INTERDYSCYPLINARNA CHAREKTERYSTYKA PROBLEMU PRACY SOCJALNEJ

PROGRAM ZAJĘĆ:

1. Aspekty pedagogiczne i socjalistyczne. Praca socjalna.
2. Cechy charakterystyczne, cele zadania pracy socjalnej: Funkcjonalizm, strukturalizm , teoria kulturyzmu, marksizm
3. Rola wiedzy w praktyce pracy socjalnej ( Jaka istnieje zależność pomiędzy różnymi typami wiedzy)
4. Pedagogiczne aspekty pracy socjalnej
5. Problem roli sił społecznych

Problemy pracy socjalnej – istota i sens

• Na początku  występowały odruchy serca  takie jak : opieka , pomoc wynikające z natury człowieka.  W mózgu istnieje potrzeba pomocy innym ludziom.  (ISTOTA FILANTROPIJNA)
• „Od pomocy społecznej do pracy socjalnej” – literatura pokazuje przekształcanie się pracy socjalnej. Jedna koncepcja pomocy pochodzi z etyki chrześcijańskiej. Kształtowanie się etyki.  W starożytności  i średniowieczu kształtuje się etyka i filantropia.  Rozwinęła się w USA.
• Wyodrębnienie się pomocy społecznej przeszło długą drogę  ( od pomocy do pomocy doraźnej) Na przełomie XIX i XX w. pojawiła się praca socjalna. 3 czynniki:
• 1. 1. Dynamiczny rozwój nauk o człowieku ( nauki  biologiczne, medyczne , rozwinięcie badań empirycznych wprowadzono do obiegu diagnozę badań społecznych. Rozwój teorii i metodyki afektywnej pomocy społecznej. Wraz z rozwojem nauki o człowieku  rozwijało się też SZKOLNICTWO

USA – ojczyzna pracy socjalnej. 

• 1898 pierwsza szkoła
• 1904 została przekształcona w szkołę filantropii w latach 20 powołano do życia kierunek pracy socjalnej.

DO ZAWODU PRZYCZYNIŁ SIĘ:

Ø      JAMES ADAMS – twórczyni seplementów „ ośrodków zdrowia”  skupiająca różnych fachowców od pomocy. W 1923 – otrzymała pokojową Nagrodę Nobla za działalność na rzecz pomocy innym.

W latach  XX  zaczęto tworzyć pracę socjalną w Polsce. Pod nazwą studium pracy społeczno-oświatowej w Wolnej Wrzechnicy Polskiej – RADLIŃSKA rozwinęła metodę środowiskową

ROZWÓJ TEORII PRACY SOCJALNEJ NIE BYŁBY MOŻLIWY BEZ :

Ø      ZNANIECKIEGO

Ø      KRZYWICKIEGO

Ø      KORCZAKA

Ø      RYCHLIŃSKIEGO

PRACA SOCJALNA-

v      KRYTERIA DEFINIOWANIA:

Ø      kraj ( aspekt narodowy

Ø      od możliwości finansowych

Ø      reprezentowanej teorii dyscypliny ( psychologicznej, pedagogicznej)

v      UJĘCIA DEFINICJI PRACY SOCJALNEJ RÓŻNIĄ SIĘ OD KRYTERII, PRÓBY DEFINIOWANIA

WILLIAM  SCHWARTZ PEDAGOGIKĘ SOCJALNĄ ROZUMIE JAKO:

Proces swoistej mediacji pomiędzy uwikłaną w jednostkę a społeczeństwo. Dzięki czemu mogą zaspokoić swoje interesy, które są podobne a korzyści.

• Systemy społeczne powinny zaspokajać potrzeby indywidualne i grupowe. Wg. Schwartza pedagogika socjalna powinna polegać na organizowaniu ……   Pracownik jest liderem w organizowaniu , jest liderem społecznościowym.
• Wg. SCHWARTZA mediacyjną i integrującą funkcją pracy socjalnej  można dotrzeć do rodzinnych form.
• PRACA SOCJALNA JAKO ZAANGAŻOWANIE W PROCES ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU.

MARTTIN REIN ( REJN)  PEDAGOGIKĘ SOCJALNĄ ROZUMIE JAKO:

• Uważa , że działania polegające na realizacji określonych  wartości w sporzytkowaniu różnorodnej wiedzy oraz zastosowaniu różnych metod i technik działania.
• Pracę socjalną rozumie jako poszukiwanie ich tożsamości.
• Rozwiązywanie i minimalizowanie konfliktów międzyludzkich . Nazywa to cel leczniczy.
• Reiner  mówi o celu profilaktycznym polegającym  ma identyfikowaniu podstawowych zagrożeń i źródeł napięć.  W celu nie dopuszczania się problemu.
• Cel edukacyjny  ( identyfikowanie oraz wzmacnianie maksymalnie sił oraz pokazywanie jednostkom świadomości społeczno edukacyjnej.
• Reiner realizuje cele profilaktyczno- relizacyjne. Mniejszy nacisk leczniczo0 interwencyjnie. TO co można rozwijać niż leczyć trudną chorobę.

WILLIAM BOEHEM PEDAGOGIKĘ SOCJALNĄ ROZUMIE JAKO:

• Działania polegające na rozwijaniu społecznego funkcjonowania osób poprzez  wzmacnianie ich społecznej pozycji oraz więzi ze środowiska.
• Działanie te powinny być podporządkowane 3 funkcjom:

(1)    Przywracanie  osłabionych możliwości ( kredyt, konflikt rodzice- dzieci)

(2)    Zabezpieczanie indywidualnych i społecznych zasobów  ( fizyczne)

(3)    Zapobieganie społecznym dysfunkcjom

• Praktyka pracy socjalnej polegałaby na budowaniu  utraconych więzi, pozycji, osób w różnych środowiskach zabezpieczenie interesów próby włączenie w system powiązań.

WYKŁAD 2

PRACA SOCJALNA MA CHARAKTER  INTERDYSCYPLINARNY

• Możliwości finansowe i ekonomiczne
• Otwartość umysłu
• Mentalność

Polska – jedna zcentralizowana. Definicja bo zdecentralizowany urząd opiekun nie kształtuje praktyki. Interdyscyplinarny charakter pomocy.  Organizacyjny charakter pomocy zachód.

PEDAGOGIKA SPECJALNA- integracja podopiecznego ze społecznością lokalną cel.

Dziś ludzie na wsi są bardziej zdezintegrowani. 

KTO MA BYĆ PODMIOTEM ZMIAN W PRACY SOCJALNEJ

• Pracownicy socjalni
• Sami klienci
• Nie punkt widzenia ministra lub opiekuna

PROMIENIOWANIE EFEKTYWNE ( rekonstruowanie ) humanitarnie funkcjonujących instytucji

• Kojarzenie i adoptowanie ludzi do systemów sprzyjających idei rozwojowi ( mobing lub niedostosowanie stanowiska)
• Zaadaptowanie ludzie do  systemu do miejsc ( również od strony psycho-emocjonalnej)

PRACA SOCJALNA- to swoiście rozumiana interwencja  pośrednictwa w zabudowy systemu pomiędzy jednostką a społeczeństwem. Promocyjno marketingowa w stosunku do instytucji , które realizują humanitarne cele i wartości np. wolontariat. Kojarzenie ludzi z systemami , które te relacje optymalizują rozwój.

1. Pincus  określił rodzaj interakcji między ludźmi  a otoczeniem społecznym, który wpływa na :

• Realizację własnych wartości i aspiracji życiowych
• Spełnienie zadań
• Minimalizacja przykrości

PRACA SOCJALNA-  to umacnianie zdolności do rozwiązywania własnych problemów oraz poszukiwania pomocników, którzy mogli stanowić punkt oparcia do samorealizacji.

H. Bartlet – wspomaganie aktywnego radzenia sobie w życiu wobec barier i wymagań , które tworzy środowisko

Praca socjalna ma interweniować w dynamicznie zmieniające się sekwencje  np. relacje małżeńskie

W. Gordon- celem praktycznego działania w pracy socjalnej jest utrzymanie względnej równowagi między podopiecznymi a otoczeniem społecznym ( instytucje, grupy +ingerencje w osobowości podopiecznego) Uwzględnienie 2-3 metod pracy w pracy socjalnej.

K. Miller – praca socjalna obejmuje działania profesjonalne mające na celu:

• Poprawę warunków egzystencji
• Łagodzenie ludzkiego cierpienia
• Rozwijanie ludzkich zdolności , wrażliwości i możliwości
• Rozwijanie aktywności i działania

Wpływanie na politykę społeczną ( lokalną , globalną) aby rozwijać struktury społeczne, które umożliwiają aktywności.

- szeroki zakres zadań pracy socjalnej

-pomoc materialna o charakterze terapeutycznym, rewalidacyjnym , edukacyjnym. PRACA WYCHOWAWCZA wobec osób i rodzin, które mają lub mogą mieć trudności z rozwojem możliwości oraz sposobem jakością życia.

DEFINICJA KOMISJI EUROPEJSKIEJ : PEDAGOGIKA SPECJALNA-  jest specyficzną działalnością której zadaniem jest ułatwianie wzajemnego przystosowania rodzin, grup społecznych  w których żyją oraz rozwijanie poczucie własnej wartości , godności poprzez spożywanie sił i możliwości oraz zasobów własnych i społecznych

PODSUMOWANIE :    PRACA SOCJALNA-

1. Zapobieganie zagrożeniom
2. Wzmacnianie zasobów i potencjału
3. Promowanie odpowiedzialnych komunikatywnych i efektywnych działań
4. Włączanie ludzi w systemy

Stabilizowanie statusu społecznego człowieka wykluczonego. Większość ujęć poprawia interakcje ze środowiskiem oraz optymalizacja rozwoju : to czym zdolny jest klient wzbogacić swoje środowisko.

WYKŁAD 3

EGZAMIN: Teoria analizy wybranego problemu społecznego . Wybór teorii określonego problemu społecznego np. Behawioryzm, funkcjonalizm a bezrobocie , bieda.

Np. Behawioryzm a bezrobocie albo funkcjonalizm a bieda

4 CELE NADRZĘDNE : GŁÓWNY CEL W POLSCE:

1. Wspomaganie osób i rodzin wzmocnianiu lub odzyskiwaniu możliwie pełnych zdolności życiowych i uczestnictwa w życiu społecznym. Bardziej szczegółowe.

• Cel kompensacyjny – zaspokojenie i rozwijanie określonych potrzeb, których podopieczni nie są w stanie zaspokoić we właściwym zakresie. Dodatkowe  wzmacnianie  i rozwijanie zdolności i potrzeb w relacji do tych potrzeb i zdolności, które  rozwijane być nie mogą.
• Cel prokreacyjny – minimalizowanie negatywnego wpływu czynników, które nie można zmienić lub usunąć.
• Promocyjny- rozwiązywanie problemów pokonywanie trudności w celu osiągnięcia określeń poziomu i jakości życia ( podniesienie norm jakości życia.

2 GŁÓWNE CELE : wzmacnianie zdolności grup i społeczności lokalnych do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów (raczej socjologiczne) Wzmacnianie  sił społecznych i grup.  Rola pracownik socjalnego  : konsolidacja ,  integracja zarażanie  ideą pomocy.

3 GŁÓWNE CELE : organizowanie różnorodnych form pomocy a także  zarządzaniem nimi oraz udziału w rozwijaniu właściwej infrastruktury instytucjonalnej  organizacyjnej ( placówki, instytucje), które w sposób pośredni lub bezpośredni  mogłyby realizować cele pomocowe.

4 cele: Uczestnictwo pracowników socjalnych w kształtowaniu odpowiedniej polityki społecznej na poziomie powiatu , gminy w planowaniu pomocy  określonych środowisku, we wprowadzaniu w życiu określone programów np. unijnych niezbędnych. Realizacja wymienionych celów wiąże się z wypełnianiem określonych zadań.  np. dokonywanie analizy problemów i potrzeb związanych z zaspokajaniem potrzeb.

• Kwalifikowanie kategorii  klientów , którym określona pomoc się należy
• udzielanie informacji kompetentnych, wskazówek 
• wspieranie informacyjne, emocjonalne
• prowadzenie poradnictwa dla osób będących w trudnej sytuacji życiowej , co do możliwości i czasu udzielania pomocy.
• Każde zadania wiążą się z etyką relacji  pracy socjalnej z klientem
• Wspieranie w uzyskiwaniu pomocy z innych organizacji , instytucji , zakładów pracy, stowarzyszeń itd.
• pobudzanie społecznej aktywności i inspirowanie do działań samopomocowych
• inicjowanie nowych form udzielania pomocy oraz inspirowanie powołania nowych instytucji organizacji , stowarzyszeń
• współuczestnictwo , współdziałanie w opracowywaniu wdrażaniu i rozwijaniu problemów pomocowych na podnoszenie  świadomości ludzkiej ( społ.) i jakości życia , inicjatywa wspólnych działań  z innymi ( instytucjami) w rozwiązywaniu problemów społecznych
• rzetelna diagnoza problemów społeczna   ( praca badawcza) , zadanie dot. pracy badawczej.
• Inicjowanie rożnego rodzaju postulatów, programów i działań ze strony różnych innych instytucji , hospitowanie oraz ewaluacja planów i programów ze strony instytucji pomocowych.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE I ZASADY PRACY SOCJALNEJ

• FUNKCJE PODSTAWOWE:

1. przywracanie możliwie pełnych sił i zdolności życiowych:

2 aspekty:

• podejście kuracyjne- wyeliminowanie czynników , źródeł , które powodują stan dysfunkcjonalności.
• podejście rehabilitacyjne- odbudowa zaburzonych funkcji , czynników
• 2. 2. 2. Zapewnienie , zwiększenie skuteczności funkcjonowania społecznego.

• Aspekty rozwojowe- lepsze spożytkowanie istniejących zasobów oraz możliwości klienta, podopiecznego  Funkcja przyznawania zasiłków.
• Aspekty edukacyjne- poszerzanie upowszechnianie świadomości społecznej, uwrażliwianie ludzi na istniejące problemy społeczne. ( jeśli chodzi o pomoc)
• 3. 3. 3. 3. Wczesne wykrywanie, hamowanie, eliminowanie warunków i sytuacji , które mogą stanowić zagrożenie dla normalnego funkcjonowania środowiska

- reagowanie na 1  objawy problemów. Prewencja w zagrożeniach patologią.

OGÓLNE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PRACY SOCJALNEJ:

1. Postrzega osobę w sposób holistyczny, całościowy , obejmując jej zachowania w szerokim kontekście społecznym.
2. Podkreśla znaczenie rodziny (  własnej i pochodzenia) jako źródło powstawania zaburzeń
3. umiejętność wykorzystywania zasobów indywidualnych, instytucjonalnych , grupowych  i jednostkowych
4. 3 główne metody rozwiązywania problemów :

• metoda indywidualnego przypadku
• praca grupowa
• aktywizowanie społeczności lokalnej
• 5. rozwiązywanie właściwej relacji z podopiecznymi , empatia, umiejętność subiektywizacji syt. Podopiecznego i odpowiednie zaangażowanie i motywacja.
  6. Podkreślenie roli socjalnej jako społecznej oraz roli otoczenia społecznego dla efektywnych działań pomocowych
  7. Praca socjalna uznaje , że problemy społeczne powstają w dużym stopniu z ułomnie funkcjonujących grup społecznych barier występujących w relacji klient – instytucja . Trzeba , aby te bariery wpływały i docierały do źródeł patologii , nieprawidłowości.
  8. Taki sposób pomagania ludziom, grupom by oni sami przekonali się do samopomocy, rozumienia swoich sytuacji.
  9. Pracownik socjalny zwiększa skuteczność swoich działań, gdy korzysta z podejścia interdyscyplinarnego – działania zespołowe, grupowe z różnymi fachowcami.

WYKŁAD 4

23.11.     2010  ROLA WIEDZY INTERDYSCYPLINARNEJ W PRKTYCE PRCY SOCJALNEJ  ( W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW PRACY SOCJALNEJ

◦          Jakiego typu wiedzę wykorzystują? Jakie określone rodzaje nauk ( ekonomię, psychologię , pedagogikę... można wykorzystać w praktyce pracownika socjalnego)-  esej, referat.

◦          Streszczenie wykładów ! Struktura : wstęp , synteza wykładów,

◦          Dlaczego praca socjalna musi posiadać wiedzę, żeby pomóc klientowi? - do 5 str.

Zasady pracy socjalnej – ogólne założenia powszechnie przyjęte obowiązują formy postępowania .

B. Komomicka? Za nią Kawula wyróżnia 5 zasad.

1. Zasada miłosierdzia ( filantropii) -  wynika z tradycji, dogmatów chrześcijańskich- pomoc, troska, służenie bliźnim. Realizowana przez działania filantropijne, dobroczynne np. świetlicowe, placówki i różne formy opieki.
2. zasada sprawiedliwości społecznej – zastąpiła zasadę miłosierdzia w czasach pojawiania się pracy socjalnej. Realizacja idei równości , sprawiedliwości, wolności- domagania się oświecenia. Do dziś wśród  teoretyków  pedagogiki interwencyjnej , humanistycznej , metodyki badań jakościowych , pedagogika a zwłaszcza praca socjalna ma mieć charakter interwencyjny, polegający na tym , żeby podnosić świadomość społeczną w kierunku domagania się bardziej sprawiedliwego podziału majątkowego oraz bardziej sprawiedliwego poziomu życia- poszerzanie poczucia sprawiedliwości  ma polegać na rozwijaniu , upowszechnianiu grupowej solidarności nakierowanej na samorządność , autonomię , niezależność  ( mówi się , że nie jest to realne)
3. zasada pomocniczości i wsparcia społecznego- wyraża się realizowaniu pomocy - „ nie pełna pomoc” , pomoc w realizowaniu się wydobywaniu sił społecznych , indywidualnych i środowiskowych.  Ze względu na podmiot udzielający pomocy lub wsparcia w sytuacjach , gdy niewystarczające dą działania  osób  lub wspólnot z którymi ma do czynienia  Zasada ta ujawnia się przez 2 główne: W UJĘCIU NEGATYWNYM – by praca socjalna  i instytucje nie utrudniały działań , których  celem jest samopomoc.- praca socjalna jako bariera. UJĘCIE POZYTYWNE-
4. zasada komplementarności- postawa współdziałania, dopełniania się rożnych podmiotów w realizacji idei pomocy. Pomoc niesystemowa  nieukierunkowana jest nieefektywna trafia  niektórych osób. Należy koordynować współpracę instytucji  osób , grup. Itp. 
5. zasada interwencjonizmu( ratownictwa, pomocy doraźnej)- konieczność przymusu, stosowania pomocy o charakterze  ratowniczym doraźnym  w sytuacjach krytycznych. Pomoc udzielana szybko i  prawie z pominięciem pewnych procesów. Chodzi o ratowanie życia i zdrowia. Efektywne realizowanie.

ZASADA POMOCNICZOŚCI I SPRAWIEDLIWOŚCI  PRACA SOCJALNA JEST UWIKŁANA W DZIAŁALNOŚĆ POLITYCZNĄ CEL:

1 napiętnowanie krzywd społecznych

PODSUMOWANIE: 

W pomocy społecznej mamy do czynienia z ewolucją świadomości od pracy socjalnej – odruch serca do : zorganizowanej działalności.

Praca socjalna wymaga   zaangażowania.

W praktyce pracy socjalnej   w Polsce główny nacisk kładzie się na użytkowanie odpowiednich technik kształcenia umiejętności. . Poprzez percepcyjne określanie celu i obszaru dojść tego co się nazywa tożsamością zawodową.

Rozwijanie umiejętności szczegółowych powinno być wtórne  w stosunku do celu istoty przedmiotu . Postawa praktyczna powinna być zgodna z pojmowaniem określonej koncepcji teorii. Wszelkie umiejętności  interwencyjne , metody psychologiczne i socjologiczne będą wzrastały.

Szeroka wiedza uprawomocnia określony zawód. 

Odróżnia wiedzy od wartości: wiedza znajomość teorii faktów  + umiejętności  indywidualno- percepcyjnej rzeczywistości.