Lois McMaster Bujold
Barrayar
Cykl: Barrayar tom 2
Przełożyła Paulina Braitner
Data wydania oryginalnego – 1991
Data wydania polskiego – 1996
Dla
Anne i Paula
Synopsis
Podczas misji zwiadowczej na nowo odkrytej planecie grupa badawcza komandor
Cordelii Naismith została zaatakowana przez oddział barrayarskich wojsk. Cordelia,
schwytana przez osamotnionego dowódcę Barrayarczyków, kapitana Arala Vorkosigana,
musiała zgodzić się na współpracę, aby ocalić ciężko rannego podporucznika Dubauera.
Podczas wędrówki do barrayarskiego magazynu wojskowego dawni wrogowie zaprzyjaźnili
się do tego stopnia, że ostatecznie Cordelia pomogła Vorkosiganowi odzyskać dowództwo
nad zbuntowaną załogą. Widząc rozmiary ukrytego magazynu domyśliła się, że
Barrayarczycy zamierzają zająć dziewiczą dotąd planetę. Już na pokładzie ich statku
Vorkosigan oświadczył się jej, jednak zważywszy możliwe polityczne konsekwencje
planowanego przez Barrayar ataku na Escobar, najbliższego sojusznika Kolonii Beta, oboje
uznali, że należy zaczekać.
Załoga Cordelii, zamiast - zgodnie z jej rozkazem - uciec, wróciła, pomagając
gromadce buntowników opanować statek Vorkosigana, “Generała Vorkrafta”; w wyniku ich
działań jeden z oficerów, podporucznik Koudelka, został ciężko ranny. Spłacając dług
honorowy, Cordelia przed ucieczką podstępnie obezwładniła napastników.
Niedługo potem Cordelia Naismith, awansowawszy do stopnia kapitana, wypełniając
tajną misję wojskową, znalazła się w przestrzeni nie opodal Escobaru. Schwytana przez
Barrayarczyków, trafiła w ręce sadystycznego admirała Vorrutyera, który próbował ją
zgwałcić, lecz w ostatniej chwili sierżant Bothari poderżnął mu gardło. Ukrywając się w
kabinie Vorkosigana Cordelia była świadkiem całkowitej klęski Barrayarczyków i śmierci
następcy tronu, księcia Serga. Dopiero po rozmowie z Vorkosiganem, odkrywszy, iż cały czas
wiedział on o przemyconej przez nią tajnej broni, która przesądziła losy wojny, Cordelia
pojęła, że inwazja na Escobar była tylko przykrywką - prawdziwy cel wojny, zaplanowanej
osobiście przez cesarza Ezara Vorbarrę, stanowiło pozbycie się księcia Serga i całego
stronnictwa wojennego.
Odesłana wraz z jeszcze jedną więźniarką, poprzednią ofiarą Vorrutyera, do obozu
jenieckiego, Cordelia mimo swych protestów została uznana za bohaterkę. Wkrótce potem na
planecie pojawił się Vorkosigan, przygotowując obóz do kapitulacji. Po rozmowie z nim
Cordelia postanowiła przed podjęciem ostatecznej decyzji wrócić do domu, na Kolonię Beta.
Tymczasem Escobarczycy, odebrawszy pierwszą partię więźniarek, odesłali Vorkosiganowi
szesnaście symulatorów macicznych, w których zamknięto płody, noszone przez ofiary
barrayarskich gwałcicieli, w tym sierżanta Bothariego. Vorkosigan zobowiązał się, że
dopilnuje, by wszystkie dzieci bezpiecznie przyszły na świat.
Po powrocie na Kolonię Beta, witana jak przystało na bohaterkę Cordelia wpadła w
depresję. Zdumieni jej zachowaniem przełożeni uznali, iż najprawdopodobniej została
poddana praniu mózgu przez Barrayarczyków i odesłana do domu jako szpieg. Odkrywszy to,
Cordelia obezwładniła przesłuchującą ją lekarkę i wykorzystując swoją nowo zdobytą sławę
uciekła na Barrayar. Już jako małżeństwo lord i lady Vorkosigan asystowali w Cesarskim
Szpitalu Wojskowym przy narodzinach córeczki Bothariego, Eleny. Wezwani do Pałacu
Cesarskiego, złożyli wizytę umierającemu cesarzowi, który zmusił Vorkosigana, by ten
przyjął po jego śmierci stanowisko regenta Barrayaru.
Rozdział pierwszy
Boję się.
Cordelia odsunęła zasłony w oknie salonu na trzecim piętrze Pałacu Vorkosiganów i
wyjrzała na zalane promieniami słońca ulice. Długi srebrny pojazd skręcał właśnie w
półkolisty podjazd przed budynkiem, mijając najeżone szpikulcami ogrodzenie oraz
importowane z Ziemi krzewy. Po chwili zahamował. To był pojazd rządowy. Tylne drzwi
otwarły się i ujrzała mężczyznę w zielonym mundurze. Mimo dość kiepskiego kąta widzenia
Cordelia natychmiast rozpoznała brązową głowę komandora Illyana, jak zawsze bez czapki.
Po sekundzie oficer zniknął jej z oczu, zasłonięty wystającym portykiem. Przypuszczam, że
nie muszę się martwić, póki cesarska służba bezpieczeństwa nie zjawi się tu w środku nocy.
Jednakże w ustach wciąż jeszcze czuła smak strachu. Czemu w ogóle przyjechałam tu, na
Barrayar? Co zrobiłam ze sobą, ze swoim życiem?
Na korytarzu rozległy się ciężkie kroki i drzwi salonu uchyliły się ze skrzypnięciem.
Sierżant Bothari wsunął głowę do środka. Na widok Cordelii mruknął z zadowoleniem:
- Milady, czas na nas.
- Dziękuję, sierżancie.
Puściła zasłonę i odwróciła się, aby po raz ostatni sprawdzić swoje odbicie w lustrze
wiszącym ponad archaicznym kominkiem. Trudno uwierzyć, że miejscowi ludzie wciąż
jeszcze palą szczątki roślinne po to, by uwolnić zmagazynowane w nich chemicznie ciepło.
Uniosła podbródek nad sztywnym kołnierzem z białej koronki, poprawiła rękawy
żakietu i z roztargnieniem poruszyła długą szeroką spódnicą, przynależną kobietom z klasy
Vorów. Kasztanowej barwy tkanina idealnie odpowiadała odcieniowi żakietu. Kolor ten dodał
Cordelii otuchy - bardzo przypominał jasny brąz jej starego kombinezonu Betańskiego
Zwiadu Astronomicznego. Przygładziła dłonią rude włosy, rozdzielone na środku i
podtrzymywane parą emaliowanych grzebieni, i odrzuciła je do tyłu. Kaskada loków opadła
jej do połowy pleców. Z bladej twarzy w lustrze spoglądały na nią szare oczy. Nos odrobinę
zbyt kościsty, podbródek nieco za długi, w sumie jednak to dobra twarz, porządna,
praktyczna.
Cóż, jeśli pragnęła wyglądać delikatnie i filigranowo, wystarczyło jedynie stanąć obok
sierżanta Bothariego. Jego ciężka dwumetrowa postać wznosiła się nad nią, rzucając żałobny
cień. Cordelia uważała się za dość wysoką kobietę, jednakże czubek jej głowy sięgał zaledwie
do ramienia sierżanta. Bothari miał twarz kamiennego gargulca, nieodgadnioną, czujną, z
wielkim sterczącym nosem. Krótko po wojskowemu obcięte włosy podkreślały kanciastość
jego rysów, nadając mu wygląd kryminalisty. Nawet elegancka liberia księcia Vorkosigana -
ciemnobrązowa, ozdobiona srebrnymi symbolami rodu - nie była w stanie złagodzić
zdumiewającej brzydoty Bothariego. Niemniej to dobra twarz, jak najbardziej praktyczna.
Służący w liberii. Cóż za dziwaczny koncept. Czemu właściwie służył? Co powiesz na
nasze życie, fortunę i święty honor? A to dopiero początek. Pozdrowiła go serdecznym
skinieniem głowy w lustrze, po czym odwróciła się i ruszyła w ślad za sierżantem przez
labirynt korytarzy Pałacu Vorkosiganów.
Musi jak najszybciej nauczyć się rozkładu pomieszczeń. To bardzo kłopotliwe zgubić
się we własnym domu i prosić strażnika czy służącego, by wskazał jej drogę, szczególnie w
środku nocy, gdy była owinięta jedynie w ręcznik. Kiedyś dowodziłam statkiem kosmicznym.
Naprawdę. Jeśli potrafiła poradzić sobie z pięcioma wymiarami wisząc głową w dół, z
pewnością zdoła opanować zaledwie trójwymiarową przestrzeń w normalnej pozycji.
Dotarli do szczytu szerokich kręconych schodów, opadających wdzięcznie trzema
biegami w dół, ku wyłożonemu czarno-białymi kamiennymi płytkami holowi. Cordelia
podążała lekko w ślad za ciężko stąpającym Botharim. Szeroka spódnica sprawiała, że sama
Cordelia miała wrażenie, jakby unosiła się w powietrzu, opadając nieubłaganie w dół spirali.
Na dźwięk ich kroków czekający w holu wysoki młodzieniec z laską uniósł wzrok.
Twarz porucznika Koudelki była równie przystojna i symetryczna, jak Bothariego wąska i
nieprzyjazna. Młodzieniec uśmiechnął się ciepło do Cordelii. Nawet drobne linie bólu w
kącikach oczu i ust nie zdołały go postarzyć. Miał na sobie polowy mundur imperialny,
różniący się jedynie insygniami od uniformu komandora Illyana. Długie rękawy i wysoki
kołnierz kryły sieć cienkich czerwonych blizn, oplatających połowę jego ciała, lecz Cordelia
ujrzała ją wyraźnie oczami duszy. Nagi, Koudelka mógł służyć za model poglądowy na
wykładzie o budowie ludzkiego systemu nerwowego, bowiem każda blizna oznaczała martwy
nerw, zastąpiony sztuczną srebrną nicią. Porucznik Koudelka nie przywykł jeszcze do
swojego nowego systemu nerwowego. Mów prawdę. Tutejsi chirurdzy to tępi, niezdarni
rzeźnicy. Ich dzieło z pewnością nie dorównywało osiągnięciom medycyny betańskiej.
Cordelia nie pozwoliła jednak, aby te myśli znalazły odbicie na jej twarzy.
Porucznik odwrócił się niezręcznie i pozdrowił Bothariego skinieniem głowy.
- Witaj, sierżancie. Dzień dobry, lady Vorkosigan.
Nowe nazwisko nadal brzmiało dziwnie w jej uszach. Miała wrażenie, że do niej nie
pasuje. Uśmiechnęła się w odpowiedzi.
- Dzień dobry, Kou. Gdzie jest Aral?
- Razem z komandorem Illyanem poszedł do biblioteki, aby ustalić najlepsze miejsce
do zamontowania nowej zabezpieczonej konsoli komunikacyjnej. Zaraz powinni wrócić. O,
właśnie nadchodzą - dodał, słysząc kroki w korytarzu.
Cordelia powiodła wzrokiem za ruchem jego głowy. Illyan, szczupły, miły i uprzejmy,
zdawał się jeszcze drobniejszy - wręcz nikł - w cieniu mężczyzny w sile wieku odzianego we
wspaniały galowy mundur Imperium. Oto powód, dla którego przybyła na Barrayar.
Admirał lord Aral Vorkosigan, w stanie spoczynku. Ściślej biorąc, to ostatnie było
prawdziwe do wczoraj. Wczoraj ich życie nagle stanęło na głowie. Założę się jednak, że z
czasem wylądujemy na czterech łapach. W krępej postaci Vorkosigana kryła się moc, jego
ciemne włosy były przyprószone siwizną. Ciężką szczękę znaczyła stara blizna w kształcie
litery L. Poruszał się ze stłumioną energią, jego szare oczy spoglądały czujnie wokół, póki nie
rozbłysły na widok Cordelii.
- Bądź pozdrowiona, moja pani - zaintonował, ujmując jej dłoń.
Słowa zabrzmiały oficjalnie, lecz w oczach, lśniących niczym zwierciadła, wyraźnie
odbijało się prawdziwe uczucie. W lustrze jego oczu jestem naprawdę piękna, uświadomiła
sobie nagle Cordelia. Wyglądam znacznie lepiej niż w zwierciadle na ścianie. Odtąd
powinnam tylko w nich się przeglądać. Jego masywna ręka, sucha i gorąca - cóż za
przyjemne, tętniące życiem ciepło! - zamknęła się wokół chłodnych wąskich palców Cordelii.
Mój mąż. To określenie pasowało idealnie, przylegając do niego równie gładko, jak dłoń
Vorkosigana do jej własnej ręki, choć nowe nazwisko, lady Vorkosigan, nadal zdawało się
ześlizgiwać z jej ramion niczym świeżo kupiony płaszcz.
Obserwowała Bothariego, Koudelkę i Vorkosigana, stojących przez chwilę obok
siebie. Gromada rannych, raz, dwa, trzy. I dama, która przy nich tkwi. Ci, którzy przeżyli.
Wszyscy trzej odnieśli niemal śmiertelne rany podczas ostatniej wojny o Escobar. Kou
ucierpiał na ciele, Bothari na umyśle, Vorkosigan otrzymał cios prosto w duszę. Życie toczy
się dalej. Maszeruj bądź zgiń. Czy w końcu wszyscy zaczniemy wracać do zdrowia? Taką
miała nadzieję.
- Gotowa, moja droga pani kapitan? - spytał Vorkosigan swym ciepłym barytonem z
wyraźnym barrayarskim akcentem.
- Bardziej gotowa już nie będę.
Illyan i porucznik Koudelka ruszyli przodem. Koudelka dreptał niezgrabnie na
uginających się nogach obok żwawo maszerującego komandora. Na ten widok Cordelia
zmarszczyła brwi. Ujęła ramię męża i oboje powędrowali w ślad za nimi, pozostawiając
Bothariego jego obowiązkom domowym.
- Jaki mamy plan zajęć na najbliższych kilka dni? - spytała.
- Cóż, najpierw oczywiście audiencja - odparł Vorkosigan. - Potem muszę spotkać się
z paroma osobami. Zajmie się tym książę Vortala. Za kilka dni odbędzie się głosowanie
połączonych Rad i moje zaprzysiężenie. Od stu dwudziestu lat nie mieliśmy regenta i Bóg
jeden wie, jakie ceremonie odkurzą na te okazje.
Koudelka usiadł obok umundurowanego kierowcy, komandor Illyan zajął miejsce
naprzeciwko Cordelii i Vorkosigana, tyłem do kierunku jazdy. Wóz jest opancerzony, uznała
Cordelia, widząc niezwykłą grubość zamykającej się nad ich głowami przezroczystej osłony.
Na sygnał Illyana kierowca ruszył, gładko skręcając w ulicę. Z zewnątrz nie dobiegał ich
niemal żaden dźwięk.
- Regentka małżonka - Cordelia smakowała to określenie. - Czy tak brzmi mój
oficjalny tytuł?
- Owszem, milady - odparł Illyan.
- Towarzyszą mu jakiekolwiek oficjalne obowiązki?
Illyan spojrzał na Vorkosigana, który rzekł:
- Hm, tak i nie. Musimy uczestniczyć w wielu uroczystościach - czy też w twoim
przypadku, uświetnić je swą obecnością. Poczynając od pogrzebu cesarza, niewątpliwie
ponurego wydarzenia dla wszystkich zainteresowanych - prawdopodobnie z wyjątkiem
samego Ezara Vorbarry. Z tym jednak trzeba poczekać, by wydał ostatnie tchnienie. Nie
wiem, czy zaplanował już sobie, kiedy ma to nastąpić. Ale niczego innego bym się po nim nie
spodziewał.
Które imprezy chcesz traktować jako obowiązki zależy wyłącznie od ciebie.
Przemowy, uroczystości, ważne śluby, chrzciny i pogrzeby, witanie delegacji poszczególnych
okręgów - krótko mówiąc, funkcje reprezentacyjne. Księżniczka wdowa Kareen wykonuje je
z prawdziwym talentem. - Vorkosigan urwał, widząc przerażoną minę Cordelii, po czym
dodał pospiesznie. - Albo, jeśli wolisz, możesz prowadzić całkowicie prywatne życie. W
chwili obecnej masz po temu idealny pretekst - jego ręka, opasująca talię żony, w sekrecie
pogładziła jej wciąż jeszcze płaski brzuch. - W istocie wolałbym nawet, abyś oszczędzała
siły.
Natomiast co do politycznego aspektu twojego stanowiska... Byłbym bardzo rad,
gdybyś została moją łączniczką z księżniczką wdową i... młodym cesarzem. Jeśli zdołasz,
zaprzyjaźnij się z nią. To kobieta zachowująca niezwykłą rezerwę. Wychowanie chłopca jest
kwestią najwyższej wagi. Nie wolno nam powtórzyć błędów Ezara Vorbarry.
- Mogę spróbować - westchnęła. - Widzę, że życie barrayarskich Vorów to ciężka
praca.
- Nie staraj się przesadnie naginać. Nie chciałbym, abyś zmuszała się do czegoś. Poza
tym, istnieje jeszcze jeden aspekt sprawy.
- Czemu mnie to nie dziwi? Mów dalej.
Zawahał się, starannie dobierając słowa.
- Kiedy nieżyjący już książę Serg nazwał księcia Vortalę pseudo-postępowcem, w
pewnym sensie miał rację. Szczególnie bolesne wyzwiska zawsze zawierają w sobie krztynę
prawdy. Książę Vortala starał się utworzyć partię postępową wyłącznie spośród członków
klas wyższych. Jak mawiał, chodziło mu o ludzi, którzy liczą się w społeczeństwie.
Dostrzegasz drobną lukę w jego rozumowaniu?
- Mniej więcej rozmiarów betańskiego kanionu Hogartha? Owszem.
- Jesteś Betanką, kobietą o galaktycznej reputacji.
- Daj spokój.
- Za taką tu uchodzisz. Nie sądzę, abyś uświadamiała sobie w pełni, jak postrzegają
cię ludzie. Tak się składa, że dla mnie to bardzo korzystne.
- Miałam nadzieję, że zniknę ludziom z oczu. Nie przypuszczałam, iż mogę się tu stać
popularna po tym, jakie szkody wyrządziłam waszej stronie na Escobarze.
- To kwestia naszej kultury. Moi ludzie wybaczą niemal wszystko odważnemu
żołnierzowi. Zaś ty łączysz w sobie dwie przeciwstawne frakcje - wojskową arystokrację i
progalaktyczny plebs. Naprawdę uważam, że gdybyś zechciała rozegrać dla mnie tę partię,
zdołałbym przeciągnąć na swą stronę cały trzon Ligi Obrońców Ludu.
- Wielkie nieba. Od jak dawna zastanawiałeś się nad tym?
- Nad samym problemem? Bardzo długo. Rola, jaką mogłabyś odegrać w jego
rozwiązaniu, przyszła mi do głowy dopiero dziś.
- Chciałbyś zrobić ze mnie figurantkę, kierującą czymś w rodzaju partii
konstytucyjnej?
- Nie, nie. Wkrótce złożę przysięgę na mój honor, nakazującą unikać mi czegoś
takiego. Przekazanie księciu Gregorowi stanowiska cesarza bez oddania władzy naruszałoby
ducha regenckiej przysięgi. Pragnę jedynie... pragnę jedynie znaleźć sposób, aby ściągnąć w
służbę cesarza najlepszych ludzi ze wszystkich klas, grup językowych i partii. Wśród Vorów
jest po prostu zbyt mało utalentowanej młodzieży. Chciałbym przekształcić rząd na wzór
wojska w jego najlepszym okresie, kiedy zdolności zapewniały promocję bez względu na
pochodzenie. Cesarz Ezar usiłował przeprowadzić podobne zmiany, wzmacniając
ministerstwa kosztem książąt, jednakże sprawy posunęły się za daleko. Teraz książęta są
bezsilni, a ministerstwa - przeżarte korupcją. Musi istnieć jakiś sposób odzyskania
równowagi.
Cordelia westchnęła.
- Wygląda na to, że będziemy musieli zgodzić się na zachowanie rozbieżnych
stanowisk wobec konstytucji. Mnie nikt nie mianował regentem Barrayaru. Ostrzegam cię
jednak, że nie ustanę w próbach zmiany twojego zdania.
Na te słowa Illyan uniósł brwi. Cordelia, czując nagłą słabość, wyprostowała się na
siedzeniu, obserwując przesuwającą się za oknami panoramę stolicy. Cztery miesiące temu
nie poślubiła regenta Barrayaru. Wyszła za mąż za zwykłego żołnierza w stanie spoczynku.
Owszem, po ślubie mężczyźni podobno zawsze się zmieniali, zazwyczaj na gorsze. Ale tak
bardzo? Tak szybko? Nie do tych obowiązków się godziłam, mój panie.
- Cesarz Ezar okazał ci wczoraj prawdziwe zaufanie, mianując cię regentem. Nie
wydaje mi się, aby był tak bezwzględnym pragmatykiem, jakim mi go przedstawiłeś -
zauważyła.
- Owszem. To oznaka zaufania. Powodowała nim jednak konieczność. Nie dostrzegłaś
chyba znaczenia przekazania kapitana Negriego księżniczce.
- A miało to jakieś znaczenie?
- O tak. I to bardzo wyraźne. Negri nadal będzie pełnił swe dawne obowiązki szefa
cesarskiej ochrony. Oczywiście jego raporty nie trafią do czteroletniego chłopca, lecz do
mnie. Komandor Illyan pozostanie jedynie jego asystentem. - Vorkosigan i Illyan wymienili
ironiczne skinienia głowy. - Nie ma jednak żadnych wątpliwości co do lojalności Negriego.
Gdybym, powiedzmy, oszalał i próbował przejąć władzę nie tylko faktyczną, ale i tytularną,
bez wątpienia cesarz wydał mu tajne rozkazy, aby w takim wypadku pozbył się mnie.
- No cóż. Zapewniam cię, że absolutnie nie mam ochoty zostać cesarzową Barrayaru.
To na wypadek, gdybyś się nad tym zastanawiał.
- Tak też sądziłem.
Samochód zatrzymał się przed bramą w kamiennym murze. Czterech wartowników
dokładnie zbadało pojazd, sprawdziło przepustkę Illyana, po czym pozwoliło im przejechać.
Wszyscy ci strażnicy, tutaj, w Pałacu Vorkosigana - przed czym nas strzegą? Zapewne przed
innymi Barrayarczykami w owym podzielonym na liczne frakcje krajobrazie politycznym.
Nagle Cordelia przypomniała sobie jakże barrayarskie powiedzenie, którego użył kiedyś stary
książę. Wówczas rozbawiło ją, teraz jednak wzbudziło nagły niepokój. “Przy wszystkich tych
stosach nawozu, gdzieś tu musi się kryć jakiś koń”. Na Kolonii Beta właściwie nie znano
koni, zachowało się tylko kilka sztuk hodowanych w zoo. Przy wszystkich tych strażnikach...
Ale jeśli nie jestem niczyim wrogiem, jak ktokolwiek może żywić wrogie zamiary wobec mnie?
Illyan, który wiercił się niespokojnie na swym fotelu, przemówił wreszcie:
- Proponowałbym, milordzie - powiedział z wahaniem do Vorkosigana - więcej, nawet
błagałbym, aby zmienił pan zdanie i zgodził się osiąść na stałe w cesarskiej rezydencji. W ten
sposób łatwiej przyszłoby mi kontrolować problemy związane z bezpieczeństwem pańskiej
osoby - a są one także moimi problemami. - Uśmiechnął się lekko, co nie posłużyło jego
wizerunkowi surowego oficera; zadarty nos sprawiał, że uśmiechnięty komandor przypominał
rozradowanego szczeniaka.
- O którym apartamencie myślałeś? - spytał Vorkosigan.
...
Torentos.pl