „Dziecko. Rozwój w pierwszym roku życia tydzień po tygodniu”
Joanna Wilkońska „Pierwszy rok życia dziecka. Poradnik dzień po dniu”

Tydzień 2

Twoje dziecko przyszło na świat z pewnymi bezwarunkowymi odruchami, które możesz u niego sprowokować. Są one charakterystyczne tylko dla tego okresu; większość z nich zanika pod koniec czwartego miesiąca życia. Oto podstawowe z nich:
1. Odruch Moro: przestraszone hałasem lub nagłym ruchem dziecko gwałtownie rozprostowuje rączki i nóżki, jakby się chciało czegoś uchwycić, a następnie przyciska mocno rączki do siebie, zaciskając przy tym piąstki, jakby chciało kogoś objąć.
2. Odruch chwytny: kiedy podasz dziecku swój kciuk lub wsadzisz mu coś do rączki, natychmiast zaciśnie palce z taką siłą, że jesteś w stanie unieść dziecko do góry.
3. Odruch Babińskiego: kiedy połaskoczesz dziecko po podeszwie stopy, małe palce zegną się do środka natomiast duży palec wygnie się do góry.
4. Odruch Rootinga: kiedy delikatnie muśniesz dziecko w policzek zobaczysz jak delikatnie odwraca główkę w tę stronę i otwiera buzię, gotowe do ssania.
5. Odruch kroczenia: podtrzymując dziecko w pozycji pionowej pod paszkami w taki sposób, by stópkami dotykało ziemi zobaczysz jak stawia krok za krokiem jakby chodziło
W drugim tygodniu życia możesz zauważyć, że dziecko zaczyna przeciągać się podczas snu lub po obudzeniu, co może stanowić ciekawe przedstawienie...
Rady dla rodziców:
Aby nie narażać dziecka na stresy, przemawiaj do niego łagodnie, podnoś i kładź delikatnie, nie narażaj na gwałtowne ruchy czy hałasy.
Edyta Błotnicka

Tydzień 3

Dziecko słyszy już w łonie matki, ale ponieważ po urodzeniu jego przewody słuchowe są wypełnione cieczą płodową, reaguje początkowo tylko na głośne dźwięki. Dopiero w drugim, trzecim tygodniu zaczyna słyszeć dźwięki o średniej i słabej sile. Próbę słuchu możesz przeprowadzić wtedy, gdy dziecko krzyczy. Spróbuj w tym czasie zadzwonić dzwoneczkiem lub potrząsnąć grzechotką: maluszek zamilknie i zacznie nasłuchiwać. Maluch zaczyna także rozpoznawać głos mamy i woli go od innych. Wzrok dziecka nadal się rozwija: u malucha pojawia się zbieżność gałek ocznych. Noworodek zaczyna zatrzymywać wzrok na jakimś błyszczącym lub barwnym przedmiocie przez krótki okres czasu (kilkanaście sekund) wstrzymując jednocześnie inne aktywności. Między trzecim a szóstym tygodniem pojawiają się próby podnoszenia głowy w pozycji na brzuszku. Dziecko jednak nie potrafi jeszcze utrzymać główki, tylko od czasu do czasu podnosi ją na moment tuż nad posłaniem lub obraca na bok. U maluszka wykształca się także tzw. odruch warunkowy ssania: już wzięcie na ręce powoduje, że dziecko się uspokaja i wykonuje niecierpliwe ruchy głową, jakby szukając piersi (odruch ten utrzymuje się do około trzecuego miesiąca życia).
Rady dla rodziców:
Twoje dziecko ma teraz szczególnie wyostrzony zmysł dotyku. Możesz to wykorzystać, robiąc mu delikatne masaże. Połóż malucha na kocyku, posmaruj ręce oliwką (taka jakiej używa maluch lub innym kremem dla dzieci). Teraz delikatnie masuj, zaczynając od ramion, poprzez tułów aż po nóżki i stópki. Następnie przekręć na brzuszek i wymasuj plecki.

Tydzień 4

Postępy, jakie poczyniło Twoje dziecko przez pierwszy miesiąc życia, są ogromne. Jego wygląd znacznie się zmienił od pierwszego dnia po porodzie. Główka stała się kształtna, zniknęły obrzęki i zaczerwienienia. Maluchowi przybyło ok. 700 gram oraz 2 cm wzrostu. Na pewno zauważysz też postęp w rozwoju psychoruchowym. Maluszek skupia wzrok na Twojej twarzy, czasem próbuje świadomie się do Ciebie uśmiechnąć. Choć Twoje dziecko nadal przesypia większą część dnia, jednak w porównaniu z pierwszymi dniami długość okresów czuwania się wydłuża. Okresy takie powtarzają się kilka razy w ciągu dnia i trwają średnio od 30 do 60 min. Pod koniec pierwszego miesiąca Twoje dziecko powinno podnieść na krótko głowę, leżąc w pozycji na brzuchu (niektóre dzieci potrafią ją utrzymać przez jedną, dwie minuty). Powinno też zareagować na ostry dźwięk np. dzwonka płaczem, wstrząśnięciem ciała lub uciszeniem się. Maluch zaczyna odkrywać swoje ciało, a zwłaszcza rączki, kiedy stara się nimi poruszać. Bardzo chętnie wkłada je do buzi.
Po ukończeniu czterech tygodni życia, dzieci karmione piersią mogą oddawać stolec nawet raz na dwa dni i jeśli nie towarzyszy temu znaczny wysiłek lub dyskomfort, jest to sytuacja jak najbardziej normalna.
Rady dla rodziców
Okres czuwania to dokonała okazja do zabawy. Możesz spróbować bawić się z dzieckiem w „a kuku”, chowając i odsłaniając twarz za pieluszką lub przysłaniając oczy dłońmi.

Tydzień 5

Twoje dziecko wkracza w drugi miesiąc życia. Powoli przestaje być noworodkiem i zyskuje miano niemowlęcia. Umie już prawdopodobnie podnieść na krótki okres główkę (o ok. 3-4 cm), leżąc na płaskiej powierzchni w pozycji na brzuszku. Potrafi także obracać ją na boki, szukając dogodnej pozycji do leżenia. Nie martw się jednak, gdy główka gwałtownie opadnie. Mięśnie nie są jeszcze na tyle silne, by ją utrzymać. W piątym tygodniu następuje dalszy rozwój koordynacji wzrokowej, zwłaszcza tzw. fiksacji: maluszek coraz chętniej i na dłużej będzie zatrzymywał wzrok na Twojej twarzy lub interesującym go obiekcie. Choć siatkówka oka, która odpowiada za widzenie barw, będzie się rozwijać jeszcze do około szóstego miesiąca życia, dziecko coraz częściej zwraca uwagę na kolorowe przedmioty – zwłaszcza te o zdecydowanych barwach (szczególnie żółte, czerwone, niebieskie i zielone). Kiedy maluszek zobaczy coś, co mu się spodoba, może wyrażać swoje zainteresowanie całym sobą: machać energicznie rączkami, nóżkami, wiercić się a nawet wyciągać rączkę w kierunku interesującego przedmiotu (choć jeszcze nie potrafi go uchwycić). Dla niego może na chwilę przerwać ssanie piersi lub butelki. Kiedy włożysz mu do rączki grzechotkę, będzie w stanie ją utrzymać przez kilka sekund, a pod koniec piątego tygodnia nawet nią wymachiwać.
Rada dla rodziców:
Dobrze jest umożliwić dziecku trening główki. Podczas ćwiczenia maluch powinien leżeć na twardym posłaniu (nie na poduszce) z rączkami ułożonymi pod klatka piersiową. Ważne, aby nie urządzać takiego treningu po karmieniu ani nie zostawiać dziecka w takiej pozycji samego!

Tydzień 6

Maluszek zaczyna ćwiczyć mięśnie szyi, karku i tułowia. Coraz częściej i na dłużej (w pozycji na brzuszku) unosi główkę na 3-4 cm. Wraz z główką lub na przemian podnosi także nóżki. U dziecka rozwija się też zdolność utrzymania głowy samodzielnie w pozycji pionowej ale jeszcze sporo czasu minie zanim będzie mogło siedzieć, nawet z podparciem.
Koordynacja wzrokowa nadal się rozwija: Twój szkrab widzi już z większej, o kilkanaście centymetrów, odległości i potrafi dłużej skupić wzrok na jednym przedmiocie. Zaczyna także śledzić przedmioty poruszające się po łuku w jego polu widzenia. Mózg dziecka powoli doskonali też widzenie obuoczne.
Nadszedł czas na podanie maluchowi drugiej dawki szczepionki przeciwko WZW typu B oraz podanie domięśniowo pierwszej dawki szczepionki na błonicę, tężec i krztusiec (DTP).
Rady dla rodziców:
Aby stymulować rozwój koordynacji wzrokowej, umieść kolorowy przedmiot w odległości ok. 30 cm od twarzy dziecka i powoli zataczaj nim kręgi obserwując, czy dziecko podąża za nim wzrokiem. Nie przejmuj się jeśli jeszcze nie potrafi wykonać oczami pełnego kręgu.
Jeśli chcesz nosić dziecko w nosidle, zawieś je z przodu: póki maluch nie skończy dwóch miesięcy, nie powinno się go nosić na plecach.

Tydzień 7

Twoje dziecko w ciągu dnia jest coraz bardziej ożywione, a odstępy miedzy drzemkami zwiększają się. Jednak maluch może też spać dłużej za każdym razem, kiedy zaśnie. Maluszek już wkrótce będzie zasypiał o określonych porach: zwykle na krócej dwa, trzy razy w ciągu dnia, a potem na dłużej w nocy (może przesypiać jednym ciągiem nawet od pięciu do sześciu godzin – choć oczywiście nie jest to reguła). Łącznie przesypia około 15-18 godzin w ciągu doby
W drugim miesiącu życia rośnie apetyt dziecka. Lekarze nazywają to skokiem rozwojowym. Maluszek może domagać się karmienia częściej niż w pierwszym miesiącu: nawet częściej niż co godzinę. W ciągu kilkunastu najbliższych dni ustali się zapewne nowy rytm karmień, prawdopodobnie około ośmiu, dziewięciu razy na dobę.
Niemowlak jeszcze zachowuje we śnie płodowe ułożenie rączek (zgięte w łokciach i ułożone pod brodą). Natomiast w okresie czuwania jego rączki są już całkiem swobodne. Dziecko porusza nimi lub po prostu układa wzdłuż tułowia. Jeśli pokażesz mu jakąś zabawkę, może próbować po nią sięgnąć, choć jeszcze nie umie jej uchwycić z powodu zaciśniętych piąstek.
Rady dla rodziców:
Musisz dzielnie przetrwać okres zwiększonego apetytu malca. Nie rezygnuj z karmienia piersią nawet jeśli wydaje Ci się, że maluch się nie najada. Jeśli tylko prawidłowo przybiera na wadze i moczy około sześciu pieluch na dobę, nie ma powodu do niepokoju. Pamiętaj też, że jego układ pokarmowy dojrzewa, może robić teraz mniej kupek niż do tej pory.
W łóżeczku malucha i w jego wózeczku możesz zawiesić sznurek z huśtającymi się zabawkami (są w sklepach gotowe grzechotki-zabawki). Zobaczysz z jaka radością maluch będzie uderzał rączkami w zabawki, wydając przy tym ciche dźwięki zadowolenia.

Tydzień 8

Maluch doskonali ruchy głowy. Gdy usłyszy jakiś dźwięk (najczęściej znajomy głos), będzie próbować obrócić ją w tym kierunku. Jedne dzieci zwracają głowę natychmiast, inne robią to powoli, jeszcze inne reagują dopiero po kilkakrotnym usłyszeniu dźwięku. Dziecko doskonali także utrzymywanie głowy w położeniu pionowym, choć główka jeszcze może chwiać się na boki i trzeba ja podtrzymywać. Pod koniec drugiego miesiąca życia maluch w pozycji na brzuszku zwykle potrafi unieść głowę pod katem 45 st. od podłoża i obserwować przedmiot poruszający się po łuku w odległości ok. 15 cm od twarzy. Dziecko często wyciąga rączki w kierunki interesującego go przedmiotu (choć jeszcze nie potrafi go chwycić). Maluszek zaczyna też wkładać do buzi swoje rączki: już nie jest to przypadkowy odruch, lecz celowe działanie. W ten sposób maluch także poznaje świat. Już wkrótce zacznie wkładać do buzi wszystko, co tylko wpadnie mu w ręce.
Dziecko już zaczyna prostować rączki we śnie.
Rady dla rodziców:
Jak najczęściej kładź malucha na brzuszku, umożliwiając mu trening główki. Możesz położyć się z nim na podłodze, inicjując rozmowę „w cztery oczy” . Gdy dziecko uniesie się do góry, by Cię widzieć, zacznij odchylać głowę do tyłu i obserwuj, jak maluch próbuje Cię naśladować. Wkładaj dziecku do rączek różne zabawki, grzechotki, gryzaczki (zwłaszcza te, które łatwo jest potem umyć).

Tydzień 9

Po ukończeniu dwóch miesięcy Twoje dziecko bardzo różni się od noworodka, którego przywiozłaś ze szpitala. W porównaniu do poprzedniego miesiąca Twój maluch jest cięższy o 700-800 gramów i urósł o około 1 cm. Skóra nie jest już taka cienka i różowa jak po urodzeniu. Jego proporcje nieco się zmieniły, nóżki się wydłużyły, poszerzyła klatka piersiowa, przez co główka już nie wydaje się większa od tułowia. U Twojego malucha powinno już zarosnąć tylne ciemiączko. Przy podciąganiu za rączki do pozycji siedzącej maluch stara się utrzymać głowę. Pamiętaj jednak, że mięśnie dziecka są jeszcze bardzo słabe i pod żadnym pozorem nie próbuj go sadzać. Poza tym, maluch wykazuje dużą swobodę ruchu w pozycji leżącej. Uczy się kontrolować swoje mięśnie: kiedy włożysz mu do rączki zabawkę, z łatwością nią potrząsa, obserwuje i wkłada do buzi. Lubi uderzać w wiszące nad łóżeczkiem czy w wózeczku zabawki. Niektóre maluchy już mogą próbować się obracać (turlać) z plecków na brzuszek: lepiej więc nie zostawiać ani na chwilę dziecka samego na przewijaku, tapczanie, czy jakimkolwiek niezabezpieczonym barierkami podwyższeniu...
Niemowlę potrafi zatrzymać wzrok na przedmiotach, znajdujących się o klika lub kilkanaście centymetrów przed nim, jak i tych oddalonych o około trzy metry.
Rady dla rodziców:
Pamiętaj, że przednie ciemiączko zarasta wolniej i może zamknąć się dopiero ok. 18 miesiąca życia. Do tego czasu główka podatna jest na deformacje. Dlatego tak ważne jest, by maluchowi często zmieniać pozycję ciała: kłaść na brzuszku, a kiedy będzie już pora, sadzać.

Tydzień 10

Możesz spróbować trzymając malca pod pachy, ustawić go na nogach. Dziecko postawione na nóżkach i podtrzymywane potrafi dosyć mocno podpierać się nogami nie zginając ich w kolanach ale w stawach biodrowych. W tej nowej pozycji maluch czuje się dosyć swobodnie, stając to na jednej, to na drugiej nóżce, jakby przytupywało, lub prężąc obie jednocześnie.
Ruchy głową są na tyle opanowane, że zarówno w pozycji na brzuszku jak i na plecach może ruszać swobodnie główką, skierowując ja w stronę, gdzie coś ciekawego się dzieje.
Twoje dziecko nadal ćwiczy sięganie, chwytanie zaś powoli przestaje być odruchem. Gdy dziecku uda się dotknąć rzeczy, po którą sięgało, uchwyci ją i spróbuje włożyć do buzi. Wraz z rozwojem percepcji wzrokowej maluch widzi przedmioty, których wcześniej nie zauważał. Zdobywa też poczucie głębi i zaczyna dostrzegać, że świat jest trójwymiarowy.
Rady dla rodziców:
Ponieważ mięśnie tułowia są jeszcze słabe należy pamiętać, by sadzać dziecko na krótko i z umiarem, by nie doprowadzić do zniekształcenia kręgosłupa.
Zapewnij dziecku wiele kolorowych, łatwych do trzymania zabawek, powieś je przy łóżeczku, umieść koło malucha, by mógł ćwiczyć sięganie i chwytanie.

Tydzień 11

Dziecko potrafi już utrzymać sztywno główkę przez krótkie okresy czasu. Maluch przez najbliższe tygodnie będzie ćwiczył też sztukę przewracania się z plecków na boki. Można wyróżnić dwa sposoby w jaki dzieci próbują przewrócić się w stronę upatrzonej zabawki: maluch wyciąga rączkę w kierunku przedmiotu, zgina nóżki w kolanach i unosi je do góry. Potem w zamaszystym ruchu przewraca górną część tułowia na bok, a następnie podpiera się nóżkami i przewraca również dolną część. Gdy mu się to udaje – nóżki przesuwa do przodu i w ten sposób stabilizuje pozycję ciała. Inny sposób to robienie tzw. mostka. Maluch opiera się na głowie i stopach, sięgając do przedmiotu ręką. Z takiej pozycji już z łatwością obraca się na bok za pomocą odbicia się nóżkami. Od momentu, kiedy ten wyczyn uda mu się po raz pierwszy, rozpoczyna się w życiu dziecka okres... siniaków i guzów. Ale czy ktoś widział normalnie rozwijającego się malucha bez choćby jednego guza na głowie?
Maluszek coraz częściej bawi się swoimi rękami. Składa dłonie razem, splata palce, trzyma rączkę w rączce.
Rady dla rodziców:
Aby pobudzić dziecko do przewracania się ułóż mu w łóżeczku zabawki z boku tak, by nie mogło ich dosięgnąć z pozycji na pleckach.
Edyta Błonicka

Tydzień 12

Twój maluszek pod koniec trzeciego miesiąca życia w pozycji pionowej na rękach trzyma główkę mocno co najmniej przez jedną minutę, nie opuszczając jej. Dziecko cieszy się z oglądania świata z tej perspektywy, o wiele bardziej interesującej niż z pozycji leżącej, w związku z czym chętnie ćwiczy dźwiganie wciąż jeszcze trochę ciężkiej główki. Za to w pozycji na brzuszku dziecko podnosi główkę bardzo wysoko i zaczyna się podnosić na łokciach. Jest to wstęp do przyszłego, skomplikowanego ruchu pełzania.
Do tej pory dziecko jakby nie zauważało swoich rąk, nawet kiedy znalazły się w polu jego widzenia, a teraz trzyma je przed oczami od kilku do kilkunastu minut i z uwagą śledzi ich ruchy. Wydaje się, że są one dla niego bardziej interesujące niż najpiękniejsza zabawka.
U dziecka można zauważyć coś, co w fachowej terminologii nazywa się natężoną reakcją orientacyjną. Maluch w odpowiedzi na jakiś interesujący dla niego bodziec skierowuje oczy w tę stronę z równoczesnym otwarciem ust i zahamowaniem innych ruchów. Wygląda to bardzo pociesznie. W tym samym czasie może pojawić się podobna, choć bardziej negatywna reakcja strachu. Od reakcji orientacyjnej różni się wyciągnięciem ust w dół (w tzw. podkówkę) i wstrzymaniem oddechu, ale zwykle nie kończy się płaczem.
Rady dla rodziców:
Staraj się jak najczęściej pokazywać maluchowi świat z pozycji pionowej. Oglądajcie mieszkanie, to, co dzieje się za oknem. Na spacerze wyciągnij dziecko z wózeczka, posadź sobie na kolanach aby spoglądało na otaczającą je przyrodę i ludzi. To dla malucha naprawdę fascynujące zajęcie.

Tydzień 13

Twój maluszek staje się z dnia na dzień dojrzalszym niemowlakiem z nowymi umiejętnościami. Zaczyna powoli odkrywać, że jest małym człowiekiem. Lubi oglądać swoje rączki, zaczyna dotykać nimi główki. Reakcja ta różni się od zwykłego drapania po głowie, które mogło wystąpić drugim miesiącu życia, a wywołane było podrażnieniem skóry. Równocześnie z macaniem i chwytaniem własnego ciała, rozwija się reakcja dotykania i chwytania przedmiotów. Ponieważ najłatwiej dostępnym dla dziecka przedmiotem jest kołderka lub kocyk, to na nich skupiają się pierwsze ćwiczenia rączek. Zauważysz, że dziecko w pewnym momencie dotyka kołderki i odruchowo zaciska na niej dłonie, nie patrząc w tym kierunku. Reakcja ta zapoczątkowuje okres poznawania przedmiotów rączkami. Twój maluszek z wielkim zainteresowaniem będzie oglądać każdą zabawkę, która pojawi się w jego zasięgu. Najłatwiej zauważa przedmioty znajdujące się nad jego klatką piersiową. Rośnie również siła ramiona dziecka. Niemowlę lubi wymachiwać nimi w górę i w dół.
Rady dla rodziców:
Postaraj się umożliwić dziecku swobodę ruchów: jeśli to możliwe, jest lato lub w pokoju (łazience) jest ciepło, daj maluchowi cieszyć się nieskrępowaną ubrankiem swobodą...

Tydzień 14

W tym wieku maluch powinien już swobodnie podnosić głowę w pozycji na brzuchu. W połowie czwartego miesiąca można spróbować postawić malucha na nóżki z pozycji leżącej, delikatnie ciągnąc je za rączki. Do tej pory dziecko zginało nóżki w kolanach, obecnie trzyma je prosto i sztywno. Również podtrzymywane pod paszki i postawione pionowo początkowo ugina nóżki w kolanach, ale gdy tylko poczuje twarde podłoże, natychmiast je prostuje.
Do tej pory ułożone do karmienia dziecko szukało nerwowo piersi mamy, kręcąc główka na wszystkie strony. Teraz to się zmienia. Możesz u swojej pociechy zaobserwować nową ciekawą reakcję. Gdy szykujesz malucha do karmienia, bezbłędnie zwraca główkę w kierunku piersi, nie szukając jej na oślep. Także inaczej zachowuje się podczas karmienia. Często dotyka Twojej piersi lub bawi się swoimi rękami podczas ssania.
Pewnie zauważyłaś, że zajętego ssaniem malucha nic nie było w stanie oderwać od piersi. Teraz dziecko potrafi przerwać ssanie, gdy zaspokoi pierwszy głód, lub gdy ktoś pokaże mu na przykład kolorową zabawkę. Jeśli jeszcze nie najadło się do syta, po chwili powróci do ssania.
Rady dla rodziców:
Staraj się jak najczęściej zmieniać położenie malucha: przewracać z pleców na brzuch, sadzać w foteliku, na kolanach, brać na ręce, nosić po pokoju, stawiać nóżkami na twardym podłożu. Uważajcie z podrzucaniem malucha: poczekajcie z takimi zabawami, aż dziecko będzie starsze.

Edyta Błotnicka

Tydzień 15

Między piętnastym a siedemnastym tygodniem życia u malucha pojawiają się dwie nowe umiejętności. Przede wszystkim dziecko potrafi chwycić w dłoń dotykany przez siebie wcześniej przedmiot. Po uchwyceniu go maluszek potrafi utrzymać go w ręku przez kilka lub kilkanaście sekund, nawet gdy osoba podająca wypuści przedmiot z dłoni.
Pierwsze chwyty dziecka są jeszcze bardzo nieudolne. Maluch rozkłada szeroko palce i trzyma zabawkę niezdarnie. Nie przeszkadza mu nawet podwinięty mały palec lub kciuk wsadzony w otwór razem z palcem wskazującym. Dziecko chwyta przedmioty tak zwanym chwytem małpim, który charakteryzuje się przypadkowym ułożeniem dłoni na przedmiocie, bez przeciwstawiania wielkiego palca pozostałym.
Jak możesz zaobserwować, ruchy rączek malucha, choć jeszcze mało precyzyjne, są coraz bardziej celowe. Pod koniec czwartego miesiąca Twój maluch będzie potrafił już sam się podrapać, gdy zaswędzi go nosek lub czoło.
Niektóre maluchy w tym wieku, gdy są w dobrym nastroju, wykonują niezwykłe ćwiczenia, zwane mostkiem. Dziecko położone na plecach wygina kręgosłup do góry, opierając się z jednej strony na pośladkach lub na stopach a z drugiej na łopatkach lub na głowie. Unosi przy tym wysoko biodra, i obserwuje świat za sobą.
Rady dla rodziców:
Postaraj się wkładać maluszkowi do rączki przedmioty, które łatwo mu będzie uchwycić. Spróbuj coś pokazać nad jego głową, stojąc za nim z tyłu. Zobaczysz, jak błyskawicznie wygnie ciało w łuk i będzie spoglądać na Ciebie radośnie „do góry nogami”.

Edyta Błotnicka

Tydzień 16

Pod koniec czwartego miesiąca maluch zwykle podwaja wagę urodzeniową. Przez ten miesiąc urósł ok. 2 cm. Leżąc na brzuszku utrzymuje nogi proste lub trzyma je lekko zgięte. Wiele dzieci w tej pozycji podnosi klatkę piersiową, utrzymując się na przedramionach, a główkę unosi na ok. 15 cm. Dziecko chętnie przebywa w pozycji półleżącej. Śledzi wzrokiem poruszające się przedmioty, obracając główkę o 180 st. z jednej strony na drugą. Niektóre niemowlęta zaczynają przewracać się z plecków na brzuszek.
Delikatnie podciągany za nadgarstki do pozycji siedzącej, maluch zwykle utrzymuje już pewnie głowę. Ułożony na pleckach, potrafi sięgać po przedmioty, chwytać je, potrząsać nimi i wkładać do ust. Możesz zauważyć, że maluch zaczyna także interesować się swoimi nóżkami. Odtąd nieustannie podnosi je do góry, chwyta i wkłada duży palec do buzi. Z pewnością dziwisz się wyczynom malucha, bo ta sztuka udaje się tylko niemowlętom. Nie wierzysz? Spróbuj włożyć do ust swoją własną stopę!
Niektóre dzieci w tym wieku domagają się już dodatkowego posiłku oprócz mleka matki. Jednak o w prowadzeniu do diety dziecka nowych składników powinien bezwzględnie zdecydować lekarz!
Rady dla rodziców:
Musisz sama ocenić, czy Twój maluch się najada, czy potrzeba mu wprowadzić dodatkowy posiłek. Twoje dziecko może być głodne, jeśli zaczyna się częściej budzić w nocy lub domaga się częstszych karmień niż w poprzednim miesiącu. Niektóre maluchy już w tym wieku na widok jedzenia dorosłych mogą się uśmiechać, mlaskać i wyciągać rączki. Wtedy można pomyśleć o urozmaiceniu ich diety.

Tydzień 17

Twój maluch rozpoczął piąty miesiąc życia. Z malutkiego noworodka zamienił się w zgrabne niemowlę, które z dnia na dzień zaskakuje Cię swoimi umiejętnościami. Sama nie możesz się nadziwić, jak bardzo zmieniło się Twoje maleństwie od czasu, kiedy wyszliście ze szpitala...
Maluszek umie już trzymać główkę wysoko, leżąc na brzuszku podnosi pewnie klatkę piersiową opierając się na przedramionach i w tym położeniu śledzi ruch przedmiotu przesuwanego mu przed oczkami w odległości ok. 30 cm.
Twoja pociecha z coraz większym zapałem będzie ćwiczyć przewroty z plecków na brzuszek. Dziecko prawdopodobnie potrafi już zmieniać pozycję i przewracać się na boczki. Z tej pozycji już prowadzi krótka droga do przewrotu na brzuszek. Choć niektóre maluchy opanowują tę umiejętność już w czwartym miesiącu życia, większość dzieci potrafi bez problemu zrobić taki przewrót dopiero około 20 tygodnia życia. Nowa pozycja staje się dla malucha bardzo atrakcyjna, od tej chwili ilekroć znajdzie się na plecach, będzie chciało przewrócić się na brzuszek.
Dziecko coraz pewniej siedzi z podparciem i z tym większym zapałem obserwuje świat. Potrafi już wytrzymać w tej pozycji dosyć długo bez przewracania się.
Rady dla rodziców:
Twoje dziecko cieszy się, gdy pomagasz mu przejść z pozycji leżącej na plecach do siedzącej. Nachylając się nad nim, pozwól mu uchwycić Twoje palce, po czym powoli podciągaj malucha do pozycji siedzącej. Zobaczysz, jak maluch przygina głowę do klatki piersiowej, kurczy się w sobie i sam dąży do zmiany pozycji.

Edyta Błotnicka

Tydzień 18

U malucha pojawia się umiejętność chwytania przedmiotów podawanych mu nad twarzą. Dziecko coraz częściej chwyta rzeczy tylko jedną ręką, podczas gdy drugą trzyma w tym czasie w przykurczu. Stwierdzono, że już w tym czasie można zauważyć przewagę jednej ręki nad drugą. Możesz też zaobserwować, że chwytanie odbywa się zwykle z dużym udziałem... nóżek. Polega to na tym, że gdy dziecko wyciąga ręce po przedmiot lub niesie do buzi, równocześnie podnosi nóżki do góry. Zresztą stają się one teraz ulubionym obiektem zabaw malucha, który zafascynowany stópkami obmacuje je, chwyta i gryzie (potrafi nawet obgryzać paznokieć u największego palca!).
U malucha wykształca się umiejętność samodzielnego siedzenia z trzymaniem się np. szczebelków łóżeczka. Dziecko trzeba oczywiście posadzić i pozwolić mu chwycić się podpory. Trzymając się w ten sposób usiedzi zaledwie kilkanaście sekund, ale już po paru dniach – kilka minut. Równocześnie z samodzielnym siadaniem można dziecko postawić na nóżki z pozycji na plecach, ciągnąc je za rączki. Jednak chęć stawania zależy od samopoczucia dziecka. Jeśli nie ma ono w danej chwili ochoty na stanie, będzie niezadowolone krzyczeć oraz uginać nogi w kolanach. Dziecko usztywnia też nóżki gdy je chwycić pod paszki i postawić pionowo.
Rady dla rodziców:
Maluch aktywnie wypróbowuje wszystkie zdobyte zdolności, i potrzebuje na to sporo bezpiecznego miejsca. Dobrym rozwiązaniem może być umieszczenie malucha w dużym kojcu ze ściankami z siatki, w którym na pewno nie zrobi sobie krzywdy.

Edyta Błotnicka

Tydzień 19

Ponieważ głowa, szyja i ramiona dziecka stale się wzmacniają, teraz potrafi ono umieść klatkę piersiową niemal pod kątem prostym w stosunku do podłoża. Taka pozycja „foki” umożliwia mu znacznie lepszą perspektywę w oglądaniu świata i jes...