POTOP i ZBRODNIA I KARA.doc

POTOP:

1. Wątki w Potopie:

Þ  Wątek historyczno-polityczny (Najazd Szwedów oraz rozkład moralny polskiego społeczeństwa i jego odrodzenie

Þ  Wątek romansowo-przygodowy (perypetie Kmicica i Oleńki, oparty na zasadzie miłosnego trójkąta – najpierw: Wołodyjowski -> Oleńka -> Kmicic, później: Bogusław Radziwiłł -> Oleńka -> Kmicic)

2. Kmicic przed i po metamorfozie:

3. Obraz społeczeństwa polskiego i Polski

I. Radziwiłłowie:

Þ  Kierują się własnym interesem

Þ  Wydają kraj Szwedom

Þ  Liczą na korzyści od Szwedów

Þ  Warchołowie

II.    Sapiehowie i Zamoyski:

Þ  Patrioci

III.  Szlachta

Þ  Negatywna (Poddaje się pod Ujściem, godzi się oddać Polskę, liczy na przywileje stanowe, bezmyślna politycznie, uległa magnaterii, lekkomyślna, butna)

Þ  Pozytywna (Skrzetuski, Wołodyjowski – gotowi do poświęceń i obrony ojczyzny)

IV. Lud Wiejski:

Þ  Brak reprezentanta

Þ  Bezimienna grupa

Þ  Patrioci, wierni królowi, mają zapał do walki, organizują ruch partyzancki

Þ  Stawiają opór nie wykonując poleceń najeźdźcy

Na początku obserwujemy moralny upadek społeczeństwa polskiego, ale po napadnięciu Szwedów na Jasną Górę odradzają się i stają się waleczni i nieugięci.

4. Kmicic przyjmuje nazwisko Babinicz:

Þ  Listy jego do Radziwiłła i Wołodyjowskiego

Þ  Wyprawa na Śląsk

Þ  Obrona Jasnej Góry (Spowiedź, Organizowanie obrony, Wysadzenie Kolubryny)

Þ  Spotkanie z Janem Kazimierzem

Þ  Uratowanie życia królowi

Þ  Liczne walki podjazdowe

Þ  Ocalenie

Þ  Wyjazd na Wojnę z Rakoczym

Þ  Powrót rannego do Lubicza

Þ  Rehabilitacja (demistyfikacja) podczas mszy świętej

5. Elementy innych gatunków w „Potopie”

Þ  Powieść scottowska

Þ  Gawęda

Þ  Epopeja (sceny batalistyczne)

Þ  Idealizacja bohaterów

Þ  Baśń

Þ  Elementy westernu

6. Elementy scottowskie w „Potopie”

Þ  Porwanie – Kmicic porywa Oleńkę

Þ  Pojedynki – Kmicic z Wołodyjowskim

Þ  Przebrania – Zmiania nazwiska z Kmicic na Babinicz

Þ  Ucieczki – ucieczka po wysadzeniu Kolubryny

7. Wydarzenia Historyczne

Þ  Poddanie szlachty pod Ujściem

Þ  Obrona Częstochowy

Þ  Oddanie Polski pod opiekę Maryi przez Jana Kazimierza

Þ  Oddanie Szwedom Litwy przez Radziwiłła

ZBRODNIA I KARA

1. Geneza „Zbrodni i Kary”

Þ  Koncepcji dostarczyły mu poematy Puszkina

Þ  Wątki z prasy kryminalnej

Þ  Życie osobiste pisarza

2. Cechy powieści polifonicznej

Þ  Przedstawia życie wewnętrzne postaci koncentrując uwagę na jej przeżyciach i wyobrażeniach

Þ  Panuje mowa pozornie zależna i monologi wewnętrzne

Þ  Przedstawia intymną sferę życia bohatera – albo w formie analiz i opisów albo kładąc nacisk na sam proces myślenia postaci znajdującej się w skomplikowanej sytuacji

Þ  Bohater ukazany z punktu widzenia innych postaci

Þ  POLIFONIA – interpretowanie wydarzeń z punktu widzenia różnych bohaterów powieści, różna ocena bohaterów i ich postępowania, niejednoznaczna interpretacja, występują dwie sprzeczne racje, narrator nie zajmuje końcowego stanowiska, składnia czytelnika do przemyśleń

3. Opis bohaterów:

Þ  Rodion Romanowicz Raskolnikow – niedoszły absolwent wydziału prawa, uważa, że najłatwiejszym sposobem zdobycia pieniędzy będzie zamordowanie bogatej osoby. Z powodu zbrodni dręczyło go nieustannie sumienie, w końcu przyznał się do czynu, zesłany na Syberię.

Þ  Sonia Marmieładow - córka Siemiona Marmieładowa, ma 18 lat, prostytutka, powiernica Raskolnikowa, dowiaduje się od Rodiona, że to on jest zabójcą lichwiarki

Þ  Alona Ivanovna – lichwiarka, znienawidzona przez ludzi, zamordowana przez Rodiona

4. Opis Petersburga:

Þ  Miasto przedstawione negatywnie

Þ  Ogromna stolica, w której panuje bieda, głód i przestępczość

Þ  Miasto diabelskie, Sodoma i Gomora, miasto demoniczne,

Þ  Miasto pokazane naturalistyczne

Þ  Miasto skazane na zagładę

Þ  Mieszkańcy porównywani do budowniczych Wieży Babel

Þ  In Ferno – piekło

Þ  Miasto kontrastów

5. Przyczyny narodzin zbrodniczej idei

Þ  Przyczyny materialne: chęć ukończenia studiów, pomoc dla matki i siostry, poprawa własnych warunków bytowych

Þ  Przyczyny społeczne: uznanie siebie za wybitną jednostkę, która ma prawo zbawić świat, usunięcie ze społeczeństwa „wszy”, „robaka”, (czyli lichwiarki)

Þ  Przyczyny moralne: uratowanie siostry przed niechcianym małżeństwem z Łużynem

6. Znaczenie imienia i nazwiska bohatera:

Þ  RODION – róża, człowiek wyjątkowy, człowiek idealny

Þ  RASKOLNIKOW – odszczepieniec, człowiek, który odszedł od wiary i zasad moralnych

7.Uniwersalność powieści:

Þ  Każda zbrodnia jest złem

Þ  Nie ma wytłumaczenia dla popełnionego morderstwa

Þ  Każdy człowiek ma prawo do życia

Þ  Nie można szukać argumentów uzasadniających zabijanie

3