Auschwitz.pdf

Auschwitz – Katyń

01/2005 - Teofil W. Modelski, 2005-11-24

Obóz koncentracyjny w Oświęcimiu urósł już do symbolu, w którym planowano i

realizowano zagładę milionów obywateli krajów podbitych przez hitlerowską

Rzeszę.

Obóz w Polsce był największym centrum hitlerowskiego ludobójstwa. Zorganizowany i

zbudowany w koszarach po wojsku polskim w czerwcu 1940 r., początkowo był obozem

dla ludności polskiej, ale już w 1941 r. stał się także miejscem, w którym ginęli obywatele

Związku Sowieckiego, Czechosłowacji, Jugosławii i Austrii. W 1942 r. i w latach

następnych do obozu przybywały transporty z obywatelami krajów

zachodnioeuropejskich, podbitych przez Hitlera. W początkach 1942 r. do obozu

nadeszły pierwsze transporty Żydów, a w 1943 r. przywieziono również Cyganów.

Kwestia żydowska

Wedle wspomnień komendanta obozu Auschwitz, Rudolfa H(o)ssa, zawartych w jego

pamiętnikach (dano mu dwa lata na pisanie pamiętnika w polskim więzieniu), już w lecie

1941 roku Himmler oznajmił mu bezpośrednio: iż „f(u)hrer zarządził ostateczne

rozwiązanie kwestii żydowskiej; my - SS - mamy teraz rozkaz wykonać. Wyznaczyłem na

ten cel okręg Auschwitz ze względu na korzystne położenie pod względem

komunikacyjnym, jak również dlatego, że obszar ten można łatwo odizolować i

zamaskować przez przesiedlenie i ewakuacje ludności cywilnej.

Żydzi są odwiecznymi wrogami narodu niemieckiego i muszą zostać wytępieni bez litości

i bez względu na sposób, jaki zastosujemy – cel uświęca środki. Wszyscy Żydzi, których

dostaniemy w nasze ręce, będą w czasie tej wojny bez wyjątku zgładzeni. Jeśli teraz nie

uda się nam zniszczyć biologicznych sił żydostwa, to kiedyś Żydzi zniszczą naród

niemiecki ekonomicznie i biologicznie”.

W latach 1940 i 1941 ze względu na ówczesną sytuację polityczną w Europie nie

zdecydowano się na zastosowanie metod bezpośredniej zagłady. Nastąpiło to dopiero

po agresji na Sowiety w okresie początkowych sukcesów i zwycięstw hitlerowskiej „wojny

błyskawicznej – Blitzkrieg”. Niemcom wydawało się, że wkrótce podbiją całą Europę, w

której wprowadzą nowy ład i porządek. Już od marca i kwietnia 1942 r. zaczęły

przyjeżdżać bydlęcymi wagonami do Oświęcimia pierwsze transporty ludności

żydowskiej, kierowane do nowo zbudowanego podobozu Auschwitz – Birkenau.

Farma hodowlana Harmenze

W kwietniu 1941 r. Niemcy wysiedlili wszystkich mieszkańców wioski Harmenze i całe

okoliczne tereny włączyli do obszaru gospodarczego, utworzonego wokół obozu

Auschwitz. Założono farmę kur rasy leghorn, królików angora i hodowlę karpi. Więźniów,

pracujących na tym terenie, podzielono na cztery grupy:

a/ gospodarczą,

b/ hodowli drobiu,

c/ hodowli królików,

d/ hodowli ryb.

Komando gospodarcze posiadało do swej dyspozycji dwie krowy i sześć koni, którymi

zwożono materiał na budowę kurników, torf dla królików, dla więźniów obiady, bieliznę

oraz wszelkie inne materiały, potrzebne do rozbudowy farmy. Rzeczy te przywożono z

obozu macierzystego Auschwitz, z podobozu Birkenau oraz z innych miejsc wokół

obszaru obozowego, względnie z samego miasta Oświęcimia.

Od grudnia 1940 r. do czerwca 1942 r. pracowałem na tej farmie, zatrudniony

początkowo przy hodowli królików. Od czerwca 1942 r. hodowlą drobiu, gęsi i królików

zajmowały się więźniarki z obozu żeńskiego w Birkenau, dokąd przyjechały z obozu

koncentracyjnego w Ravensbr(u)ck. Przeprowadzono wówczas reorganizację; mężczyzn

zatrudniono w komandzie gospodarczym i umieszczono w szkole, tzw. Harmenze

Schule, kobiety w domu Zwillinga, a mężczyzn, zajmujących się rybami i stawami,

umieszczono w domu wysiedlonego gospodarza w przyległej wiosce Puławy.

Selekcja Żydów – gazowanie

Pracując w komandzie gospodarczym w Harmenzach, zatrudniony byłem jako woźnica.

Przywoziłem materiał budowlany z obozu macierzystego, z Birkenau lub Oświęcimia i

okolic. W Birkenau byłem nieraz świadkiem selekcji transportu Żydów, a potem ich

wymarszu do komór gazowych. Po przybyciu do rampy kolejowej w Birkenau SS-mani

otwierali drzwi wagonów, a przywiezione nimi osoby mogły wysiąść. Odbywało się to bez

wrzasków i bicia. W wagonach kazano im zostawić swój bagaż.

Następnie hitlerowcy oddzielali kobiety i mężczyzn, tworząc w ten sposób dwie grupy.

Każdy z przybyłych musiał przejść przed lekarzem SS, który skinieniem palca decydował

o losie każdego przywiezionego, zaliczając go do grupy zdolnych lub niezdolnych do

pracy. Nie było żadnych ustalonych kryteriów, którymi lekarze SS kierowali się przy

przeprowadzaniu selekcji. Szanse do zaliczenia do grupy zdolnych do pracy, a tym

samym skierowanych do obozu, były naturalnie większe dla osób młodych niż ludzi

starszych lub dzieci, czy kobiet ciężarnych.

Grupa niezdolnych do pracy była o wiele większa od grupy zdolnych i liczyła około 70-

75% transportu. Otaczali ją SS-mani i prowadzili na podwórze jednego z krematoriów.

Tam oświadczano przybyłym, że muszą się poddać kąpieli i dezynfekcji. Następnie

wprowadzano ich do rozbieralni, a stamtąd do mniejszego pomieszczenia imitującego

łaźnię. Była to komora gazowa. W zależności od jej powierzchni, stłaczano w tym

pomieszczeniu około 2000 osób. Po zamknięciu szczelnie drzwi komory gazowej SS-

mani wsypywali przez specjalne otwory gaz – „cyklon B”. Śmierć następowała prawie

natychmiast wskutek uduszenia. Po około 15 minutach drzwi komory gazowej otwierano,

puszczając w ruch wentylatory, które usuwały zatrute powietrze. Zwłoki spalano bądź w

retortach krematorium, bądź w wykopanych dołach na stosach spalinowych.

„Sonderkommando”

Do wykonania podrzędnych prac w tych kombinatach zbrodni hitlerowcy zmuszali

więźniów. Prace te polegały na wyciąganiu z komór gazowych zwłok ludzi uduszonych

gazem i spalaniu ich w krematorium lub na otwartym powietrzu na stosach spalinowych.

Więźniów takich wybierali SS-mani z transportu, dopiero co przywiezionego do obozu, o

którym jeszcze nowoprzybyli nie wiedzieli. Tworzono z nich specjalną grupę roboczą

zwaną „Sonderkommando”. W celu pozbycia się naocznych świadków zbrodni hitlerowcy

likwidowali co pewien czas „Sonderkommando”, wybierając na ich miejsce z nowego

transportu więźniów. Przy likwidacji „Sonderkommando” pozostawiano w nim tzw.

fachowców, tj. kapo i palaczy obsługujących piece krematoryjne.

W okresie pracy więźniowie „Sonderkommando” mogli liczyć na lepsze warunki bytowe,

co sprowadzało się głównie do otrzymania lepszej i dostatecznej ilości wyżywienia,

lepszej odzieży, itp. Kardynalną zasadą było uniemożliwienie tym ludziom wszelkich

kontaktów z innymi więźniami obozu, dlatego też więźniowie „Sonderkommando”

przebywali zawsze w osobnych pomieszczeniach, odizolowani od innych więźniów.

Usiłowania, a nawet zamiar przekazania innym więźniom jakichkolwiek informacji o

wykonywanej pracy natychmiast były karane śmiercią.

Żydzi z „Sonderkommando” wyjmowali uduszonym złote zęby, które wkładano do

specjalnego naczynia, a kobietom strzyżono włosy, które jako surowiec sprzedawano

później niemieckim firmom tekstylnym do produkcji włosianki – tkaniny usztywniającej

ubrania. Złote zęby natomiast przetapiano na sztaby złota w obozie macierzystym w

Auschwitz i wysyłano pod specjalną eskortą do Berlina. Ze zwłok usuwano osobistą

biżuterię, jak kolczyki, złote obrączki, pierścionki, naszyjniki z diamentami, itp. oraz

różnego rodzaju protezy.

Cały osobisty bagaż, dobytek zostawiony w wagonach bydlęcych przez nieszczęsne

ofiary gazowania i mordu ładowano do samochodów i przewożono do specjalnych

baraków – magazynów, których początkowo było pięć, a pod koniec istnienia obozu

trzydzieści. Tam często żona komendanta zaopatrywała się w delikatesy żywnościowe,

przynoszone jej przez obsługę osobistą jej domu.

W tych barakach magazynowych cały bagaż był przeszukiwany i segregowany.

Głównym celem było poszukiwanie ukrytych dolarów lub kosztowności. Wszystkie rzeczy

były czyszczone, dezynfekowane i kierowane w głąb Niemiec na sprzedaż, względnie do

przeróbki. Ubrania były ofiarowywane przesiedlonym Niemcom. Kosztowności i złoto

spieniężano za granicą, a znalezione pieniądze wymieniano w banku. Popioły wywożono

samochodami ciężarowymi nad Wisłę, lub wrzucano je do opróżnionych stawów rybnych

w Puławach i Harmenze celem wyrównania ich dna.

Sowieccy jeńcy - Katyń

Zimą 1941/1942 r. przywieziono do Birkenau transport około 12 000 sowieckich jeńców

do pracy przy rozbudowie obozu. Ludzie ci wyglądali jak chodzące widma – nie

dokarmieni i wygłodniali rzucali się na każdą żabę, surową brukiew, czy kartofle.

Kierownictwo obozu widząc, że z tych ludzkich szkieletów pożytku mieć nie będzie,

pozostałe przy życiu 5000 zastrzelono w lasku koło Birkenau i zakopano, kładąc trupy

warstwami w głębokich dołach.

Latem 1942 roku przejeżdżałem przez te okolice. Zwłoki zakopane w dołach nie

rozkładały się, lecz gniły, a ziemia spieczona przez słońce pękała i na rozstępującej się

spękanej ziemi bulgotała czarna masa , z której rozchodził się niesamowity fetor.

Przedsiębiorstwo rybne w Puławach koło Harmenze i więźniowie-rybacy zaczęli się

skarżyć, że w stawach zdychają ryby.

Rzeczoznawcy niemieccy oświadczyli, że przyczyna tkwi w zatruciu podskórnej wody

jadem trupim. Było to w okresie, kiedy wszystkie gazety niemieckie i radio podnosiły

krzyk o odkryciu przez posuwające się zwycięskie wojska niemieckie masowych grobów

polskich jeńców wojennych zamordowanych przez Sowiety. Wtedy kierownictwo obozu w

Auschwitz przypomniało sobie o sowieckich jeńcach i cuchnących grobach. W obliczu

rozgłosu Katynia nie można było sobie pozwolić na tak cuchnące masowe groby w

Auschwitz.

Przy zachowaniu największej tajemnicy wybrano trzydziestu SS-manów, którym

powierzono wykopanie zwłok i spalenie ich w dołach na wolnym powietrzu. Oczywiście

nikt nie kazał im, aby kopali te doły osobiście; do tej pracy było dosyć Żydów,

pochodzących z różnych krajów okupowanej przez Niemcy Europy. Wielu Żydów

wzdragało się na myśl o tej haniebnej pracy, ci też zostali z miejsca zlikwidowani

strzałami z pistoletu. Tygodniami można było widzieć czerwoną łunę na niebie w nocy i

kłęby dymu za dnia, a w powietrzu czuło się zapach palonych ciał.

Himmler nie był zadowolony z metod zagłady w Auschwitz Za wolno się to odbywało.

Piece krematoryjne nie mogły nadążyć z paleniem masy pomordowanych ciał. Stosy

palonych zwłok w dołach na wolnym powietrzu, rozsiewały taką woń, że cała okolica w

promieniu wielu kilometrów musiała to wdychać. Jednakże bez tych wielkich stosów

palonych ciał nie byłoby przecież możliwe usunięcie tak ogromnej liczby zwłok.

Prasa niemiecka i radio przystąpiły do szeroko zakrojonej akcji propagandowej,

wyzyskując tragiczny fakt zamordowania w Katyniu polskich oficerów. W niezliczonych

komunikatach, sprawozdaniach i opisach głoszone były liczne szczegóły tego mordu. Akt

oskarżenia przeciw niemieckim przestępcom wojennym osądzonym w procesie

norymberskim obejmował również jedną z największych zbrodni minionej wojny –

zbrodnię katyńską.

Kiedy jednak ogłoszono wyrok Nadzwyczajnego Trybunału Wojskowego, okazało się, że

wśród niezliczonych potwornych i nieludzkich zbrodni, udowodnionych przywódcom

hitlerowskich Niemiec, zbrodnia katyńska nie została wymieniona. Zbrodniarze niemieccy

nie zostali więc uznani winnymi wymordowania wielu tysięcy jeńców polskich. Winnym

był aliant. Oznacza to, że sprawa postawienia przed sądem i ukarania sprawców tego

mordu jest otwarta.

Niszczenie dowodów zbrodni w Auschwitz

Jesienią 1944 r., gdy zbliżał się front rosyjski, zaczęto burzyć komory gazowe i

likwidować naocznych świadków zbrodni. Dla oddziału specjalnego „Sonderkommando”

nie było już zatrudnienia. Tzw. fachowcy, obsługujący komory gazowe i piece

krematoryjne, ewakuowani byli do Niemiec z notatką „wyjście na wolność nie jest

wskazane” i likwidowano ich przez rozstrzelanie. W połowie stycznia 1945 r., przed

budynkami SS palono akta zbrodni, a krematoria, służące do wykonywania największego

masowego mordu w dziejach ludzkości wysadzono w powietrze.

Epilog

Najbardziej wstrząsającym jest to, że zbrodni tej dokonał naród o wysokim stopniu

cywilizacji i kultury, naród poetów i filozofów, uczonych i kompozytorów. Od tamtych

czasów minęło już pół wieku. W Polsce, Europie i Izraelu wyrosły nowe pokolenia, które

– na szczęście – wojny nie znają. Zdane są więc na poszukiwanie prawdy o epoce

pieców krematoryjnych, komór gazowych, unicestwiania i likwidowania na skalę

przemysłową milionów istnień ludzkich w źródłach historycznych.

Relacje te są na ogół wolne od momentów emocjonalnych, czynią opisaną i ukazaną

rzeczywistość tym bardziej wstrząsającą. Tę prawdę jednak trzeba utrwalać dla

przyszłych pokoleń, aby nie poszła w zapomnienie zbrodni przeciw ludzkości, zbrodnia

jakiej nie zna historia. Dociekanie tej prawdy ma w sobie głęboki sens ludzki, moralny i

polityczny dla formułowania ocen i wniosków, czym był w istocie obóz koncentracyjny

Auschwitz – obóz zagłady – Shoah Żydów i nie-Żydów w systemie hitlerowskiego

ludobójstwa.

***

O sobie.

Teofil W. Modelski

Urodziłem się w Poznaniu, w zachodniej Polsce, w grudniu 1923 r. Byliśmy dużą i

szczęśliwą rodziną: było nas 6 braci (jeden był moim bliźniakiem) i jedna siostra. W 1939

r. mój najstarszy brat miał 25 lat, a najmłodszy jedenaście.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: