wyklad7 zaburzenia psychiczne z obnizeniem f poznawczych u osob starszych.pdf

ZABURZENIA PSYCHICZNE PRZEBIEGAJĄCE Z OBNIŻENIEM FUNKCJI

POZNAWCZYCH U OSÓB W WIEKU PODESZŁYM

Problemy psychogeriatrii w Polsce i na świecie

Obserwuje się progresywny wzrost populacji osób w wieku podeszłym oraz zmianę

proporcji grup wiekowych z uwagi na zwiększającą się liczbę osób w wieku

poprodukcyjnym.

ŚWIAT

8,5% populacji ogólnej na świecie W ocenie szacunkowej nastąpi zwiększanie ukończyło

60 r. ż. się tego odsetka, aż do 57%.

POLSKA

4,5 mln 5,8 mln 6,4 mln 9,6 mln

Kobiety > 60 r. ż.

Mężczyźni > 65 r. ż.

Za wzrostem populacji osób w wieku podeszłym nie nadąża wzrost liczby dzieci i

młodzieży (spadek przyrostu naturalnego).

Zjawisko starzenia – polega na obecności zmian fizjologicznych w organizmie

przejawiające się zmianami postaw i reakcji na otaczający świat.

Starość – nie została zaprogramowana biologicznie i może przebiegać odmiennie u

różnych osób.

Starzenie pierwotne – jest charakterystyczna dla każdego człowieka i zależy od czynnika

genetycznego.

Starzenie wtórne – odnosi się do obecności uszkodzeń i dysfunkcji powodowanych przez

niekorzystne czynniki środowiskowe (np. urazy, choroby, zatrucia i.t.p.).

Proces starzenia – zwykle przebiega łagodnie i pozwala ludziom na utrzymanie

aktywności życiowej w sposób akceptowany przez nich samych i przez otoczenie.

Istotny wpływ na przebieg procesu starzenia ma sam człowiek, którego wola i

determinacja może spowalniać negatywne procesy biologiczne.

Kliniczne objawy starzenia

Zaburzenia termoregulacji – są stałym zjawiskiem u osób w wieku podeszłym,

Odczucia zmysłowe – pogorszenie słuchu, powonienia i smaku,

Osłabienie wzroku – spowodowane utratą przejrzystości soczewki, zwyrodnienia plamki

żółtej,

1 z 10

Filtracja kłębkowa nerek – zmniejsza się średnio o 35%, co powoduje zmniejszenie

wydalania metabolitów przyjmowanych lekarstw,

Wrażliwość receptorowa i interakcje leków – podeszły wiek i współwystępujące

choroby somatyczne powodują zmiany absorbcji leków,

Zmiana wzorca snu – sen ulega większej fragmentacji (dłużej trwające wybudzenia

nocne), problemy z zaśnięciem.

W miarę starzenia się dochodzi do:

Zmian anatomicznych (zanik mózgu),

Zmian biochemicznych,

Zaburzeń procesów fizjologicznych.

Związane to jest m.in. z długotrwałym leczeniem farmakologicznym, które może prowadzić

do postępującego uszkodzenia O.U.N. i powstawania niedoboru funkcji poznawczych.

różni się od

Nieuchronnie z wiekiem następuje osłabienie funkcjonowania poznawczego,

Zmniejszenie aktywności życiowej i spadek energii,

Postępujący proces rozgałęziania dendrytów,

Tworzenie synaps,

Narastanie złożoności sieci neuronalnej.

Te zmiany zachodzące w mózgu wraz z jego starzeniem się prowadzą do wystąpienia

określonych zaburzeń funkcji poznawczych polegających na:

Łagodnym osłabieniu funkcji poznawczych,

Osłabienie funkcji wykonawczych np. trudności w rozwiązywaniu problemów i zadań

złożonych wymagających selektywnej uwagi i elastyczności myślenia,

Spowolnienie psychomotoryczne,

Osłabienie intelektualne,

Spowolnienie procesów myślenia.

Problemy psychiatryczne u osób w wieku podeszłym

Otępienie pierwotnie zwyrodnieniowe,

Otępienie naczyniopochodne,

Psychozy parafreniczne,

Zaburzenia afektywne,

Psychozy z jakościowymi zaburzeniami świadomości.

Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych

• Od ponad 3000 lat wiadomo, że znaczący odsetek osób w wieku podeszłym

zaczyna miewać problemy z pamięcią, a czasem nawet osoby te wykazują dziwne

zachowanie.

• Można przyjąć, że Ł.Z.F.P. nie są zjawiskiem rzadkim i stają się coraz częstsze

wraz z wiekiem.

• Wraz z zastosowaniem coraz czulszych metod diagnostycznych rozpoznaje się

2 z 10

coraz więcej tego typu przypadków.

• Niektórzy pacjenci z Ł.Z.F.P. w miarę poprawnie mogą funkcjonować społecznie

pozostając w stabilnym stanie, zaś w innych przypadkach ich stan pogarsza się t.j.

pojawia się otępienie.

• Nie ma jednej metody leczenia dla wszystkich gdyż przyczyny Ł.Z.F.P. są

zróżnicowane i jest ich wiele.

•

• Zaobserwowano, że osoby, u których w późniejszym okresie rozwija się zaburzenie

funkcji poznawczych, zgłaszają występowanie odczuwanych subiektywnie

problemów z pamięcią już na 3-6 lat wcześniej,

• U pacjentów z Ł.Z.F.P. często też mogą występować inne objawy [pobudzenie

psychoruchowe, agresja, ciężki epizod depresji, halucynacje],

• Uważa się, że przyczyną w/w zachowań jest prawdopodobnie rozpoczynający się

proces neurodegeneracyjny,

• Ł.Z.F.P. wpływa na aktywność dnia codziennego, polegający m.in. na występowaniu

na co dzień „przykrych incydentów” w funkcjonowaniu neuropsychologicznym

[zaburzenia orientacji, wybuchy emocji, zmęczenie].

Wczesne rozpoznanie, postępowanie i leczenie:

Termin Ł.Z.F.P. został użyty do określenia zwiększonego ryzyka lub stanu przejściowego

między zmianami funkcji poznawczych normalnie występującymi w podeszłym wieku, a

tymi które występują w otępieniu.

Chory z Ł.Z.F.P.:

Często zgłaszają skargi na odczuwaną utratą pamięci lub inne swoiste zaburzenia funkcji

poznawczych,

Zachowują ogólną sprawność poznawczą i codzienną aktywność, ale często zgłaszają

pogorszenie pamięci wpływające niekorzystnie na ich funkcjonowanie,

Skarżą się na coraz większe trudności ze znalezieniem odłożonych nie na miejsce

przedmiotów, przypominaniem nazwisk i miejsc lub pamiętaniem o codziennych

wydarzeniach,

Mogą zdradzać objawy depresji (utrata zainteresowań, aktywności, społeczne wycofanie)

– leczenie środkami p/depresyjnymi co najwyżej daje nieznaczną poprawę,

Coraz więcej dowodów wskazuje, że zarówno apatia, jak i zaburzenia funkcji

wykonawczych są objawami Ł.Z.F.P.,

Zaburzenia funkcji wykonawczych przejawiające się w dezorganizacji, pogorszeniu

wglądu, trudnościach w rozwiązywaniu problemów, planowaniu, pogorszeniu pamięci

operacyjnej.

3 z 10

Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych

Postępowanie:

Dokładny wywiad i badanie fizykalne są podstawowymi czynnościami oceny Ł.Z.F.P.,

Ocena neurologiczna pacjenta – poszukiwanie ewentualnych objawów ogniskowych i

innych objawów neurologicznych,

Wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych poszerzonych o ocenę funkcji tarczycy,

stężenie witaminy B12 i kwasu foliowego, badań w kierunku kiły,

Wykonanie badania MMSE – wynik ≥ 24 pkt. nakazuje poszerzenia diagnostyki,

Przeprowadzenie badania neuropsychologicznego baterią testów oceniających funkcje

poznawcze,

Badanie neuroobrazowe [CT, MRi] są stosowane rutynowo,

Badanie SPECT – czynnościowe badanie przepływów, najszybciej pozwala na

rozpoznanie ch. A.,

Potencjały wywołane poznawcze [P300] – pozwala na wczesną ocenę początku ch. A.

[badanie możliwe do wykonania tylko we wczesnej fazie choroby].

Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych

Leczenie:

Obecnie nie ma formalnie zalecanej czy dopuszczonej przez FDA metody leczenia

pacjentów z rozpoznaniem Ł.Z.F.P.

Jednak oparte na wielu badaniach metod zalecanych w A.D. często jest też stosowanych

w przypadku Ł.Z.F.P. w przekonaniu, że mogą pomóc w zwolnieniu lub opóźnieniu

postępów dysfunkcji poznawczych.

Farmakoterapia:

Inhibitory cholinestazy [doneperil, riwastigmina],

Antagoniści N-metylo-D-asperginianu [memantyna]

4 z 10

Dodatkowe i alternatywne metody leczenia:

• Witamina E,

• Gingko Biloba,

• Niesteroidowe leki p/zapalne,

• Estrogeny,

• Statyny.

Skala deterioracji ogólnej 6 Stop. Podział głębokości otępienia wg Hughes i

Reisberg

Starość fizjologiczna – dość dobra pamięć, okolicznościowe zapominanie pełna

orientacja. Dobra codzienna sprawność. Prawidłowa ocena własnej sprawności.

Pogranicze otępienia – „łagodne zapominanie”, polega na niezdolności do

przypominania sobie części zdarzeń i drobiazgów (np. nazwisk). Pełna orientacja

(najwyżej mylnie podawana data, z błędem do trzech dni), zachowana zdolność do

samodzielnego życia. W czasie badania klinicznego bez uchwytnych zaburzeń pamięci.

Subiektywnie poczucie niewydolności.

Nieznaczne otępienie – okolicznościowo występuje niemożność przypominania zdarzeń,

najczęściej sprzed kilku dni (np. program TV). Niepełna orientacja w czasie (mylnie data

co do kilku tygodni). Nieznaczne trudności w samodzielnym funkcjonowaniu (niezdolność

zaplanowania np. zakupów). Ubytek inicjatywy. Wymaga pomocy w niektórych sprawach.

D) Średni stopień nasilenia – stale występują zaburzenia przypominania. Dezorientacja

w miejscu i czasie. Niezdolność do podejmowania samodzielnych decyzji. Wymaga

pomocy w prostych czynnościach (myciu, ubieraniu się, utrzymaniu higieny). W badaniu

istotne braki pamięciowe, nie wie np. kto jest prezydentem, nie zna adresu, nie poznaje

znajomych.

E) Ciężkie otępienie – utrata pamięci, nowe zdarzenia natychmiast ulegają zapomnieniu.

Zachowana orientacja tylko co do własnej osoby, ale nie zna danych innych osób.

Niezdolność do życia poza domem . Wymaga ciągłej opieki innych osób. Zmiana

osobowości, zwłaszcza reakcji emocjonalnych.

F) Skrajne otępienie – obecne są tylko fragmenty wspomnień. Pełna dezorientacja.

Niezdolność do żadnych działań prawnych. Wymaga ciągłej opieki. Pojawiają się objawy

neurologiczne, nietrzymanie moczu.

Zespoły otępienne

Otępienie [F00-F03] jest zespołem spowodowanym chorobą mózgu, zwykle przewlekłą i

postępującą, w którym dochodzi do licznych zaburzeń funkcji korowych takich jak:

• pamięć,

• myślenie,

• orientacja,

• rozumienie,

5 z 10

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: