Zachowania osób zażywających środki psychoaktywne są do siebie podobne. Jest to konsekwencją zmian zachodzących w osobowości jednostki uzależnionej. Zmiany w zachowaniu związane z narkotykami są nierzadko wcześniej spostrzegane przez dalsze otoczenie niż przez rodziców, mimo że chodzi o tak jawne formy, jak wygląd czy aktywność fizyczna.
PROFIL OSOBOWOŚCI MŁODEGO NARKOMANA:
1. Izolacja od rodziny, spędzanie większości czasu w swoim pokoju, unikanie wspólnych posiłków i innych kontaktów z rodziną, krewnymi;
2. Nawiązywanie ukrywanych przed rodzicami kontaktów z innymi narkomanami lub z młodzieżą sprawiającą kłopoty wychowawcze, które ukrywa się przed rodzicami;
3. Częste wybuchy gniewu, wrogości przejawiane wobec rodziców, nauczycieli, zarówno w słowach, jak i zachowaniu werbalnym;
4. Niemożność kierowania przez rodziców nastolatkiem, który żyje własnym życiem i nie dzieli się z nimi swoimi przeżyciami;
5. Brak efektów w zmianie jego zachowania, przyrzeka poprawę, lecz jej nie dotrzymuje;
6. Dominuje obniżony nastrój, nasila się lęk i niepokój, pojawiają się myśli i zamiary samobójcze.
Jeżeli dziecko zażywa narkotyki, to niemożliwe jest, aby rodzice nie zauważyli zmian zachodzących prawie we wszystkich sferach jego życia.
Oto grupy sygnałów ostrzegawczych, które wskazują na zażywanie i nadużywanie narkotyków:
1. zmiany w osobowości
2. zmiany aktywności i nawyków
3. zmiany w wyglądzie
4. zmiany w zachowaniu
Występowanie kilku sygnałów należących do jednej grupy wzmacnia słuszność podejrzeń związanych z zażywaniem lub nadużywaniem środków psychoaktywnych. Oczywiście, wiadomym jest, iż te zmiany nie muszą występować wszystkie jednocześnie.
ZMIANY W OSOBOWOŚCI
1. Nowe rysy osobowości
2. Brak dojrzałości
3. Zmiany w kontaktach z rodzicami i rodziną
4. Zmiany w kontaktach koleżeńskich
5. Brak dążeń
6. Niska samoocena
7. Zaprzeczanie, kłamstwa
8. Spóźnianie się
9. Lęk i paranoja
10. Brak instynktu samozachowawczego
11. Wrogość lub agresja skierowana przeciwko innym i sobie
ZMIANY W AKTYWNOŚCI I NAWYKACH
1. Nieuzasadnione nieobecności w domu
2. Zaniedbywanie obowiązków domowych
3. Wygląd pokoju
4. Przyjaźnie i porozumiewanie się z ludźmi
5. Zmiana nawyków żywieniowych
6. Kradzieże i własne skrytki
7. Wiara lub kulty
8. Język
9. Problemy związane ze szkołą
10. Problemy związane z pracą
ZMIANY W WYGLĄDZIE ZEWNĘTRZYNM
1. Oczy
- rozszerzone źrenice, w nikłym stopniu reagujące na światło
- zwężone źrenice
- przekrwione oczy
- szklane, wodniste oczy
- zapalenie spojówek
- nadwrażliwość na światło
2. Nos, twarz
- czerwony nos z krostkami i objawami egzemy (zaczerwieniona, łuszcząca się skóra, swędzenie)
- katar lub krwawienie z nosa
- krosty i wrzody w okolicach nosa i ust
- pęknięcia na wargach
- obrzęk twarzy, przerost żuchwy
3. Inne
- zmiany skórne (plamy, zaczerwienienia)
- wygląd jak po spożyciu alkoholu
- blade palce
- ślady wkłuć na ciele
- krople krwi na rękawach
- znaczne ubytki wagi ciała
ZMIANY W ZACHOWANIU
1. Mowa
- zaburzenia mowy (mowa zamazana, bełkotliwa) i wesołkowatość
- gadatliwość i stany euforyczne
- dziwne, nieracjonalne wypowiedzi
- prowadzenie rozmów z wyimaginowanymi osobami
2. Przypływ energii, ożywienie
- poprawa nastroju, przypływ energii
- pobudzenie, ożywienie, podniecenie
- nadpobudliwość i wzmożona aktywność
- nerwowość, drażliwość
- ogólne podniecenie i nadczynność psychoruchowa
- nerwowość, impulsywność, agresywność
- niepokój psychoruchowy
-zachowania agresywne
- wyostrzenie zmysłów wzroku i słuchu
- nadmierne poczucie pewności lub nieuzasadniony strach
- kłopoty ze snem
- wahania nastroju od euforii do depresji
- mało racjonalne i dziwne zachowanie (np. okazywanie niecodziennej sympatii wobec innych)
3. Obniżony nastrój
- brak koordynacji ruchowej i widoczne zaburzenie orientacji przestrzennej
- nieporadność ruchowa
- zaburzenia orientacji przestrzennej
- zmniejszenie aktywności życiowej
- senność
- zamroczenie
4. Objawy fizjologiczne
- katar
- kaszel
- kichanie i kaszel
- wymioty
- zwiększone łaknienie, apetyt na słodycze
- brak apetytu
5. Różne objawy
- silne halucynacje
- poczucie siły i kondycji
- zaburzenia równowagi hormonalnej
- szybki przyrost masy mięśniowej, nieproporcjonalny do czasu poświęcanego ćwiczeniom na siłowni
Użycie środka odurzającego przynajmniej raz w życiu (dane w %)
Rodzaje środka
Wieś
Miasto
Dziewczęta N=385
Chłopcy N=310
Dziewczęta N=198
Chłopcy N=203
Marihuana
2,1
5,8
10,1
10,3
LSD
0,5
1,3
2,0
Amfetamina
1,0
2,9
4,5
3,9
Heroina
2,6
4,0
3,4
Ecstasy
0,0
1,6
2,5
Heroina – kompot
3,0
Leki nasenne i uspokajające
14,5
8,1
18,7
8,0
Używanie substancji odurzających w różnych grupach wiekowych (dane w %)
...
av111