pokarmowy-oddechowy M.pdf

(693 KB) Pobierz
PRZEWÓD POKARMOWY
Choroba refluksowa
Odpowiada za rozkład,
trawienie i wchłanianie
pokarmu oraz wydalanie
stolca z organizmu.
Istotne pogorszenie jakości Ŝycia wskutek
objawów klinicznych związanych z cofaniem
się treści Ŝołądkowej lub dwunastniczej do
przełyku i/lub uszkodzenie nabłonka przełyku
w postaci nadŜerek.
5-metrowa rura mięśniowa
rozciągająca się od jamy
ustnej do odbytu
ROZPOZNANIE
Typowe choroby układu
pokarmowego:
zakaŜenia i zapalenia,
nieprawidłowości mięśniowe
wpływające na funkcję
przewodu pokarmowego
nowotwory
zgaga, obecność nietypowych objawów bólowych w klatce piersiowej,
nadmierne wydzielanie śliny i wymioty,
test terapeutyczny z inhibitorem pompy protonowej.
Gastroskopia – potwierdza rozpoznanie choroby u osób ze zmianami
w błonie śluzowej przełyku; brak w endoskopii zmian zapalnych nie
wyklucza choroby.
Refluksowe zapalenie przełyku na tle
zarzucania zawartości Ŝołądka do przełyku
Refluksowe zapalenie przełyku na tle
zarzucania zawartości Ŝołądka do przełyku
II faza – leczenie farmakologiczne:
Schemat leczenia:
I faza – modyfikacja stylu Ŝycia i/lub leki osłaniająco-
alkalizujące
nie wykonywać pracy w pozycji zgiętej,
unieść górną części ciała w czasie snu,
spoŜywać posiłki o małej objętości,
unikać wód gazowanych,
składników pokarmu o działaniu draŜniącym, palenia tytoniu,
picia alkoholu
Leki prokinetyczne
Cizapryd (agonista 5-HT 4 ),
Metoklopramid, Domperidon (antagoniści D 2 )
Leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego:
Ranitydyna, Famotidyna, Nizatidyna, Roksatidyna
(antagoniści H 2 )
Omeprazol, Pantoprazol, Lanzoprazol (inhibitory
pompy protonowej); przynajmniej przez 4-8 tyg.
Leki mukoprotekcyjne (osłaniające błonęśluzową)
Sukralfat
Refluksowe zapalenie przełyku na tle
zarzucania zawartości Ŝołądka do przełyku
III faza – leczenie chirurgiczne
leczenie operacyjne (wytworzenie prawidłowego
kąta między Ŝołądkiem a przełykiem)
CHOROBA WRZODOWA
Wskazania:
– Młodzi chorzy z perspektywą wieloletniej farmakoterapii
– Osoby źle tolerujące inhibitory pompy protonowej
– Chorzy z refluksem pomimo leczenia zachowawczego
– Zmiany organiczne w przełyku (np. zwęŜenia)
949435087.357.png 949435087.368.png 949435087.379.png 949435087.390.png 949435087.001.png 949435087.012.png 949435087.023.png 949435087.034.png 949435087.045.png 949435087.056.png 949435087.067.png 949435087.078.png 949435087.089.png 949435087.100.png
bodźce zapachowe
i smakowe
kwas arachidonowy
Nerw
błędny
NLPZ
COX 1
Wrzód trawienny to rana wyściółki
Ŝołądka lub dwunastnicy
(śluzówki), wywołana działaniem
kwasu zawartego w sokach
trawiennych .
somatostatyna
PGE 2
komórka
tuczna/
enteroch
romofino
podobna
histamina
Typowe objawy to głęboki
przeszywający ból w górnej części
brzuch, tuŜ poniŜej mostka, który
moŜe ustępować po posiłku lub
zaŜyciu środków alkilujących
cAMP
Cl
+
H +
komórka
G
gastryna
kinazy
białkowe
HCl
+
H + / K +
ATPaza
K +
K +
Ca 2+
Ból moŜe trwać 15-60 min, moŜe
wystąpić równieŜ w nocy
+
acetylocholina
komórka okładzinowa
Czynniki obrony
Śluz
Prostaglandyna E 2
Somatostatyna
Dwuwęglany
Odnowa komórek
nabłonkowych
Prawidłowy przepływ
krwi
• Komórki okładzinowe Ŝołądka wytwarzają HCl
• H + /K + ATPaza enzym odpowiedzialny za
podtrzymanie czynnego transportu H + z komórki
okładzinowej do soku Ŝołądkowego
Czynniki agresji
Kwas solny
Pepsyna
Gastryna
Histamina (rec. H 2 )
Acetylocholina
Kwasy Ŝółciowe
Zaburzenia motoryki
• Leki pobudzające wydzielanie soku Ŝołądkowego
– Środki zakwaszające
– Kwasy nieorganiczne i organiczne
• Kwas cytrynowy
• Citropepsin = pepsyna + fosforan sodowy
Pepsyna –enzym proteolityczny
– Związki pochodzenia naturalnego (przyprawy, gorycze,
kofeina, alkohol)
Przyczyny wrzodów trawiennych
Ŝołądka i dwunastnicy
– Helicobacter pylori
• zakaŜenia Hp w krajach wysoko rozwiniętych są
rzadsze (ok. 30%)
• zakaŜenia Hp w krajach rozwijających się Azji,
Afryki i Ameryki Południowej > 80%
– Inne
• Predyspozycje genetyczne
• Stres
• Niektóre choroby (marskość wątroby, niewydolność nerek)
• UŜywki – Nikotyna, Alkohol
• Leki – NLPZ, glikokortykosteroidy
949435087.111.png 949435087.122.png 949435087.133.png 949435087.144.png 949435087.155.png 949435087.166.png 949435087.177.png 949435087.188.png 949435087.199.png 949435087.210.png 949435087.221.png 949435087.232.png 949435087.243.png 949435087.254.png 949435087.265.png 949435087.276.png 949435087.287.png 949435087.298.png 949435087.309.png 949435087.320.png 949435087.331.png 949435087.338.png 949435087.339.png 949435087.340.png 949435087.341.png 949435087.342.png 949435087.343.png 949435087.344.png 949435087.345.png 949435087.346.png 949435087.347.png 949435087.348.png 949435087.349.png 949435087.350.png 949435087.351.png 949435087.352.png 949435087.353.png 949435087.354.png 949435087.355.png 949435087.356.png 949435087.358.png 949435087.359.png 949435087.360.png 949435087.361.png 949435087.362.png 949435087.363.png 949435087.364.png 949435087.365.png 949435087.366.png 949435087.367.png 949435087.369.png 949435087.370.png 949435087.371.png 949435087.372.png 949435087.373.png 949435087.374.png 949435087.375.png 949435087.376.png 949435087.377.png 949435087.378.png 949435087.380.png 949435087.381.png 949435087.382.png 949435087.383.png 949435087.384.png 949435087.385.png 949435087.386.png 949435087.387.png 949435087.388.png 949435087.389.png 949435087.391.png 949435087.392.png 949435087.393.png 949435087.394.png 949435087.395.png 949435087.396.png 949435087.397.png 949435087.398.png 949435087.399.png 949435087.400.png 949435087.002.png 949435087.003.png 949435087.004.png 949435087.005.png 949435087.006.png 949435087.007.png 949435087.008.png 949435087.009.png 949435087.010.png 949435087.011.png 949435087.013.png 949435087.014.png 949435087.015.png 949435087.016.png 949435087.017.png 949435087.018.png 949435087.019.png 949435087.020.png 949435087.021.png 949435087.022.png 949435087.024.png 949435087.025.png 949435087.026.png 949435087.027.png 949435087.028.png 949435087.029.png 949435087.030.png 949435087.031.png 949435087.032.png 949435087.033.png 949435087.035.png 949435087.036.png 949435087.037.png 949435087.038.png 949435087.039.png 949435087.040.png 949435087.041.png 949435087.042.png 949435087.043.png 949435087.044.png 949435087.046.png 949435087.047.png 949435087.048.png 949435087.049.png 949435087.050.png 949435087.051.png 949435087.052.png 949435087.053.png 949435087.054.png 949435087.055.png 949435087.057.png 949435087.058.png 949435087.059.png 949435087.060.png 949435087.061.png 949435087.062.png 949435087.063.png 949435087.064.png 949435087.065.png 949435087.066.png 949435087.068.png 949435087.069.png 949435087.070.png 949435087.071.png 949435087.072.png 949435087.073.png 949435087.074.png 949435087.075.png 949435087.076.png 949435087.077.png 949435087.079.png 949435087.080.png 949435087.081.png 949435087.082.png 949435087.083.png 949435087.084.png 949435087.085.png 949435087.086.png 949435087.087.png 949435087.088.png 949435087.090.png 949435087.091.png 949435087.092.png 949435087.093.png 949435087.094.png 949435087.095.png 949435087.096.png 949435087.097.png 949435087.098.png 949435087.099.png 949435087.101.png 949435087.102.png 949435087.103.png 949435087.104.png 949435087.105.png 949435087.106.png 949435087.107.png 949435087.108.png 949435087.109.png 949435087.110.png 949435087.112.png 949435087.113.png 949435087.114.png 949435087.115.png 949435087.116.png 949435087.117.png 949435087.118.png 949435087.119.png 949435087.120.png 949435087.121.png 949435087.123.png 949435087.124.png 949435087.125.png 949435087.126.png 949435087.127.png 949435087.128.png 949435087.129.png 949435087.130.png 949435087.131.png 949435087.132.png 949435087.134.png 949435087.135.png 949435087.136.png 949435087.137.png 949435087.138.png 949435087.139.png 949435087.140.png 949435087.141.png 949435087.142.png 949435087.143.png 949435087.145.png 949435087.146.png 949435087.147.png 949435087.148.png 949435087.149.png 949435087.150.png 949435087.151.png 949435087.152.png 949435087.153.png 949435087.154.png 949435087.156.png 949435087.157.png 949435087.158.png 949435087.159.png 949435087.160.png 949435087.161.png 949435087.162.png 949435087.163.png 949435087.164.png 949435087.165.png 949435087.167.png 949435087.168.png 949435087.169.png 949435087.170.png 949435087.171.png 949435087.172.png 949435087.173.png 949435087.174.png 949435087.175.png 949435087.176.png 949435087.178.png 949435087.179.png 949435087.180.png 949435087.181.png 949435087.182.png 949435087.183.png 949435087.184.png 949435087.185.png 949435087.186.png 949435087.187.png 949435087.189.png 949435087.190.png 949435087.191.png 949435087.192.png 949435087.193.png 949435087.194.png 949435087.195.png 949435087.196.png 949435087.197.png 949435087.198.png 949435087.200.png 949435087.201.png 949435087.202.png 949435087.203.png 949435087.204.png 949435087.205.png 949435087.206.png 949435087.207.png 949435087.208.png 949435087.209.png 949435087.211.png 949435087.212.png 949435087.213.png 949435087.214.png 949435087.215.png 949435087.216.png 949435087.217.png 949435087.218.png 949435087.219.png 949435087.220.png 949435087.222.png 949435087.223.png 949435087.224.png 949435087.225.png 949435087.226.png 949435087.227.png 949435087.228.png 949435087.229.png 949435087.230.png 949435087.231.png 949435087.233.png 949435087.234.png 949435087.235.png 949435087.236.png 949435087.237.png 949435087.238.png 949435087.239.png 949435087.240.png 949435087.241.png 949435087.242.png 949435087.244.png 949435087.245.png 949435087.246.png 949435087.247.png 949435087.248.png 949435087.249.png 949435087.250.png 949435087.251.png 949435087.252.png 949435087.253.png 949435087.255.png 949435087.256.png 949435087.257.png 949435087.258.png 949435087.259.png 949435087.260.png 949435087.261.png 949435087.262.png 949435087.263.png 949435087.264.png 949435087.266.png 949435087.267.png 949435087.268.png 949435087.269.png 949435087.270.png 949435087.271.png 949435087.272.png 949435087.273.png 949435087.274.png 949435087.275.png 949435087.277.png 949435087.278.png 949435087.279.png 949435087.280.png 949435087.281.png 949435087.282.png 949435087.283.png 949435087.284.png 949435087.285.png 949435087.286.png 949435087.288.png 949435087.289.png 949435087.290.png 949435087.291.png 949435087.292.png 949435087.293.png 949435087.294.png 949435087.295.png 949435087.296.png 949435087.297.png
Inhibitory pompy protonowej
(Inhibitory H + /K + ATP azy)
Hamują nieodwracalnie H + /K + ATPazę w wyniku
czego hamują wydzielanie HCl
Omeprazol
Czas działania do 23 dni
Metabolizowany w wątrobie, częściowo wydzielany z Ŝółcią,
eliminowany głównie przez nerki (70%), okres półtrwania 13 h
Hamuje aktywność cytochromu P450
Działanie niepoŜądane:
nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka,
bóle głowy i zawroty, dezorientacja, zaburzenia widzenia
duszność, wysypki skórne
leukopenia
zwiększenie aktywności aminotransferaz
odbarwienie moczu, śródmiąŜszowe zapalenie nerek (rzadko)
zwiększenie namnaŜania, stęŜenia azotynów i Nnitrozoamin
(moŜliwość procesów nowotworowych w Ŝołądku); nie
naleŜy podawać długotrwale
Leki gastroprotekcyjne
Nowsze inhibitory pompy protonowej
Lansoprazol (Lanzul)
Pantoprazol (Controloc)
Rabeprazol
Esomeprazol
• Skuteczność porównywalna ze skutecznością omeprazolu
• Stosowane raz na dobę w:
– chorobie wrzodowej
– hipersekrecji kwasu solnego
– chorobie refluksowej
• Działanie niepoŜądane: bóle i zawroty głowy, biegunka
Sukralfat (Venter, Ulgastron, Gastrem)
zasadowa sól glinowa oktasiarczanu sacharozy
Działanie miejscowe:
Tworzy połączenie kompleksowe z białkami w miejscu
uszkodzonej błony śluzowej,
Hamuje aktywność pepsyny przez adsorpcję enzymu,
Zwiększa syntezę śluzu, zwiększa jego lepkość
Absorbuje kwasy Ŝółciowe,
Zwiększa regenerację komórkową nabłonka błony
śluzowej Ŝołądka
Zwiększa syntezę PGE 2 o działaniu ochronnym
Antagoniści receptorów H 2
Leki gastroprotekcyjne
Blokada receptora H 2
– Zmniejszenie wydzielania kwasu solnego
(podstawowe, stymulowane histaminą, gastryną i ACh
Bizmut koloidalny
Dicytrynian tripotasowo bizmutawy
(DeNol, Ventrisol)
Preparaty złoŜone:
Pylorid, Tritec = ranitydyna + dicytrynian
tripotasowo bizmutawy
Cymetydyna
– Działanie niepoŜądane:
• Zawroty i bóle głowy, splątanie
• Wysypki skórne, swędzenie
• Nudności
• Bóle mięśniowe
• Zanik popędu płciowego, oligospermia, ginekomastia (u
męŜczyzn)
• Bradykardia
• Hamowanie cytochromu P450; izoenzymu – CYP3A4,
CYP2C19 i CYP2D6
• Zapalenie wątroby, nerek lub trzustki
• Zwiększenie poziomu transaminaz i kreatyniny
Syntetyczne analogii prostaglandyny
– Mizoprostol, Cytotec
– Arthrotec = Misoprostolum + diklofenac sodium
949435087.299.png 949435087.300.png 949435087.301.png 949435087.302.png 949435087.303.png 949435087.304.png 949435087.305.png 949435087.306.png 949435087.307.png 949435087.308.png 949435087.310.png 949435087.311.png
Antagoniści receptorów H 2
Antagoniści receptorów H 2
Ranitydyna – 4krotnie silniejsze działanie
od cymetydyny
• Działanie niepoŜądane:
• Zawroty i bóle głowy, splątanie (rzadko)
• Nudności, bóle brzucha, biegunki lub zaparcia
• Impotencja
• Bradykardia, tachykardia, zaburzenia rytmu
• Zwiększenie poziomu transaminaz i kreatyniny
• Leukopenia, granulocytopenia, trombocytopenia
Famotydyna – 20krotnie silniejsze
działanie od cymetydyny, ok. 7krotnie od
ranitydyny
• Działanie niepoŜądane:
• Zawroty i bóle głowy, splątanie (rzadko)
• Nudności, bóle brzucha, biegunki lub zaparcia,
• Suchość w jamie ustnej
• Wysypki skórne, świąd
• Zwiększenie poziomu transaminaz i kreatyniny
• Leukopenia
Antagoniści receptorów H 2
Leki cholinolityczne
Nizatydyna – działanie podobne do ranitydyny
Roksatydyna – działanie silniejsze od ranitydyny
Pirenzepina
– Selektywny, konkurencyjny antagonista receptora
muskarynowego
– Stosowana doustnie, 100150 mg dziennie w 2
dawkach
– Ustępuje skutecznością antagonistom H 2 i
inhibitorom pompy protonowej
– Działanie niepoŜądane: suchość w jamie ustnej,
zaburzenia widzenia, zaparcia, biegunki, bóle
głowy, wysypki skórne (rzadko)
• Po zaprzestaniu leczenia wznowa owrzodzeń po ok.46
miesiącach
• Dyskusyjne jest zalecanie antagonistów H 2
równocześnie z terapią zwalczającą zakaŜenie
Helicobacter pyroli
• Stosowane z NLPZ jako osłona przed ich działaniem
wrzodotwórczym
Leki neutralizujące ( Antacida )
Leki neutralizujące ( Antacida )
Zmniejszają kwaśność soku Ŝołądkowego poprzez
chemiczne wiązanie kwasu solnego (reakcja zobojętniania)
Sole magnezu
– Węglan glinu
– Sole podwójne magnezowoglinowe
• Uwodniony węglan wodorotlenku glinowomagnezowego
( Hydrotalcid, Talcid, Ulcetal )
• Uwodniony zasadowy siarczan glinowomagnezowy
( Magaldrat , Gastrogel )
Alginiany (sodowy, wapniowy)
Gealacid
– Podstawowe leki stosowane w leczeniu pacjentów cierpiących
na zgagę i refluks
• Preparaty alkalizujące naleŜy przyjmować po posiłku,
poniewaŜ opróŜnianie Ŝołądka ulega opóźnieniu w
obecności pokarmu, co przedłuŜa działanie leku do 3
godzin.
• Powszechną praktyką wśród producentów jest łączenie
dwóch lub większej ilości składników, aby
– zapewnić szybki początek działania (na ogół sole sodu, np.
dwuwęglan sodowy)
– oraz działanie przedłuŜone (sole glinu, magnezu i wapnia)
Sole glinu
– Wodorotlenek glinu ( Alusal )
– Koloidalny wodorotlene glinu ( Algeldrat )
– Fosforan glinu ( Aluphos )
– Zasadowy węglan glinu ( Kompensan )
– Dwuzasadowy węglan glinowosodowy ( Alugastrin )
– Zasadowy aminooctan glinu ( Proacid )
949435087.312.png 949435087.313.png 949435087.314.png 949435087.315.png 949435087.316.png 949435087.317.png 949435087.318.png 949435087.319.png 949435087.321.png 949435087.322.png 949435087.323.png 949435087.324.png
Leki przeczyszczające
NaduŜywanie środków alkalizujących
• Przyczynia się do znacznego wchłaniania ich
do organizmu, co powoduje niepoŜądane
skutki medyczne:
– NaduŜywanie preparatów zawierających wapń
• Zespół mlecznoalkaliczny
– NaduŜywanie preparatów zawierających glin
• Demineralizacja kości
– Leczenie nie powinno trwać dłuŜej niŜ 2 tygodnie;
jeŜeli objawy się utrzymują konieczność wizyty
lekarskiej
Powiększają objętość światła jelita i
pośrednio lub bezpośrednio draŜnią sploty
nerwowe i wyzwalają falę perystaltyczną.
Środki hydrofilne, zwiększające objętość stolca
Środki osmotyczne, hamujące zwrotne
wchłanianie wody
Środki pobudzające wydzielanie oraz środki
działające bezpośrednio na nabłonek, sploty
nerwowe i komórki mięśniowe gładki
Środki poślizgowe
• U osób starszych naleŜy unikać preparatów
powodujących zaparcie (preparaty zawierające
wapń)
Leki przeczyszczające
Leki przeczyszczające
Środki hydrofilne (pęczniejące)
Naturalne i półsyntetyczne pęczniejące i nie ulegające
strawieniu polisacharydy
Nasienie lnu
Nasienie indyjskiej babki jajowatej
Otręby
W trakcie stosowania naleŜy wypić odpowiednią ilość wody
(niebezpieczeństwo sklejenia treści pokarmowej, niedroŜność jelit)
Działania niepoŜądane : wzdęcia, wiatry, niedroŜność jelit,
zmniejszenie wchłaniania innych leków.
Wskazania:
OpróŜnienie jelit przed badaniem
radiologicznym lub zabiegiem chirurgicznym
Bolesne wypróŜnienia (przetoki odbytu)
Zapobieganie i leczenie zaparć wywołanych
podawaniem opioidów
Zaparcia nawykowe
NaduŜywane jako środki odchudzające
działanie po około 1224 godz.
Leki przeczyszczające
Osmotyczne leki przeczyszczające:
Źle wchłaniające się jony
Alkohole cukrowe
Gliceryna
Glikol polietylenowy
Podanie roztworu normotonicznego związków trudno się
wchłaniających zmniejsza resorpcję wody z jelita, natomiast
podanie roztworu hypertonicznego zwiększa nagromadzenie
się w świetle jelita wody i tym samym zwiększa objętość
treści jelita i umoŜliwia wydalanie duŜej ilości kału
Czas rozpoczęcia defekacji zaleŜy od ilości i
stęŜenia roztworu
Leki przeczyszczające
Źle wchłaniające się jony
Sól gorzka – MgSO 4 x 7 H 2 O
Sól glauberska – Na 2 SO 4 x 10 H 2 O
Wodorotlenek magnezu (mleczko magnezowe)
Działanie niepoŜądane
Retencja płynów, nadciśnienie (zawierające jony sodu)
Osłabienie siły skurczu mięśni, osłabienie odruchów,
obniŜenie ciśnienia krwi (zawierające jony magnezu,
pacjenci z niewydolnością nerek)
949435087.325.png 949435087.326.png 949435087.327.png 949435087.328.png 949435087.329.png 949435087.330.png 949435087.332.png 949435087.333.png 949435087.334.png 949435087.335.png 949435087.336.png 949435087.337.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin