Aldiss Brian - Kryptozoik.pdf - Aldiss Brian - ssaaggaa

BRIAN W. ALDISS

KRYPTOZOIK

„Cryptozoic”

Przełożyli: Monika Niemczynowicz, Jarosław Szmolda

wydanie oryginalne: 1979

wydanie polskie: 2003

Leżały ułożone w bezsensowny stos a jednak przerażająco naznaczone mocą,

która je tutaj wyrzuciła. Wydawało się, że są czymś organicznym i nieorganicznym

zarazem. Mnożyły się na obrzeżach czasu, uosabiając wszystkie niesamowite formy,

jakie miały zaistnieć na świecie. Ziemia śniła kamienny koszmar o potomstwie, które

tłumnie się na nią wyleje.

Te kopromorficzne kształty zapowiadały rodzące się i umierające w

przyszłości foki, słonie, diplodoki i sauropody, żuki, nietoperze, ośmiornice,

pingwiny, stonogi i hipopotamy.

Pojawiały się też obiekty, które w zarysie przypominały ludzką sylwetkę:

torsy, uda, pachwiny z lekkim zagłębieniem, kręgosłupy, piersi, elementy w kształcie

dłoni i palców, masywne ramiona, kształty falliczne - wszystkie jedyne w swoim

rodzaju, a jednak w jakiś dziwny sposób pozostające w związku z anatomią samej

natury. Całość, jakby bezmyślnie wymodelowana z szarej gliny. Bez użycia choćby

jednej myśli włączona do ruchu, nawet bez jednej myśli unicestwiona.

Kształty, leżąc na sobie bezładnie, rozciągały się wszędzie, aż po horyzont,

jakby wypełniały cały kryptozoik... Zdawały się być jednocześnie złowieszczymi

zwiastunami tego, co miało nadejść, jak i wspomnieniem dawno minionej

przeszłości...

Księga Pierwsza

ROZDZIAŁ PIERWSZY

Kamień czerwonego piaskowca

Poziom morza obniżał się powoli przez ostatnich kilka tysięcy lat. Było

prawie tak idealnie nieruchome, że trudno było zgadnąć, czy jego drobne fale odbijały

się od brzegu, czy też w jakiś sposób formowały się na nim, by zniknąć w głębinie.

Rzeka uchodząca do morza zbudowała tamy z czerwonego mułu i kamyków,

wyznaczając swoją własną ścieżkę pomiędzy żwirowymi brzegami lub też rozlewając

się w szerokie kałuże, znieruchomiałe w słońcu.

Na brzegu jednego z nich siedział mężczyzna. Pomimo że zdawał się być

otoczony roślinnością, plaża za nim była naga jak wyschnięta kość.

Mężczyzna był wysoki i smukły. Miał jasne włosy i bladą cerę. Jego postawa

zdradzała czujność. Miał na sobie jednoczęściowy kombinezon, przez ramię

przewieszony plecak, w którym znajdował się zapas wody, substytuty jedzenia,

przyrządy malarskie i dwa notatniki. Na szyi zawieszone miał urządzenie

powszechnie nazywane konwerterem powietrza, składające się z pierścienia,

posiadającego z jednej strony mały napęd, a z drugiej, pod brodą, niewielki otwór

wylotowy, z którego wydobywało się świeże powietrze. Mężczyzna nazywał się

Edward Bush. Był samotnym człowiekiem w wieku około czterdziestu pięciu lat.

Jeżeli w ogóle można było powiedzieć, że myślał, to w tej chwili jego myśli krążyły

wokół matki.

Na tym etapie, jego życie nie miało celu, znajdując się w całkowitym

zawieszeniu. Jego dorywcza praca dla Instytutu w żaden sposób nie mogła załagodzić

uczucia, że znalazł się na rozdrożu. Jak gdyby wszystkie czynności jego organizmu

nagle się zatrzymały, nie wiedząc, czy skierować się w tym czy w innym kierunku,

napędzane mocą wielkiego niepokoju.

Bush oparł brodę na kolanie i objął wzrokiem monotonny bezkres morza.

Gdzieś w oddali usłyszał warkot motocykli.

Nie chciał, żeby ktokolwiek zobaczył, co robi. Zerwał się i pobiegł do

miejsca, gdzie stały sztalugi, które porzucił jakiś czas temu, niezadowolony ze swojej

pracy. Odległość była większa, niż zakładał. Obraz był rzeczywiście do niczego -

Bush był skończony jako artysta. Może dlatego nie mógł się zdobyć na powrót do

teraźniejszości.

Howells będzie czekał na jego raport w siedzibie Instytutu. Obserwacja morza

miała mu pomóc w wyrażeniu pustki, którą kreślił akwarelami na papierze wodnym -

w podróży mentalnej tylko taki prymitywny sprzęt można było mieć ze sobą.

Z pędzla spadło kilka kropel farby, tworząc na papierze wielkie kolorowe

plamy. Bush wpadł w szał. Nad posępnym morzem wzeszło czerwone słońce, które,

jak się Bushowi wydawało, miało zarys twarzy Howellsa.

Zaczął się śmiać. Plamy rozlanej farby uformowały po jednej stronie płótna

karłowate drzewo: przyłożył do niego ołówek.

- Matko! - powiedział. - To przecież ty, mamo! Chcę ci pokazać, że o tobie nie

zapomniałem.

Na płótnie pojawiła się sylwetka jego matki. Dorysował jej diamentową

koronę; jego ojciec często nazywał matkę Królową - na poły czule, na poły

ironicznie. Zresztą, jego ojciec też tam był; jego sylwetka zajmowała sporą część

obrazu.

- Nie wiem, czy to widzisz, ale stworzyłem właśnie arcydzieło! - powiedział

do stojącej za nim w oddali Kobiety Cień, która w ogóle nie zwracała na niego uwagi.

Nabrał akwareli i nabazgrał tytuł: „Zgromadzenie rodzinne”. W końcu, on też znalazł

się na tym obrazie.

Wyrwał papier z klamer, podarł bohomaz i zmiął go w ręku.

Złożył sztalugę i wsadził ją do plecaka.

Za plecami Busha, nad niskimi wzgórzami, słońce rzucało resztki światła.

Tylko przy brzegach rzeki wzgórza były pokryte roślinnością - tam drobne, bezlistne

paprotniki rosły w cieniu prymitywnych widłaków. Bush nie rzucał cienia.

Zdenerwował go daleki odgłos motocykli, jedyny dźwięk pośród

wszechobecnej dewońskiej ciszy. Zerwał się, gdy na horyzoncie dostrzegł ruch. Na

płyciźnie dostrzegł cztery pełzopławy. Brnęły przez czerwone błoto, a ich dziwacznie

opancerzone głowy unosiły się nad ziemią, gdy z komicznym przejęciem rozglądały

się wokoło. Bush uniósł przyczepiony do nadgarstka aparat, żeby je sfotografować,

zaraz jednak przypomniał sobie, że już kiedyś robił zdjęcia tym stworzeniom.

Ryby wyłapywały pełzające po błotnistym wybrzeżu insekty albo zanurzały

głowy w gnijącej roślinności. Zanim jeszcze opuścił go jego geniusz, Bush

zainspirowany kształtem ich uzbrojonych głów, stworzył jedną ze swoich najlepszych

prac.

Odgłos ryku motorów ustał. Przyjrzał się otoczeniu, wspinając się na

piaszczysty brzeg, by mieć lepszy widok; nie był pewien, ale wydawało mu się, że

widzi grupkę ludzi, daleko na plaży. Ani jedna zmarszczka fali nie mąciła gładkiej

tafli oceanu. Czarnowłosa Kobieta Cień zastygła w bezruchu. Z jednej strony była

jego towarzyszką, z drugiej, była tylko jedną z denerwujących zjaw

wyprodukowanych przez jego przeciążony umysł.

- To jakby czytać jakiś cholerny podręcznik! - krzyknął do niej drwiąco. - Ta

plaża... Ewolucja... Brak tlenu w umierającym morzu...Wychodzące na brzeg ryby i

ich podróż w przestrzeni... Mój ojciec widziałby pewnie w tym jakąś metafizykę -

rozbawiony dźwiękiem swojego głosu zaczął recytować (jego ojciec był wielkim

miłośnikiem poezji): - Wiosna... Za długa... Gongula... - o wiele za długa.

No cóż, trzeba było się z czegoś śmiać, inaczej by zwariował. Wciągnął

powietrze przez konwerter, patrząc nieufnie na swojego stróża - ciemnowłosa kobieta

nadal stała obok, jak zawsze cienista i zamglona. Doszedł do wniosku, że pełniła przy

nim swego rodzaju wartę. Wyciągnął rękę, by jej dotknąć, ale była tak samo

niematerialna co pełzopławy czy piaskowiec.

Jego największym zmartwieniem było pożądanie. Dopóki jego wewnętrzny

zegar pozostawał w spoczynku, taka izolacja była mu na rękę, ale im dłużej trwała,

tym bardziej pogrążał się w monotonii. Pożądanie wprawiłoby go znowu w ruch,

jednak Kobieta Cień była równie nieosiągalna, co wyuzdane bohaterki jego

erotycznych fantazji.

Niezbyt przyjemnie było oglądać nagie wzgórza przez pryzmat jej ciała.

Położył się na żwirze, dostosowując ciało do kształtu zbocza. Zamiast zmagać się z

problemem jej tożsamości, odwrócił się w stronę ponurej głębiny oceanu i zaczął się

w nią wpatrywać - jakby miał nadzieję ujrzeć jakiegoś żarłocznego potwora

wyłaniającego się z wody, rozpraszającego jego wewnętrzny spokój.

Wszystkie plaże były ze sobą połączone. Czas nic dla nich nie znaczył. Ta

przed nim wiodła prosto do plaży, którą poznał jako dziecko, podczas pewnych

przygnębiających wakacji, gdy jego rodzice kłócili się, hamując w sobie gniew, a on

trzęsąc się, stał za kabiną z butami pełnymi piasku i podsłuchiwał ich nienawiść.

Gdyby tylko był w stanie zapomnieć o swoim dzieciństwie, mógłby rozpocząć

twórcze życie od nowa! Być może tworzyłby kompozycje z plażowych kabin...

Otoczonych czasem...

Leżał i rozmyślał o następnej, przestrzenno-kinetycznej instalacji, zamiast

Aldiss Brian - Kryptozoik.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: