Czajewski Jerzy - Spisy właścicieli ziemskich litewsko-białoruskich gubernii Rosji w drugiej połowie XIX wieku.docx

(345 KB) Pobierz

Jerzy Czajewski

 

 

 

Spisy właścicieli ziemskich litewsko-białoruskich gubernii Rosji w drugiej połowie XIX wieku

 

 

( rosyjskie publikacje statystyczne i kartograficzne )

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

Artykuł ten ma być w zamiarze autora pomocą w wykorzystaniu drukowanych rosyjskich oficjalnych danych statystycznych dotyczących  własności ziemskiej , na tym obszarze w większości polskiej  i jej lokalizacji na terenie większej części byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego ( WKL) i Inflant Polskich - il. 1, 2, 3 .

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

Obszar tego dawnego członu Rzeczypospolitej Obojga Narodów znalazł się  w wyniku rozbiorów całkowicie w granicach Rosji. Niewielka jego część znalazła się na terenie Królestwa Polskiego ( Priwislinskij Kraj ) t.j gubernii suwalskiej i  skrawki w guberni siedleckiej i lubelskiej .Sześć guberni  Cesarstwa : grodzieńską, kowieńską, mińską, mohylowską , wileńską  i witebską  nazywano w oficjalnej nomenklaturze  ,,krajem północno-zachodnim" ,  zaś  wraz z  trzema guberniami ukraińskimi będącymi  kiedyś częścią Korony, łacznie ten obszar zwano ,,guberniami zachodnimi"  - il.4. W polskiej ówczesnej świadomości były to tzw. ,,ziemie zabrane" .W skład guberni witebskiej wchodziły również dawne Inflanty Polskie - il. 5 , które nie były integralną częścią WKL

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

il.1

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/2003_4/spis/mapa1.JPG

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

il. 2

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/2003_4/spis/mapa2.JPG

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

Na omawianym obszarze ludność pochodzenia polskiego stanowiła niewielką ( może za wyjątkiem guberni wileńskiej i grodzieńskiej gdzie stanowili prawie 1/3  mieszkańców ) mniejszość około 7 - 8 % całej ludności liczącej około 8,838 mln. mieszkańców  w 1885 roku. . Jako własciciele  ziemscy pochodzenia polskiego , głównie szlacheckiego  przeważali wyrażnie nad Rosjanami, Białorusinami, Łotyszami czy Litwinami (etnicznymi)  areałem i  znaczeniem gospodarczym.

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/2003_4/spis/mapa3.JPG

 

il. 3

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/2003_4/spis/mapa5.JPG

 

il. 4

 

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

 I. Spisy właścicieli ziemskich

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

We wszystkich guberniach rosyjskich w drugiej połowie XIX wieku działały gubernialne Komitety Statystyczne. Zajmowały się one m.in. wydawaniem tzw. ,,Pamjatnych Kniżok", różnych spisów, Kalendarzy,  czasopism w rodzaju ,,Gubiernskije Wiedomosti", publikacji popularno-naukowych o historii guberni, spisów wylegitymowanej szlachty itp.Omawiane poniżej spisy będące wytworem pracy tych Komitetów stanowią pierwszą część artykułu.

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

Autorowi udało się dotrzeć do większości spisów gubernialnych za wyjątkiem guberni wileńskiej, ale ostatnio doszły mnie sygnały z Petersburga że są jakieś kalendarze tej guberni ze spisami właścicieli.

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

 

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/2003_4/spis/mapa4.JPG

 

il. 5.

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

mhtml:file://C:\Documents%20and%20Settings\Andrzej\Pulpit\Biblioteka\Spisy%20właścicieli%20ziemskich%20litewsko-białoruskich%20gubernii%20Rosji%20w%20drugiej%20połowie%20XIX%20wieku.mht!http://www.promemoria.pl/arch/clearpixel.gif

 

Omawianie spisów rozpocznę od guberni które z grubsza stanowiły obszar pierwszego rozbioru rosyjskiego w 1772 roku t.j. guberni mohylowskiej i witebskiej :

 

 

1.Alfavitnyj poujezdnyj spisok zemlevladelcam Vitebskoj gubiernii kromie krestjan   który ukazal...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin