PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
1. PRAWO WŁASNOŚCI LITERACKIEJ, ARTYSTYCZNEJ I NAUKOWEJ:
A) prawo autorskie;
B) prawa pokrewne;
C) ochrona baz danych
3 . PRAWO (ZWALCZANIA NIEUCZCIWEJ) KONKURENCJI:
- ochrona prawna w relacjach business-to-business;
- ochrona prawna w relacjach business-to-consumer.
2. PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ:
A) prawo projektów wynalazczych;
- prawo patentowe;
- prawo wzorów przemysłowych i użytkowych;
- prawo topografii układów scalonych
B) prawo oznaczeń odróżniających;
- prawo znaków towarowych;
- prawo oznaczeń geograficznych;
MODELE OCHRONY DÓBR INTELEKTUALNYCH
- OCHRONA AUTORSKOPRAWNA – POWSTAJE SAMOCZYNNIE NA SKUTEK STWORZENIA KONKRETNEGO UTWORU, BEZ POTRZEBY DOKONYWANIA REJESTRACJI –ART. 1 PRAWA AUTORSKIEGO
- OCHRONA PATENTOWA - POWSTAJE NA SKUTEK DECYZJI OGRANU PAŃSTWEGO (W POLSCE TO URZĄD PATENTOWY RP) , KTÓRY UDZIELA OCHRONY (PATENTU, PRAWAOCHRONNEGO)
FUNKCJE OWI
1. FUNKCJA WŁASNOŚCIOWA
2. FUNKCJA MONOPOLIZUJĄCA
3. FUNKCJA WYNAGRADZAJĄCA
ŹRÓDŁA PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
1. ŹRÓDŁA KRAJOWE – ART. 87 UST. 1 KONSTYTUCJI RP:
- ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 16.04.1993 r.
- ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 04.07.1994 r.
- ustawa prawo własności przemysłowej z 30.06.2000 r.
- ustawa o ochronie baz danych z 27.07.2001 r.
- ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 16.02.2007r.
- ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym z 23.08.2007 r.
2. ŹRÓDŁA PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO:
- Konwencja Paryska o ochronie własności przemysłowej z 20.03.1883 r. – obowiązujący aktualnie Akt Sztokholmski z 14.07.1967 r.
- Konwencja Berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z 09.09.1886 r. – obowiązujący obecnie Akt Paryski z 24.07.1971 r.
- Porozumienie Madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków z 14.04.1891 r.
Powszechna Konwencja Genewska o prawie autorskim z 06.09.1952 r.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
1. PRZEDMIOT PRAWA AUTORSKIEGO
UTWÓR – art. 1 Prawa autorskiego: „Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).”
2. PRZEDMIOT PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
- WYNALAZEK – „wynalazkiem jest coś, co zostało wymyślone i skonstruowane, w przeciwieństwie do odkrycia czegoś, co już istniało, lecz nie było znane.” – Lionel Beder.
- WZÓR UŻYTKOWY - art. 94 ustawy o własności przemysłowej: „wzorem użytkowym jest nowe, użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.”
- WZÓR PRZEMYSŁOWY – Dyrektywa nr 98/71: „przez wzór przemysłowy należy rozumieć całkowitą lub częściową postać produktu, wynikającą w szczególności z elementów linii, konturów, kolorystyki, tekstury i/lub materiałów samego produktu i/lub jego ornamentacji”.
- ZNAK TOWAROWY – Dyrektywa nr 89/104: „znak towarowy może się składać z jakiegokolwiek oznaczenia, które można przedstawić w formie graficznej, w szczególności z wyrazów (łącznie z nazwiskami), rysunków, liter, cyfr, kształtów towarów lub ich opakowań, pod warunkiem, że oznaczenia takie umożliwiają odróżnienie towarów lub usług jednego przedsiębiorcy od towarów lub usług innego przedsiębiorcy”.
(Wspólny znak towarowy, wspólny znak towarowy gwarancyjny)
- NIEUCZCIWA KONKURENCJA
ZAKRES PODMIOTOWY PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
PRAWA OSOBISTE I PRAWA MAJĄTKOWE
1. PODMIOTY PRAWA AUTORSKIEGO:
- TWÓRCA – OSOBA FIZYCZNA (WYJĄTKI: ENCYKOLPEDIE, UMOWA O PRACĘ)
2. PODMIOTY PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ:
PRAWO AUTORSKIE
POWSTANIE OCHRONY PRAW WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
1. POWSTANIE OCHRONY W PRAWIE AUTORSKIM
Art. 1 ust. 3 Prawa autorskiego: „Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną.”
2. POWSTANIE OCHRONY W PRAWIE WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ:
- Konstytutywna decyzja administracyjna, wydawana przez Urząd Patentowy.
OCHRONA PRAWA NA GRUNCIE PRAWA AUTORSKIEGO
- uprawnienia osobiste – art. 16 prawa autorskiego
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:
1) autorstwa utworu;
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
- uprawnienia majątkowe – art. 17 prawa autorskiegoArt. 17.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Art. 171.
Opracowanie lub zwielokrotnienie bazy danych spełniającej cechy utworu, dokonane przez legalnego użytkownika bazy danych lub jej kopii, nie wymaga zezwolenia autora bazy danych, jeśli jest ono konieczne dla dostępu do zawartości bazy danych i normalnego korzystania z jej zawartości. Jeżeli użytkownik jest upoważniony do korzystania tylko z części bazy danych, niniejsze postanowienie odnosi się tylko do tej części.
Art. 50 prawa autorskiego
Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności:
1) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz
nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki
sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez
siebie wybranym.
KORZYSTANIE Z PRAW WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Dozwolony użytek publiczny:
- w celu informacyjnym – art. 25, 26, 33 pkt 2 prawa autorskiego;
Art. 25.
1. Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:
1) już rozpowszechnione:
a) sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
b) aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione,
c) aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie;
2) krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów, o których mowa w pkt 1 lit. a i b;
3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych;
4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby;
5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
2. Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b i c, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. 3. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w oryginale, jak i w tłumaczeniu. 4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do publicznego udostępniania utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, z tym że jeżeli wypłata wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 2, nie nastąpiła na podstawie umowy z uprawnionym, wynagrodzenie jest wypłacane za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
Art. 26.
Wolno w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach przytaczać utwory udostępniane
podczas tych wydarzeń, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji.
- w celu dydaktycznym oświatowym, naukowym lub dokumentacyjnym - art. 27-30;
Art. 27.
Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu.
Art. 28.
Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:
1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych;
2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów;
3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek.
Art. 29.
1. Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości.
2. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach.
21. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w antologiach.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 21, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Art. 30.
1. Ośrodki informacji lub dokumentacji mogą sporządzać i rozpowszechniać własne opracowania dokumentacyjne oraz pojedyncze egzemplarze, nie większych niż jeden arkusz wydawniczy, fragmentów opublikowanych utworów. 2. Twórca albo właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi jest uprawniona do pobierania od ośrodków, o których mowa w ust. 1, wynagrodzenia za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów.
- w celu uświetnienia wydarzeń publicznych – art. 31;
Art. 31.
Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia, z wyłączeniem imprez reklamowych, promocyjnych lub wyborczych.
- w celu propagowania utworów plastycznych – art. 32-33 prawa autorskiego;
Art. 32.
1. Właściciel egzemplarza utworu plastycznego może go wystawiać publicznie, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych.
2. W razie podjęcia decyzji o zniszczeniu oryginalnego egzemplarza utworu plastycznego znajdującego się w miejscu publicznie dostępnym, właściciel jest obowiązany złożyć twórcy utworu lub jego bliskim ofertę sprzedaży, jeżeli porozumienie się z nim, celem złożenia oferty, jest możliwe. Górną granicę ceny określa wartość materiałów. Jeżeli sprzedaż nie jest możliwa, właściciel jest obowiązany umożliwić twórcy sporządzenie kopii bądź – zależnie od rodzaju utworu – stosownej dokumentacji.
Art. 33.
Wolno rozpowszechniać:
1) utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku;
2) utwory wystawione w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publikowanych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji;
3) w encyklopediach i atlasach – opublikowane utwory plastyczne i fotograficzne, o ile nawiązanie porozumienia z twórcą celem uzyskania jego zezwolenia napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Twórcy przysługuje wówczas prawo do wynagrodzenia.
Art. 331.
Wolno korzystać z już rozpowszechnionych utworów dla dobra osób niepełnosprawnych, jeżeli to korzystnie odnosi się bezpośrednio do ich upośledzenia, nie ma zarobkowego charakteru i jest podejmowane w rozmiarze wynikającym z natury upośledzenia.
Art. 332.
Wolno korzystać z utworów dla celów bezpieczeństwa publicznego lub na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub prawodawczych oraz sprawozdań z tych postępowań.
Art. 333.
Wolno w celu reklamy wystawy publicznej lub publicznej sprzedaży utworów korzystać z egzemplarzy utworów już rozpowszechnionych, w zakresie uzasadnionym promocją wystawy lub sprzedaży, z wyłączeniem innego handlowego wykorzystania.
Art. 334.
Wolno korzystać z utworów w związku z prezentacją lub naprawą sprzętu.
Art. 335.
Wolno korzystać z utworu w postaci obiektu budowlanego, jego rysunku, planu lub innego ustalenia, w celu odbudowy lub remontu obiektu budowlanego.
Dozwolony użytek prywatny – za zgodą autora lub udostępniony publicznie
Przeniesienie własności intelektualnej
- ART. 155 kodeksu cywilnego – umowa o skutku zobowiązująco-rozporządzającym;
Art. 155.
§ 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny sta-nowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne
- forma umowy: art. 53 prawa autorskiego:
„Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.”
- dziedziczenie: - autorskie prawa majątkowe
NARUSZENIE PRAW WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Prawo autorskie jako ogół uprawnień, które zapewniają twórcom ochronę ich interesów, zarówno osobistych jak i majątkowych, wynikających z faktu stworzenia określonego dzieła.
1. NARUSZENIA W ZAKRESIE AUTORSKICH PRAW OSOBISTYCH:
- działanie sprzeczne z prawem w zakresie prawa do autorstwa;
- naruszenie prawa do integralności;
- jedynie autor może decydować kiedy jego otwór zostanie publicznie;
2. NARUSZENIA W ZAKRESIE AUTORSKICH PRAW MAJĄTKOWYCH:
- prawo do korzystania, rozporządzania oraz pobierania wynagrodzenia;
CYWILNOPRAWNA OCHRON WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
1. ROSZCZENIE O USTALENIE ART. 189 K.P. C. :
Art. 189.
...
gospodarka9