13.10
Uexkull - koncepcja wokółświatów - badania etologiczno-kumulacyjne
teoria współdziałania wokółświatów: najogólniejszy model relacji istota żywa <-> wokółświat (Umwelt).
Organy zmysłowe doświadczenia istoty żywej odbierają tylko bodźce (Reiz), wysyłane przez obiekt - źródło bodźców (Reizquelle). Funkcją narządów wewnętrznych istoty jest zmiana z oddziaływań fizycznych na falę pobudzenia. Istotą kanałów sensorycznych jest wytworzenie kompleksowego doznawania. Bodźcami są oddziaływania fizykalne zmieniane w falę pobudzenia.
Musi być przekroczony próg bodźca. Pobudzenie ma inną naturę niż bodziec.
Merkzeichen - znak pobudzenia - znak nerwowy
Merkraum - przestrzeń postrzegania - z różnych kanałów jednoczą się
Merkding - wytworzony przedmiot
Świat jako struktura znacząca
Merkschema - wstępne zarysy bodźców, gestalty, które mogą się odrodzić w obiekt
Wirskchema - działanie
Gegenstand - przedmiot skonstruowany z samych danych. NIE jest obiektem
ding -> obiekt -> postrzeganie + działanie + cel -> przedmiot (gegenstand)
Obiekt jest przedmiotem gdy nałoży się nań funkcję celu
Stół jest przedmiotem, BO służy jako stół. Nieskończona sieć zaimków celu. Nawet śmierć jest PO TO, żeby było zbawienie. Aby był obiekt przedmiotem musi mieć ukierunkowanie (?) istoty żywej.
Przedmiot ma funkcję, własności. Rzecz - zbiór własności percepcyjnych
Funktionswelt - Merkwelt - Wirkwelt
Wirkwelt+Merkwelt = umwelt
Gefuge - spojrzenie
Gegengefuge - niedaiadsjisj?
Siatka doznań i percepcji, o których podmiot nie wie.
Tunel wokółświata. Podmiot + przedmiot.
Ungebung - „okolica”. Jeden obiekt - wiele przedmiotów. Każde stworzenie ma swój Bauplan.
Dany schemat ogranicza warności? potrzegamy to, na co nam pozwala. Innerwelt to lustro umweltu. Jeden ungebung, wiele umweltów. Np. szpital dla pacjentów a lekarzy. Obraz poszukiwany uczy znaleziony. Fenomen światów magicznych - sfera semiotyczna ma wpływ na biologię.
Tezy:
1. Każda istota żywa tworzy centrum Umweltu w odniesieniu do którego jest samodzielnym (samosterownym) podmiotem.
2. Umwelt każdej istoty żywej może Wirkweltem i Merkweltem, zsyntezowane przez Innerwelt.
3. W Umwelcie znajdują się przedmioty tylko tej jednej istoty żywej. Świat komara jest komarowaty.
4. Rzeczy w wokółświecie danej istoty są dla obserwatora Obiektami, ale w świecie istoty pojawiają się własności tych rzeczy
5. Kręgi funkcji percepcji zaczynają się od postrzegania, przechodzą przez wnętrza obiektu i wychodzą z pomocą...
6. Obiekt jest nośnikiem postrzegania i działania
7. Nośnik cech postrzegania i działania występuje zawsze w tym samym obiekcie
8. Gegengefungen spaja ze sobą...
9. Gegengefungen wchodzi w zakres Bauplanu
10. Kręgi Merchweltu i Wirkweltu gdy zaczną trybie tworzą strukturę nieświadomą
11. Umwelt jest wtedy poznany, kiedy opisane są jego wszystkie kręgi (przestrzeń semiosfery)
12. Umwelt jest poznany gdy są opisane wszystkie kręgi
13. Każdy umwelt jest to przestrzeń czasowo...
14. Obserwator może poznać cechy działania wyłącznie jako cechy własnego świata. Ich wrażenia są dla niego niedostępne.
15. Każda istota żywa nosi ze sobą swój Umwelt jako nieprzeniknioną skorupę.
16. To samo dotyczy świata zjawisk obserwatora. Jego umwelt odcina go od prawdziwego świata.
17. W umwelcie obserwatora zamkniete są jego postrzeżenia czasu i przestrzeni. Zakres jego świata jest ograniczony nimi.
18. Nie ma absolutnej przestrzeni i absolutnego czasu
19. Świat zjawisk przypomina twardą skorupę otaczającego go od narodzin do śmierci
20. Powstawanie i przemijanie umweltów jest podstawowym problemem, do którego dąży wiedza
21. O tych prawach możemy powiedzieć tylko tyle, że wszystko szuka? wszechogarniające zaplątanie umweltów
21.10
Schutz - Don Kichot. Jakie warunki by coś było rzeczywiste? realne-idealne
- Plotyn: istnienie jest kwantyfikowalne-coś jest bardziej lub mniej. ustopniowane bycie. to, co bardziejsze=piękniejsze
- James: wszelkie odróżnienie rzeczywistego od nierzeczywistego zasadza się na dwóch faktach epistemologiczno-psychicznych:
a. jesteśmy w stanie różnie ujmować jeden przedmiot
b. zawsze możemy wybrać ten sposób
Istnienie rzeczywistości jest subiektywne - jesteśmy nim my sami
Śpiący - każdy z nich ma swój świat, czuwający mają wspólny” - Heraklit
Istnieje wiele porządków rzeczywistości, z których każdy rozróżnia się swoistym i szczególnym poziomem rzeczywistości.
Sub universes - sposród nich np. świat zmysłowo - fizyczny, świat idolów plemiennych, światy nadprzyrodzone, fantastyczne...
Każdy jest nazywamy na swój sposób - przekazanie ustawy? by urealnić ów świat
[im bardziej się coś przeistacza, tym bardziej realne]
-Schutz - Cervantes jako traktat o wielości rzeczywistości. Świat Kichota, świat rycerski.
Jeśli dajemy wiarę historii, to mamy te same argumenty co Kichot. Każdy z nas jest po części błednym rycerzem. Święty jest świętym, bo jest konstytuowany przez nie-świętych.
Greg - hipis - zaczął mu się pogarszać wzrok
-Svami Prahabudha mówi: o, ślepnie, bo się budzi pewna. pewna forma stygmatu. Patrzy na siebie ich oczami.
- ojciec mówi: debil z głupim uśmiechem
- lekarze mówią: ogromny guz w przysadce mózgowej, rak podmienił mu mózg
i teraz tak:
Greg był już święty, a teraz dostał gifta od Absolutu
albo
miał raka, więc był taki „święty”
29.10
Greg - wieczne „teraz”. Nieświadomy własnej ślepoty. Skrajny dettachment. Przyznał kłopoty ze wzrokiem, oglądał telewizję. Widzenie polega na słyszeniu. [po co komu płaty skroniowe?]
Bardzo spokojny pacjent. Znosił swój los filozoficznie. Obojętność po wycięciu mózgu. Buddyjski 1 smak - takasamość zmysłów. Konfuzja czasu i ludzi - różne osoby, duble itp.
Dysorcja korowa - matroszka mózgowa - ludzki umysł w gadzi umysł.
Stan dźiwanmukti - wyzwolony za życia. Czujny pacjent (?) stymulacji grupowej. Ciągłe żarty, wesołość i ożywienie mimo sytuacji. Śmiejący się budda. Wizelsicht - pankuwanie?!?! śmiechem wyzwolenia.
Od jogina przez ewangelistę do trickstera. Free-floating attention, nadwrażliwość obojętna. W szpitalu mówili na niego Święty Głupek. Greg umarł dla nowego życia. Miły dla wszystkich. Istota oświecona śmieje się wszystkimi zębami.
„Antropolog na Marsie” - więcej o Gregu
84 Mahasidhów - nirguna-pada, „idący ścieżką bezwłaściwości”. Uznany za debila osamotnił się, poznał jogina. teoria atrybucji znaczenia prowadzącej do produkcji subświatów.
Schizofrenia - rozpad ustalonych metafor - wybyła? poetyckość
Jak to jest, że są różne, skoro jestesmy „tacy sami”
Nelson Goodman - 7 mechanizmów
1. składanie i rozkładanie kategorialne, znaki, nazwy, gesty - semiosfera
2. wartościowanie - gdzieniegdzie wartość ma śmierć, gdzieniegdzie życie wieczne
3. porządkowane - skalowanie
4. usuwanie i dodawanie - światy w których kodeksem jest Biblia
5. deformowanie - wazon lub 2 twarze, gestaltyzm - Gaetano Kanizsa!
04.11
Jean van der Burg - wniknąć w umysł schizofrenika. Lęka się on za dnia wyjść z domu. Szerokie ulice i pokrzywione domy. Wszystko wygląda, jakby miało się rozjebać. Wszystko pozamykane. Cytadele pochylone nad ulicą. Skwer zmienia się w ogromny pusty plac. Zmiany percepcyjne dotyczące przestrzeni fizycznej.
Musiał umieć uwierzyć w rzeczywistość „obiektywną”. Czy to jest lepsza percepcja czy błędna? Może on ma szersze widzenie - więcej pikseli, szerszy obiektyw?
Semiosferą i znakami można zabić [Geertz: religia to system znaków i symboli]
Pacjent bał się o swe serce. Ta nora jest niefalsyfikowalna. Nie da się z tego wyjść. Nigdy nie wychodzi bez roweru - służy mu do podtrzymywania się. Bał się o swoją równowagę. A kolo jest bysiem - okazem zdrowia. Odrzuca wszystko, co mówi mu, że jego zdrowie jest ok. Z nikim nie utrzymuje kontaktów. Nie wierzy w przyjaźń. Nie chce mieć do czynienia z dziewczynami - uważa je za istoty niższego rzędu. Jedyny stosunek to z prostytutką, miłość to nonsens który jednak nie daje mu spokoju. Nie czyta powieści, gazet. Jego świat niczym nowotwór pożera możliwości wyjścia z choroby. [noesis podmienia noemat, nadmiar? znaczenia w stosunku do obiektu]
Ludzie to marionetki bez życia. Zdehumanizowane - to są jego lalki w jego świecie, wszyscy są jego wrogami.
Borderline - Grenzgengelt - postać rozmyta.
p. Sokolik - poznanie utraty granic „ja”. Bez myśli, bez reprezentacji własnej osoby, nie widzę siebie jako ja. [dla buddystów - bomba!]
Jakbym sobie znikał sprzed oczu. Bez ciała, bez wyglądu, ani wagi, ani twarzy. Stan 0
Pusta łuska, bez uczuć. Co mógłbym czuć. Nie ma kierunków. Brak ciągłości ja. Nie poznaje siebie w lustrze - nowa osoba, ale wiem, ze to ja. Względem niej jestem automatem. Ja może się też rozbić na wiele. Jak choroba szamańska. Sam sobie staje się obcy.
Szklanka rozbija się na milion kwałków.
Mam 2 języki - swój i dla innych. Oba służą do ukrywania się. Dwie osoby - dla innych proteza i coś co odczuwa. Za „jest” trzeba płacić”, nie można życ bezkarnie, za darmo (!)
Anihilacja ja. Dekartezjanizm.
Jestem nierzeczywisty. Brak orientacji w czymkolwiek. Ideał nirwany i buddyzmu - nawet istnienia nie ma. Zmienione ja jako obce ciało.
Warunki, żeby borderline się pojawiło: silny stres, zagrożenie życia, [przejście w inny świat] deprywacja sensoryczna, gwałtowna zmiana warunków zewnętrznych, doznanie powypadkowe. Przed wybuchem - częsta izolacja, pozostawanie samemu, utrata obiektu uczuć.
Duża zmiana w życiu seksualnym - kontakt cielesny zagraża utratą siebie. Czuje, że mnie wessie, że umrę. Pociąg i obrzydzenie. Głeboka studnia.
Jak sobie próbuja radzić pacjenci?
urojenia wielkościowe i prześladowcze - parami. Czuję się bogiem-człowiekiem, wszystkich stwarzam, spalam, odpowiem na każde pytanie, telepatycznie czuję nastroje innych. Jestem milijon. Moim powołaniem dobro. Zdalnie kieruję ludzi. Na oddziale siłą woli uwalniam pacjentów od problemów. To ja jestem czasem - załamanie ego, załamanie anachroniczne. Ja jestem kroplą. Kółka. Jestem istotą abstrakcyjną.
Fenomenologia - φαινομενον - to, co prze-jawnione. Zarodki tkwią u Newtona. Fenomen i logos, nauka je łaczy - proces poapodap?
Pierwszy - Kant w 1786 - nauka o przejawianiu się ruchu i bezruchu.
18.11
Fenomenologia od Heraklita. Fenomen w teorii roślin Goethego. Teoria barw, praforma, uhrfenomen.
Pojęcie przejmuje Kant - fenomenologia jako teoria różnicy ruchu i bezruchu. Encykl. Britannica - f. jako przedstawienie fenomenów jako praprzyczynowy opis astronomiczny.
Uleen? f. paleontologiczna - nauka o najbardziej pierwotnych stanach rzeczy. Fizyka opisowa - Arstmach - czysty opis fenomenów fizycznych i odnalezienie wspólnej...
1905 Boltzmann- f. matematyczna - równanie bez wyprowadzania. F. ogólna - elektryczność jako ciąg doświadczeń. F. energii - identyczna wszstkich uwspólnionych f. mechaniki.
Einstein - metafizyka o mech. kwantowej. W medycynie f. = semiologia medyczna = symptomy chorób bez dociekań przyczyn.
Psychologia - Hildebrand. Klasyfikacja zjawisk psychicznych. Lambert - 1774 - opitca transcendentalis - nauka o tym, co pozorne.
Hegel - nauka opisująca przejście ducha od stanu od-siebie do dla-siebie. Opis postępów samowiedzy w świecie (na Golgotę?!)
Hartmann - filozofia nieświadomego
Hamilton - lectures on metaphysics
3 dzieła:
- Badania logiczne Husserla
- Fenomenologia woli A. Fendera
- Transcendentalny i psychiczny poziom rozważań Schellera
4 możliwe sfery znaczeń:
1. metoda
2. nauka filozoficzna - system twierdzeń
3. szkoła filozoficzna
4. dociekania nad fenomenologią - szerokie
[co innego być kimś a co innego posługiwać się metodą]
Czy to ludzki mózg generuje 2+2=4 czy jest to ontologicznie istniejące?
wczesny Husserl - podmiot wpływa na arytmetykę. Frege go krytykuje. starszy Husserl - polemizuje z psychologizmem.
Czysta gramatyka - czy każde zdanie prawdziwe musi być sensowne? Tak, ale niekoniecznie w drugą stronę.
Świadomość jest świadomością czegoś - intencjonalność
Intencja „wytwarza” obiekt poprzez noesis, noemat i dane hyletyczne.
Narracja inwazyjna? - mamy dojść do inwariantów
Sąd tetyczny - vorhanden - for hand - poręczność
rzeczywistość wirklichkeit - działać
Epoche - to nie rozproszenie tylko zmiana nastawienia, nie ontologicznie, raczej zmiana okularów
02.12
Intencjonalność - swiadomość Brentany, źródło tryskających intencji
Husserl postuluje wyłączenie naturalnego nastawienia. Postrzegać tylko wytwory świadomości
Pole fenomenalne - fenomenem jest też bycie. Transc. fen. ma przejrzeć naturalne nastawienie jako przeświadczenie o istnieniu przedmiotów niezależnie od podmiotu.
Einklalerung (sklamerowanie) - zawieszenie sądu o istnieniu niezależnie od pola świadomości.
Epoche - wyjście z wszystkich redukcjonizmów, świadomość jeszce „istnieje”
Seinsgettung - mające możność bycia - uznanie za istnienie obiektywnym. Nadbudówka nad byciem danym dla świadomości
Husserl - dlatego, że odczuwamy przepływ czasu, to nazywamy rzekę płynącą
Kognitywiści - na odwrót
Nieświadomośc wedle Husserla - konstytucje czasoprzestrzenne są na nieświadomce.
Świat konstytuowany prze zwiele świadomośi, którym wydaje się, że to one są w świecie, a go nie tworzą.
Levinas - intersubiektuwne = etyczne
09.12
Inny ma znaczenie zanim ja mu nadam. Nieredukowalny do kontekstu - zusamenhang
Nie ma Twarzy „zabiję cię”. Drugi to ten, co poadł w długi. Zbawiciel = ODKUPICIEL, odkupuje, wykupuje i daje nam wolność. [oko Śiwy - tworzenie początkowych fenomenów]
Sartre:
Sobość in actu podglądacza - bezpodmiotowe oko w polu fenom. Czyste patrzenie bez refleksji zwrotnej - samoświadomości. [modi zazdrości]. Jestem dla siebie Ja, raz Ty. W tej rozpadlinie jest nicość. Nie ma prawdziwego Ja. Podobnie mówił Hume. Pierwotna nicość w przestrzeni podmiotowej. U żydów Oko i Nicość to jedno słowo - ayin.
W scenę zjednoczenia podmiotu z polem fen. wkracza (najpierw akustycznie) Inny.
Widzenie siebie zaczyna się w momencie antycypacji Drugiego. widzę siebie, ponieważ mnie widzą.
Autorefleksja generuje wstyd - interioryzacja cudzego wstrętu.
16.12
Husserl badał formy znaczeń w obrębie pola fenom.
Ontologizacja fenomenologii - ja ma status specjalny, trzeba zastosować epoche specjalne. 2 rodzaje fenomenologii - statyczna i genetyczna. Kategorie Arystotelesa, ens, res, unum, aliquid, verum, bonum, pulchrum. Tomasz: ilość (jedność, wielość) jakość relacja (coś czemuś przysługuje) przyczynowość, modalność.
Kant - 12 kategorii.
Husserl - klasyfikacja? horyzontu horyzontów. nieświadomość działania świadomości. Język się wymyka wszelkiej fenomenologii. Patrząc na wazon zaczynam patrzeć na patrzenie. Przesuniącie od oglądu tetycznego do powszechników. Powrót do zdumienia - θαυμαζειν. utrata naturalnej zdolności postrzegania świata - pogrom schizofreniczny.
[transcendentalny - podmiot od świata, transcendentny - świat od podmiotu]
13.01
Sakralna symbolizacja barwy
Strzemiński - dwie rodziny dyscyplin
1. genetyczne - cecha wspólna wszystkim przedstawicielom homo sapiens, fizjologicznie
2. historyczno-kulturowa zmienność percepcji barw
„lepiej monizm mat. niż spiryt”
Gage - kolor i kultura
Widzenie nie jest biologicznym aktem odbioru, nie jest odbiciem w lustrze. Poznajemy nie tylko bo widzimy, ale bo myślimy. Poznajemy przez interpretację.
Kategoryzacje postrzeżeń. Ważne jest, co człowiek sobie uświadamia z widzenia.
czy istnieją inwarianty atrybucji znaczenia kulturowego? - Taylor „kategoryzacja w języku”, Berlin, Kay - Basic colour perception - interkulturowe kategorie barw, inwarianty
sacrum - profanum - dwa typy adaptacyjne.
Wydarzenie - prób hominizacji człowieka. Dośw. numinotyczne ma uznać światło za pochodzenie i kompetencje człowieka (???)
Goethe - farbenlehre. - 5tomowa teoria barw. Intuicyjnie widzimy prazwiązki - uhrbeziengen
człowiek rozróżnia około 200 barw + zmiany nasycenia i jasności = 2 miliony. 2 tysiące smaków.
Newton - rozszczepienie i scalenie w pryzmacie. białe = pochodne. Wyodrębnia on 5 podstawowych barw.
[Nurt nauki i ezoteryki - te same osoby]
natezenie światła skorelować z ?
dominująca długość fali z 7 podst. dźwiękami
jedno-różnokolorowość ?
Można na poz. perce: jasność, barwa, nasycenie.
Th. Young - widzenie 3 składowych - najpierw czerwień, żółć, niebieski; potem mówił o zieleni, fiolecie i...
[barwy a trójca - chrzescijanstwo, buddyzm
R. Gregory - „oko a mózg”
triady falowe w fizyce]
3 rodzaje receptorów. kolor ma charakter 3D.
Jednak teoria Younga nie wyjaśnia np. barwoślepoty: monochr., dichr, trichr. gdzie mieszanie DWÓCH barw daje biały, nie trzeba 3ech
czerwony+zielony=żółty - efekt nieurologiczny, nie fizyczny
ruch+kształt+barwa = 3 działy mózgowe odpowiedzialne za postrzeganie.
27.01
Oliver Sachs - stany patologiczne percepcji wzrokowej mówią nam o zaburzeniach V4. zaburzenia postrzegania barw.
Eliminacja barw na monochromatyczne. Pochodzenie urazowe u 65-latka. Stracił on nagle widzenie barw. Pan I., malarz artysta. Przeprowadzano na nim badania elektroretrograficzne - stwierdzono, że mechanizmy czopków pozostają nienaruszone, V4 również. Wiec źródło powinn być gdzieś w mózgu wyżej niżV4. Pan I widział w grayscale. Znał kolory swoich abstrakcyjnych obrazów, aż do urazu. Potem nic nie pamiętał. Nie udało się zlokalizować źródła. Szarość nie jest tylko szarością - mówił też ołowiany. Nabiera ona cech brudu, czegoś nienaturalnego. Zaburzenie rozszerzyło się na kontakty społeczne. Zaczął unikać ludzi, bo nie mógł znieść ich widoku. Ożywione, szare posągi. Zmieniła się też percepcja ruchu - wszystko wolniejsze, statyczne, osadzone. W odniesieniu do siebie samego - unikał luster. Nietakość - nie tak, jak być powinno. Dobór potraw i ubrań - smaki też się spłaszczyły. Zamiast półcieni pojawiły się ostre kontrasty, bardziej niż kontinuum. Pan I. był synestetą. Zaburzenia słuchowe - muzyka straciła głebię, bo stracił wizję przy jej słuchaniu. Sny stały się bezbarwne. Treść marzeń sennych.
Bryły złożone i rotacje - my w wyobraźni widzimy.
Ogólną reakcją pana I była depresja. Percepcje tworzą intermodalne wartości synestetyczne.
Buddyzm mahajany a barwy
Tenzin Wangja - leczenie światłem i energią, leczenie dźwiękiem. [świadome śnienie]
Jan Slacik - „dance of colors”.
Turner - biel, czerwień, czerń w kulturze indoeuropejskiej.
Buddyjska tantra w mahajanie I w. ne. Amutara-joga-tantra - miedzy VIII a XII wiekiem. kluczem do tej interpretacji było przejście od sansarycznego do nirgunicznego stanu. Bodhi.
Jaką funkcję pełnią w rozpoznawaniu jedności (to buddyzm)
Gniewne - krodha
dobre - santa
te same formy ale różne barwy. różne algorytmy zmiany barwy. błękit, szarość - karząca i gniewna postawa. czerwony, żółty i zielony - pozytywne. Ale okazało się, że te algorytmy są bardzo zmienne. czerń jest i trwogą i złością.
...
dual