Program REBA.pdf

(1627 KB) Pobierz
Program REBA.indd
e rgonomia
czyli ocena obciążenia układu ruchu
dla prac związanych z ręcznym przemieszczaniem
Metoda REBA jest szybką
metodą ergonomicznej oceny
stanowisk pracy, na których
pracownicy skarżą się na
dolegliwości ze strony układu
ruchu. Uwzględnia obciążenie
całego układu mięśniowo-
szkieletowego związane zarówno
z użyciem siły dla potrzeb
wykonania określonego zadania,
jak i koniecznością utrzymania
niezbędnej pozycji ciała.
Zbigniew W. Jóźwiak
Instytut Medycyny Pracy
im. prof. dr med. JerzegoNofera
W iarygodność metody REBA,
opracowanej w 2000 r. przez
S.HognetaiL.McAtamneya
przetestowana została na wielu
grupach pracowników wykonujących
pracę wymagającą wysiłku izycznego
i wykonywaną często w wymuszonych,
nieizjologicznych pozycjach ciała.
W zależności od potrzeb można
wykonać tylko ocenę czynności
związanychznajwiększymobciążeniem
układuruchu(np.podnoszenieciężkich
przedmiotów i/lub przyjmowanie
wyraźnie niekorzystnych pozycji
ciała) – dzięki temu uzyskuje się
informację o ryzyku zawodowym
i konieczności wprowadzenia
interwencji ergonomicznej.
Zastosowanie tej metody po
ewentualnym wdrożeniu interwencji
pozwala na oszacowanie skuteczności
wprowadzonych rozwiązań. Możliwe
jest także wykonanie serii obserwacji
(np. fotograi) czynności na
stanowisku pracy (metoda obserwacji
migawkowych) i dokonanie oceny
średniego obciążenia układu ruchu
w określonym czasie.
Ważną zaletą metody REBA jest łatwość
w stosowaniu i szybkość uzyskiwania
wiarygodnych wyników. Wynik
końcowy uzyskiwany przy jej pomocy
źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl
strona 1 2 3 4 5 6 7
Program REBA
217668643.050.png 217668643.061.png
e rgonomia
określa wielkość ryzyka wystąpienia dolegliwości ze strony
układu mięśniowo-szkieletowego, a także zakres interwencji
ergonomicznych niezbędnych do zmniejszenia tego ryzyka.
W sumie REBA stanowi doskonałe uzupełnienie innych,
bardziej złożonych, ergonomicznych metod oceny
stanowisk pracy zwłaszcza na pierwszym, wstępnym etapie
oceny.
Jej zalety przyczyniły się do jej spopularyzowania nie
tylko wśród pracowników nauki, ale również wśród
pracowników służb bhp. Sytuacja taka spowodowała
potrzebę przygotowania specjalnego arkusza
oceny ułatwiającego wykonanie szybkiej oceny
bezpośrednio na stanowisku pracy. Taka właśnie
wersja metody opracowana została w 2003 r. przez
A. Hedge’a i wykorzystano ją do opracowania wersji
skomputeryzowanej będącej jednym z celów niniejszego
zadania - prostej postaci użytecznej podczas badań
terenowych.
W praktyce dużym ułatwieniem stosowania metody
REBA podczas oceny w terenie jest Karta oceny
przy użyciu metody REBA. Karta drukowana jest
dwustronnie – pierwsza strona ułatwia określenie liczby
punktów odpowiadających pozycjom elementów układu
ruchu, druga natomiast prowadzi „krok po kroku” przez
kolejne etapy obliczeń. Wypełniona karta oceny może,
wraz ze zdjęciem lub schematem pozycji ciała, stanowić
dokumentację przeprowadzonego badania. Może być
także wykorzystana do przeprowadzenia symulacji
wyników usprawnienia stanowiska pracy – jej użycie
wskazuje, które z ocenianych elementów (pozycja ciała,
siła, jakość uchwytów itp.) najbardziej wpływają na
wynik końcowy.
Zbigniew W. Jóźwiak
Instytut Medycyny Pracy
im. prof. dr med. JerzegoNofera
Schemat postępowania podczas stosowania metody REBA
Tułów
TABLICA A
TABLICA B
L
Ramiona
P
Szyja
Przedramiona
P
+
+
Kończyny
dolne
L
Nadgarstki
P
WYNIK A
TABLICA C
WYNIK B
WYNIK C
+
AKTYWNOŚĆ
WYNIK
KOŃCOWY
REBA
strona 1 2 3 4 5 6 7
źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl
L
217668643.072.png 217668643.078.png 217668643.001.png
e rgonomia
RE BA
K arta oce ny r yzyk a
Ob ciążen ie tułow ia
+1
+2
+3
+4
Przykładowe strony
karty oceny ryzyka,
wykorzystującej metodę
REBA
+3
+2
0 0
0 0 ÷ 20 0
20 0 ÷ 60 0
>60 0
POZ YC J A
PU NKTY
1
wypr ostowana
poc hylenie d o przodu 0 0 ÷ 20 0
odc hylenie d o tyłu 0 0 ÷ 20 0
2
Obcią żenie r amion
+4
3
p ochyleni e do przo du > 60 0 4
D odatkowo +1 jeśli tuł ów jest skr ęcony lub p ochylony n a boki
+2
+1
+2
+3
20 0 ÷ 45 0
45 0 ÷ 90 0
>90 0
Obcią żenie s zyi
+2
>2 0 0
-20 0 ÷ 20 0
+1
+2
PUN KTY
PO Z YC J A
Uniesien ie do prz odu lub d o tyłu 0 0 - 20 0
1
Uniesi enie do ty łu > 20 0
Uniesie nie do pr zodu 20 0 ÷ 45 0
2
3
Unies ienie do przodu 45 0 ÷ 90 0
< -20 0
-20 0 ÷ 20 0
>20 0
poc hylenie d o przodu > 90 0
4
PUNK TY
PO Z YC J A
D odatkowo + 1 jeśli ram ię jest odw iedzione lu b skręcone
Doda tkowo +1 jeżli bark je st podnies iony
Dodatk owo -1 jeśl i ramię jest opuszczon e lub podp arte
pochyle nie do prz odu 0 0 ÷ 20 0
odchylen ie do tyłu 0 0 ÷ 20 0
1
pochyl enie do p rzodu > 2 0 0
odchyle nie do ty łu > 20 0
2
R EB A
Ka rta o cen y ryz yka
Ob ciążen ie prze dramio n
+ 2
Dod atkowo +1 jeśli szyja jest skręco na lub poc hylona na b oki
+2
+1
Obcią żenie k ończyn dolnyc h
TABL ICA B
L
P
R amiona
+1
+2
TABLIC A A
1)
2)
Tułó w
L
Prz edrami ona
P
0 0 ÷ 60 0
60 0 ÷ 100 0
>100 0
S zyja
Koń czyny
dol ne
PUNKT Y
Przedramię
1 2
1 2 3 1 2 3
L
Nad garstki
P
PO Z YC J A
Szyja
1 2 3
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
P
uniesienie do przod u 60 0 ÷ 1 00 0
1
2
1 3 3 1 2 3
uniesien ie do prz odu < 60 0
1
1 2 3 4 1 2 3 4 3 3 5 6
2
1
2
1 2 3 2 3 4
2 3 4 5 3 4 5 6 4 5 6 7
uniesi enie do p rzodu > 1 00 0
3 4 5 4 5 5
2
3
2 4 5 6 4 5 6 7 5 6 7 8
3
4
4 5 5 5 6 7
> 60 0
3 5 6 7 5 6 7 8 6 7 8 9
30 0 ÷ 60 0
4
5
6 7 8 7 8 8
4 6 7 8 6 7 8 9 7 8 9 9
O bciąże nie nad garstk ów
5
6
7 8 8 8 9 9
PU NKTY
POZ YC J A
+2
+1
+2
+
u chwyty
> 15 0
1) Po dnoszen ie z równo miernym
rozło żeniem c iężaru
chod zenie
siedze nie
+
obcią żenie /
siła
1
> 15 0
Uchwyty
0 - bardzo dobre 1 - d obre 2 - wystarczając e 3 - nieak ceptowalne
Dob rze dopasowane uch wyty
z elementem umożli wiającym
wygodny chwyt
Brak uchwyt ów, chwyt nie
zapewn iający bezpieczeństwa .
Trz ymanie nie jest możli we
nawet przy użyciu i nnych
części ciała
PUNK TY
2) P odnoszen ie z jedno stronnym
rozło żeniem c iężaru
pozy cja niesta bilna
Obiążenie / Siła
Chwyt rękoma akceptowalny
ale nie id ealny lub wygodne
trzym anie przy wykorzyst aniu
innych części ciała
Ch wyt rękoma niewygo dny
lub niemożliwy
+1
P OZ YC J A
0
2
1
2
1
Obciąże nie
gwałtowne ,
szybkonarastające
Odchyle nie do gó ry 0 0 ÷ 15 0
> 10 kg
5 ÷ 10 kg
1
< 5 kg
Odchy lenie do d ołu 0 0 ÷ 1 5 0
Dod atkowo +1 jeśli kolan a są zgięte pod kątem 30
-60
2
Odch ylenie do góry > 1 5 0
Dodat kowo +2 jeż eli kolana są zgięte po d kątem > 60
(nie do tyczy
Od chylenie do dołu > 15 0
2
siedzenia )
Dodatkow o +1 jeśli nadgarstki są odchylo ne na boki lub skręco ne
WYN IK B
W YNIK A
W ynik B
11
9
10
7
8
5
6
3
4
1
2
7
7
5
6
4
3
3
1
2
7
1
1
6
7
1
5
6
4
4
2
3
8
1
2
7
8
2
6
7
5
3
4
3
3
9
9
3
2
8
8
6
7
4
5
4
4
9
9
4
3
8
9
8
6
7
4
5
10
4
4
10
10
5
9
9
8
8
Wynik
A
6
7
11
6
6
10
11
6
9
10
9
8
9
7
7
11
11
7
7
10
10
10
10
9
10
8
8
12
12
8
8
11
12
1 0
11
10
9
10
12
9
9
12
12
9
11
12
11
11
11
11
12
10
10
12
12
10
1 2
12
12
11
12
11
11
12
12
11
11
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
TA BLICA C
W YNIK C
+
ak tywnoś ć
Aktyw ność
+1
+1
J eżeli wykonywanie czynności powodu je
nagłe duże zmiany pozycj i ciała lub czynność
wykonywan a jest na niestabiln ej podstawie
Jeżeli co najmni ej jedna z części c iała
poz ostaje w warunka ch statycznych
dłużej ni ż
1 min.
+1
Jeżeli po wtarzanie niewie lkiego zakresu
czynności zac hodzi częściej niż 4 razy na
m in (oprócz chodz enia)
WYNIK
KOŃ COWY
R E B A
Działanie
Ryzyko
Poz iom działania W ynik REBA
Nie jest potr zebne
Niewielkie
1
Może być potrzebne
0
Małe
2 – 3
Potrzebne
1
Średnie
4 – 7
Konieczne w krótce
2
Wysokie
Niezb ędne natychmias t
8 – 10
3
11 – 15
Bardz o wysokie
4
źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl
strona 1 2 3 4 5 6 7
po chylenie do przod u 20 0 ÷ 60 0
od chylenie do tyłu > 20 0
217668643.002.png 217668643.003.png 217668643.004.png 217668643.005.png 217668643.006.png 217668643.007.png 217668643.008.png 217668643.009.png 217668643.010.png 217668643.011.png 217668643.012.png 217668643.013.png 217668643.014.png 217668643.015.png 217668643.016.png 217668643.017.png 217668643.018.png 217668643.019.png 217668643.020.png 217668643.021.png 217668643.022.png 217668643.023.png 217668643.024.png 217668643.025.png 217668643.026.png 217668643.027.png 217668643.028.png 217668643.029.png 217668643.030.png 217668643.031.png 217668643.032.png 217668643.033.png 217668643.034.png 217668643.035.png 217668643.036.png 217668643.037.png 217668643.038.png
 
e rgonomia
W pierwszym etapie oceniana zostaje (przy użyciu rysunków wzorcowych
przedstawionych poniżej) pozycja tułowia, szyi i kończyn dolnych.
Obciążenie tułowia
Obciążenie szyi
+1
+2
+3
+4
+2
+1
+2
+3
+2
0 0
0 0 ÷ 20 0
20 0 ÷ 60 0
>60 0
< -20 0
-20 0 ÷ 20 0
>20 0
POZYCJA
PUNKTY
POZYCJA
PUNKTY
Wyprostowana
1
Pochylenie do przodu 0 0 ÷ 20 0
1
Pochylenie do przodu 0 0 ÷ 20 0
< -20 0
-20 0 ÷ 0 0
2
Odchylenie do tyłu 0 0 ÷ 20 0
1
Odchylenie do tyłu 0 0 ÷ 20 0
2
Pochylenie do przodu > 20 0
2
Pochylenie do przodu 20 0 ÷ 60 0
3
Odchylenie do tyłu > 20 0
2
Odchylenie do tyłu > 20 0
4
Pochylenie do przodu > 60 0
4
Dodatkowo +1 jeśli tułów jest skręcony lub pochylony na boki
Dodatkowo +1 jeśli szyja jest skręcona lub pochylona na boki
Obciążenie kończyn dolnych
+1
+2
POZYCJA
PUNKTY
1)
2)
1) Podnoszenie z równomiernym
rozłożeniem ciężaru
chodzenie
siedzenie
1
2) Podnoszenie z jednostronnym
rozłożeniem ciężaru
pozycja niestabilna
2
30 0 ÷ 60 0
>60 0
Dodatkowo +1 jeśli kolana są zgięte pod kątem 30 0 -60 0
Dodatkowo +2 jeżeli kolana są zgięte pod kątem > 60 0 (nie dotyczy
siedzenia)
strona 1 2 3 4 5 6 7
źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl
217668643.039.png 217668643.040.png 217668643.041.png 217668643.042.png 217668643.043.png 217668643.044.png 217668643.045.png 217668643.046.png 217668643.047.png 217668643.048.png 217668643.049.png 217668643.051.png 217668643.052.png 217668643.053.png
e rgonomia
Następnie wartości dla ocenionych elementów układu ruchu podstawiane
są do Tablicy REBA A w celu uzyskania dla nich wartości sumarycznej.
Tułów
Szyja
1
2
3
Nogi
1
2
3
4
1
2
3
4
1
2
3
4
1
1
2
3
4
1
2
3
4
3
3 5 6
2
2
3
4 5 3
4 5 6 4 5 6 7
3
2
4 5 6 4 5 6 7 5 6 7
8
4
3 5 6 7 5 6 7
8 6 7
8 9
5
4 6 7
8 6 7
8 9 7
8 9 9
Do wartości tej dodawana jest odpowiednia (zgodnie z tabelą zamieszczoną poniżej) liczba punktów charakteryzujących obciążenie lub siłę
zewnętrzną działające na pracownika otrzymując w efekcie Wynik A.
Obciążenie / siła
0
1
2
+1
< 5 kg
5 ÷ 10 kg
> 10 kg
Obciążenie
gwałtowne,
szybkonarastające
Podobną procedurę stosuje się do pozostałych elementów układu ruchu.
Obciążenie ramion
+2
+1
+2
+3
+4
POZYCJA
PUNKTY
Uniesienie do przodu lub do tyłu 0 0 - 20 0
1
Uniesienie do tyłu > 20 0
Uniesienie do przodu 20 0 ÷ 45 0
2
Uniesienie do przodu 45 0 ÷ 90 0
3
>20 0
-20 0 ÷ 20 0
20 0 ÷ 45 0
45 0 ÷ 90 0
>90 0
Pochylenie do przodu > 90 0
4
Dodatkowo +1 jeśli ramię jest odwiedzione lub skręcone
Dodatkowo +1 jeżli bark jest podniesiony
Dodatkowo -1 jeśli ramię jest opuszczone lub podparte
źródło: www.kulturabezpieczenstwa.pl
strona 1 2 3 4 5 6 7
217668643.054.png 217668643.055.png 217668643.056.png 217668643.057.png 217668643.058.png 217668643.059.png 217668643.060.png 217668643.062.png 217668643.063.png 217668643.064.png 217668643.065.png 217668643.066.png 217668643.067.png 217668643.068.png 217668643.069.png 217668643.070.png 217668643.071.png 217668643.073.png 217668643.074.png 217668643.075.png 217668643.076.png 217668643.077.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin